పనికి తోడు పాట
సాకీ : ఆది మానవుడు ఆహారంకై అరచిన అరుపే తొలిపాట
పరిణామ క్రమ పరిశ్రమలో సాగిన జీవన స్వరాల పాట
పల్లవి : పనికి తోడు పాట – ఆ పాటకు సైదోడుపని
పనిపాట లిద్దరు – కవల పిల్లలు
ప్రజల పాట కెన్నడు లేవులే ఎల్లలు, పనికి తోడు పాట, ఆ…
చరణం :
1. నాగలి నక్కు కొడవలి గొడ్డలి
కమ్మరి కొలిమిని కాలే వేళ ||2||
సమ్మెట పట్టిన రైతు సోదరులు
పక్కటెముకలు పట పట లాడగ
దమ్ము కాచుకొని హుమ్మని వేసిన ఊపిరి దరువే పాట
||పనికితోడు||
2. ప్రజలకు పిడికెడు మెతకులు పెట్టగా
దుక్కులు దున్ని నొల్లలు రాసిన
ఊడుపుల మడిలో వంగిన వనితలు
అలుపు తీర్చుకొని గొంతులు కలసి
బృందంగానమె చేసిన వుళవుళ సవ్వడి సందడె పాట
||పనికితోడు||
3. సారే కావుళ్ళు పెళ్ళి పల్లకిలు
భూజాలు కాయలు కాయగమోసి ||2||
మాసిన బట్టలు మూటలు తెచ్చి
చాకిరేవులో ఉతికి ఉతికి
అలసట ఇస్సో ఇస్సని చాకలి ఆకలి శ్వాసే పాటు
||పనికితోడు||
4. రోట్లో బియ్యం దంచి దంచి
చేట్లో బియ్యం చెరిగి చెరిగి ||2||
ఆకలి తీర్చే అతివలు అమ్మలు
అలసిన కండ పులిసిన దండలు
అహూ అహూ అంటూ వేసే నిట్టూర్పేగా పాట
||పనికితోడు||
5. గనిలో ఖనిలో కార్ఖానాల్లో
పంటపొలాల్లో సముద్రాలలో ||2||
ఏర్లు అడవులు ఎడారుల్లో
యుగయుగాలుగా జీవిక కోసం
గమించు దారుల శ్రమించు శక్తుల స్వేద నాదమే పాట
||పనికితోడు||
6. మట్టి మనుషుల మెతుకే పాట
బక్క ప్రాణుల బ్రతుకే పాట ||2||
చెమట చుక్కల సవ్వడి పాట
శ్రామిక శక్తుల శకటం పాట
సమసమాజ నిర్మాణం కోసం జరిగే పోరే పాట
||పనికితోడు||
(మహిళా సమత సొసైటీ – సమత పాటలు పుస్తకం నుండి….)
కోడికూత కూయగానే
కోడి కూత హైలెస్సా – కుయ్యంగానే హైలెస్సా
సద్దిమూట హైలెస్సా – సంకన బెట్టి హైలెస్సా
పార తట్ట హైలెస్సా – నెత్తిన బెట్టి హైలెస్సా
బుర్రు గర్రు హైలెస్సా – బస్సులు ఎక్కి హైలెస్సా
కాయకష్టం చేసేటోళ్ళు హైలెస్సో ఓ …. ఓ… ఓ….
ఊరిదారి దాటుతున్నారు హైలెస్సా
రెలా… రెలా… రెలా… రెలా… రెలారే ||2|| కోడి||
1. ఉండరా ఉండు హైలెస్సా – ఒక్కటిగా వుండు హైలెస్సా
తిప్పర తిప్పు హైలెస్సా – చక్రం తిప్పు హైలెస్సా
అరె దించర దించు హైలెస్సా – బరువులు దించు హైలెస్సా
పట్టర పట్టు హైలెస్సా – మట్టిని పట్టు హైలెస్సా
తిప్పర తిప్పు జీవిత చక్రం హైలెస్సో ఓ… ఓ… ఓ…
తిప్పకపోతే తిరిగీరాదు హైలెస్సా
రెలా… రెలా… రెలా… రెలా… రెలారే… ||2|| కోడి||
2. చెయరా చేయు హైలెస్సా – పనులను చేయు హైలెస్సా
చేసిన కష్టము హైలెస్సా – చెదిరిపోదు హైలెస్సా
ఇచ్చిన కూలి హైలెస్సా – సరుకులు కొనుక్కొని హైలెస్సా
బుర్రకు పట్టిన హైలెస్సా – ధూళిని దులిపి హైలెస్సా
పొద్దు వాలి పోతుందని హైలెస్సో ఓ… ఓ… ఓ….
పొయ్యి రాజబెట్టాలని హైలెస్సా
రెలా …. రెలా… రెలా… రెలారే … ||2|| కోడి|7
3. తొక్కర తొక్కు హైలెస్సా – సైకిల్ తొక్కు హైలెస్సా
జల్లర జల్లు హైలెస్సా – వడ్లను జల్లు హైలెస్సా
వేయిరా వేయు హైలెస్సా – గెత్తము వేయు హైలెస్సా
వదలరా వదులు హైలెస్సా – నీటిని వదులు హైలెస్సా
వదలపోతే పంటరాదు హైలెస్సో ఓ… ఓ… ఓ…
పంటలతోనే బ్రతుకులు పండునూ హైలెస్సా
రెలా… రెలా… రెలా… రెలా… రెలారే… ||2|| కోడి||
4. నమ్మర నమ్ము హైలెస్సా – భూమిని నమ్ము హైలెస్సా
దున్నరా దున్ను హైలెస్సా – భూమిని దున్ను హైలెస్సా
పట్టరా పట్టు హైలెస్సా – నాగలిపట్టు హైలెస్సా
పట్టరా పట్టు నాగలిపట్టు హైలెస్సో … ఓ… ఓ… ఓ…
పట్టకుపోతే పంటా రాదు హైలెస్సా
రెలా… రెలా… రెలా…. రెలా…. రెలారే…. ||2|| కోడి||
3. చందమామా
వెన్న కన్న మెత్తని వాడు రైతు
పల్లవి : దుక్కిదున్నినాడమ్మ చందమామ రైతు
మొక్క నాటి నాడామ్మ చందమామా
1. మండుటెండలో మలల మాడూతు తిండికి దొరకని రైతు బిడ్డలు
భార్య పిల్లలను వెంట బెట్టుకుని ఆ… ఆ… ఆ… ||2||
కలుపు మొక్కలను చక్కగా తీసి
కష్టించి పైరును పెంచే చందమామా – రైతు
పండించి ప్రజలకు పంచే చందమామ
ఆ… ఆ… ఆ… ఓ… ఓ… ఓ… ||దుక్కిదున్ని||
2. పురుగుల మందును పంపులో పోసి అడ్డంపడిన చెత్తను ఊది
చిమ్మిన గ్యాసుకు సొమ్మసిల్లన ఆ.. ఆ… ఆ.. ||2||
పంట చేనుకోక కంటికి రెప్పయి
భూస్వాముల సాకిరి చేసే చందమామ రైతు
సావుకారి బాకిని తీర్చే చందమామ
ఆ… ఆ… ఆ… ఓ… ఓ… ఓ… ||దుక్కిదున్ని||
3. అన్నదాత వ్యవసాయ కార్మికులు అప్పులతో బల్ సతమతమైతూ
చినిగిన బట్టలు చింపిరి జుట్టుతో ఆ.. ఆ… ఆ.. ||2||
ఈదరించుకొని బీటికి పోయి
మేలురకములు అమ్ముతడమ్మ చందమామ రైతు
తాలురకములు తింటాడమ్మ చందమామ
ఆ… ఆ… ఆ… ఓ… ఓ… ఓ.. ||దుక్కిదున్ని||
4. చక్రవడ్డితో లెక్కలు కట్టి చెల్లించాలని సేటులు అడిగితే
అట్లాగే అని తల ఆడించి ఆ… ఆ… ఆ… ||2||
ఆరు నెలల గడువిమ్మని కోరే
వెన్న కన్న మెత్తని వాడే చందమామ రైతు
నీకన్నా చల్లని వాడే చందమామ || దుక్కిదున్ని||
ఆ… ఆ… ఆ… ఓ… ఓ… ఓ…
(మహిళా సమత సొసైటీ – సమత పాటలు పుస్తకం నుండి….)