Category Archives: మిణుగురులు 

సమాజం వారిని చిన్న చూపు చూసింది. మతం పేరుతో ఊరుమ్మడి వస్తువును చేసింది. ఊరు బాగుండాలంటే మాతమ్మలు చిందేయా లంది. వర్షాలు కురిసి భూములు పండాలంటే మాతమ్మ పూనకం తెచ్చుకుని సిడి మాను ఎక్కాలంది. అయినా ఆమె తన స్వయంశక్తితో తన తలరాత

స్త్రీ వాదం తన పోరాటంగా చెప్పుకునే సారా వ్యతిరేక ఉద్యమంలో నల్లమల అటవీ గ్రామాల ఆదివాసీ చెంచు జాతి మహిళలు సైతం సారా నిషేధం కోసం రోడ్డెక్కి తమదైన ఉద్యమాన్ని నిర్మించారని ఎంతమంది స్త్రీవాదులకు తెలుసు? నల్లమల అడవిలో ఉండే అనేక చెంచు పెంటల్లో

దళిత స్త్రీ సమస్యను జాతీయస్థాయిలో ఒక ముఖ్యమైన ఎజెండాని చేసి విస్తృతస్థాయిలో పనిచేసి కుల, మత దురహంకారాలకు, పితృస్వామిక అణచివేత దారులకు వెన్నులో చలి పుట్టించిన సాహసి రజనీ తిలక్‌. ఆమె నిరుపేద దళిత జాతవ కులంలో పుట్టింది. వీరిది ఉత్తరప్రదేశ్‌

19వ శతాబ్దంలో ప్రారంభమైన సంఘసంస్కర ణోద్యమం సమాంతరంగా రెండు భిన్న వర్గాల నాయకత్వం కింద సాగింది. పాశ్చాత్య విద్య ద్వారా ప్రభావితమైన బ్రాహ్మణీయ వర్గాల మేధావులు ఒకవైపు తమ వర్గాల స్త్రీల సమస్యలైన సతీ సహగమనం, బాల్యవివాహాలు, నిర్బంధ వైధవ్యం వంటి సమస్యలపై సంస్కరణోద్యమం ప్రారంభిస్తే బ్రాహ్మణేతర వర్గాల మేధావులు సమాజంలోని

చట్టసభల్లోకి దళిత స్త్రీలు రావడమే అరుదు. రిజర్వ్‌డ్‌ సీట్లలో వచ్చిన దళిత స్త్రీలు అక్కడ ఉండే పెత్తందారీ కులాల సభ్యుల ముందు దాదాపు చేతులు కట్టుకుని ఉన్నట్టే కనిపిస్తారు. వారు నోరు తెరిచి తమ వర్గాల సమస్యల మీద మాట్లాడిన సందర్భాలను మన చెవులతో వినము.

సంస్కరణ అంటే సమాజంలోని ఆఖరు మనిషి విముక్తితోనే ముడిపడి ఉందని భావించి అణగారిన కులాలను, స్త్రీలను, రైతులను పీడన నుంచి విముక్తి చెయ్యడం కోసం విశాలమైన ప్రాపంచిక దృక్పథం తో బలమైన సామాజిక ఉద్యమాన్ని నిర్మించి దానికోసం తమ జీవితాలను ధారపోసిన మహాత్మా జ్యోతిరావు ఫూలే, సావిత్రిబాయిలతో పాటు వారి ఉద్యమ సహచరి అయిన ఫాతిమా

అవి 19వ శతాబ్దపు చివరి రోజులు. ఒకపక్క బ్రిటిష్‌ పాలనలో ప్రజలు స్వేచ్ఛా స్వాతంత్య్రాల కోసం అర్రులు చాస్తుంటే సామాజిక అంతస్తుల్లో ఆఖరి మెట్టుపైన ఉన్న కులాలు, అంటరానితనం, వెట్టిచాకిరీ, అవిద్య చుట్టుముట్టిన చీకటి కుహరంలో దుర్భరమైన పీడనను అనుభవి స్తున్నారు. చదువంటే కేవలం అగ్రహారాలలో పుట్టి పెరిగిన వారికి తప్ప ఇతరులకు అంతగా అందుబాటులోకి … Continue reading →

యిటీవల దళిత ఉద్యమాన్ని ప్రతిఘటనా స్థాయికి తీసుళ్ళిె అటు ప్రభుత్వాలకు, యిటు పెత్తందారీ కులాల దౌర్జన్యకారులకు మింగుడు పడకుండా వార్తలలో వ్యక్తిగా అసాధారణమైన గుర్తింపును పొందిన గుంటూరు జిల్లా ప్రత్తిపాడు మండలం, పెదగొట్టిపాడు గ్రామానికి చెందిన నిరక్షరాస్యురాలైన డెభ్బై రెండు సంవత్సరాల వృద్ధ దళిత పేద స్త్రీ జొన్నలగడ్డ జయ భాగ్యమ్మ. ఆమె తల్లిదండ్రులు పుల్లగూర … Continue reading →

ఎక్కడ పదిమంది అంబేద్కర్‌ బొమ్మ దగ్గర చేరి నినాదాలు ఇస్తున్నా అక్కడ ఒకే ఒక వయసు మళ్ళిన స్త్రీ కనిపిస్తారు. ఎక్కడ దళిత సమస్యపై సభ జరిగినా అక్కడ వేదికపై ఒకే ఒక మహిళ కనిపిస్తారు. క్రిస్మస్‌ పండగ రోజు తన ఈడు ఆడవాళ్ళంతా కుటుంబంతో చర్చికి వెళ్ళి ఆధ్యాత్మికంగా గడిపితే ఆమె మనుస్మృతి దహన … Continue reading →

జ్యోతీరావు ఫూలే, సావిత్రీబాయి ఫూలేల కాలం అంటే 19వ శతాబ్దం నాటి ఆంధ్ర దేశంలో సామాజిక పరిస్థితులు, అణగారిన వర్గాల స్థితిగతులు, వాటిపై సంస్కరణ దిశగా సాగిన ప్రయత్నాల మీద అటు అకడమిక్‌ రంగంలో కానీ, బయట గానీ అసలు పరిశోధన జరగలేదనే చెప్పాలి. ఆ రోజుల్లో అత్యంత దయనీయమైన పేదరికం, అంటరానితనం, ఊరెలపటితనం వంటి … Continue reading →

ఆదివాసీ సమూహాలలో ఇప్పటికీ చాలావరకు మాతృస్వామిక కుటుంబ వ్యవస్థ తాలూకు లక్షణాలు కొనసాగుతున్నాయి. వాటిలో ‘కోయ’ తెగ ఆదివాసీ తెగ మాతృస్వామిక సంస్కృతికి ఒక ఆదిమ బిడ్డ వంటిది. అమ్మాయి ఇతర కులం అబ్బాయిని పెళ్ళి చేసుకుంటే అతని నాలుక మీద కాల్చిన ఇనుపకడ్డీతో వాత పెట్టి, అల్లుడికి తమ ఇంటిపేరు ఇచ్చినాక కానీ వాళ్ళు … Continue reading →

ఆమె లేని దారి లేదు ఆమె నాట్లేసి కలుపు తీసి కోతకోసి కుప్పలేసి అంట్లు కడిగి దొడ్లు కడిగి పిల్లా జెల్లా ముసలీ ముతకా