టు కిల్‌ ఎ మాకింగ్‌ బర్డ్‌ – హార్పర్‌ లీ – ఉమా నూతక్కి

అమెరికాలోని నీగ్రో జాతి వారి పట్ల శతాబ్దాల కాలం నుండి శ్వేత జాతీయులు జరుపుతున్న అత్యాచారాలని ఖండిస్తూ అనేక నవలలు వచ్చాయి. ‘అంకుల్‌ టాంస్‌ కాబిన్‌’, ‘రూట్స్‌’ వంటి నవలలు సృష్టించిన సంచలనం అందరికీ తెలిసిందే. అలాంటి కోవలోకి చెందిన పుస్తకమే ఈ నెల పరిచయం చేయబోతున్న ”టు కిల్‌ ఎ మాకింగ్‌ బర్డ్‌” పుస్తకం.

తరతరాలుగా శ్వేత జాతీయులు నల్ల జాతి వారిని అణగదొక్కుతున్నప్పటికీ, అదే శ్వేత జాతిలోని కొందరు మానవతా వాదులు, సంస్కర్తలు జరిపిన పోరాటాలు నల్ల వారి పోరాటంలో బాసటగా నిలిచాయనడంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు. కాలక్రమేణా నల్ల జాతి వారికి బానిసత్వం నుంచీ, జంతువుల వలే వేటాడ బడే నికృష్ట స్థితి నుండి విముక్తీ కలిగింది. ఓటు హక్కూ, సమాన విద్యావకాశాలు ఏర్పడ్డాయి. అయితే చట్ట బద్ధంగా ఇలాంటి అవకాశాలు ఏర్పడి ఉండవచ్చు గాని, నిత్య జీవితంలో ఈ సమానత్వం ఎంతవరకూ పొందలుగుతున్నారన్నది సమాజం పట్ల ఒక స్థాయి అవగాహన ఉన్న ఎవరికైనా కలిగే సందేహం. ఇలాంటి ప్రశ్నలకి ఎప్పటికప్పుడు రకరకాలైన జవాబులు దొరికినా ఆ సమాధానాలు సాహిత్య రూపంలో వచ్చినప్పుడు మాత్రం అంతులేని సంచలనాన్ని సృష్టిస్తాయి.

అలా సంచలనం సృష్టించిన నవల ”టు కిల్‌ ద మాకింగ్‌ బర్డ్‌”. స్కౌట్‌ అనే ఆరేళ్ళ పాప చెప్పినట్లు రాయబడిందీ కథ. అంటే కథ మొత్తం స్కౌట్‌ స్వగతంలో ఉంటుందన్న మాట. స్కౌట్‌కి ఒక అన్నయ్య. పేరు జెం. స్కౌట్‌ తండ్రి పేరు అట్టికస్‌ ఫించ్‌. అట్టికస్‌ న్యాయవాది. తల్లి లేని పిల్లలిద్దరిని చాలా అపురూపంగా పెంచుకుంటాడు అట్టికస్‌. అతను ఒక ఆదర్శవాది. మానవతా వాది. అట్టికస్‌ దృష్టిలో బీదా, గొప్ప, రంగూ, జాతీ, దేశం, ప్రాంతం ఇటువంటి భేదాలు ఉండవు.. మనుష్యులందరూ ఒక్కటే.

అట్టికస్‌ ఫించ్‌ అంటే ఆ ప్రాంత ప్రజలకి చాలా గౌరవం. అలాగే ఒక వర్గం వారికి చాలా కోపం కూడా. అట్టికస్‌ వంటి వ్యక్తుల వల్లే నిగ్గర్స్‌ – అంటే నల్ల వారు పెట్రేగి పోతున్నారని వారి భావం. స్కౌట్‌ పొరుగింట్లో ”బూరాడ్‌” అనే ఒక వ్యక్తి ఉంటాడు. ఎప్పుడూ తలుపులు మూసుకుని ఉండే ఆ విచిత్రమైన వ్యక్తి గురించి ఆ ఊర్లో కథలు కథలుగా చెప్పుకుంటూ ఉంటారు. ”బూ” వయసులో ఉండగా అల్లరి చిల్లరిగా తిరుగుతూ ఎవరినో హత్య చేసాడనీ… అందుకే అతని తల్లి తండ్రి అతనిని ఇంట్లో గొలుసులతో కట్టేసారనీ… అలా కట్టి వేసినా ఒకసారి అతను అతని తల్లి కాళ్ళు కొరికి తినేసాడని… ఇంకా ఆకలి వేసినప్పుడు అతను ఎలులు, పిల్లులు, ఉడుతలని కూడా చంపి తింటాడని… ఇలాంటి వింత వింత కథలు ప్రచారంలో ఉంటాయి.

”బూ” రాత్రి పూట రోడ్‌ మీదకి వచ్చి కనిపించిన వారి మీద దాడి చేసి తినేస్తాడని మరోకథ. ఇలా చిత్ర విచిత్రమైనవి… తాము విన్నవీ… విని ఊహించుకున్నవీ కలిపి ఆ ఊరిలోని పిల్లలకు అతనిని చూడాలనే కుతూహలం రోజు రోజుకీ పెరిగిపోతూ ఉంటుంది. స్కౌట్‌, ఆమె అన్న ఇందుకు మినహాయింపు కాదు. అయితే అట్టికస్‌ మాత్రం పిల్లలను ఈ విషయంలో సమర్థించడు. ”ఎదుటి వారిని గురించి ఒక అభిప్రాయానికి వచ్చే ముందు వాళ్ళ చెప్పుల్లో మన కాళ్ళుంచి, వారి చర్మం కింద మన గుండెను ఊహించుకుని ఆలోచించాలి. అప్పుడు గాని నిజా నిజాలు భోదపడవు…” అదీ అట్టికస్‌ భావన.

అదే ఊరిలో ఉద్యోగం సద్యోగం లేని ఒక తెల్ల వాడు ”బాబ్‌ ఈవెల్‌” ఉంటాడు. పిల్లలు కూడా అతని లానే తిరుగుళ్ళకి అలవాటు పడి చిన్న చిన్న దొంగతనాలు చేస్తూ ఉంటారు. తన పెద్ద కూతురు మెయిల్లాపై నీగ్రో యువకుడైన టాం రాబిన్‌సన్‌ అత్యాచారం చేసాడని ఒక రోజు బాబ్‌ ఈవెల్‌ పోలీస్‌ కేస్‌ పెడతాడు. దాంతో అలా అలా సాగిపోతున్న కథ ఒక పెద్ద మలుపు తిరుగుతుంది.

టాం రాబిన్‌సన్‌ నీగ్రో యువకుడు కనుక అతని తరఫున వాదించడానికి ఎవరూ ముందుకు రారు. అట్టికస్‌ ఆ కేసుని తాను వాదిస్తానని అంటాడు. ఒక నీగ్రో యువకుడిని వెనకేసుకు రావడం నచ్చక ఆ ఊరిలోని తెల్లవారిలో ఎక్కువమంది అట్టికస్‌కు శతృవులైపోతారు. కేసు విచారణ ప్రారంభం అవుతుంది. అట్టికస్‌ ఎంత వాదించినా, ఎన్ని సాక్ష్యాలు చూపించినా అన్యాయమే గెలుస్తుంది. టాం రాబిన్‌సన్‌ తాను తప్పు చేయలేదని మొత్తుకుంటాడు. అయినా జ్యూరీ అతని మాట వినరు. పోలీసులు వచ్చినప్పుడు పారిపోయావు కాబట్టి నువ్వే నేరస్థుడివి అంటుంది జూర్యీ బృందం. అట్టికస్‌ పట్టువదలకుండా హై కోర్టుకు వెళదామని ప్రయత్నాలు మొదలుపెట్టే లోపే టాం జైలు నుంచి పారిపోవడానికి ప్రయత్నించి పోలీసుల చేతిలో మరణిస్తాడు.

టాం మరణించినా అట్టికస్‌ మీద బాబ్‌ ఈవెల్‌కి పగ చల్లారదు. ఒక చీకటి రాత్రి స్కౌట్‌, జెం ల మీద దాడి చేస్తాడు బాబ్‌ ఈవెల్‌. అంతలో చీకట్లోంచి ఒక వ్యక్తి వచ్చి బాబ్‌ ఈవెల్‌ని చంపేస్తాడు. తమని కాపాడింది తమ తండ్రే అనుకుంటారు పిల్లలు. కానీ ఇంతలో పోలీసులని తీసుకుని బయటనుంచి తమ తండ్రి రావడంతో తమని కాపాడింది తమ తండ్రి కాదని ఎవరో ఒక అజ్ఞాత వ్యక్తి అని అర్థం చేసుకుంటారు.

చీకట్లో లీలగా వెళ్ళిపోతున్న ఆకారాన్ని గుర్తు పట్టడానికి ప్రయత్నిస్తుంది స్కౌట్‌. తెల్లగా పాలిపోయిన చర్మం… భయం భయంగా సిగ్గుగా చూస్తున్న ఆ కళ్ళు… ఎప్పుడో తాము కిటికి సందుల్లోంచి రహస్యంగా చూసిన ”బూరాడ్‌” అతనే అని గుర్తుపడుతుంది స్కౌట్‌. పదిహేనేళ్ళుగా వెల్తురు చూడని ”బూ”… నలుగురిలోకి రాలేక ఏకాంత వాసం చేస్తున్న ”బూ”…. అతి సహజంగా పిల్లల్ని కాపాడి, అంతే నెమ్మదిగా తన ఏకాంతంలోకి జారుకుంటాడు.

శరీరం ఆకర్షణీయంగా ఉండి కేవల బాహ్య రూపంతో సమాజంలో గౌరవం పొందిన బాబ్‌ ఈవెల్‌ కుటుంబం ఒక వైపు… చేయని తప్పుకి బలైపోయిన టాం రాబిన్‌సన్‌ ఇంకో వైపు…. సమాజంచే అతి భయంకరుడిగా ఊహింపబడి, వెలి వేయబడి, పిల్లలని కాపాడి మరలా అజ్ఞాతంలోకి జారుకున్న బూరాడ్‌ మరో వైపు నిలబడి మనకి ఈ సమాజం గురించి విలువైన పాఠాలేవో చెప్తున్నట్లనిపిస్తుంది ఈ నవల చదువుతున్నంత సేపు.

మాకింగ్‌ బర్డ్‌ అంటే మన కోకిల లాగా పాటలు పాడుకుంటూ ఎవరికీ హాని చేయని ఒక బుజ్జి పిట్ట. దక్షిణ అమెరికాలో ఉంటుంది. ”బూరాడ్‌” కూడా మాకింగ్‌ బర్డ్‌ లాంటి వాడే. అవసరం వచ్చినప్పుడు ఇతరులకి సహాయం చేస్తాడే కానీ ఎలాంటి హానీ చేయడు. ఎవరి గురించీ అంత త్వరగా చెడు అభిప్రాయానికి రాకూడదన్న అట్టికస్‌ మాటలు పిల్లలకి, మనకీ కూడా అప్పటికి అర్ధం అవుతాయి.

”టు కిల్‌ ఎ మాకింగ్‌ బర్డ్‌” నవల సృష్టించిన సంచలనం అంతా ఇంతా కాదు. హార్పర్‌ లీ రాసిన ఏకైక నవల ఇది. 1961లో దీనికి పులిట్జర్‌ అవార్డ్‌ కూడా వచ్చింది. నవల రాసి 50 సంవత్సరాలు గడిచినా ఇప్పటికీ ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అనేక సమాజాల్లో ఇవే అసమానతలు ఉన్నాయి. స్వేత వర్ణాల వాళ్ళు నీగ్రోలపైనా, అగ్రవర్ణాలు హీన జాతులుగా ముద్ర వేయబడిన వారిపట్లా, బలవంతులు బలహీనుల పైనా జరిపే దాడులలో ఇప్పటికీ పెద్ద మార్పేమీ లేదు. సమాజ పరిస్థితులను కళ్ళకు కట్టినట్లు వివరించే ఈ నవల ప్రతీ ఒక్కరూ తప్పక చదవాలి.

Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 3
u÷ÑÛ $Tø£ á d+ü ∫ø˝£ À…..
dü+|ü⁄{Ï : 11 dü+∫ø£ : 08
pH é 2016 y\Ó : s÷¡ 10/-
#·+<ë\T, n_ÛÁbÕj·÷\T |ü+|üe\dæq ∫s¡THêe÷:
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÛÑ÷$Tø£, ôV≤#Y.◊.õ`2, _.8, bòÕ¢{Ÿ.1,
yê≥sY{≤+ø˘ yÓqø£, u≤>¥*+>Σ+|ü*¢, ôV’≤<äsêu≤<é`44
HIG II, Block 8, Flat 1, Baghlingampally,
Hyderabad – 500 044.
bò˛Hé: 040 ` 27660173
Ç`yÓTsTT˝Ÿ bhumikahyd@gmail.com
yÓuŸôd’{Ÿ http://www.bhumika.org
http://www.bhumikawomenscollective.com
bòÕ´ø˘‡: 040-27605316
dü+bÕ<ä≈£îsê\T
¬ø. dü‘·´e‹
dü+bÕ<äø£es¡Z+
nã÷“] #Ûêj·÷<˚$, z˝≤Z, m.ñe÷eTùV≤X¯«],
|æ.dü‘·´e‹, ø=+&˚|üP&ç ìs¡à\, &܈ˆ •˝≤˝À*‘·,
|òüT+≥XÊ\ ìs¡à\, $. Á|ü‹eT, &ç. edü+‘·,
&܈ˆ |æ.e÷<Ûä$, |æ.XË’\»,
eTT~>Σ+{Ï düTC≤‘ê¬s&ç¶, &܈ˆ düeT‘· s√wæï
n&É«sTT»Ø ø£$T{°
&܈ˆ ¬ø.\*‘·, &Ü. s¡e÷yÓT˝Àÿf…, edü+‘Y ø£qï_ÛsêHé,
&܈ˆ MD≤ X¯‘·è|òüTï, dü÷d”‘ês¡T, –]», »eTTq,
XÊs¡<ë ÁoìyêdüHé, dæ.düTC≤‘êeT÷]Ô,
mHé. ^‘·
düs¡Tÿ´˝ÒwüHé y˚TH˚»sY
mdt.\øÏåà
|ü¢πøwüHé ø£q‡˝º…+{Ÿ
¬ø.s¡|òüTTsêeTsêE, ôd˝Ÿ: 9849350555
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ ªuÛÑ÷$Tø£μ Ád”Ô\ düeTdü´\qT nìï ø√D≤\ qT+∫
#·]Ã+#·&ÜìøÏ neø±X¯+ ø£*OE+#˚ y˚~ø£. Ç+<äT˝À Á|ü#·T]+#˚
s¡#·q\‘√ dü+bÕ<äø£ es¡Z+ @ø°uÛÑ$+#ês¡qTø√qedüs¡+ ˝Ò<äT.
düVü≤ dü+bÕ<ä≈£îsê\T
|æ. Á|üXÊ+‹
dü+bÕ<äø°j·T+
Ád”Ô\T \_›<ës¡T\T ø±<äT… Vü≤≈£îÿ<ës¡T\T 4
Á|ü‹düOE+<äq 6
Á|ü‘˚´ø£ yê´dü+
ø£~|æ‘˚ ø£+~Ø>Σ ‘·T≥º, ø£~*‘˚ ø£˙ï{Ï ø£&Ée ` {Ï.•yêJ 7
ø£<Πä
düeTdü´ ` |ü]cÕÿs¡+ ` >Σ+{Ï düT»\ 14
|ü∫à |üdüT|ü⁄ ø=eTTà
u≤\´ düà è‘·T˝Ò¢ì ‘·s¡+ yÓ+|üsê¢≥ ` |æ. Á|üXÊ+‹ 17
J$‘êqTuÛÑyê\T
Äø±X¯+ q\¢ã&ɶ~ ` s¡eTDÏø£ >ΣTbÕÔ
nqTyê<ä+: dæ. edü+‘· 18
j·÷Á‘êHêuÛÑyê\T
]|ü¢ø˘ Ä|òt ø=]j·÷ n_Ûeè~Δ˝À Åd”Ô uÛ≤>ΣkÕ«eT´+
` &Üø£ºsY C…. uÛ≤>Σ´\øÏÎ 25
e÷ nø£ÿ eTT≈£îÿ|ü⁄\¢ ^H˚ï b˛sTT+~
Hê MkÕ >√dü – pbÕø£ düTuÛÑÁ<ä 27
ìyê[
kÕ$Á‹ ` ns¡D´ ø£èwüí 28
|ü⁄düÔø£ düMTø£å
≥T øÏ˝Ÿ m e÷øÏ+>¥ ãsY¶ ` Vü‰s¡OEsY © ` ñe÷ q÷‘·øÏÿ 30
es¡Ôe÷q ˝ÒK – &܈ˆ •˝≤˝À*‘· 32
Á|ü‘˚´ø£+
<Π˚Ø ø£<Πä\T ` yêÁ&˚e⁄ ∫qMs¡uÛÑÁ<äT&ÉT 33
nqTyê<ä+
|æ\¢*ï ø£H=<ä›qT≈£îHêïqT… |ü]|üPs¡í dü+‘√wü+‘√H˚ ñHêïqT
` n+>Σ¢eT÷\+: πse‹ ñbÕ<Ûë´jYT
nqTyê<ä+ : |æ. Á|üXÊ+‹ 35
#·]Á‘· Nø£{Ï˝À yÓ\T>ΣT s¡e«\T
•ø£+<äs¡T uÒ>Σ+ ` uÛÑ+&Üs¡T n#·Ãe÷+ã 38
]b˛sYº
kÕVæ≤‘·´ düe÷y˚XÊ\≈£î |üPs¡«yÓ’uÛÑe+ ` &ç.ø£èwüí≈£îe÷] 42
ø£s¡|üÁ‘·+
n_Ûeè~Δ ù|s¡T‘√ ã\e+‘·|ü⁄ uÛÑ÷ùdø£s¡D ÄbÕ* 2013 uÛÑ÷ ùdø£s¡D
#·≥º+ ø£Hêï õ.y√ 123 yÓTs¡T¬>’q<äH˚ nã<äΔ|ü⁄ Á|ü#ês¡+ e÷qTø√yê*
43
|ü⁄düÔø£ |ü]#·j·T+
‘Ó\T>ΣT kÕVæ≤‘·´eq+˝À ª|æ≥º≈£î ÄVü‰«q+μ` •˝≤˝À*‘· 46
ø£eq uÛÑ÷$Tø£
¬>\Tô||ü&É÷…… ˙<˚ ø±<äT … Hê~ ≈£L&Ü! ` uÛÑ+&Üs¡T $»j·T 23
p\T $<ä\Ã+&ç ` k˛$TXË{Ϻ dü«s¡í\‘· 23
ne⁄qT! |ü⁄Á‘· yê´yÓ÷Vü≤+ ˇø£ yê´~Û ` &Üø£ºsY ø£‹Ô |ü<ëàsêe⁄ 24
4 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
uÛ≤s¡‘·<˚X¯ Ád”Ô\T \_›<ës¡T˝ÒHê… sê»´+>Σ+ Á|üø±s¡+ düe÷q ôVA<ëø£\ bÂs¡T\T ø±<ë?! Ád”Ô\ dü+πøåeTy˚T Á|üuÛÑT‘·« \ø£å´e÷…
eT¬s’‘˚ n_Ûeè~Δ |ü<Πä+˝À Ád”Ô\T uÛ≤>ΣkÕ«eTT\T>±, Vü≤≈£îÿ<ës¡T\T>± ñ+&Ü*‡q kÕúqy˚TyÓTÆq≥T¢? <˚oj·T #·{≤º˝À¢, n+‘·sê®rj·T ˇ|üOE+<ë\˝À
Ä&É+ãs¡+>± kÕø屑·ÿ]+|ü#˚düTÔqï dæú‹ Ád”Ô\øÏ ì»+>± m|ü&=düTÔ+~?!
H˚wüq˝Ÿ bÕ\d” |òüsY ñeTHé 2016 Á&Ü|òtº #·<äTe⁄‘·Tqï|ü⁄&ÉT s¡ø£s¡ø±\ Ä˝À#·q\T, dü+|òüTs¡¸D\T eTqdüT˝À yÓT~˝≤sTT.
ˇø£{Ïqïs¡ <äXÊã›+ ‘·sê«‘· (2001) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Vü≤sƒê‘·TÔ>± y˚T˝§ÿì ñs¡TeTT˝Ò¢ì |æ&ÉT>ΣT˝≤ ˇø£ Á&Ü|tº ñeTHé bÕ\d”ì s¡÷bı+~+∫
$$<Ûä esêZ\ n_ÛÁbÕj·T ùdø£s¡D ø√dü+ düs¡Tÿ´˝Ò{Ÿ #˚dæ+~. 2001˝À ‘·j·÷s¡T #˚dæq H˚wüq˝Ÿ bÕ\d” ìπs›•+∫q >Σe÷´\T @$T{À, Ä
>Σe÷´\T #˚sês√ ˝Ò<√ mø£ÿ&É Á|ükÕÔ$+#·˝Ò<äT. |ü~ùV≤H˚fi¯fl ‘·sê«‘· eTs√ ø=‘·Ô bÕ\d” n+≥÷ Á|üuÛÑT‘·«+ eTT+<äTø=∫Ã+~. Ç~
n+‘·sê®rj·T+>± $T©ìj·T+ &Óe\|tyÓT+{Ÿ >√˝Ÿ‡øÏ (X¯‘ê_› n_Ûeè~Δ \øå±´\≈£î) ø±\+#Ó*¢ Á|üdüTÔ‘·+ düôdºÌqãT˝Ÿ &Óe\|tyÓT+{Ÿ >√˝Ÿ‡
(düTdæús¡ n_Ûeè~Δ \øå±´\T) @s¡OE&çq H˚|ü<Πä´+˝À ˇø£ ø£+{Ï ‘·T&ÉT|ü⁄ #·s¡´>± Á|üuÛÑT‘·«+ n&ÉT>ΣT y˚dæ+<˚yÓ÷qì nì|æk˛Ô+~.
Á&Ü|òtº yÓTT‘·Ô+ #·~$q|ü⁄&ÉT mes√ ˇø£ ø£q‡˝…º+{Ÿ ‘·j·÷s¡T #˚dæ Ád”Ô •X¯ó n_Ûeè~Δ XÊK≈£î n+~+∫q≥Tº+~ ø±˙ ˇø£ yêdüÔe
dæú‹ì Á|ü‹_+_dü÷Ô ‘·j·÷s¡T #˚dæq≥Tº˝Ò<äT. uÛ≤s¡rj·T düe÷»+˝À Ä<ÛäTìø£ eTVæ≤fi¯ m<äTs=ÿ+≥Tqï ô|≈£îÿ düyêfi¯fl Á|ükÕÔeq dü÷#·q
ÁbÕj·T+>± ñ+~ ø±˙, Ä düyêfi¯flqT, düeTdü´\qT |ü]wüÿ]+#ê*‡q $<ÛëHê\T e÷Á‘·+ eTVü‰ #·|üOE>±, |üdü˝Ò≈£î+&Ü ñHêïsTT.
Á|ü|ü+Nø£s¡D, düs¡∞ø£è‘· Ä]úø£ $<ÛëHê\T Ád”Ô\ ôVA<ëqT @ $<Ûä+>± ~>ΣC≤πsÃkÕsTT, @ $<Ûä+>± Ád”Ô\T Ä $wüe\j·T+ qT+&ç ãj·T≥
|ü&É>Σ\s¡T nH˚ n+XÊ\ MT<ä Á|ükÕÔeq ˝Ò<äT.
uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>Σ+ Ád”Ô\≈£î nìï+{≤ düe÷qVü≤≈£îÿ\T, neø±XÊ\T Á|ükÕ~+∫+~. nsTT‘˚ @ Vü≤≈£îÿq÷ nqTuÛÑ$+#·˙j·Tì
|æ‘·èkÕ«eT´ düe÷»+, ≈£î≥T+ã+ Ád”Ô\ #·T≥÷º ˝À‘Ó’q ø£+<äø±\‘√ ≈£L&çq ø√≥ >√&É*ï ø£{Ϻ+~. Ä >√&É*ï ã<ä›\T ø=≥º&É+ n+‘·
düT\TyÓ’q $wüj·T+ ø±<äT. ‘·*¢ >Σs¡“¤+˝À ñ+&É>±H˚ Ä&É|æ\¢ MT<ä yÓTT<ä\j˚T´ $eø£å |ü⁄{≤ºø£, ô|]>±ø£… ô|fi¯flj·÷´ø£… yÓTT‘·Ô+ J$‘·
#·Áø£eT+‘ê Væ≤+dü\‘√ ì+&çñ+&ç ÄyÓTqT rÁeyÓTÆq nDÏ∫y˚‘·≈£î >ΣT] #˚düTÔqï~. |ü⁄≥Tºø£ qT+&ç eTs¡D+ es¡≈£î Væ≤+dü\ eT<Ûä´,
Ä+ø£å\‘√ |üsêBÛq+>± ã‹πø Ád”Ô\≈£î sêC≤´+>Σ+ Á|ükÕ~+∫q Vü≤≈£îÿ*ï dü«+‘·+ #˚düT≈£îì, nqTuÛÑ$+#·>Σ*–q ùd«#·Ã¤˝Òì Ád”Ô\ ø√dü+
Á|üuÛÑT‘ê«\T #˚ùd #·{≤º\T ≈£L&É nø£ÿs¡≈£î sêì #·T{≤º˝Ò. düeTdü´ ˝À‘·T*ï düOEè•+#·≈£î+&Ü ô|’ô|’ |üP‘·\T>± #·{≤º\qT #˚dæ ˝≤uÛÑ+ ˝Ò<äì
Çìï dü+e‘·‡sê\ nqTuÛÑe+ #ÓãT‘·Tqï~.
1961˝À ‘Ó∫Ãq es¡ø£≥ï ìùw<Ûä #·≥º+ |òüTÀs¡+>± $|òü\yÓTÆ es¡ø£≥ï+ eT]+‘· $ø£è‘· s¡÷|ü+ <ë*Ã+~. es¡ø£≥ï y˚~Û+|ü⁄\T,
eTs¡D≤\T eT]+‘· ô|]–b˛sTT ◊|ædæ ôdø£åHé 498@ #·≥º+ e∫Ã+~. 498@ #·≥º+ es¡ø£≥ï eTs¡D≤\qT Ä|üø£b˛>± ≈£î≥T+ã Væ≤+dü
rÁes¡÷|ü+‘√ $»è+_Û+∫+~. ìdü‡Vü‰j·TT˝…’q u≤~Û‘· Ád”Ô\T 498@ qT yê&ÉTø√e&ÜìøÏ Á|üj·T‹ïùdÔ |ü⁄s¡Twü dü+|òü÷\T n&ɶ+ |ü&ç á
#·≥º+ <äT]«ìjÓ÷>ΣyÓTÆ b˛‘√+<ä+≥÷ >Σ©¢ qT+&ç &Ûç©¢ <ëø± >Σ>√Z\T ô|{Ϻ 498@ì ø√s¡\T ˝Òì ø±–‘·+ |ü⁄*ì #˚dæ ô|{≤ºs¡T. ÁøÏ$Tq˝Ÿ
#·≥º+ ø±kÕÔ…. 2005 ˝À dæ$˝Ÿ s¡÷|ü+‘√ >ΣèVü≤Væ≤+dü ìs√<Ûäø£ #·≥º+>± ne‘·]+∫+~. Væ≤+dædüTÔqï eT>Σyê&ç ∫{Ïø£q y˚\T ≈£L&Ü
eTT≥Tºø√≈£î+&Ü Ád”Ô\≈£î nìï Á|üjÓ÷»Hê\T ø£*OEkÕÔeTH˚ yê>±Δq+‘√ neT\T˝ÀøÏ e∫Ãq >ΣèVü≤Væ≤+dü ìs√<Ûäø£ #·≥º+ n<äq|ü⁄ u≤<Ûä´‘·‘√
u≤<Ûä´‘·\T #˚|ü{Ϻq kıø±˝Ÿ¶ s¡ø£åD≤~Ûø±] <äj·÷<ëøÏåD≤´\ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç ø=q }|æ]‘√ q&ÉTdüTÔqï y˚fi¯ ìs¡“¤j·T (düoe) ôd+≥sY \+≥÷
(ˇHé kÕº|t Á¬ø’dædt ôd+≥s¡T¢) ˇø£ ø=+>=‘·Ô ôd+≥sY ÄdüT|üÁ‹ Äes¡D˝À yÓ*dæ+~. uÛ≤Ø yê>±ΔHê\‘√ u≤~Û‘· eTVæ≤fi¯\≈£î nìï
dü<äTbÕj·÷\T, Á|üjÓ÷»Hê\T ˇπø ôd+≥sY˝À dü>ös¡e+>± n+<ä#˚kÕÔeTì, dæ$˝Ÿ, ÁøÏ$Tq˝Ÿ πødüT\T, m|òt.◊.ÄsY., qwüº|ü]Vü‰s¡ #Ó*¢+|ü⁄\T,
yÓ’<ä´ düVü‰j·T+, Hê«j·T düVü‰j·T+, |ü⁄qsêyêdü+, edü‹ ø£\OEq n˙ï ˇπø >ΣTeTà+˝À+∫ u≤~Û‘· Ád”Ô\ ø=+>ΣT˝À¢ y˚kÕÔeTH˚ Á|ü#ês¡+‘√
@sêOEf…Æq á ôd+≥s¡T¢ &ç.$.ôd˝Ÿ˝À |üì#˚düTÔqï Ç<ä›s¡T øöì‡\s¡T¢ Çø£ÿ&çøÏ ã<ä© MT<=∫Ãq H˚|ü<Ûä´+˝À >±˝À¢ B|ü+˝≤ $TqT≈£î
$TqT≈£îeT+≥THêïsTT.
60 s√E˝À¢ rs¡TOE\T sêyê*‡q &ç.$. πødüT\T Äs¡T dü+e‘·‡sê\T>± ø√s¡Tº˝À¢ eT>ΣTZ‘·THêïsTT. s¡ø£åD Äs¡¶s¡T¢>±˙, ìyêdüVü≤≈£îÿ
Äs¡¶sY >±˙ sêyê\+fÒ dü+e‘·‡sê\T |ü&ÉT‘·Tqï y˚fi¯ u≤~Û‘· Ád”Ô\T Á|üuÛÑT‘·« edü‹ >ΣèVü‰\ uÛÑj·÷qø£ dæú‹ e\¢ s√&É¢ bÕ\e⁄‘·THêïs¡T.
Á|üuÛÑT‘·«+ q&ÉT|ü⁄‘·Tqï dü+πøåeT >ΣèVü‰\T ã&Ó®≥T¢ $&ÉT<ä\ ø±ø£, yê{Ïì yÓTs¡T>ΣT|ü]#˚ ~≈£îÿ ~XÊ ˝Òø£ <äj·T˙j·T |ü]dæú‹˝À ìyêdü
jÓ÷>Σ´+ ø±ì <äX¯≈£î #˚s¡T≈£îHêïsTT.
|üì #˚ùd #√≥ ˝…’+–ø£ y˚~Û+|ü⁄\ ìs√<Ûäø£ #·≥º+ #·∫Ã, #Ó&ç ‘Ó#êÃs¡T. #·≥ºyÓTT∫à eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T >Σ&ç∫b˛sTTHê á
#·{≤ºìï neT\T|üs¡#ê*‡q Ád”Ô •X¯ó n_Ûeè~Δ XÊK BìøÏ dü+ã+~Û+∫q $~Û$<ÛëHê\qT, neT\T j·T+Á‘ê+>±ìï @sêOE≥T #Ój·T´H˚˝Ò<äT.
á #·{≤ºìï mes¡T neT\T #˚kÕÔs¡T? mes¡T u≤<ÛäT´\T, mes¡T #·s¡´\T rdüT≈£î+{≤s¡T, m˝≤+{Ï #·s¡´\T rdüT≈£î+{≤s¡T? #·{≤ºìï neT\T
Ád”Ô\T \_›<ës¡T\T ø±<äT… Vü≤≈£îÿ<ës¡T\T
dü+bÕ<äø°j·T+
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 5
#˚j·Tø£b˛‘˚ m˝≤+{Ï •ø£å\T+{≤sTT? Çy˚MT e÷{≤¢&És¡T? Ád”Ô, •X¯ó n_Ûeè~Δ, yÓ’<ä´, b˛©düT XÊK\T, Hê´j·T e´edüú… n+<äs¡÷ ø£*dæ
düeTq«j·T+‘√ |üì#˚j·÷*‡q dü+<äs¡“¤+˝Àq÷ #·{≤ºìï neT\T #˚j·÷*‡q Äj·÷ XÊK\ n~Ûø±s¡T\≈£î, dæã“+~øÏ ≈£L&Ü #·≥º+ MT<ä
dü¬s’q •ø£åD\T+&Ée⁄! ˇø£ j·T÷ìbòÕsYà |ü<äΔ‹ì s¡÷bı+~+#·s¡T? #·≥º+ >ΣT]+∫ Á|ü#ês¡+ #Ój·T´s¡T? |üì#˚ùd #√≥ eTVæ≤fi¯\øÏ uÛÑÁ<ä‘·
ø£*OE+#ê\qï Ç+–‘· C≤„q+ j·÷»e÷Hê´\≈£î… n~ Á|üuÛÑT‘·« dü+kÕú, Á|üsTTy˚≥T dü+kÕú, ø±s√OEπs{Ÿ dü+kÕú… @B Ç+<äT≈£î $TqVü‰sTT+|ü⁄
ø±<äT. n˙ï ˇπø ‘êqT ã≥º˝Ò á n+X¯+˝À.
<˚X¯+˝À u≤*ø£\ dü+K´ $|üØ‘·+>± |ü&çb˛‘·THêï düπs ˇ{Ϻ yê>±&É+ãs¡|ü⁄ e÷≥\T ‘·|üOE |æ.dæ.|æ.mHé.&ç.{Ï #·≥º+ neT\T
>ΣT]+∫ ∫qï #·|ü&É÷ $qã&É<äT. nÁ˝≤ºkÂ+&é $TwüHé\øÏ Ä&É|æ+&Ü*ï nqTø£åD+ ã*dü÷Ô yÓTTdü* ø£˙ïfi¯ófl ø±s¡TdüTÔqï Á|üuÛÑT‘ê«\
yÓ’K]øÏ ø√{≤¢~ eT+~ u≤*ø£\T |ü⁄≥º≈£î+&ÜH˚ #·ìb˛‘·THêïs¡T. e+X¯+, e+XÊ+≈£îs¡+, yês¡düT&ÉT, ‘·\ ø=]$ ô|fÒº yê&ÉT ˝≤+{Ï
e÷≥*ï ìdæ‡>ΣTZ>± e÷{≤¢&ÉT‘·Tqï |æ‘·èkÕ«eT´ kÕe÷õø£ #·Á≥+ >ΣT]+∫ e÷{≤¢&É≈£î+&Ü |æ.dæ.|æ.mHé.&ç.{Ï #·{≤ºìï neT\T #˚j·T>Σ\eTqT
ø√e&É+ ÁuÛÑeT˝À¢ ¬ø˝≤¢ ô|<ä› ÁuÛÑeT. mìï ø√≥¢ eT+~ u≤*ø£\T #·ìb˛sTTHê |òüsê«˝Ò<äT… eT>Σ |æ\¢\T ã‹≈£î+fÒ #ê\qT≈£îH˚ eT÷s¡â
eTqTwüß´\T, #êe⁄ã‘·T≈£î˝À¢ ñ+&û ø=&ÉT≈£î ø√dü+ eT∞fl eT∞¢ |æ\¢*ï ø£q&ÜìøÏ dæ<äΔ|ü&ɶ Ä ‘·*¢ b˛sTTHê |òüsê«˝Ò<äT… e+XÊ+≈£îsêìï,
n+fÒ ø=&ÉT≈£îqT ø£+fÒ #ê˝qT≈£îH˚ |æ∫à »Hê\T Ád”Ô\T ˝Òì |ü⁄s¡Twü sêC≤´\qT kÕú|æ+#ê\qT≈£î+≥Tqï≥Tº+~. Ád”Ô\ |ü⁄qs¡T‘·OE‹Ô `
Äs√>Σ´+ ‘·q Vü≤≈£îÿ>± ø±ø£ |æ‘·èkÕ«eT´ uÛ≤eC≤\+‘√ ì+&çq ≈£î≥T+ã+, n+<äTπøe÷Á‘·+ rdæb˛ì Äs√>Σ´ e´edüú\ <äj·÷<ëøÏåD≤´\ô|’
Ä<Ûës¡|ü&ç q&ÉTk˛Ô+~.
ˇø£ |üø£ÿ ≈£î≥T+ã uÛÖ‹ø£ nedüsê\qT rs¡Tdü÷ÔH˚ eTs√ |üø£ÿ ≈£î≥T+ã Ä]úø£, kÕe÷õø£ u≤<Ûä´‘·\˙ ‘·\¬ø‘·TÔ≈£îì ø=y=«‹Ô˝≤
ø£]–b˛‘·Tqï Ád”Ô\≈£î ø±e\dæ+~ ô|’ô|’ yÓTs¡T>ΣT\‘√ ñqï ø=‘·Ô ø=‘·Ô Ád”ÿeTT\T ø±<äT… |üø±ÿ Á|üD≤[ø£‘√ ≈£L&çq dü÷ø£åàkÕúsTT qT+&ç
yÓTT<ä˝…’ nìï kÕúsTT˝À¢q÷ ÁøÏj·÷o\ø£ uÛ≤>ΣkÕ«eT´+ ø±yê*. ‘·q≈£î ãTTD+ nedüs¡e÷? nedüs¡yÓTÆ‘˚ m+‘· ø±yê*? <˚ìô|’ ô|≥Tºã&ç
ô|{≤º*? ˝≤uÛÑqcÕº\ì m˝≤ n+#·Hê y˚düTø√yê*? Çe˙ï ne©\>± ìs¡ísTT+#·Tø√>Σ\ dü‘êÔ Ád”Ô\≈£î+~. ø±ì yê]ì ¬s+&√ kÕúsTT
bÂs¡T\T>± #˚dæ, n~*+∫, u…~]+∫ bı<äT|ü⁄ dü+|òü÷\ ù|s¡ï n|ü\bÕ\T #˚düTÔHêïs¡T. Bìe\¢ u≤´+≈£î\T, Ä *+≈£î*ï @sêOE≥T #˚ùd
dü+düú\T |üã“+ >Σ&ÉT|ü⁄≈£î+≥THêïs¡T ø±ì ù|<ä eTVæ≤fi¯\T e÷Á‘·+ #·Áø£e&û¶\ì ø£≥º˝Òø£, dü+|òüT+ qT+&ç u…’≥|ü&É<ëeT+fÒ eTπss¡ø£yÓTÆq
n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\ø° H√#·Tø√s¡qï |üs√ø£å u…~]+|ü⁄\≈£î ‘·≥Tºø√˝Òø£ @<√ s¡ø£+>± ø±\+ yÓfi¯flBj·÷˝§‡k˛Ô+~. e´ekÕj·T<ës¡T˝…’q Ád”Ô\T
≈£L&Ü ≈£L©\T>± e÷sê˝§‡k˛Ô+~. #ÓeT{À&çà ã+»s¡Tì ã+>±s¡+ #˚j·T>Σ\ eTVæ≤fi≤ ¬s’‘·T*ï |ü⁄s¡TcÕ~Ûø£´ e´edüú ø£˙dü+ øö\T<ës¡T\T>±
>ΣT]Ô+#·&Üìø° n&ɶ+ ø=&ÉT‘√+~!
ndü\T Ád”Ô\ |üsêBÛq‘·≈£î, $eø£å≈£î, ¬s+&√ ‘·s¡>Σ‹ bÂs¡T\T>± ã‘·ø£&ÉìøÏ >Σ\ ø±s¡D≤\qT, sêC≤´+>Σ+ bÂs¡T\+<ä]ø°
Ç∫Ãq≥Tº>±H˚ eTVæ≤fi¯\øÏ nìï Vü≤≈£îÿ\T, düe÷q‘·«+ Ç∫Ãq|üOE{Ïø° Ád”Ô\T Vü≤≈£îÿ<ës¡T\T>± ø±ø£ \_›<ës¡T\T>± e÷s¡&ÜìøÏ <ë]
rdüTÔqï n+XÊ\ >ΣT]+∫ <˚X¯ yê´|üÔ+>±, $düÔè‘·+>± #·s¡Ã »s¡>Σ≈£î+&Ü, |ü⁄Hê<äT˝À¢ e÷s¡TOE\ ø√dü+ Hê+B Á|ükÕÔeq\T, Á|üj·T‘êï\T
»s¡>Σ≈£î+&Ü eTs√ e+<ä #·{≤º\T Ád”Ô\ ø√dü+ ‘Ó∫ÃHê e´s¡úeTì Ç|üOE{Ïπø s¡TEyÓ’b˛sTT+~. ≈£î≥T+ã+˝À, düe÷»+˝À, e´edüú˝À¢ Ád”Ô\
|ü≥¢ m˝≤+{Ï kÕqT≈£L\ yê‘êes¡D+ ˝Òì #√≥ mìï ø£]ƒqyÓTÆq #·{≤º\T ‘Ó∫ÃHê… Á|üuÛÑT‘·«+ neT\T #˚j·T˝Ò<äT (e´edüú˝À¢ ù|s¡T≈£îqï
»+&ÉsY ÇHÓ‡ì‡{Ï${° e\¢). Ád”Ô\T <ÛÓ’s¡´+>± #·{≤º\qT yê&ÉTø√˝Òs¡T.
Ád”Ô\˝Àq÷ Á|ü‘˚´ø£ nedüsê\Tqï Ád”Ô\ Á|ükÕúeq 21e <äXÊu≤›+ <ë{Ï 22e <äXÊã›+ yÓ’|ü⁄ X¯s¡y˚>Σ+>± <ä÷düT≈£îb˛‘·Tqï á
ø±\+˝Àq÷ #ê*q+‘·>± #Ój·T´ø£b˛‘˚, yêdüÔyê*ï <ë#˚<ë›+ nì #·÷ùdÔ n~ eT÷s¡â‘·«y˚T ne⁄‘·T+~. LGBT Vü≤≈£îÿ\ ñ<ä´eT+˝≤+{Ï
yê{Ïì #·÷d” #·÷&Éq≥Tº e~˝ÒùdÔ #˚‘·T\T ø±˝≤ø£ Ä≈£î\T |ü≥Tº≈£îqï≥¢e⁄‘·T+<äì $<Ûëqø£s¡Ô\T >ΣT]Ô+#ê*.
2001 bÕ\d” ñ<ä›]+∫+~ á |ü~ùV≤H˚fi¯fl˝À¢ @MT ˝Ò<äT. ø=ìï ø=‘·Ô #·{≤º\qT #˚j·T&É+ ‘·|üOE. 2016 bÕ\d”ì eTT+<äT≈£î
rdüT¬øfi‚fl eTT+<äT uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À Ád”Ô\ dæú‹>Σ‘·T\T, ôVA<ëMT<ä ô|<ä› m‘·TÔq #·s¡Ã »s¡>±*. |æ‘·èkÕ«eT´ uÛ≤eC≤\+ MT<ä, ≈£î≥T+ã+˝À,
düe÷»+˝À »&És¡÷|ü+˝À _–düT≈£îb˛sTTq |æ‘·èkÕ«eT´ |ü≥TºqT ns¡ú+ #˚düT≈£îì <ëì |ü≥TºqT dü&É*+#·>Σ*π> ø±sê´#·s¡Dì, ø±s¡´Áø£e÷\ì
s¡÷bı+~+#·Tø√ø£b˛‘˚ Á|üC≤kÕ«$Tø£ dü+ã+<Ûë\T @s¡OE&˚ neø±X¯y˚T ˝Ò<äT. eqs¡T\T yÓTT‘·Ô+ |ü⁄s¡Twüß\ ÄBÛq+˝ÀH˚ ñ+#˚dæ, Ád”Ô\T
düe÷q‘·«+ kÕ~Û+#·+&ç n+fÒ #Óe⁄&ÉT‘√ u≤<Ûä|ü&˚ e´øÏÔ eTT+<äT X¯+K+ }~qfÒº.
ø£˙dü+ Ç|üOE{Ϭø’Hê ø£fi¯ófl ‘Ó]∫ sêC≤´+>Σ+ dü÷OE¤]Ôì >ös¡$dü÷Ô eTVæ≤fi¯\qT düe÷q Vü≤≈£îÿ\Tqï bÂs¡T\T>± >ΣT]Ôdü÷Ô #·{≤º\qT
|üø£&É“+B>± neT\T #˚j·T≥+ nedüs¡+.
2016 eTVæ≤fi¯\ C≤rj·T bÕ\d” eTVæ≤fi¯*ï \_›<ës¡T\T>± ø±≈£î+&Ü bÂs¡T\T>± >ΣT]Ô+∫ bÂs¡T\T>± yê]øÏ #Ó+<äe\dæq
düeTkÕÔìï yê] |üs¡+ #˚ùd n‹ dü÷ø£åà #·s¡´\ qT+&ç, n‹ô|<ä› ø±s¡´Áø£e÷\≈£î ‘Ós¡rùdÔ
Ád”Ô\+<ä]ø° ÄyÓ÷<äjÓ÷>Σ´+>± ñ+≥T+~.
6 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
uÛÑ÷$Tø£≈£î #·+<ë ø£≥º+&ç n~ uÛÑ÷$Tø£qT ì\u…&ÉTÔ+~
uÛÑ÷$Tø£ eTq~. eTqy˚T ì\u…{≤º*. #·+<ë nsTTb˛sTTqyês¡T yÓ+≥H˚ ¬sqT´e˝Ÿ #˚düTø√+&ç. mìï ñ‘·Ôsê\T sêdæHê
#ê˝≤eT+~ ¬sqT´e˝Ÿ #˚düTø√e&É+ ˝Ò<äT. dü>ös¡e+>± #·+<ë ø£{Ϻ Ç+{ÏøÏ |ü⁄düÔø£+ ‘Ó|æOE+#·Tø√yê\qT≈£îH˚ bÕsƒ¡≈£î\ ø√dü+ á $»„|æÔ.
á |üø£ÿ u≤≈£î‡˝À {Ïø˘ >ΣTs¡TÔ e⁄+fÒ MT #·+<ë eTT–dæq≥T¢. <äj·T#˚dæ yÓ+≥H˚ ¬sqT´e˝Ÿ #˚düTø√eTì eTq$.
Á|ü‹düOE+<äq
uÛÑ÷$Tø£ m&ç≥sYøÏ,
á HÓ\ e÷´>ΣC…’Hé˝Àì dü+bÕ<äø°j·T+ ªªãVæ≤wüߺ n|ü$Á‘·yÓTÆ‘˚ eT] ˙ |ü⁄≥Tºø£…??, n+<ä]˙
Ä˝À∫+|ü#˚ùd˝≤ ñ+~. |üÁ‹ø£˝Àì $T>Σ‘ê n+XÊ\T ≈£L&Ü ãVüQwüߺ >ΣT]+∫, Ä düeTj·T+˝À bÕ{Ï+#·e\dæq
|ü]X¯óÁuÛÑ‘· >ΣT]+∫ Ád”Ô\+<ä]øÏ ne>±Vü≤q ø£*–+#˚˝≤ ñ+~. MTø£+<ä]øÏ Hê <Ûäq´yê<ë\T.
– e÷<Ûä$ yê©àø£+, ôV’≤<äsêu≤<é.
……..……..
Á|æj·TyÓTÆq dü+bÕ<ä≈£î\≈£î düeTkÕÿs¡+,
uÛÑ÷$Tø£ |üÁ‹ø£ Á|ü‹ dü+∫ø£ m+‘√ ÇHéOE¤sYy˚T{Ïyé>± ñ+{À+~. e÷]ÃHÓ\ #·{≤º\ô|’ ‘Ó∫Ãq Á|ü‘˚´ø£ dü+∫ø£, y˚T HÓ\ ãVæ≤wüߺ
|ü]X¯óÁuÛÑ‘·ô|’ e∫Ãq dü+∫ø£ eT]+‘· dü÷OE¤]Ôe+‘·+>± ñHêïsTT. á düe÷#ês¡+ Ád”Ô\+<ä]øÏ, u≤*ø£\≈£î ≈£L&É #ê˝≤ ñ|üjÓ÷>Σø£s¡+>±
ñ+~. Hê ñ<˚›X¯+˝À ãVæ≤wüߺ X¯óÁuÑ<Ûä‘·ô|’ |üP]Ô düe÷#ês¡+‘√ e∫Ãq >Σ‘· HÓ\ uÛÑ÷$Tø£qT Ä&É|æ\¢\T #·<äTe⁄≈£îH˚ Á|ü‹ ôV’≤dü÷ÿ˝ŸøÏ,
ø£dü÷Ôsê“ bÕsƒ¡XÊ\\≈£î, kıwü˝Ÿ yÓ˝ÒOEsY, Áf…ÆãsY yÓ˝ÒOE¤sY Vü‰düºfi¯fl≈£î |ü+#·&É+ e\q e+<ä\ ø=~› j·TTø£Ô ej·TdüT‡ u≤*ø£\≈£î m+‘√y˚T\T
#˚dæq≥T¢ ne⁄‘·T+~. á s¡ø£+>± #˚kÕÔs¡ì Ä•düTÔHêïqT. Ç≥Te+{Ï eT]ìï dü+∫ø£\ ø√dü+ m<äTs¡T#·÷dü÷Ô….
– düTπsK, ôV’≤Á<ëu≤<é
……..……..
&çj·TsY m&ç≥sY,
uÛÑ÷$Tø£, y˚T HÓ\ dü+∫ø£˝À yÓTÁqTº‡e˝Ÿ ôV’≤JHéô|’ $\TyÓ’q düe÷#êsêìï n+~+#ês¡T. á düe÷#ês¡eT+‘ê dü÷ÿfi¯fl˝À Vü‰düºfi¯fl˝À
#·<äTe⁄≈£î+≥Tqï Ä&Ü\ôd+{Ÿ u≤*ø£\+<ä]øÏ #˚s¡y˚j·T&ÜìøÏ uÛÑ÷$Tø£ á HÓ\ dü+∫ø£ dü]b˛‘·T+~. m&ÉT´πøwüHé &çbÕsYºyÓT+{Ÿ yê]
<ë«sê Ä&É|æ\¢\+<ä]øÏ á |ü⁄düÔø£+ n+<˚˝≤ #˚j·T>Σ*–‘˚ #ê˝≤ u≤>ΣT+≥T+~. Ç≥Te+{Ï dü÷OE¤]Ô<ëj·Tø£yÓTÆq düe÷#êsêìï n+~düTÔqï
uÛÑ÷$Tø£≈£î <Ûäq´yê<ë\T
– dü‘·´yêDÏ, kÕeTs¡¢ø√≥, ‘·÷s¡TOE>√<ëe] õ˝≤¢
……..……..
uÛÑ÷$Tø£ dü+bÕ<ä≈£î*<ä›]ø° düeTkÕÿs¡+,
uÛÑ÷$Tø£ Á|ü‹ HÓ\ ø=‘·Ô, ø=‘·Ô düe÷#ês¡+‘√ e÷ eTT+<äT≈£î sêe&É+ m+‘√ dü+‘√wü+>± e⁄+~. eTTK´+>± y˚T HÓ\
dü+∫ø£˝À n+~+∫q düe÷#ês¡+ Á|ü‹ Ä&É|æ\¢øÏ ‘Ó*j·÷*‡q ø£˙dü düe÷#ês¡+. Ç~ #·<äTe⁄‘·T+fÒ Hê nqTuÛÑyê˝…H√ï >ΣTs=Ô#êÃsTT.
Hê˝≤ m+‘√ eT+~øÏ Ç˝≤π> >ΣTs=Ô#·TÃ+{≤sTT. Ç˝≤+{Ï $\TyÓ’q düe÷#êsêìï, ªwæ ø£|t‡μ ˝≤+{Ï ø=‘·Ô düe÷#êsêìï n+~düTÔqï
uÛÑ÷$Tø£≈£î ø£è‘·»„‘·\T.
– Á|üMD sêe⁄\|ü*¢, q÷´&Ûç*¢.
……..……..
ªbÕ|æ˝≤Héμμ ` ôV≤Á˙ #êÁ]j·T˝Ÿ ` ñe÷ q÷‘·øÏÿ>±s¡T yÓTT‘·Ô+ ø£<Πäq+‘ê Ç+‘· n<äT“¤‘·+>± ø£fi¯fl≈£î ø£{Ϻq≥Tº>± $e]+#ês¡T.
áHê{Ïø° ô|<ä› e÷πsOEMT ˝Ò<äT. eTìwæì eTìwæ>± Áã‘·ø£ìe«ì düe÷»+˝ÀH˚ Áã‘·T≈£î‘·THêïeTT.
– ì‘·´.$, ÇyÓTsTT˝Ÿ
……..……..
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 7
` {Ï.•yêJ
ø£~|æ‘˚ ø£+~Ø>Σ ‘·T≥º, ø£~*‘˚ ø£˙ï{Ï ø£&Ée
(q\¢eT\ ø=+&É˝À¢ #Ó+#·T>Σ÷&Ó˝À¢ eTVæ≤fi≤es¡D+)
ìC≤sTTr>±, ì»+>±H˚ n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\ ù|s¡Tq
–]»qT\≈£î e{Ϻ ø£¬s˙‡, e{Ϻb˛sTTq uÛÑ÷$T, rs¡TÃø√˝Òì s¡TD≤\÷
n+~+∫Hê Á|üjÓ÷»q+ ˝Ò<äT. –]»q ÄyêkÕ\ Åd”Ô\T @+
ø√s¡T‘·THêïs√, yê] |æ\¢\≈£î @+ ø±yê˝À, yê] ≈£î≥T+u≤\
yÓTT‘êÔìøÏ n‘·´edüs¡yÓTÆq düVü‰j·T düVü≤ø±s¡+ @ s¡÷|ü+˝À m˝≤
e⁄+&Ü˝À q>Σsê˝À¢ f…Æ _–+#·T≈£îì @.dæ. s¡÷eTT˝À¢ nedüú|ü&˚
n~Ûø±s¡ ÁX‚DÏ ìs¡ísTT+#·˝Ò<äT. ˇø£ÿ e÷qe‘ê <äèwæº #ê\T. n~
e÷]OE+#· >Σ\, n~Û>ΣeT–+#·>Σ\ dü‘êÔ #ê\T. –]»qT\ >ΣT&çôd
eTT+<äT ì\ã&ç –]»q Åd”Ô\‘√ e÷{≤¢&ç‘˚ #ê\T. n~Ûø±s¡ •\
ø£]– e÷qe‘êeT÷]Ô ãj·T≥|ü&ÉT‘·T+~. eT] ø=s¡yÓ’+~ á
<äèX¯´y˚T!
ªn_Ûeè~Δμ, ªÁ|ü>Σ‹μ nH˚ yê&ÉTø£ e÷{\ MT<ä
eTq<˚X¯+˝À eTØ eTTK´+>± eTq sêh+˝À eTq Á|üuÛÑT‘·«
bÕ\Hêj·T+Á‘ê+>±ìøÏ, yê]ô|’ n~Ûø±s¡ ÁX‚DÏøÏ, l eT+Á‹ esêZìø°
>Σ\ Áù|eT m≈£îÿe. yêdüÔyêìøÏ Ä |ü<ë\≈£î düs¡sTTq ns¡ú+ Á>ΣVæ≤+∫,
Ä <äèwæºø√D+˝À Á|üC≤Væ≤‘· #·s¡´\T rdüTø√e&É+ X¯Sq´yÓTÆ+~.
Ç~ >ΣT&ç¶ Áù|eT |òü*‘·+. Á|üC≤ dü+πøåeT sê»´+>± eTq Á|üuÛÑT‘ê«\
$<ÛëHê\˙ï. »q Jeq n_Ûeè~ΔH˚ ø√s¡T‘·THêïsTT. m{§NÃ
n_Ûeè~ΔøÏ >Σ\ ns¡ú+ @$T{Ï, n+<äT˝À Á|ü»\ Jeq HêD´‘·ì
ô|+#˚+<äT≈£î dü÷∫+∫q e÷sêZ\qT nqTdü]+#˚ |ü<äΔ‘·T˝Ò$T{Ï
nì ∫‘·ÔX¯ó~Δ‘√ Ä‘·à|ü]o\q #˚düTø√e&É+ |üsêsTT ªdü+düúμ e+{Ï
Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ nqedüs¡ n+X¯yÓTÆb˛sTT+~. n+<äTø£H˚ ªn_Ûeè~Δμ
n+fÒ |ü]ÁX¯eT\qT ô|+#Ój·T´&É+ nì, <˚X¯ $<˚o ô|≥Tºã&ÉT\≈£î
e÷sêZ\T yÓ<äø£&É+ nì, Äô|’ ìs¡Tù|<ä, ã\V”≤q esêZ\≈£î,
≈£î˝≤\≈£î, C≤‘·T\≈£L ø£¬s˙‡ (&ÉãT“)ì n+<äCÒj·T&É+,
n+<äTu≤≥T˝À e⁄qï ã+»s¡T uÛÑ÷$Tì (ø±–‘ê\ MT<ä) nø£ÿ&Éø£ÿ&É
|ü+#·&É+, ˇø£{Ï ¬s+&ÉT m&É¢ì Çe«&É+, ∫Á‘·$∫Á‘· ÁbÕ‹|ü~ø£\ô|’
s¡TD kÂø£sê´\qT n+~+#·≥+ nì e÷Á‘·y˚T uÛ≤$düTÔHêïsTT
Á|üuÛÑT‘ê«\T. Ç<=ø£ Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq <Û√s¡DÏ. m+<äTø£+fÒ Á|üuÛÑT‘·«
Á>±MTD n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\T neT\T #˚j·T&É+˝À e´ekÕj·T+,
|üX¯ó>ΣD≤\T, ìs¡Tù|<ä Á|üC≤˙ø£+, ≈£îÁ>±e÷\T, –]»q Ä~yêd”
JeHêedüsê\T, |üsê´es¡D+, ÁbÕDÏyÓ’$<Ûä´+, düTdæús¡ Jeq
e÷sêZ\÷ @M Á|ü<ÛëHê+XÊ\T ø±≈£î+&Üb˛‘êsTT. ªn_Ûeè~Δμ
nq>±H˚ ˇø£ ª|ü<Πäø£+μ‘√ eTT&ç|ü&ç ñ+&É&É+, á |ü<Πäø±ìøÏ
eT÷˝≤<Ûës¡+ ªì<ÛäT\Tμ düeT≈£L]à e⁄+&É&É+ ` Çy˚ Á|ü<Ûëq+
nj·÷´sTT. á ì<ÛäT\T düeT≈£Ls¡TOE eTT+<äT, |ü<Πäø£+ neT\T
#˚ùd dü+$<Ûëq+ ˇø£{Ï s¡÷bı+~+#˚ eTT+<äT @ Á|ü»\≈£î @
ÁbÕ+‘·+˝À @ n+XÊ\ô|’ ªn_Ûeè~Δμ kÕ~Û+#·e\dæ e⁄+<√
ìs¡ísTT+#·&É+, n+<äT≈£î dü+ã+~Û‘· esêZ\ ÁbÕ‹ì<Ûä´+‘√
dü+|üPs¡í+>± #·]Ã+#·≥eTH˚ Á|üC≤kÕ«$Tø£ yÓ’K] eTq $<Ûëq
ìπsí‘·\sTTq yê]øÏ ø=s¡e&ç+~. düeTÁ>Σ Á>±MTD≤_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\T,
–]»q n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\÷, |üsê´es¡D, eq, »\, eq´ÁbÕDÏ,
|üX¯ódü+s¡ø£åD, n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\ dæú‹ #·÷&É+&ç, ø±–‘ê\ MT<ä
Á|ü#ês¡ $esê˝À¢ M{Ï s¡÷|ü⁄πsK\T m˝≤ ñHêï n$ neT\T #˚ùd
#√≥, neT\T »]ù| rs¡T #·÷&É+&ç ` ˝À|üyÓTø£ÿ&ÉT+<√ düOEwüº+>±
ø£ì|ædüTÔ+~. sê»ø°j·T esêZ\≈£î n~Ûø±s¡ j·T+Á‘ê+>±ìøÏ ìj·TeT
ìã+<Ûäq\ ô|’fi¯ófl>±ø£ dü+ã+~Û‘· Á|üC≤esêZ\‘√ dü\Vü‰
dü+Á|ü~+|ü⁄\T eTTK´+ ø±q≥Tº n~ n≥M e´ekÕj·T+ >±ì,
–]»q JeHê<Ûësê\ |ü]s¡ø£åD>±ì, ªd”ìj·TsY n~Ûø±s¡T\Tμ
ìs¡ísTT+#·e\dæ+<˚! ÁbÕ+rj·T düeTdü´\T, ÁbÕ+rj·TT\‘√ |ü]düs¡
Á|ü»\‘√ dü+Á|ü~+∫ ‘Ó\TdüT≈£îH˚ ø£˙dü #·s¡´, düVü≤è<äj·T‘·
ª|ü]o\≈£î\≈£îμ, ªì|ü⁄DT\≈£î, ª|ü]XÀ<Ûäq |üÁ‘ê\Tμ düeT]OE+#˚
yêfi¯fl≈£î ˝Òø£b˛e&É+ nqï~ e´eVü‰s¡ düs¡[ nsTTb˛sTT+~.
m|ü&É÷ Ä]úø£, yêDÏ»´, kÕ+πø‹ø£, bÕ\Hê+XÊ\T ‘·|üOE kÕe÷õø£
Á|üjÓ÷»q+>±ì, bı+<äe\dæq esêZ\ <äèwæº˝À |ü<Πäø±ìøÏ eTT+<äT,
yÓqTø£ e∫Ãq e÷s¡TOE\ yêdüÔe s¡÷|ü+>±ì @B @ ˇø£ÿ{° Á|üuÛÑT‘·«
ª\øå±´˝À¢ #˚s¡ø£b˛e&É+ á <˚X¯ <ë]Á<ë´ìøÏ >Σ\ nH˚ø£ ø±s¡D≤˝À¢
ˇø£{Ï. e´ekÕj·T Á|ü<ÛëqyÓTÆq <˚X¯+˝À, ≈£î{°s¡ |ü]ÁX¯eT\T, ∫qï
‘·s¡Vü‰ ˙{Ï |ü<Πäø±\T n‹ eTTK´yÓTÆq <˚X¯+˝À yê{Ïì ø£*OE+∫,
e⁄qï yê{Ïì dü+s¡øÏå+∫, ø°åDÏdü÷Ôqï yê{Ïì |ü]s¡øÏå+∫
ô|+bı+~düTÔqï <ëK˝≤\T ˝ÒyÓø£ÿ&Ü ` ñHêï n$ n~Ûø£XÊ‘·+
ô|ò’fi¯fløÏ |ü]$T‘·+. n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±˝À¢ n~Ûø£ XÊ‘·+ $$<Ûä sê»ø°j·T
bÕغ\T, esêZ\ n_Ûeè~ΔøÏ, yê] nqTj·÷j·TT\ n_Ûeè~ΔøÏ
Á|ü‘·´ø£å+>±q÷, |üs√ø£å+>±q÷ düVü≤ø£]+#·&Üìπø ñ|üjÓ÷>Σ
|ü&ÉT‘·T+{≤sTT nì $düOEwüº+ #˚j·T&ÜìøÏ e÷s¡TeT÷\ |ü˝…¢\T,
Á>±MTD Á|ü»\T, –]»q Ä~yêd” Á|ü»\T, yê] Jeq dæú‹>Σ‘·T\÷
Á|ü‘·´ø£å+>± #·÷&Ée#·TÃ. düe÷#ês¡, düVü≤ø±s¡ e´edüú $düÔè‘·yÓTÆq
á s√E˝À¢ ≈£L&Ü C≤rj·T Á|ü<Ûëq s¡Vü≤<ës¡T\øÏ n‹ düMT|ü+>±
e⁄qï –]»q ÁbÕ+‘ê\T ôd’‘·+ ø£˙kÕedüsê\≈£î, Äj·÷ –]»q
Á|ü»\ JeqXË’*øÏ nedüs¡yÓTÆq eqs¡T˝ÒM H√#·Tø√e&É+ ˝Ò<äT.
n$ ø£*OE+#·ø£b˛>± e⁄qï düVü≤» yê‘êes¡D+ –]»q,
Á|ü‘˚´ø£ yê´dü+
8 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
Á>±MTDT\≈£î H˚s¡T>± ˝≤uÛÑ+ #˚≈£Ls¡Ã˙j·T≈£î+&Ü n~Ûø±s¡ XË’*,
|ü<Πäø±\ dü÷Á‘ê\÷ n&ÉT¶|ü&ÉT‘·T+{≤sTT. M≥ìï{Ï |òü*‘·+ nìï
e÷s¡TeT÷\ Á>±e÷\ MT<ä, –]»qXË’* MT<ä, yê] kÕe÷õø£
düVü≤Jeq+ MT<ë >Σ{Ϻ Á|üuÛ≤e+ #·÷ô|&ÉT‘·T+~.
ndü\T –]»q Á>±e÷\≈£î ø±e\dæq<˚$T{Ï ` yê]
Äs√>±´ìøÏ n‘·´edüs¡yÓTÆq eT+∫ ˙{Ï edü‹ ` ˙{Ï düs¡|òüsê,
K∫Ñ·yÓTÆq yÓ’<ä´ düVü≤ø±s¡+, |ü]düs¡ n&Ée⁄\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ܶìøÏ
yê]øÏ n≥MXÊK #·≥º|üs¡yÓTÆq$, Ç‘·s¡Á‘ê ˝Òìb˛ì Çã“+<äT\T
ø£*OE+#·≈£î+&Ü e⁄+&É&É+, Äj·÷ –]»q ÄyêkÕ\≈£î, yê]
uÛÑ÷eTT\≈£î ô|’ ÁbÕ+‘ê\ yê] n~Ûø±s¡, Ä»e÷sTTw”, ÄÁø£eTD\T
˝Ò≈£î+&Ü #·÷&É&É+, –]»qT\T ø=+&É\qT+N, n&Ée⁄\qT+N
eTT|ü ‹|üOE\T |ü&ç kÕ~Û+∫q n≥M e´ekÕj·T ñ‘·OE‘·TÔ\≈£î
‘·–q e÷¬sÿ{Ÿ kÂø£s¡´+ ø£*OE+#·&É+, Äj·÷ ñ‘·OE‘·TÔ\≈£î
Hê´j·Tã<äΔyÓTÆq, ‘·–q –≥Tºu≤≥T <Ûäs¡ @s¡OEs¡#·≥+, n≥MXÊK,
b˛©düTXÊK ‘·~‘·s¡ n~Ûø±s¡T\ qT+N m≥Te+{Ï |”&Éq ˝Ò≈£î+&Ü
düC≤e⁄>± e⁄+&˚ |ü]dæú‘·T\T ø£*OE+#·&É+, ø£˙dü $<ë´eø±XÊ\T
–]»q ÁbÕ+‘ê˝À¢ ø£*OE+#·&É+, s¡yêD≤, düe÷#ês¡ neø±XÊ\T
ø£*–+#·&É+ e+{Ï$ n‘ê´edüsê\T. Ç$ e⁄+fÒ #ê\T Äj·÷
–]»q, Á>±MTD ÁbÕ+‘· Á|ü»\T yê] ‹|üOE\T yês¡T |ü&ÉT‘·÷
yê] JeHêìï yês¡T yÓTs¡T>ΣT #˚düTø√>Σ\s¡T.
ì»y˚T Çe˙ï ø£*OE+#·&ÜìøÏ –]»q n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\T,
düeTÁ>Σ Á>±MTD, –]»q |ü<Πäø±\T, n≥M n_Ûeè~Δ, e´ekÕj·T
n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\T, Ä]úø£ |ü]ÁX¯eT\T, #˚‹eè‘·TÔ\T, Vü≤düÔø£fi¯\
|ü<Πäø±\T, kÕ>ΣT˙{Ï |ü<Πäø±\T, uÛÑ÷>Σs¡“¤ »˝≤\≈£î d”ÿeTT\T,
yê≥sYôw&é, &Ü«Áø±`bı<äT|ü⁄ |ü<Πäø±\ e+{Ï$ düyê\ø£å e⁄HêïsTT.
M{Ï neT\Tø√dü+ ‘·|æ+#˚ Á|üuÛÑT‘·«+, j·T+Á‘ê+>Σ+, n~Ûø±s¡
|üøå±\T, |ü]o\ø£ ãè+<ë\T, ìy˚~ø£\÷ e⁄+&ÉH˚ e⁄HêïsTT. yê{Ï
ª\øå±´\÷μμ ô|’øÏ ìs¡T›wüº+>± ø£ì|ædüTÔ+{≤sTT. ◊‘˚ $$<Ûä d”ÿeTT\T
neT\T #˚j·T&É+˝Àì yêdüÔyê\MT<ä n~Ûø±s¡T\≈£î @bÕ{Ï Ä˝À#·q
˝Òø£b˛e&É+ e\¢ \_Δ<ës¡T\sTTq Äj·÷ Á|ü»\ J$‘ê˝À¢ yÓTs¡T>ΣT
ø£ì|æ+∫+<ë ˝Ò<ë nqï~ Á|ü<ÛëHê+X¯+ ø±≈£î+&Ü b˛sTT+~. yê]øÏ
eTTK´+ Äj·÷ |ü<Πäø±\≈£î πø{≤sTT+∫q &ÉãT“qT e´j·T+ #˚j·T&É+
»]–+<ë ˝Ò<ë nqï<˚! m˝≤ e´j·T+ nsTT+<äqï~, neø£‘·eø£\
dü+>Σr yê]øÏ dü+ã+<Ûä+ ˝ÒqfÒº e⁄+≥T+~. ñ<ëVü≤s¡D≈£î $$<Ûä
Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢ »s¡T>ΣT‘·TqïfÒº eTq sêh+˝À sêj·T\d”eT
ÁbÕ+‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫ ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢˝À ˇø£ ∫qï ÁbÕ+‘·eTsTTq
Äfi¯fl>Σ&ɶ yÓTT<ä\sTTq eT+&É˝≤˝À¢ ø=ìï #Ó+#·T>Σ÷&˚\ |ü]dæú‹
#·÷<ë›+. #Ó+#·TC≤‹ Á|ü»˝À¢ Ä&É, eT>Σ, |æ\¢\÷ q\¢eT\ n&Ée⁄\T,
eTTK´+>± nôVA_\+ |ü]düs¡ ÁbÕ+‘· n&Ée⁄\ô|’, eTs=ø£ n+#·Tq
eTVü‰q+~ ÁbÕ+‘·+˝À n&Ée⁄\ô|’, eTs=ø£ n+#·Tq eTVü‰q+~
ÁbÕ+‘·+˝À n&Ée⁄\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç e⁄Hêïs¡T. ns¡&É»qT
#Ó+#·T>Σ÷&˚\Tqï ÁbÕ+‘ê˝À¢ <ë<ë|ü⁄ nìï s¡ø±\ Á|üuÛÑT‘·« |ü<Πäø±\÷
neT\T »s¡T>ΣT‘·THêïsTT. eTTK´+>± düeTÁ>Σ Á>±MTD, –]»q
n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\ neT\T »s¡T>ΣT‘·THêïj·Tq&ÜìøÏ yê] πø+Á<ë\T,
yê{Ï ø£eT÷´ì{° ôd+≥sY\÷ ‘·~‘·sê\T Ä ÁbÕ+‘ê˝À¢
<äs¡Ùq$TkÕÔsTT. dü]>±Z nø£ÿ&˚, Ä #Ó+#·T>Σ÷&˚˝À¢H˚ |ü<Πäø±\
neT\T˝Àì ∫Á‘ê\T ø£ì|ækÕÔsTT. düVü≤»+>±H˚ n$ –]»q
J$‘ê\ MT<ä Á|üuÛ≤e+ #·÷|ædüTÔHêïsTT ` n+<äT˝Àq÷ Åd”Ô\ô|’,
uÛÑ$‘·e´+ Á|ü‹_+_+#˚ |æ\¢\ô|’ dü]ø=‘·Ô ‘·s¡+ô|’.
s¡Vü≤<ës¡T\≈£î, ô|<ä›Á>±e÷\≈£L düVü≤»+>± e⁄qï
#Ó+#·T>Σ÷&˚˝À¢H˚ ªn_Ûeè~Δμ <Óã“ düOEwüº+>± ø£ì|æk˛Ô+fÒ ø=+&É\MT<ä,
n&Ée⁄\ q&ç eT<Ûä´˝Àì –]»q, #Ó+#·T>Σ÷&˚\ |ü]dæú‹ y˚πs
$e]+#·qedüs¡+ ˝Ò<äT. lXË’\+ yÓTT<ä\T eTVü‰q+~ es¡≈£î
n&Ée⁄\ eT<Ûä´˝À ìedædüTÔqï #Ó+#·T\T ‘·s¡‘·sê\T>± n&Ée⁄\MT<äH˚
Ä<Ûës¡|ü&ç e⁄Hêïs¡T. nuÛÑj·÷s¡D´ #·{≤º\T, |ü]s¡øÏå‘· ÁbÕ+‘· ìj·TeT
ìã+<Ûäq\T, n≥MXÊK øÏ+~ kÕúsTT n~Ûø±s¡ esêZ\ ‘êøÏ&ç e+{Ï
Çã“+<äT\T n&ÉbÕ <ä&ÉbÕ yê]ì ∫ø±≈£î ô|&ÉT‘·THêï Ç‘·s¡Á‘ê
Á|üuÛÑT‘·« n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\T Á|ü‘·´ø£å+>± yê]˝À ªe÷s¡TOEμ ‘Ó∫Ãq
<äèX¯´+ @MT ˝Ò<äT. ø±˙ ø=+&ÉøÏ+<ä n&Ée⁄\ n+#·Tq, s¡Vü≤<ë]
ÁbÕ+‘ê˝À¢ e⁄qï #Ó+#·T>Σ÷&Ó+˝À Á|ü»\T Ç≥T n_Ûeè~Δ n+~+#˚
|ü≥ºD ÁbÕ+‘· Hê>Σ]ø£‘·>±ì n≥T |üP]Ô>± n&Ée⁄˝À¢ ÁbÕNq Jeq
e÷s¡Z+ ø±ì ˝Ò≈£î+&Ü m≥÷ ø±≈£î+&Ü b˛‘·THêïs¡T. nB dæú‹.
eTTK´+>± #Ó+#·T eTVæ≤fi¯\ô|’ á e‹Ô&ç ô|]–+~. nH˚ø£ s¡ø±\
n≥M ñ‘·OE‘·TÔ\qT, |òü\kÕj·÷ìï kÕ<Ûës¡D dü+‘·≈£î ‘Ó∫Ã
ø±e\dæq yê{Ï‘√ Ç∫à |ü⁄#·TÃ≈£îH˚ |ü<äΔ‹˝À Jeq+ kÕ–dü÷Ôqï
#Ó+#·T\T |ü+≥\T |ü+&ç+#˚ e´ekÕj·T+ #˚düTø√>Σ\sê, n~ @
bÕ{Ï yê]øÏ düVü≤ø£]düTÔ+B nqï düMTø£å ˝Ò≈£î+&Ü πøe\+ dü>Σ+
eT+~ –]»qT\πø ˇø=ÿø£ÿ ≈£î≥T+u≤ìøÏ mø£s¡+ H˚\, »‘· m&ÉT¢
Ç∫Ã+~ Á|üuÛÑT‘·«+ Ç{°e\. yê{Ï˝À n~Ûø£uÛ≤>Σ+ es¡≈£î ùd<ë´ìøÏ
˝§+>Σì H˚\\T! |üX¯ób˛wüD, e´ekÕj·T+ ø=ìï ÁbÕ+‘ê\
–]»qT\πø kÕ<Ûä´+. nìï ÁbÕ+‘ê\ –]»qT\≈£î ˇπø $<Ûä+>±
ùd<ä´+ #˚düTø√>Σ\ JeqXË’* ˝Ò<äT. e´ekÕj·T≈£L* |üqT\T ‘·|üOE
‘êeTT>± e´ekÕj·T+ #˚düT≈£îH˚ rs¡T ‘Ó*j·Tì #Ó+#·T\T (Äfi¯¢>Σ&ɶ
nôVA_\+ |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê\yês¡T) m≈£îÿeeT+~ ‘·eT
uÛÑ÷eTT\qT bÕ&ÉTu…≥Tº≈£îHêïs¡T. ø=+<äs¡T ‘êø£≥Tº≈£î, e&û¶øÏ
ø£≥Tº≈£îHêïs¡T. Ç<Óø£ÿ&ç JeqXË’*? me] e\¢ m+<äTø=∫Ãq≥Tº?
Ç<ä+‘ê ˇø£ H˚|ü<Πä´+. ˇø£ e÷~] Ä<ÛäTìø£ dü+øÏ¢wüº
Jeq $<Ûëq+ ‘Ó∫à ô|fÒº neø£‘·eø£\ e\¢ rÁe |ü]D≤e÷\≈£î
>ΣTs¡j˚T´ #Ó+#·T\ Äyêdü ÁbÕ+‘ê˝À¢, eTTK´+>± nø£ÿ&ç #Ó+#·T
eTVæ≤fi¯\ô|’ @s¡OE&ɶ e‹Ô&ç, <äTdæú‹ìô|’ H˚|ü<Πä´+˝ÀH˚ #·÷&Ü*. á
H˚|ü<Πä´y˚T –]»qT\ u≤<Ûä\≈£î ˇø£ Á|ü<Ûëq ø±s¡D+. ìs¡Tù|<ä
≈£îÁ>±e÷˝À¢>±ì, n≥M düMT|ü –]»q ÁbÕ+‘ê˝À¢>±ì n_Ûeè~Δ
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 9
ù|]≥ n+~e#˚à ªÄ<ëj·T e÷sêZ\Tμ (yê] JeqXË’*øÏ $s¡T<äΔ+>±),
yê{Ïì neT\T #˚j·T&É+ düÁø£eT+>± ˝Òø£b˛‘˚ |òü*‘·+ $ø£{Ï+∫
&ÉãT“ nedüs¡+, <ëìì Ä<Ûës¡+ #˚düT≈£îqï |üs√ø£å sê»ø°j·T+,
Á|ü‘·´ø£å e‹Ô&ç, Væ≤+kÕ yÓTT<ä˝…’q$ Äj·÷ >Σ÷&˚˝À¢ ìX¯Ùã›+>±
Á|üy˚•+∫ eTVæ≤fi¯\≈£î ˇø£ |”&çø£\>± e÷s¡‘êsTT. Ç+<äT≈£î
dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äì #Ó|üOE&ÜìøÏ nH˚ø±H˚ø£ ñ<ëVü≤s¡D˝À¢ #Ó+#·T>Σ÷&˚\T
ø=ìï. ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢ Äfi¯¢>Σ&ɶ, s¡TÁ<äes¡+, <√]ïbÕ&ÉT, eT+&É\
ÁbÕ+‘ê˝À¢ nôVA_\+, Vü≤]q>Σs¡+, <=s¡>={≤º\, #Ó+#·T\øÏåà
>Σ÷&Ó+, >±E\ |ü*¢, eTT‘·´+ù|≥, ¬ø.|æ. ‘·+&Ü, z.õ. ‘·+&Ü,
_. ‘·+&Ü, $T≥º|ü*¢, n\eT÷sY, e÷¬sq>ΣsY, ¬s&ç¶|ü*¢, yÓ\>Σ|ü*¢,
|ü+~sê\ |ü*¢ yÓTT<ä\sTTq ÁbÕ+‘ê\T C≤rj·T s¡Vü≤<ës¡T\≈£î
<ë<ë|ü⁄ düMT|ü ÁbÕ+‘ê˝À¢H˚ e⁄HêïsTT. á ÁbÕ+‘ê\øÏ ø=+‘·
<ä÷s¡+˝À ◊<ës¡T Á|ü<ÛëqyÓTÆq #Ó+#·T ÄyêkÕ\THêïsTT. á
ÄyêkÕ\ Á|ü»\T Ç‘·s¡ n≥M dü+|ü<ä\‘√ u≤≥T m≈£îÿe>± ‘˚HÓ
ùdø£s¡D, <ëì neTàø±\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ÉT ‘·THêïs¡T. á ‘˚HÓ ùdø£s¡D
ø√dü+ nôVA_\+, bÕeTT˝Ò{ÏkÕ$T ø=+&É\T, ô|<√›\+ ø=+&É\T,
>ΣT+&Ü\ ø=+&É\T, q*øÏ, }≥¢, u…’πsì ø=+&É\T, eTTì>=+&ÉT
yÓTT<ä˝…’q ø=+&É\˙ï ‹s¡T>ΣT‘ês¡T. @<äsTTHê dü÷{Ï>± düe÷<Ûëq+
#Óù|OE á eTT≈£îÿdü÷{Ï eTqTwüß\≈£î, ìC≤sTTr|üs¡T˝…’q Åd”Ô
|ü⁄s¡Twüß\≈£î ‘·s¡#·T b˛©düT\ ‘êøÏ&ç m≈£îÿe. eTTK´+>± eìô|+≥
Á>±e÷ìøÏ düMT|ü+˝À ø=+&É\ <ä>ΣZs¡Tqï #Ó+#·T Á>±e÷\≈£î –]»q
ø±s√OEπswüHé n~Ûø±s¡T\T, b˛©düT XÊK˝Ò Á|üuÛÑT‘·«+. yêπs n_Ûeè~Δ
ø±s¡≈£î\÷. mø£ÿ&É @ ∫qï H˚s¡+ »]–Hê #Ó+#·T Åd”Ô |ü⁄s¡Twüß\T
b˛©düT\ eTT+<äT Vü‰»s¡T ø±e\dæ+<˚.
Á|ü‹ #Ó+#·T>Σ÷&Ó+˝À <ë<ë|ü⁄ e+<ä≈£î ô|’>± ≈£î≥T+u≤\T
HêïsTT. Åd”Ô\T ej·TdüTøÏ, X¯øÏÔøÏ $T+∫q |üqT\T #˚düTÔ+{≤s¡T.
n+<äTπø Mfi¯ófl eT>Σyê]ø£+fÒ m≈£îÿe>± <ë<ë|ü⁄ ‘·s¡#·T>±
(dü+e‘·‡s¡+˝À n~Ûø£ uÛ≤>Σ+) @<√ ˇø£ nHês√>Σ´+‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT
‘·T+{≤s¡T. ø=+&Éyê>ΣT˝À¢ ˙s¡T j·T<Ûë‘·<Πä+>± ‘ê>Σ≥+e\¢ ˙{ÏøÏ
dü+ã+~Û+∫q s√>±\T, ø=+&ÉÁbÕ+‘ê˝À¢ ø=+&É »«sê\T, eTTK´+>±
eT˝Ò]j·÷, f…ÆbòÕsTT&é, ø±yÓTs¡T¢ e+{Ï »ãT“\T Mfi¯flì |ü{Ϻ
|”&çdüTÔ+{≤sTT. ‘·–q yÓ’<ä´ düVü‰j·T+ e⁄+&É<äT. $<ä´, yÓ’<ä´+
#Ó+#·T\≈£î (Ç‘·s¡ C≤‘·T\≈£î eT˝…¢) nqedüs¡eTì m≈£îÿe XÊ‘·+
n~Ûø±s¡T\T uÛ≤$düTÔHêïπsyÓ÷! á #Ó+#·T ‘·+&Ü\ Á>±e÷\T n˙ï
ø=~›bÕ{Ï ªeqdü+s¡ø£åD dü$T‘·Tμ\ ˙&É˝À n≥MXÊK ns¡ø=s¡>±
n+~+#˚ |üqT\˝À eTTì– e⁄+{≤sTT. Äô|’ <ë<ë|ü⁄ nìï
ÁbÕ+‘ê˝À¢ ªbı<äT|ü⁄μ |ü<Πäø±˝À¢ Åd”Ô\T düuÛÑT´\sTT e⁄+{≤s¡T.
#Ó+#·T\ø°åà, Á|üVü‰¢<ä, •e\ø°åà, düs¡dü«‹ yÓTT<ä\sTTq ù|s¡T¢ >Σ\
ªbı<äT|ü⁄ Á>Σ÷|ü⁄μ˝À¢ Ç{°e\ ø=~›bÕ{Ï ªbı<äT|ü⁄μ #˚j·T&É+ H˚sêÃs¡T.
‘˚HÓ yÓTT<ä\sTTq n≥M ñ‘·OE‘·TÔ\ neTàø±˝À¢ Åd”Ô\T n‹
ø=~› XÊ‘·+ &ÉãT“ eT>Σyê] qT+N ø±bÕ&ç <ë#·Tø√>Σ\T>ΣT‘·THêïs¡T.
Ç<ä+‘ê ˇø£ Äs¡+uÛÑ<äX¯˝ÀH˚ e⁄+~. ø±s¡D+ ` yês¡+ s√E\T
ˇfi¯ófl VüAq+ #˚düT≈£îì n&Ée⁄˝À¢ –+»\T, $‘·ÔHê\T, |üfi¯Sfl,
|üP\T, õ>ΣTs¡T (ã+ø£), ‘˚HÓ e¬>’sê\T yês¡T >ΣT+|ü⁄\T>± yÓ[fl,
kÕ~Û+∫q, Ç‘·s¡ ≈£L*|üqT\T #˚düT≈£îì dü+bÕ~+∫q$ n‘·´~Ûø£
XÊ‘·+ Á|ü‹ ãT<Ûäyês¡+, Äj·÷ |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢ »]π> dü+‘·˝À
&ÉãT“>± e÷] ø£åD≤˝À¢ Ä &ÉãT“ <ë<ë|ü⁄ Ks¡ÃsTTb˛‘·T+≥T+~.
ô|<ä›>± Ä&É+ãsê\T, |ü+&ÉT>Σ |üu≤“\T ˝Òø£b˛sTTHê, ‘·≈£îÿe XÊ‘·+
eT>Σyêfi‚fl ‘ê–‘·+<ëHê˝≤&ÉT‘·THêï düπs Á|ü‹ >ΣT&çôd˝À <ä]Á<ä+
ø£ì|æk˛Ô+~. ø=~›bÕ{Ï uÛÑ÷$Tø√düyÓ÷, ô|[¢ |üì ø√düyÓ÷ @bÕ{Ï
n|ü #˚kÕÔs√>±ì nq+‘·+>± ˇø£ J$‘·ø±\+ uÛ≤Ø e&û¶\T ø£&ÉT‘·÷
e⁄+{≤s¡T. |ü≥ºD, |ü˝…¢ ÁbÕ+‘ê˝À¢ e⁄+&˚ á Ä]úø£ Á|üe÷<ä+
#Ó+#·T>Σ÷&˚\˙ |ü≥Tº≈£î+~. Ç+<äT≈£î Á|ü<Ûëq ø±s¡D+ &ÉãT“qT
n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘Ó#˚à n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\T $<ä´qT n+~+#·&É+˝À
$|òü\+ ø±e&Éy˚T. Bì Á|üuÛ≤eeT+‘ê #Ó+#·T eTVæ≤fi¯\ MT<˚
m≈£îÿe>± ø£ì|æk˛Ô+~.
#Ó+#·T Åd”Ô\T s√»+‘ê ø£wüº|ü&ç <ä÷s¡+ q&ç∫ ˙fi¯ó¢, ø£f…º
|ü⁄\¢\T ‘Ó#·TÃø√e&Éy˚T >±ø£ »≥T¢ »≥T¢>± ãj·T\T<˚] n&Ée⁄˝À¢
ã+ø£ (õ>ΣTs¡T), ‘˚HÓ, yÓTÆq+ (‘˚HÓ |ü≥Tº qT+∫ ùdø£]+#˚~),
∫\¢–+»\T, ø£s¡ø£, ø±qT>Σ, eTT|æOE–+»\T, ≈£î+≈£î&ÉT, ñdæ],
e÷πs&ÉT >Σ&ɶ\T, yÓ<äTs¡T, ∫+‘·ø±j·T\T, ∫+‘·|ü+&ÉT, kÕs¡|ü|ü,
#Ó+#·T>Σ&ɶ\T, $düÔsê≈£î\T, ;&û Ä≈£î\T, uÀ<äyÓ÷|ü⁄\T yÓTT<ä\sTTq
n≥M dü+|ü<ä @s¡Tø=kÕÔs¡T. dü+e‘·‡s¡+ n+‘ê ø£wæº+∫ kÕ~Û+#˚
á eqdü+|ü<äqT neTàø±ìøÏ –]»q ø±s√OEπswüHé eTT+<äT
ô|&É‘ês¡T. @ e÷Á‘·+ –≥Tºu≤≥T ø±ì <Ûäs¡\≈£î ø£Hêø£wüº+>±
ø=+{À+~ õ.dæ.dæ. n<˚, yês¡+ yês¡+ »]π> dü+‘·˝ÀqT, $&ç>±
ãj·T≥ e÷¬sÿ{Ÿ˝Àq÷ Çy˚ |ü<ësêú\T, edüTÔe⁄\÷ ¬s+&ÉT,
eT÷&ç+‘·\T m≈£îÿe <Ûäs¡≈£î neTTà&ÉsTTb˛‘êsTT. kÕ+πø‹ø£,
n~Ûø±]ø£, #·≥º|üs¡yÓTÆq e÷sêZ˝À¢ –]»q ø±s√OEπswüHé ‘·q
ÇcºÕsTTcºÕ\ y˚Ts¡≈£î ‘√∫q+‘· ø=q&É+, e<ä›q&É+ »s¡T>ΣT
‘·T+≥T+~. –]»q ø±s√OEπswüHé e<ä›qï, e<äT\T≈£îqï |ü<ësêú\H˚
#Ó+#·T\T ãj·T≥ $Áø£sTT+#·e\dæ e⁄+≥T+~. N|ü⁄fi¯ófl, _øÏÿ|üfi¯Sfl,
e+≥ #Ós¡≈£î, ã+<Ósê≈£î, |üX¯óÁ>±dü+ e+{Ï n≥M dü+|ü<ä –]»q
ø±s√OEπswüHé≈£î nedüs¡+ ˝Ò<äT >ΣqTø£ M{Ï MT<ä ãj·T≥ neTàø±˝À¢
e#˚à Ä<ëj·Ty˚T #Ó+#·T Åd”Ô\≈£î qj·TeTì|ædüTÔ+≥T+~.
ˇø£|üø£ÿ ªn_Ûeè~Δμ ø√πs Á|üuÛÑT‘·« dü+ã+~Û‘· dü+düú˝Ò
|üs√ø£å+>± e‹Ô&ç ø£*OE+∫ V”≤qeTsTTq <Ûäs¡≈£î ø=+≥T+fÒ #Ó+#·T\T
m+‘· ø£wüº|ü&ç‘˚ e÷Á‘·+ yê]øÏ ‘·–q+‘· Ä]úø£ yÓdüT\Tu≤≥T
@s¡OE&ÉT‘·T+~! Ç<ä+‘ê Á|ü‹ >ΣT&çôd MT<ë Á|üuÛ≤e+ #·÷ô|&ÉT‘·T+~
|òü*‘·+>± Åd”Ô\ nedüú\T ¬s+&ç+‘·\e⁄‘·THêïsTT. ◊‘˚ ndü\T
düVü≤ø±s¡+ ˝Ò<äq&ÜìøÏ ˝Ò<äqï≥Tº>± düeTÁ>Σ –]»q n_Ûeè~Δ dü+düú,
(&ç.ÄsY.&ç.@), ª&Ü«Áø±μ, n≥M XÊK\T #Ó+#·T>Σ÷&˚˝À¢ yÓTT<ä\sTTq
10 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
ªbı<äT|ü⁄μ Á>Σ÷|ü⁄\≈£î ø=+‘·es¡≈£î ªy˚T∫+>¥ Á>±+{Ÿ‡μ n+~+#êsTT.
á Ä]úø£ düVü‰j·T+e\¢ düø±˝≤ìøÏ ø=+‘· ô|’ø£+ n+~e#˚à kÂ\uÛÑ´+
@s¡OE&çHê kÕ~Û+∫q bı<äT|ü⁄ì #·÷düT≈£îì ø=‘·Ô n|ü\T #˚ùd
dü‘êÔ ô|]– nH˚ø£ #Ó+#·T ≈£î≥T+u≤\T ‹]– ãTTD#·Áø£+˝À |ü&ܶsTT.
m+‘·ø° #˚dæq s¡TD≤\T rs¡&É+ nqï~ düMT|ü uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À
ø£ì|æ+#·ø£b˛e&É+‘√ ø=+‘·es¡≈£î n\yê≥T>± edüTÔqï ª‘ê>ΣT&ÉTμ
Ä ≈£î≥T+u≤˝À¢ $T‹MT] (nìï #Ó+#·T≈£î≥T+u≤\÷, nìï
ÁbÕ+‘ê˝À¢ ‘ê>ΣT‘·THêïs¡ì ns¡ú+ ø±<äT) n&É$˝À ø=+&É˝À¢ <=]πø
|ü<ësêú\‘√ #˚ùd kÕsê, ø£\T¢>±ø£ s¡ø£s¡ø±\ eT<ë´\T ‘ê>Σ&É+
e\¢ m≈£îÿeeT+~ Åd”Ô |ü⁄s¡Twüß\T yêfi‚fl+ ‘ê>ΣT‘·THêïs√ yêfi¯flπø
‘Ó©ì dæú‹ @s¡OE&ç+~. á eT<Ûä´H˚ #Ó+#·T>Σ÷&Ó+˝À ˇø£ #Ó+#·T Åd”Ô
kÕsê nqT≈£îì j·÷dæ&é @<√ ‘êπ>dæ+~. ÄdüOEÁ‹˝À &ÉãT“
e~*+#·T≈£îì ÁbÕD≤\‘√ ãj·T≥ |ü&ç+<ëyÓT. #Ó+#·T Åd”Ô\˝À
‘ê>ΣT&ÉT n\yê≥TøÏ ø±s¡D+ n~Ûø£ XÊ‘·+ yêfi¯fl uÛÑs¡Ô˝Òqì nø£ÿ&ç
eè<äTΔ\T, |æ\¢\÷ düOEwüº+>± #ÓãT‘·THêïs¡T. eTTK´+>± Vü≤]q>Σs¡+
<=s¡ø={≤º\, nôVA_\+ #Ó+#·T˝À¢ á |ü]dæú‹ ø£ì|ædü÷Ô+~. yê]øÏ
ø£˙dü $<ä´ @ bÕ{Ï n+~+#˚ yê‘êes¡D+ ˝Ò<äø£ÿ&É. ìC≤ìøÏ
#Ó+#·T\T Ç‘·s¡ –]»qT\ø£Hêï Hê>Σ]ø£ Á|ü|ü+#êìøÏ düMT|ü+˝À
e⁄Hêïs¡T. nìï $<Ûë˝≤ ‘êøÏ&ç #·÷XÊs¡T. ãT<Ûäyês¡+ eùdÔ #ê\T
dü+‘·— ≈£îdü+düÿè‹, <äTwüº dü+Á|ü<ëj·T+, nC≤„q+ #·÷ô|fÒº
~≈£îÿe÷*q ‘Ó\T>ΣT dæìe÷ ‘·|üOEìdüs¡sTTb˛sTT+~ yêfi¯fløÏ.
|ü]X¯óÁuÛÑ‘· ` Äs√>Σ´+ :
á ¬s+&É÷ ˝Òeqï~ #Ó+#·T>Σ÷&˚\øÏ düVü≤»eTsTT
b˛sTT+~. Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢ nH˚ø£ s¡ø±\ –]»q, Ä~yêdüT\
Çfi¯ó¢, <äTdüTÔ\T, |üìrs¡T #ê˝≤ X¯óÁuÛÑ+>± ø£ì|ækÕÔsTT. Çø£ÿ&É BìøÏ
$s¡T<äΔ+>± ø£ì|ædüTÔ+~. ˇø£ÿ |üP≥ $sêeT+ ˝Ò≈£î+&Ü n&É$˝À
ã+ø£ (õ>ΣTs¡T) ùdø£]+#·&É+, yÓ<äTs¡T ø√dæ <äã“\T N\Ã&É+,
dü+<ä>Σ&ɶ\T @s¡&É+ e\¢ #˚‘·T\÷, y=fi¯ó¢ ì‘·´>±j·÷\‘√, eT{Ϻ,
<ä÷[‘√ n|ü]X¯óÁuÛÑ+>± e⁄Hêï, ‘·–q ˙{ÏkÂø£s¡´+˝Òì #Ó+#·T Åd”Ô\T
ã≥º\T e÷s¡TÃø√e&É+, s√Eø√kÕ] kÕïq+ #˚j·T&É+ <ë<ë|ü⁄
ns¡T<äT. ô|’>± n&É$˝À ì*∫q ≈£î+≥\ ˙{Ï yê&Éø£+ e\¢ M]
nHês√>Σ´+ m≈£îÿesTT+~. ªn‘·´~Ûø£ XÊ‘·+ Åd”Ô\˝À yÓ’{Ÿ &çXÊÃ]®,
‘Ó\¢ #Ós¡T>ΣT, ms¡T|ü⁄μμ e⁄+<äì nø£ÿ&É eq dü+s¡ø£åD, ñeTà&ç
n≥M dü+s¡ø£åD, j·÷»e÷q´+ |üqT\T ìs¡«Væ≤+#˚ @.es¡\øÏåà
#ÓbÕOEs¡T. nìï nHês√>±´\≈£î n˝À|ü‹ yÓ’<ä´+ nq>±H˚ &ÉãT“≈£î
uÛÑj·T|ü&ç #Ó+#·T Åd”Ô\T m≈£îÿe>± ‘·eTøÏ ‘Ó*dæq eT÷*ø£\ô|’q,
Ä≈£î\ô|’q Ä<Ûës¡|ü&ÉT‘·THêïs¡T. M{Ïì düÁø£eT+>±, ‘·–q≥Tº>±
yê&Éø£b˛e&É+ e\q nHês√>Σ´+ $$<Ûä s¡÷bÕ˝À¢ ø=qkÕ>ΣT‘·÷H˚
e⁄+~. Ç~ yê] eTTU≤˝À¢ ø£ì|ædüTÔ+~.
∫qï #·÷|ü⁄ :
eq dü+s¡ø£åD dü$T‹ |üqT\T, e´ekÕj·T |üqT\T, n≥M
dü+|ü<ä ùdø£]+#·T≈£îì sêe&É+ e+{Ï nìï |üqT˝À¢ eT>Σyêfi¯fl
ø£+fÒ m≈£îÿe ÁX¯$T+#˚ #Ó+#·T eTVæ≤fi¯\qT yêfi¯fl ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\T
‘·≈£îÿe #˚ùd #·÷düTÔ+{≤s¡T. Åd”Ô\T ≈£î≥T+ã |üs¡+>± |ü]#·j·T+
˝Òì eT>Σyêfi¯fl‘√ e÷{≤¢&É&É+ eT>Σyêfi¯ó¢ @ e÷Á‘·+ uÛÑ]+#·˝Òs¡T.
‘·|üOEì düs¡sTTHê Åd”Ô\T ‘·eT u≤e\T, eTs¡T<äT\‘√ e÷{≤¢&É≈£L&É<äT.
Åd”Ô\T m|ü&Ó’Hê X¯óÁuÛÑ+>± ‘·j·÷s¡sTTHê, eT+∫ Ns¡ø£{ϺHê uÛÑs¡Ô\T
sêÁ‹ ‘ê– e∫à ìsêΔøÏåD´+>± ø={Ϻq πødüT\T ø√ø=\¢\T. bı<äT|ü⁄,
eqdü+s¡ø£åD ‘·~‘·s¡ ø±s¡´Áø£e÷\ düe÷y˚XÊ\≈£î, n+<äTHê
n~Ûø±s¡T\T, Ç‘·s¡ eT>Σyêfi¯ófl #˚πs #√{ÏøÏ yÓfi¯fl&ÜìøÏ Åd”Ô\≈£î uÛÑs¡Ô\
nqTeT‹ e⁄+&Ü*‡+<˚. nB e+≥]>± düe÷y˚XÊ\≈£î yÓ&ç‘˚ Ä
#Ó+#·T eì‘· |üì n+‘˚! >=&ɶ*‘√ ‘=&É\T qs¡ø£&É+, #˚‘·T\T
qs¡ø£&É+ e+{Ï |òüTÀsê\T »]–q πødüT\THêïsTT. Ç{°e\ ˇπø
dü+e‘·‡s¡+ q\T>ΣTs¡T eTVæ≤fi¯\ô|’ á <ës¡TD+ »]–+<äì
nôVA_\+ |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê\˝À C….m|òt.m+ ø±s¡´Áø£e÷\T #˚ùd
es¡\øÏåà #ÓbÕOEs¡T. Åd”Ô\T u≤e\‘√, eTs¡T<äT\‘√ e÷{≤¢&Ésê<äqï
ìj·TeT+ ô|{ϺHê eT>Σyêfi¯ó¢ n&É$˝À $$<Ûä ø£wüºkÕ<Ûä´eTsTTq
|üqT\T #˚ùd≥|ü&ÉT yÓ+≥ e∫Ãq nqï<äeTTà\qT qeTàs¡≥. πøe\+
u≤e\qT, u≤eeTs¡T<äT\H˚ $X¯«dækÕÔs¡≥!
u≤\´ $yêVü≤+ ` ãVüQ dü+‘êq+ :
#Ó+#·T u≤*ø£\≈£î H˚{Ïø° 12 ˝Òø£ 13 dü+e‘·‡sê\
ej·TdüT sê>±H˚ ô|[fl #˚ùdkÕÔs¡T. 5 ©≥s¡¢ kÕsêsTT ÇkÕÔq+fÒ
#ê\T ` $yêVü≤+ U≤j·T+ #˚düT≈£îqïfÒº. ô|[fl˝À eTTK´yÓTÆq eTT#·Ã≥
kÕsêsTT ∫‘·TÔ>± ‘ê>Σ≥y˚T. 15 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüTqï #Ó+#·T
‘·\T¢\T #ê˝≤ eT+~ ø£ì|ækÕÔs¡T. Ç+‘· ∫qï ej·TdüT˝ÀH˚ >Σs¡“¤+
<Ûä]+#·&É+ e\q Á|üdüe y˚<äq |ü&É˝Òø£ #·ìb˛sTTq yê] dü+K´
m≈£îÿe. ã‹øÏ u≤>ΣTqï #Ó+#·T Åd”ÔøÏ 25 dü+e‘·‡sê˝§#˚Ãdü]øÏ 5
˝Òø£ 6 eT+~ u≤\ #Ó+#·T\T ne‘·]+#·&É+ U≤j·T+. n~Ûø£
dü+‘êq+ düVü≤»+>±H˚ nHês√>Σ´+ Á|ükÕ~düTÔ+~. n≥T |æ\¢\≈£î,
Ç≥T ‘·\T¢\≈£L ‘·–q eT+∫ ÄVü‰s¡+, nB ø±e\dæq+‘·
n+<äTu≤≥T˝À e⁄+&É&É+ ø£\ e+{Ï<˚.
dü+e‘·‡s¡+˝À <ë<ë|ü⁄ 9 ˝Òø£ 10 HÓ\\T n&Ée⁄˝À¢
‹s¡>Σì<˚ &=ø±ÿ&É<äT #Ó+#·T Åd”Ô\≈£î. n‹>± q&ç∫Hê nHês√>Σ´y˚T
eT]. #Ó+∫‘·\T Á|üdü$+∫q ‘·s¡Tyê‘· ì+&Ü HÓ\ s√E\T ≈£L&Ü
Ç+{Ï |ü≥Tºq e⁄+&˚ |ü]dæú‹ e⁄+&É<äT. n+<äTπø #·+{Ï|æ\¢\≈£î
Ä\Hê bÕ\Hê ø£s¡TesTT ∫øÏÿ dü>ΣyÓTÆ e⁄+{≤s¡T. ◊<ëπs&ÉT\
|üdæ|æ\¢\T ôd’‘·+ ‘·+&ÜøÏ düMT|ü+˝À n&É$ |ü]düsê˝À¢
‹s¡T>ΣT‘·T+{≤s¡T. #Ó+#·T Åd”Ô\≈£î Äs¡T>ΣTs¡T dü+‘êq+ e⁄+&É&É+˝À
ÄX¯Ãs¡´+ ˝Ò<äqï≥Tº+~ nø£ÿ&É dæú‹.
#Ó≥Tº˝…ø£ÿ>Σ\yê z #Ó+∫‘·…
#Ó+#·T Åd”Ô\≈£î n&çy˚ ˇø£ >ΣT&çôd. ˇø£ ø±\+˝À >Σ&ç¶
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 11
ø√dü+, Ç+ø=ø£ ø±\+˝À N|ü⁄s¡T ø√dü+ <ë<ë|ü⁄ nìï ø±˝≤˝À¢
–+»\ ø√dü+, eT÷*ø£\ ø√dü+ ‹]π> #Ó+∫‘·\T dü+e‘·‡sêìøÏ
ˇø£ÿ ã+ø£ es¡πø 30 øÏ«+{≤fi¯ófl ùdø£]kÕÔs¡ì, Ç˝≤ kÕ~Û+∫q
nH˚ø£ s¡ø±\≈£î –]»q ø±s√OEπswüHé Ç#˚à <Ûäs¡\T –≥Tºu≤≥T ø±e≥+
˝Ò<ä˙, Ç+ø± m≈£îÿe yÓTT‘·Ô+˝À $$<Ûä |ü<ësêú\T ùdø£]+#ê\qï
Á|üj·T‘·ï+˝À –]»qT\ eT<Ûä´ $yê<ë\T, >=&Ée\÷
ô|s¡>ΣT‘·THêïj·Tì ø=‘·Ô ø√{≤\ }]øÏ #Ó+~q s¡ø£å<˚$, b˛\e÷à
#ÓbÕOEs¡T. ø=+&É˝À¢ n&Ée⁄\ eT<Ûä´˝À e⁄+&˚ eTT+<äT ‘·sê\
#Ó+#·T\≈£î, ø=‘·Ô ‘·s¡+ #Ó+#·T\≈£î n≥M dü+|ü<ä ùdø£]+#˚
$wüj·T+˝À rÁe $uÛÒ<Ûë\THêïsTT. @ ≈£î≥T+u≤\T |ü+#·T≈£îqï
ÁbÕ+‘·+˝À Ä ≈£î≥T+u≤\ yêπs n≥M dü+|ü<ä ùdø£]+#·Tø√yê*.
n≥MXÊK, mHé.õ.y√ ì<ÛäT\ düVü≤ø±s¡+, õ.dæ.dæ (–]»q
ø±s√OEπswüHé) ªdüVü≤ø±s¡+μ e+{Ï ªn_Ûeè~Δμ düVü‰j·T+ |ü⁄D´e÷
nì #Ó+#·TesêZ˝À¢ ‘˚&Ü\T ‘·>±<ë\ <ëø± m~>±sTT. |üPs¡«+
qT+N n&Ée⁄\ eT<Ûä´ e⁄qï #Ó+#·T ‘·+&Ü\≈£î, Ä\dü´+>± e∫Ã
Á>±e÷\ düMT|ü+˝À ÄyêkÕ\T @sêOE≥T #˚düT≈£îqï e\dü e∫Ãq
#Ó+#·T ‘·+&Ü\≈£î eT<Ûä´ düOEs¡Δ˝§#êÃsTT. |üs¡´ekÕq+ #Ó+∫‘·\
MT<äH˚ m≈£îÿe |ü&ç+~. ∫e]øÏ ‘˚HÓ, |ü⁄≥º ‘˚HÓ, kıs¡‘˚HÓ, eTTHê*
‘˚HÓ, |üP\ ‘˚HÓ\T, $$<Ûä s¡ø±\ >Σ&ç¶ ‘Ó#·TÃ≈£îH˚ yês¡T ôd’‘·+ mÁs¡
#·+<äq+, >Σ+<Ûä+, fÒ≈£î Ç‘·s¡ <=+>Σ s¡yêD≤qT ùd«#·Ã¤>± ìs¡«Væ≤+#˚
esêZ\ >Σ÷+&ÜsTTC≤ìøÏ, b˛©düT e‹Ô&çøÏ >ΣT] ø±e\dæ ek˛Ô+~.
n≥MXÊK n»e÷sTTw” >±ø£ sêj·T\d”eT bòÕø£åHé esêZ\
sê»ø°j·÷\T ôd’‘·+ |”&çdüTÔHêïsTT #Ó+#·T Åd”Ô |ü⁄s¡Twüß\qT. n&Ée⁄˝À¢
s¡Vü≤dü´ Vü≤‘·´\T, u…~]+|ü⁄\÷ nø£ÿ&Éø£ÿ&É u≤Vü‰≥+>± ø£ì|ædüTÔHêï
sê»ø°j·T, b˛©düT esêZ\≈£î uÛÑj·T|ü&ç ìX¯Ùã›+ eVæ≤düTÔHêïeTì
eìô|+≥ ÁbÕ+‘·+ n&Ée⁄˝À¢ì #Ó+#·T>Σ÷&Ó+ Åd”Ô\T nHêïs¡T.
‹+&çøÏ ‹|üOE\T :
HÓ\\ ‘·s¡ã&ç n&Ée⁄˝À¢ ‹]– ùdø£]+#˚ ‘˚HÓ ‘êeTT
ÄVü‰s¡ |ü<ës¡ú+>± ˇø£Hê&ÉT yê&ÉT≈£îH˚yês¡T. H˚&ÉT ø£¬s˙‡ Äø£s¡¸D˝À
∫e] u§≥Tº ‘˚HÓ es¡≈£î ny˚TàdüTÔ+{≤s¡T. n|ü⁄s¡÷|ü+>± m|ü&Ó’Hê
‘˚HÓ ‘·T≥º˝À ‘˚HÓ{°>Σ\ |ü≥TºqT |æ+&ç bÕ\T kÕ~ÛkÕÔs¡T. á bÕ\‘√
EqTï #˚dæ, ‘˚HÓ˝À q+E≈£îì ‹+{≤s¡T. m≈£îÿe XÊ‘·+ >ΣT&çôd˝À¢
≈£+<äT\T <ä+∫q |ü|ü‘√ #ês¡T e+{Ï~ ‹+{≤s¡T. n|ü&É|ü&ÉT
eTs¡eTsê\T (ø=+<äs¡T u§s¡T>ΣT\+{≤s¡T) Hêqu…{Ϻ ø±s¡+ ø£*|æ
‹+{≤s¡T. e÷+kÕVü‰s¡+, n+<äT˝À $X‚cÕ\T ãVüQ‘·≈£îÿe. C≤rj·T
s¡Vü≤<ës¡T\ yÓ+≥ dæús¡|ü&çq Ç‘·s¡ ‘Ó>Σ\, C≤‘·T\ Á|ü»\‘√ ø£*dæ
ìedæ+#˚ #Ó+#·T\T ø£+~, ôdq>Σ, |ü‹Ô #˚\˝À e´ekÕj·÷ìøÏ
≈£L©\T>± b˛‘·THêïs¡T. M]˝À Åd”Ô\T m≈£îÿe>± e⁄Hêïs¡T. Ms¡T
m≈£îÿe>± C§qï s=f…º\ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&É‘ês¡T. kÕ<Ûës¡D+>± Ç˝≤
Ç‘·s¡ ‘Ó>Σ\‘√ e+≥]>± ‘·+&Ü˝Òs¡OEs¡TÃ≈£îH˚ #Ó+#·T\≈£î Ç‘·s¡
‘Ó>Σ˝≤¢>Σ m≈£îÿe ÄVü‰s¡ $X‚cÕ\ MT<ä ÁX¯<äΔ ø£qã&É<äT.
‘˚HÓ r|æ, eTs¡D j·÷‘·q :
n&Ée⁄\ e÷s¡TeT÷\˝À¢ e+≥]>± e⁄+&˚ C≤‹, ‘Ó>Σ\
Á|ü»\‘√ m|ü&É÷ dü‘·‡+ã+<Ûë\T ø£*–ñ+&É&É+ Á>±eT |ü≥ºD
ÁbÕ+‘· yê´bÕs¡, yêDÏ»´, sê»ø°j·T esêZ\≈£î n‘·´edüs¡+. n≥M
dü+|ü<ä, n&Ée⁄˝À¢ì –]»qT\÷ Äj·÷ düMT|ü ÁbÕ+‘ê\ dü+|üqï
≈£î≥T+u≤\≈£î Ä<Ûësê\T, nedüsê\÷ >ΣqTø£H˚ M] dü+düÿè‹ yê]øÏ,
yê] dü+düÿè‹˝À ø=+‘· M]øÏ Ç∫à |ü⁄#·TÃø√ø£ ‘·|üOE<äT. n+<äTπø
n&Ée⁄˝À¢øÏ yêDÏ»´+, dæìe÷, Vü≤‘·´\T Ç‘·s¡ Hê>Σ]ø£‘·
Á|üy˚•+#·&ÜìøÏ eTT+<äT #·]Á‘·˝À Áu≤Vü≤àDÒ‘·s¡ nÁ>Σesêí\sTTq
ªdü‘·÷‡Á<äT\μH˚ yês¡T, á ‘·s¡Tyê‘· nìï nÁ>Σesêí\yês¡T sêC≤´\T
@\T‘·Tqï|ü&ÉT n&Ée⁄˝À¢øÏ ‘·eT <˚e⁄fi¯flì Á|üy˚X¯ô|{Ϻ ø=+&Éø√q˝À¢
ôd’‘·+ <˚yê\j·÷\T ì]à+#ês¡T. Ä ô|’ –]»q, C≤q|ü<ä <˚e‘·\qT
Áø£eT+>± ‘êeTT |üPõ+#˚ <˚e‘·˝À¢øÏ #˚sêÃs¡T. Ç<=ø£ sê»ø°j·T
eP´Vü≤+, dü+düÿè‹. H˚&ÉT #êe⁄øÏ ‘Ó–+∫ ‘˚HÓ kÕ~Û+#˚ kÕVü≤dü
ø±s¡´Áø£eT+˝À #Ó+#·T, #Ó+∫‘ê düe÷qy˚T. ‘·s¡‘·sê\T>± Ç‘·s¡
n≥M dü+|ü<äø£Hêï ‘˚HÓ |ü≥Tº≈£î sêe≥y˚T #Ó+#·T\≈£î Á|ü<Ûëq
Jeq e÷s¡Z+>± ø=qkÕ>ΣT‘·T+~. ‘˚HÓ kÕ~Û+#·&É+ <äTkÕ‡<Ûä´+,
eTVü‰j·÷‘·q.
#Ó+#·T>Σ÷&˚˝À¢ Á|ü‹ ÁbÕ+‘·+ qT+N <ë<ë|ü⁄ 15
≈£î≥T+u≤\ Åd”Ô, |ü⁄s¡Twüß\T 20 qT+N 30 eT+~ <ëø± ‘˚HÓ
y˚≥øÏ ãj·T\T<˚s¡‘ês¡T. edü+‘·ø±\+ eTT>ΣTdüTÔ+&É>± n&Ée+‘ê
‘˚HÓ ‘·T≥º\ |òüTTeT|òüTTeT˝Ò. ◊‘˚ kÕ<Ûës¡D+>± n&É$˝À n+<äTu≤≥T
e⁄qï ‘˚HÓ ‘·T≥º m\T>ΣTã+≥¢≈£î, Ç‘·s¡ Jyê\≈£î n+~b˛‘√+~.
˝Ò≈£îqï yê{Ï qT+∫ e#˚à ‘˚HÓ, yÓTÆq+ ø£wüº|ü&çq+‘· |òü*‘êìïe«e⁄.
nsTTHê ‘·s¡#·T á ‘˚HÓ |ü≥Tºø√dü+ #Ó≥¢ øÏ+<ä bı>Σu…{Ϻ, #Ó≥Tº
møÏÿ>±ì, ø£Ás¡‘√ bı&ç∫>±ì |ü≥TºqT øÏ+<äøÏ ‘˚e&É+ düVü≤»+,
e÷eT÷\T dü+>Σ‘˚. ø£wüºkÕ<Ûä´yÓTÆq~, ÁbÕD≤bÕj·TyÓTÆqB eTs√ s¡ø£+
e⁄+~. n~ ø=+&É #·]j·T˝À¢ ‘˚HÓ sêã≥º&É+. ô|<ä› ô|<ä› ø=+&É\ô|’
n+#·T qT+∫ #·÷ùdÔ ø=~›bÕ{Ï øÏ+<äq n<˚ ø=+&ÉøÏ e{Ϻ #Ó≥¢
>ΣTãTs¡T¢>±ø£ ô|<ä› ô|<ä› sê‹ |ü\ø£\T+{≤sTT. n$ |ü+&çq e\ÿH√
sê‹ bıs¡\T. M{Ï˝À ô|<ä› ô|<ä› >Σ<äT˝≤¢>± ø£+‘·\T (πø${°\T)
@s¡OE&ç e⁄+{≤sTT. M{Ï sê‹ ø£|üì Ä<Ûës¡+ #˚düT≈£îì >Σ“˝≤\e˝…
ô|<ä› ô|<ä› ‘˚HÓ|ü≥T¢ |ü~qT+N Çs¡yÓ’ <ëø± e⁄+{≤sTT. á sê‹
|ü\ø£\ ns¡˝À¢øÏ yÓfi‚fl+<äT≈£î NeT\øÏ ≈£L&Ü e÷s¡Z+ ñ+&É<äT.
n≥Te+{Ï |ü\ø£\ ns¡\qT #Ó+#·T\T ªù|≥T¢μ n+{≤s¡T. á
ù|≥¢˝Àì ‘˚HÓ |ü≥Tº\qT |üfÒº+<äT≈£î eTT+<äT>± ñ<äj·Ty˚T #Ó+#·T
Åd”Ô |ü⁄s¡Twüß\T ãj·T\T<˚] yÓ[fl Ä ù|≥T¢qï ø=+&É ø=eTTà øÏ+<ä
n&É$ H˚\ì #˚s¡T≈£î+{≤s¡T. ≈£L&Ü ‹+&çøÏ nedüs¡yÓTÆq _j·T´+
e¬>’sê\T ‘Ó#·TÃ≈£î+{≤s¡T. Ä&Éyêfi¯ófl e+≥ #˚j·T&Éy˚T ø±<äT,
n&É$˝À yÓ~øÏ yÓ~øÏ ˇø£ s¡ø£+ m+&ÉT{≤≈£î\T @] ô|<ä› ô|<ä›
b˛>ΣT\T b˛kÕÔs¡T. Ä Ä≈£î ø±*‘˚ m≈£îÿe bı>Σ edüTÔ+~. n+<äTø£ì
12 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
bı>Σô|≥º&É+ ø√dü+ á Ä≈£î ‘Ó∫à ì|ü ô|&É‘ês¡T. n≥T e+≥,
Ç≥T bı>Σ ô|&ÉT‘·T+&É>± ªHê¬s|üμ #Ó≥Tº Hês¡‘√ #˚‘·T\T yê∫,
#·s¡à+ ‘Óπ>+‘· ø£wæº+∫ Åd”Ô\T yÓ÷≈£î\T ø£&É‘ês¡T. bı>Σe\¢ \ø£å˝≤~
<√eT\T, |ü⁄s¡T>ΣT\÷ Åd”Ô\ì ‘Ó>Σ≈£î{Ϻ ô|&É‘êsTT. #Ó+#·T
|ü⁄s¡Twüß\+‘ê ø=+&É •Ks¡+ møÏÿ nø£ÿ&É ˇø£ ã\yÓTÆq #Ó≥TºøÏ
‘ê&ÉT ø£&É‘ês¡T. Ä ‘ê&ÉTì ˇø£]<ä›s¡T q&ÉTeTTøÏ ø£≥Tº≈£îì ˇø£
yÓ<äTs¡T ø£Ás¡qT Ä<Ûës¡+ #˚düT≈£îì, <ëìMT<ä y˚˝≤&É‘ês¡T. Ä yÓ<äTs¡T
ø£Ás¡ ø=q≈£î eTs√ ‘ê&ÉT ø£{Ϻ ø=+&É n+#·Tq ø=+<äs¡T #Ó+#·T\T
|ü≥Tº≈£îì e⁄+{≤s¡T. ‘˚HÓ ‘·T≥ºqT >Σ#·Tà qT+N ‘Ó+ù|+<äT≈£î yÓ÷≈£î
ø£≥Tº≈£îqï #Ó+#·T ‘Ó&ÉT¶ ø£Ás¡‘√ bı&ÉTkÕÔ&ÉT. ô|’ qT+∫ ø=+<äs¡T
eT]ø=ìï yÓ÷≈£î\≈£î ì|ü, |ü+&ÉT{≤≈£î\T ø£*|æq #·Te«\≈£î
ø£{Ϻ y˚˝≤&É BdüTÔ+{≤s¡T. ø=+&É øÏ+<ä ô|{Ϻq bı>Σ, ô|’qT+N e∫Ãq
bı>±, ¬s+&ÉT bı>Σ\ |òü÷≥T≈£î ‘˚HÓ{°>Σ\T #Ó~]b˛‘êsTT. Ç~
»]π>dü]øÏ q&çsêÁ‹ ne⁄‘·T+~.
yÓ÷≈£î C≤]Hê, <ëìï |ü{Ϻq yêfi¯fl |ü≥Tº$&çHê, ø£≥Tº≈£îqï
eTìwæ y=&ÉT|ü⁄ C≤]Hê Ä #Ó+#·T eTìwæ X¯e+ ôd’‘·+ ø=+&Éø√q˝À¢
<=s¡ø£<äT. n+‘˚ø±<äT, ø£fi¯ófl dü]>± ø£qã&Éq+<äTe\¢ ø=+&Éô|’
qTqï yêfi¯ófl {≤]Ã>±ì, ~${°>±ì yÓ*–+#·ø£ ‘·|üOE<äT. n+<äTe\¢
‘˚HÓ |ü≥Tºì Ç+ø± e<ä\ì y˚˝≤~ ‘˚HÓ{°>Σ\T $»è+_Û+∫ ‘·T{Ϻì
≈£î~ù|yê]ì, ø=+&Éô|’qTqï yêfi¯flqT ø=+&É ~>ΣTeq bı>Σ
ô|&ÉT‘·Tqï #Ó+∫‘·\qT |òüTÀs¡+>± ≈£îfÒºkÕÔsTT. Ä&Ü eT>± ªq]‡eTà
kÕMT ˙y˚ e⁄+&Üe⁄… q]‡e÷àμμ nì ns¡TdüTÔ+{≤s¡T. ø±>Σ&Ü\T,
{≤]à yÓ\T>ΣT˝À dü‘·eT‘·eTe⁄‘·Tqï ‘˚HÓ{°>Σ\T ≈£î{Ϻq+‘·
≈£î{Ϻb˛‘êsTT. ‘Ó˝≤¢] yÓ\T>ΣT sê>±H˚ eT∞fl ‘·Tf…º\T |ü{Ϻq #√{ÏøÏ
#˚s¡‘êsTT. Ä ˝À>± #Ó+#·T\T ‘˚HÓ |ü≥Tº rùd ø±s¡´Áø£eT+
eTT–+#·Tø√yê*. Çø£ ‘˚HÓ |ü≥Tº ø=+&É øÏ+~øÏ #˚sêÃπø Ä&É
yêfi¯ófl $|üØ‘·+>± ÁX¯$T+∫ |ü≥¢ qT+∫ ‘˚HÓqT _+<Ó˝À¢ |ü&É‘ês¡T.
Äô|’ ‘˚HÓqT ∫‘·T≈£î\T #˚]à eT]–+∫, #Ó‘·Ô ‘=\–+∫, e&ÉuÀdæ
X¯óÁuÛÑ+ #˚j·T&É+ yÓTÆq+ y˚s¡T #˚j·T&É+˝Àq÷ ˇfi¯ó¢ VüAq+
ne⁄‘·T+~. Ç˝≤ eT÷&ÉT HÓ\\ d”»Hé˝À ¬s+&ÉT eT÷&ÉT
s√E\ø=ø£kÕ] ‘˚HÓ |ü≥¢ ø√dü+ yÓ&É‘ês¡T. ˇø£ kÕ] >ΣT&çôdøÏ
#˚sêø± yês¡+ s√E\T mes¡÷ @ |ü˙ #˚j·T˝Òq+‘· ˙s¡dæ+∫b˛‘ês¡T.
‘˚HÓ{°>Σ\T ≈£î{Ϻq Åd”Ô |ü⁄s¡Twüß\T X¯Øsê\T #·÷&É˝Òq+‘· u§ã“˝…øÏÿ
e⁄+{≤sTT. Ä u§ã“˝À¢+∫ ‘˚HÓ{°>Σ\ eTTfi¯ó¢ |”øÏy˚dæ e+{ÏøÏ Ä≈£î
|üdüs¡T¢, q÷HÓ |ü{Ϻ+∫ X¯Øs¡ s¡ø£åD #˚düT≈£î+{≤s¡T. ‘·s¡#·T>± Åd”Ô
|ü⁄s¡Twüß\qT n&Ée⁄˝À¢ s¡ø£s¡ø±\ |ü⁄s¡T>ΣT\T ≈£î&É‘êsTT. eTTK´+>±
bÕeTT\T, bÕeTT ≈£î&ç‘˚ ‘˚HÓ |üì Ä|æ Ç+{ÏøÏ #˚πs düeTdü´ ˝Ò<äT.
eTØ eTTK´+>± Åd”Ô\T. ø±s¡D+ düMT|ü+˝À n˝À|ü‹ yÓ’<ä´+ @MT
e⁄+&É<äT. n+<äTπø #Ó+#·T\T n&É$˝Àì ªø√\eTTøÏÿμ Ä≈£î\T ‘Ó+|æ
qeTT\T‘·÷ H√{À¢H√ e⁄+#·T≈£îì |üì #˚düTÔ+{≤s¡T. kÕj·T+Á‘·+˝À>±
bÕeTT ø±≥T $wü+ $]–b˛‘·T+<ä≥. ÁbÕD≤\≈£î ‘Ó–+∫ kÕ~Û+#˚
‘˚HÓqT m+‘· –sêø° e⁄Hêï õ.dæ.dæ yês¡T kÕ<Ûës¡D+>± düT\Te⁄>±
\_Û+#˚ Ç‘·s¡ n≥M |ü<ësêú\‘√ düe÷qyÓTÆq <Ûäs¡ ìs¡ísTTkÕÔs¡T.
‘Ó\¢ã+ø£, mÁs¡ã+ø£, q\¢ã+ø£e˝… ‘˚HÓqT yÓTÆHêìøÏ ≈£L&Ü øÏ˝À
s¡÷.40\ <Ûäs¡ ìs¡ísTTdüTÔ+~. õ.dæ.dæ jÓTTø£ÿ á <Ûäs¡˝À e÷s¡TOE
e⁄+&É<äT. ì\Bdæ n&É>Σ&ÜìøÏ ˝Ò<äT. ãj·T≥ e÷¬sÿ{Ÿ˝À –sêø°
˝Ò<äì #ÓãT‘ês¡T. ãT<Ûäyês¡+ dü+‘·˝À øÏ˝À s¡÷.60, 80 s¡÷.\T,
|ü≥ºD ÁbÕ+‘·+˝À s¡÷.90\ <ëø± <Ûäs¡ e⁄+~. Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢
øÏ˝À 180 s¡÷.\ <ëø± e⁄+~. Ç~ #ê\ø£ ‘˚HÓqT ø£©Ô #˚ùd
nq~Ûø±s¡ esêZ\÷ e⁄+&ÉH˚ e⁄Hêïs¡T.
$.mdt.mdt Åd”Ô\T bı<äT|ü⁄ dü+|òü÷\ <ë«sê ø=+‘·
ô|≥Tºã&ç, Á>±eTì~Û e+{Ï$ @sêOE≥T #˚düT≈£îì Ç{°e˝Ò ø=~›bÕ{Ï
}|æ] rdüT≈£î+≥THêïs¡T. n+fÒ, uÛ≤Ø>± ùdø£]+∫q ‘˚HÓ, yÓTÆq+
<ë∫ e⁄+#·>Σ\ k˛ºπsõ neø±XÊ\T ˝Òø£ Ç+‘·es¡≈£î yÓTT‘·Ô+ ‘˚HÓ
õ.dæ.dæ #Óù|OE <Ûäs¡≈£î neTàe\dæ ek˛Ô+~. Ç|ü&ÉT Ä<ë #˚düT≈£îqï
&ÉãT“ô|’ n|ü ‘Ó#·TÃ≈£îì, k˛ºπsõ nedüsê\T rs¡TÃø√<ä\#ês¡T
#Ó+∫‘·\T. n+<äTπø ø=+<äs¡T n~Ûø±s¡T\øÏ ‘˚\T ≈£î{Ϻq≥Tº nsTT+~.
yÓTT‘·Ô+ ‘˚HÓ neTà&É+ ˝Ò<äì, ãj·T≥ m≈£îÿe <Ûäs¡øÏ neTTà‘·THêïs¡˙
n*–q ø=+‘·eT+~ n~Ûø±s¡T\T yês¡T Ç∫Ãq ø£+f…sTTqsY\qT
‹]– ˝≤π>düT≈£îHêïs¡T. ô|’>± ‘˚HÓqT ‘·÷ø£+ y˚dæ ø=q&É+˝À ø=+<äs¡T
øÏ+~ kÕúsTT n~Ûø±s¡T\T nÁø£e÷\≈£î ~>±s¡ì #Ó+#·T\T #ÓbÕOEs¡T.
á dæú‹˝À ìs¡ø£åsêdüT´\sTTq #Ó+#·T\T yÓ÷düb˛e&ÜìøÏ Çø£ @
e÷Á‘·+ dæ<äΔ+>± ˝Òs¡ì ø=ìï #Ó+#·T >Σ÷&Ü\ Åd”Ô\Hêïs¡T. yê]˝À
nôVA_\+ #Ó+#·T>Σ÷&˚ìøÏ #Ó+~q Äe⁄\eTà ˇø£s¡T.
Äe⁄\eTà ` m<äTØ‘· :
nôVAã\+ ÁbÕ+‘·+˝À eqdü+s¡ø£åD ø±s¡´Áø£e÷\‘√,
düe÷y˚XÊ\‘√, düVü≤ø±s¡ ø±s¡´Áø£e÷\‘√, bı<äT|ü⁄ esêZ\‘√ ì‘·´+
ø£åD+ r]ø£ ˝Ò≈£î+&Ü #Ó+#·T Åd”Ô\ ‘·\˝À Hê*ø£>± |üì#˚ùd Äe⁄\eTà
ˇø£ kÕVü≤dæ. #Ó+#·T ÄyêkÕ˝À¢ e⁄+&˚ nìï s¡ø±\ n&ÉT¶ø£≥¢qT
<ÛÓ’s¡´+>± <ë{Ï yÓTT‘·Ô+ Ä ÁbÕ+‘· #Ó+∫‘·\≈£î ˇø£ Á|ü‹ì~Û>±,
Hêj·T≈£îsê*>± ì\ã&ç+~. #Ó+#·T>Σ÷&˚˝À¢ Åd”Ô\˝À >Σ{Ϻ ◊ø£´‘·
kÕ~Û+#·&ÜìøÏ Äe⁄\eTà Á|üj·T‹ï+∫+~. H˚&ÉT n~Ûø±s¡T\ yÓ’K]ì
n&ÉT¶≈£îì nedüs¡yÓTÆ‘˚ yÓTT‘·Ô+ ‘˚HÓ, Ç‘·s¡ n≥M |ü<ësêú\qT
–≥Tºu≤≥j˚T <Ûäs¡ mø£ÿ&É |ü*øÏ‘˚ nø£ÿ&˚ neTTà≈£î+<ëeTH˚ @¬ø’ø£
ìs¡íj·T+ yÓqTø£ Äe⁄\eTà <ÛÓ’s¡´+ ˇø£ n+&É>±, ø=+&É>±q÷
ì*∫+~. Bì yÓqTø£ »]–q ˇø£ dü+|òüT≥q ‘Ó\TdüTø√e&É+
nedüs¡+. ˇø£kÕ] ∫+‘·|ü+&ÉT ùdø£]+∫ õ.dæ.dæ eTT+<äT
neTàø±ìøÏ ô|{≤ºs¡T. Ä dü+<äs¡“¤+˝À õ.dæ.dæ dü+ã+~Û‘· øÏ+~
kÕúsTT n~Ûø±] ˇø£s¡T u≤Vü‰≥+>± nÁø£e÷ìøÏ ~>±&ÉT.
<=+>Σ‘·÷ø£+, <=+>Σ ˝…ø£ÿ\T #·÷|ædü÷Ô #Ó+#·T\qT (#·<äTe⁄sêì
yês¡T >ΣqTø£) Á|ü‘·´ø£å+>± nee÷q+ #˚j·T&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤º&ÉT.
Äe⁄\eTà e+‘·T e#˚Ãdü]øÏ ÄyÓT Ä n~Ûø±]ì ‘·÷ø£+ $wüj·T+˝À,
‘·|ü&ÉT ˝…ø£ÿ\ $wüj·T+˝À ì\Bdæ Á|ü•ï+∫+~. ÄÁ>ΣVü≤+ #Ó+~q
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 13
n~Ûø±] n&çπ> yê¬ses¡÷ ˝Òq≥Tº n>ös¡e+>± Á|üe]Ô+#ê&ÉT. yÓ+≥H˚
Äe⁄\eTà Ä n~Ûø±]ì á&çà ø={Ϻ+~. ~eTà ‹]– Vü≤&É*b˛sTTq
n~Ûø±] ‘·|ü ˇ|üø√ø£ ‘·|üOE˝Ò<äT. Ä dü+|òüT≥q‘√ #Ó+∫‘·\≈£î
<ÛÓ’s¡´+ e∫Ã+~.
ô|’ dü+|òüT≥q »]–q ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ eT∞fl e∫Ãq ‘˚HÓ
d”»Hé˝À 1000 øÏ«+{≤fi¯fl ‘˚HÓ kÕ~Û+∫ neTàø±ìøÏ ô|{≤ºs¡T
#Ó+#·T\T. ◊‘˚ <Ûäs¡ $wüj·T+˝À Á|ü•ï+#·&É+‘√ #Ó+#·T\ô|’ n*–q
n~Ûø±s¡ ÁX‚DÏ |üs√ø£å eP´Vü‰ìøÏ ~–+~. ¬s+&ÉT HÓ\\bÕ≥T ‘˚HÓqT
ø=q˝Ò<äT. ‘˚HÓ k˛ºπsJ nedüsê\ dü+>Σ‹ n≥T+∫‘˚ ¬s+&ÉT HÓ\\≈£î
ô|’>± ÁbÕD≤\≈£î ‘Ó–+∫ ùdø£]+∫q ‘˚HÓ neTTà&ÉT ø±ø£b˛‘˚
Äø£*‘√ ≈£&ÉT|ü⁄\T e÷&çb˛yê? á Ä˝À#·q ø£\>Σ>±H˚ Äe⁄\eTà
e÷sêZ+‘·sê\T yÓ~øÏ+~. Äfi¯¢>Σ&ɶ˝Àì ÁuÛÑeTsê+ã eTVæ≤fi≤ u≤´+≈£î
qT+&ç bı<äT|ü⁄ ãè+<ä+ <ë«sê s¡TD≤\T rdüT≈£îqï~. ‘˚HÓ, yÓTÆq+
ãj·T≥ e÷¬sÿ{Ÿ˝À neTà&ÜìøÏ lø±s¡+ #·T{Ϻ+~. <ë+‘√
n~Ûø±s¡T\T eT]+‘· n*– Vü≤sƒê‘·TÔ>± e∫à yês¡T ‘˚HÓ k˛ºπsõ
ø√dü+ n+<äCÒdæq Á&ÉeTTà\T, πøHé\÷ Ç#˚Ãj·÷\ì ;Ûwæà+#·T≈£îì
≈£Ls¡TÃHêïs¡T. Hê{ÏqT+∫ e÷¬sÿ{Ÿ˝À nedüsêìøÏ ‘·–q+‘· ‘˚HÓH˚
ùdø£]+#·&É+ Äs¡+_Û+#ês¡T. Á|üdüTÔ‘·+ õ.dæ.dæøÏ ø±e\dæq+‘· n$Tà
$T>Σ‘ê uÛ≤>Σ+ ø£s¡÷ï\T, ø£&É|ü˝À¢ì dæ.ôV≤#Y.ÄsY.&ç nH˚ dü+düú
<ë«sê ãj·T≥ e÷¬sÿ{Ÿ˝À neTàø±\T Äs¡+_Û+#ês¡T #Ó+#·T\T.
#Ó+#·T Åd”Ô\≈£î, |ü⁄s¡Twüß\≈£î $<ä´, n≥M dü+|ü<ä ùdø£s¡D≈£î ‘·–q
k˛ºπsJ kÂø£sê´\÷ ø£*OEùdÔ #Ó+#·T\T ‘·eT≈£î ø±e\dæq n_Ûeè~Δì
‘êy˚T s¡∫+#·Tø√>Σ\s¡T.
$<ä´, s¡yêD≤, yÓ’<ä´ kÂø£sê´\T, ˙{Ï edü‹ ø£˙dü
e÷qeVü≤≈£îÿ\T ` Ç$ ø£*OEùdÔ #ê\T, Ç‘·s¡Á‘ê n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\T
e⁄Hêï, ˝Ò≈£îHêï eTTù|OEMT e⁄+&É<äT. m{§Nà |ü≥ºD ÁbÕ+‘· Hê>Σ]ø£‘·
n+≥ø£fÒº n_Ûeè~Δ |ü<Πäø±\T, ìj·TeT ìã+<Ûäq\T, sê»ø°j·÷\T
@M #Ó+#·T>Σ÷&˚\‘√ bÕ≥T @ –]»qT\q÷ u≤>ΣT#˚j·T˝Òeqï
dü+>Σ‹ düOEwüº+>±H˚ ø£ì|æk˛Ô+~.
(á ø=~›bÕ{Ï |ü]o\q˝À Hê≈£î düVü≤ø£]+∫q |æ.&Éã÷¢´.dæ
dü+düú≈£î, dæ.ôV≤#Y.ÄsY.&ç yê]øÏ leT‹ es¡\øÏåà >±]øÏ ø£è‘·»„‘·\T)
(uÛÑ÷$Tø£ 2012, e÷]à ` @Á|æ˝Ÿ dü+∫ø£ qT+&ç)
>ΣèVü≤Væ≤+dü ìs√<Ûäø£ #·≥º+ 2005 neT\T ø√dü+ n|üOE{Ï Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ ˇø£ s¡ø£åD≤~Ûø±]ì ìj·T$T+∫+~.
<ëìì &ç.$. ôd˝Ÿ>± |æ*#˚yês¡T. á &ç.$. ôd˝Ÿ˝À s¡ø£åD≤~Ûø±]‘√ bÕ≥T u≤~Û‘·T\≈£î düVü≤ø£]+#˚+<äT≈£î ˇø£ ©>Σ˝Ÿ øöì‡\sY, ˇø£
k˛wü˝Ÿ øöì‡\sY ≈£L&Ü e⁄+{≤s¡T. 2006 qT+&ç 2015 es¡≈£î >ΣèVü≤Væ≤+dü u≤~Û‘·T\ ø√dü+ s¡ø£åD≤~Ûø±] e´edüú neT\T˝À e⁄+~.
2015˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ, ‘Ó\+>±D>± ¬s+&ÉT ‘Ó\T>ΣT sêÅcÕº\T @s¡OE&ܶø£ ‘Ó\+>±D q÷‘·q Á|üuÛÑT‘·«+ eTVæ≤fi≤ uÛÑÁ<ä‘· n+XÊìï
n<Ûä´j·Tq+ #˚j·T&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±sê\‘√ |üPq+ e÷\ø=+&Éj·T´ n<Ûä´ø£å‘·q ˇø£ ø£$T{°ì ìj·T$T+∫+~. á ø£$T{° $$<Ûä
esêZ\ eTVæ≤fi¯\‘√ düe÷y˚XÊ\T ìs¡«Væ≤+∫, #·s¡Ã\ nq+‘·s¡+ ‘·eT dæbòÕs¡T‡\qT Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ n+~+∫+~. ø£$T{° Ç∫Ãq
dæbòÕsY‡\˝À eTTK´yÓTÆq$ ãVæ≤s¡+>Σ Á|ü<˚XÊ\˝À Åd”Ô\ uÛÑÁ<ä‘· ø√dü+ ªw”μ {°yéT‡, $$<Ûä s¡ø±\ Væ≤+dü\ HÓ<äTs=ÿH˚ Åd”Ô\ ø√dü+ ˇHé
kÕº|t Ŭø’dædt ôd+≥s¡T¢ @sêOE≥T #˚j·T&É+.
ˇHé kÕº|t Ŭø’dædt ôd+≥sY d”ÿyéT πø+Á<ëìøÏ #Ó+~+~. πø+Á<ä Åd”Ô, •X¯ó n_Ûeè~Δ XÊK øÏ+<ä Ç$ q&ÉTkÕÔsTT. ‘Ó\+>±D
Á|üuÛÑT‘·«+ nìï õ˝≤¢\˝ÀqT á ôd+≥sY\qT @sêOE≥T #˚dæ+~. yÓTT<ä≥ M{Ïì ªìs¡“¤j·T ôd+≥sYμ\T>± |æ*#ês¡T. Á|üdüTÔ‘·+ ‘Ó\+>±D˝À
M{Ïì ªdüoe ôd+≥sYμ\T>± |æ\TdüTÔHêïs¡T.
düoe ôd+≥sY\T Á|ü‹ õ˝≤¢˝Àì @]j·÷ ÄdüT|üÁ‘·T˝À¢ @sêOE≥j·÷´sTT. &ç.$. ôd˝Ÿ˝À |üì#˚düTÔqï øöì‡\sY\T Çø£ÿ&çøÏ
ã~© nj·÷´s¡T. nsTT‘˚ düoe ôd+≥s¡¢ @sêOE≥T nH˚~ u≤~Û‘· eTVæ≤fi¯\+<ä]ø° nìï s¡ø±\ düVü‰j·÷\T ˇπø#√≥ qT+&ç n+~+#ê\H˚
eTTK´ ñ<˚›X¯´+‘√ @sêOE≥j·÷´sTT. eTVæ≤fi¯\≈£î dü+ã+~Û+∫q dæ$˝Ÿ, ÁøÏ$Tq˝Ÿ πødüT\ d”«ø£s¡D, m|òt◊ÄsY #Ój·T´&É+, yÓ’<ä´
düVü‰j·T+ n+~+#·&É+, ‘ê‘êÿ*ø£ edü‹ ø£*OE+#·&É+, qwüº|ü]Vü‰s¡+ #Ó*¢+|ü⁄\T ˝≤+{Ï nìï dü<äTbÕj·÷\T u≤~Û‘· eTVæ≤fi¯\≈£î ˇπø
#√≥ qT+&ç n+<˚˝≤ #·÷ùd+<äT≈£î á düoe ôd+≥s¡T¢ @sêOE≥T #˚dæq≥Tº Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡T\T #ÓãT‘·THêïs¡T ø±˙… ìC≤ìøÏ á
ôd+≥s¡T¢ Ç+ø± |üP]Ô kÕúsTT˝À ô|’q ù|s=ÿqï nìï dü<äTbÕj·÷\‘√ @s¡OE&É˝Ò<äqï~ yêdüÔe+. &ç.$. ôd˝Ÿ˝À ñ+&˚ øöì‡\sY\T düoe
ôd+≥s¡¢˝À e⁄+&ç u≤~Û‘·T\≈£î düVü≤ø£]düTÔHêïs¡T.
uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À düoe ôd+≥s¡T¢ |üP]ÔkÕúsTT˝À nìï dü<äTbÕj·÷\‘√ |üì#Ój·÷´\ì Á|üuÛÑT‘ê«ìï ø√s¡T‘·÷… u≤~Û‘· eTVæ≤fi¯\T
á ôd+≥s¡¢ <ë«sê ‘·eT düeTdü´\≈£î |ü]cÕÿsê\T nH˚«wæ+#·Tø√>Σ\s¡ì Ä•<ë›+.
düe÷#ês¡+
düoe ôd+≥sY
14 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
nq+‘·≈£î m+<äTø√ >±uÛÑsê>± nì|æ+∫+~. >ΣãT≈£îÿq
eT+#·+ MT+∫ ˝Ò∫ ≈£Ls¡TÃ+~. ø±ùd|ü⁄ n˝≤ ≈£Ls¡TÃ+fÒ
‘·>ΣTZ‘·T+<äì|æ+∫+~. |ü~ ìeTTcÕ\T >Σ&ç∫Hê ‘·>ΣZ˝Ò<äT. eT+#·+
~– u…’≥≈£î e∫Ã+~. Ádüe+‹ >Σ~˝À ˝…’{Ÿ yÓ\T>ΣT‘√+~. m<äTs¡T>±
Vü‰˝À¢ ñqï >Σ&çj·÷s¡+ yÓ’|ü⁄ #·÷dæ+~. düeTj·T+ |üHÓï+&ÉTqïs¡
ø±ek˛Ô+~. Ç|üOE{Ï <ëø± y˚T˝§ÿì @+ #˚düTÔqï≥T¢? yÓT*¢>± Ádüe+‹
>Σ~ <ä>ΣZs¡≈£î e∫à <ä>ΣZs¡>± y˚dæq ‘·\T|ü⁄qT ‘√dæ+~.
dü&ÉHé>± ‘Ós¡T#·T≈£îqï ‘·\T|ü⁄ #·|ü&ÉTøÏ n|üOE{Ï<ëø±
yÓ÷ø±fi¯fl eT<Ûä´ ‘·\ô|≥Tº≈£îì @&ÉTdüTÔqï Ádüe+‹ m<äTs¡T>± ñqï
‘·*¢ì #·÷dæ ø£+>±s¡T |ü&ç+~. ≈£L‘·Ts¡T ãT>ΣZ\ MT<ä ø£˙ï{Ï #ê]ø£\T
#·÷dæ ø£&ÉT|ü⁄˝À yÓT*ô|{Ϻq nqTuÛÑ÷‹ ø£*–+~ nq+‘·≈£î. n+‘·
<äT’K+ ø£*–+#˚ $wüj·T+ @yÓTÆ ñ+≥T+~? nqï nqTe÷q+
eTqdüT˝À yÓT~*+~. <ä>ΣZs¡≈£î e∫à ª@+{Ïsê ‘·©¢ @&ÉTdüTÔHêïe⁄?
ˇ+{À¢ u≤>ΣT˝Ò<ë?μμ nì n&ç–+~.
‘·*¢ n˝≤ n&çπ>dü]øÏ <äT’K+ edüTÔHêï ‘·qT #˚dæq |üì
‘·*¢¬ø˝≤ #Ó|ü⁄‘·T+~. ne÷à HêHêï ‘·q MT<ä m+‘√ qeTàø£+‘√
‘·q≈£î ùd«#·Ã¤ ÇùdÔ <ëìï <äT]«ìjÓ÷>Σ+ #˚dæ+~. ø£fi¯ófl
‘·T&ÉT#·T≈£î+≥÷ ª@+ ˝Ò<äe÷à m+<äTø√ uÛÑj·T+ y˚dæ+~ n+‘˚μμ
n+~. Ä e÷≥ qeTàãT~Δø±ø£b˛sTTHê <ä>ΣZs¡≈£î e∫à eT+#·+
MT<ä ≈£Ls¡TÃì ‘·\ MT<ä #ÓsTT´ y˚dæ+~. #·\¢ì>±* ‘·–*q
y˚T|òüT+˝≤ ‘·*¢ Ä düOEs¡Ù≈£î eT∞fl ø£fi¯ófl #ÓeTà–˝≤¢sTT. Ádüe+‹
‘·\qT Áù|eT>± ‘·q >ΣT+&Ó\≈£î n<äTeTT≈£î+~. nedüs¡+
nsTTq|ü&ÉT ‘êH˚ #Ó|ü⁄‘·T+<äqï qeTàø£+‘√ M|ü⁄ ì$T]+~.
ªb˛˙ H˚qT ≈£L&Ü Çø£ÿ&˚ |ü&ÉTø√Hê? m+<äTø√ Hê≈£L
Çyê«fi¯ ìÁ<ä |ü≥º≥+ ˝Ò<äTμμ n+~ nq+‘·.
ªn˝≤π> ne÷à |ü&ÉTø√, <ëìøÏ n&É>±˝≤!μμ n+~.
‘·©¢ ≈£L‘·Ts¡÷ ˇø£] MT<ä ˇø£s¡T #ÓsTT´y˚dæ |ü&ÉT≈£îHêïs¡T.
Ádüe+‹ #·+{Ï |æ\¢˝≤ neTàqT øö>Σ*+#·T≈£îì |ü&ÉT≈£î+~.
‘Ó\¢yêsêø£ |üø£ÿq uÛ≤s¡´ ˝Òø£b˛e&É+ #·÷dæ, Ç\¢+‘ê
yÓ‹øÏ Ádüe+‹ >Σ~˝À Ç<ä›Øï #·÷dæ ∫qï>± qe⁄«≈£îHêï&ÉT Á|üø±wt.
@ ns¡úsêÁ‘√ ìÁ<ä |ü≥ºø£ yêfi¯fleTàqT ˝Ò|æ ‘·q <ä>ΣZs¡ |ü&ÉTø√eTì
#Ó|æOE ñ+≥T+~. Ç+ø± ∫qï|æ\¢ #˚wüº\T nqT≈£îì qe⁄«≈£îHêï&ÉT.
Áãwt #˚düT≈£îì e+{Ï+{À¢øÏ yÓ[fl ø±|ò” |òæ\ºsY˝À ø±|ò” bı&ç y˚dæ,
øÏ+<ä –HÓï˝À ˙fi¯ófl b˛dæ düºyé MT<ä ô|{Ϻ, Vü‰˝À¢ ø=∫à ù||üs¡T
|ü≥Tº≈£îì ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.
yê[fl+{À¢ mes¡T eTT+<äT ˝ÒùdÔ yêfi¯ófl ø±|ò” &çø±ø£åHé
y˚kÕÔs¡T. ø±|ò” yêdüq≈£î yÓT\T≈£îe e∫Ã+~ nq+‘·≈£î. ªnπs n|ü&˚
‘Ó˝≤¢]b˛sTT+<ë!μ nqT≈£î+≥÷ eT+#·+ ~–+~. Á|üø±wt
˝Ò∫q≥T¢>± ñ+~ nqT≈£î+≥÷ ≈£L‘·T] u…&és¡÷yéT˝À+∫ u…’{Ïø=∫Ã
Vü‰˝À¢ ñqï Á|üø±wtqT #·÷dæ ∫s¡Tqe⁄«‘√ ªX¯óuÛÀ<äj·T+μ n+~.
ù||üsY ˝À+∫ ‘·\ u…’≥ô|{Ϻ ªX¯óuÛÀ<äj·T+. @+ sêÁ‹
≈£L‘·T]øÏ ˙ MT<ä u…+>± ˝Òø£ ˙≈£î <ëì MT<ä u…+>± <ëì |üø£ÿq
#˚sêe⁄?μ nHêï&ÉT.
ª@+ ˙≈£î H˚qT |üø£ÿq ˝Òø£b˛‘˚ ìÁ<ä|ü≥º˝Ò<ë?μμ
ªªn<˚+ ø±<äqTø√ bı<äT›qï ˝Ò∫ qTe⁄« ø£qã&Éø£b˛‘˚
yÓ‹ø±qT. n+‘˚. Áãwt #˚düT≈£îsê ø±|ò” ø£\T|ü⁄‘êqT ø£*dæ ‘ê>ΣT<ë+μμ
nHêï&ÉT qe⁄«‘·÷.
ªªe<äT›˝Ò H˚qT ø£\T|ü⁄‘êqT. ˇø£ÿ ¬s+&ÉT ì$TcÕ˝À¢
e#˚ÃkÕÔqTμμ n+≥÷ u…&é s¡÷yéT˝À ñqï n{≤#Y¶ u≤Á‘·÷yéT˝ÀøÏ
<ä÷]+~. Áãwt #˚düT≈£îì e+{Ï+{À¢øÏ yÓ[¢ Ç<ä›]ø° ø±|ò” ø£*|æ
‘Ó∫Ã+~.
ø±|ò” s¡T∫ #·÷dü÷Ô ª@yÓTÆHê #Ó|ü. ˙ n+‘· u≤>±
ø£\|ü˝ÒqT H˚qT ø±|ò”, ˙ #˚‹˝À neTè‘·+ ñ+<√jYTμ nHêï&ÉT.
ªHê≈£î ‘Ó\TdüT Ç˝≤ bı–&˚ùdÔ @ ô|fi≤fl+ ◊Hê bı>Σ&ÉÔ≈£î
|ü&çb˛sTT Ç+#·ø±ÿ #˚ùddüTÔ+~. MTs¡T |üì qT+∫ ‘·|æOE+#·Tø√e#·TÃ.
MT y˚cÕ\T Hê≈£î ‘Ó\TdüTμμ n+≥÷ q$«+~.
ø±|ò” ‘ê– ø£|ü |üø£ÿq ô|{Ϻ, ªªsêÁ‹ m+<äTø√ ìÁ<ä
|ü≥ºø£ u…’≥≈£î e#êÃqT. Ádüe+‹ >Σ~˝À ˝…’{Ÿ yÓ\T>ΣT‘·T+fÒ ‘·\T|ü⁄
rdæ #·÷kÕqT. yÓ÷ø±fi¯fl eT<Ûä´ ‘·\ ô|≥Tº≈£îì @&ÉTk˛Ô+~. #ê˝≤
u≤<Û˚dæ+~. ø±s¡D+ n&É>Σ˝Ò<äT n<˚ #Ó|ü⁄Ô+<äì }s¡T≈£îHêïqT. <ëìøÏ
}s¡≥>± ñ+≥T+<äì <ëì |üø£ÿH˚ |ü&ÉT≈£îHêïqTμμ n+~.
ªeT+∫ |üì #˚kÕe⁄. ãVüQXÊ uÛÑj·T|ü&ç ñ+≥T+~˝Òμμ
nHêï&ÉT Á|üø±wt. ø±˙ nq+‘· eTqdüT <ëìøÏ n+^ø£]+#·˝Ò<äT.
@<√ ñ+~. ∫qï $wüj·÷ìøÏ n˝≤ u…+uÒ˝…‘˚Ô |æ\¢ ø±<äT. #·÷<ë›+
¬s+&ÉTs√E\ ˝À|ü\ #Ó|üOEø£b˛‘˚ n|ü&ÉT n&É>Σe#·Tà nqT≈£î+≥÷
düeTdü´ ` |ü]cÕÿs¡+
` >Σ+{Ï düT»\
ø£<Πä
(ø£<Πä\ b˛{°øÏ e∫Ãq yê{Ï˝À¢+∫ kÕ<Ûës¡D Á|ü#·Ts¡D≈£î d”«ø£]+∫q ø£<Πä)
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 15
ì‘·´ ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ |ü&çb˛sTT+~.
Á|üø±wt |ü ¢ø˘ ôdø£ºsY˝À Ç+»˙sY>± |üì#˚düTÔHêï&ÉT.
nq+‘· u≤+ø˘˝À Ä|ò”düsY>± |üì#˚k˛Ô+~. Ádüe+‹ Ç+≥sY
#·<äTe⁄‘√+~. j·Te«q+˝À |æ\¢\T yê´yÓ÷Vü‰\øÏ ˝Àqe⁄‘ês¡T.
Ádüe+‹ n˝≤+{Ï yê´yÓ÷Vü≤+˝À Çs¡T≈£îÿ+<ë! nqï uÛÑj·T+
yÓ+{≤&ÉT‘√+~. á s√E˝À¢ |æ\¢*ï ô|+#·&É+ #ê˝≤ ø£wüº+>±
ñ+~. yÓsTT´ø£fi¯fl‘√ ø±bÕ&çHê mø£ÿ&√ nø£ÿ&É bıs¡bÕ≥T¢
»s¡T>ΣT‘·THêïsTT. Mfi¯¢qT Äø£]¸+#·&Üìø£qï≥T¢ s√Es√Eø°
s¡ø£s¡ø±\ |ü]ø£sê\T, Ç+≥¬sï{Ÿ˝À yÓuŸôd’{Ÿ\T. $T‹MTs¡T‘·Tqï
b˛ø£&É\T.
eTqdüT˝À ‹s¡T>ΣT‘·Tqï Ä˝À#·q\qT |üø£ÿ≈£î ô|{Ϻ
eTT>ΣTZ]ø° \+#Y u≤ø˘‡\T dü]›, ÁuÒø˘bòÕdtº ‘·j·÷s¡T#˚dæ &Ó’ì+>¥ f…ÆãT˝Ÿ
MT<ä ô|fÒºdü]øÏ Á|üø±wt ù|¢≥T¢, >±¢düT\T, eT+∫ ˙fi¯ófl düsê›&ÉT. á
˝À>± Ádüe+‹ ≈£L&Ü ‘·j·÷s¡sTT e∫Ã+~.
eTT>ΣTZs¡÷ Vü≤&Üe⁄&ç>± ÁuÒø˘bòÕdtº ø±ì∫à me] |üqT˝À¢øÏ
yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷s¡T. u≤+ø˘˝À |üHÓ≈£îÿe>± ñ+&É&É+ e\¢ nq+‘·
¬s+&ÉT s√E\T Ádüe+‹ì |ü{Ϻ+#·Tø√˝Ò<äT. ø±düÔ yÓdüT\Tu≤≥T
<=]ø±ø£ <Ûë´dü ≈£L‘·T] MT~øÏ eT[fl+~. ù|s¡T≈£î ‘·>ΣZ≥Tº>± m|ü&É÷
ñ‘ê‡Vü≤+>± ñ+&˚ Ádüe+‹ ñ<ëoq+>± ñ+~. dü]>±Z >ΣeTìùdÔ
ø£fi¯fl øÏ+<ä q\¢#ês¡\T düOEwüº+>± ø£ì|ædüTÔHêïsTT. Ç+ø£ C≤|ü´+
#˚j·T≈£î+&Ü ndü\T $wüj·T+ ø£qTø√ÿyê\ì ìs¡ísTT+#·T≈£î+~
nq+‘·.
Ä s√E ø±yê\ì u≤+ø˘ ì+∫ ‘=+<äs¡>± Ç+{ÏøÏ
e∫Ã+~. ‘·\T|ü⁄ ‘êfi¯+ rdæ ˝À|ü*øÏ e∫Ã+~. yêfi¯fl eTT>ΣTZ]
<ä>ΣZsê Ç+{Ï ‘êfi≤\T ñ+{≤sTT. me] f…ÆyéT Á|üø±s¡+ yêfi¯ófl
Ç\T¢ #˚s¡T≈£î+{≤s¡T. <ëVü≤+ y˚düTÔ+fÒ &Ó’ì+>¥ fÒãT˝Ÿ MT~
eT+∫˙fi¯ófl >Σ&É>Σ&Ü ‘ê–+~. bòÕHé dæ«#Y H=ø£ÿuÀsTTq nq+‘·≈£î
düqï>± @&ÉTdüTÔqï X¯ã›+ $qã&ç+~. Ádüe+‹ e∫Ã+<äqï e÷≥
Ä s√E ì+N ø±˝ÒCŸ≈£î yÓfi¯fl≈£î+&Ü Ç+{ÏøÏ e∫à @&ÉTk˛Ô+<äqï
e÷≥. yÓT*¢>± >Σ~ <ä>ΣZs¡≈£î e∫à ‘·\T|ü⁄\T ‘√dæ+~. eT+#·+
MT<ä ≈£Ls¡TÃì, bò˛Hé˝À me]‘√H√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ @&ÉTk˛Ô+~. ‘·*¢ì
#·÷&É>±H˚ @&ÉT|ü⁄ Ä|æ, ªH˚qT ‘·s¡Tyê‘· e÷{≤¢&ÉT‘êqTμμ n+≥÷
bò˛Hé ô|fÒºdæ+~.
yÓT*¢>± eT+#·+ MT<ä ≈£Ls¡TÃì ªªÁdüe+r m+<äT≈£î
@&ÉTdüTÔHêïe⁄? @<√ ã\yÓTÆq ø±s¡D+ ñ+~. neTà‘√ ø±ø£ me]‘√
#Ó|ü≈£î+{≤e⁄. ˇø£y˚fi¯ H˚qT ‹&É‘êH˚yÓ÷ nqï uÛÑj·T+‘√ <ë∫Hê
m|ü&√ n|ü&ÉT n~ u…’≥|ü&Éø£ ‘·|üOE<äT. H˚qT ˙≈£î nìï
$wüj·÷\˝À ùd«#·Ã¤ Ç#êÃqT. ÇHêïfi¯Sfl Hê ô|+|üø£+ eT+∫
<äqT≈£îHêïqT. Ç|ü&ÉT ˙ e´eVü‰s¡+ #·÷ùdÔ @<√ »s¡>Σsêì~
»]–+<äì Hêø£ì|æk˛Ô+~. »]–q<˚<√ Hê≈£î #Ó|æ‘˚ Hê≈£î ‘√∫q
dü\Vü‰ ø±˙ |ü]cÕÿs¡+ ø±˙ #Ó|ü⁄‘êqTμμ n+~.
ªªne÷à H˚qT ‘·|ü #˚kÕqe÷à ˙ qeTàø±ìï eeTTà
#˚kÕqTμμ n+≥÷ @&ÉTdüTÔqï ≈£L‘·T]ï #·÷dæ @+ #Ój·÷´˝À ns¡ú+
ø±˝Ò<äT. ˇø£ÿkÕ] >ΣT+&Ó ª\uŸ &ÉuŸμ nq&É+ yÓTT<ä\Tô|{Ϻ+~.
ª@+ »]– ñ+≥T+~? düπs ndü˝Ò+ »]–+<√ #Ó|üμ n+~.
Ä ‘·s¡Tyê‘· Ádüe+‹ #Ó|æOEq $wüj·T+ $qï nq+‘·≈£î
ˇø£ÿkÕ] |æ&ÉT>ΣT |ü&çq≥T¢>± uÛ≤eq ø£*–+~. ‘·q ô|+|üø£+˝À
Ç˝≤+{Ï bıs¡bÕ≥T m˝≤ »]–+~? nedüsêìøÏ $T+∫ ùd«#·Ã¤
Ç#êÃHê? nqï nqTe÷q+.
Ádüe+‹øÏ ì+&Ü |ü~ùV≤&˚fi¯ófl ˝Òe⁄. ø±˝ÒCŸ˝À ø±¢dty˚T{Ÿ
nqï>±]‘√ ùdïVü≤+ nsTT´+~≥. n‘·qT Ç+»˙]+>¥
#·<äTe⁄‘·THêï&ÉT. n+<ä]ø° u≤jYTÁô|ò+&é ñHêï&É+fÒ n~ >=|üOE
nqT≈£îì, Ä nu≤“sTT ‘·q u≤jYTÁô|ò+&é nqT≈£îì n‘·ì‘√
dæìe÷\T, wæø±s¡¢≈£L yÓfi‚fl<ä≥. ø=‘·Ô˝À ‘·q ø±¢dty˚T{Ÿ ≈£L&Ü
dæìe÷\≈£î e#˚Ã~. ø±\Áø£y˚TD≤ Ä ne÷àsTT sêe&É+ e÷H˚dæ+~.
Ä nu≤“sTT e÷≥\ eT‘·TÔ˝À ‘·qqT ‘êqT eT]Ãb˛sTTq Ádüe+‹
Ä nu≤“sTT ‘·|ü˝Ò<ä+fÒ Ä nu≤“sTT‘√ XÊØs¡ø£ dü+ã+<Ûä+
ô|≥Tº≈£î+~. Çø£ÿ&ç <ëø± bÕ‘· ø£<Π˚. ndü\T ø=‘·Ô ø£<Πä Ä nu≤“sTT
‘·eT Ç<ä›] ø£\sTTø£qT M&çjÓ÷ rdæ yÓuŸôd’{Ÿ˝À ô|{Ϻ &ÉãT“
dü+bÕ~düTÔHêï&É≥.
ø=+‘·eT+~ ùdïVæ≤‘·T\≈£î MMS <ë«sê ≈£L&Ü
|ü+|ü⁄‘·THêï&É≥. n˝≤ ˇø£ ùdïVæ≤‘·Tsê* <ë«sê ‘Ó*dæq Ádüe+‹
Ä ôd’{Ÿ #·÷dæ ÄX¯Ãs¡´b˛sTT+~. @$T≥ì n&ç–‘˚ qTy˚« ø±<äT
Hê≈£î #ê˝≤ ne÷àsTT\‘√ Áô|ò+&éwæ|t ñ+<äHêï&É≥. ªÇ|ü&˚+
#Ój·÷´˝À ‘Ó*j·T≥+ ˝Ò<äTμμ n+≥÷ @&çÃ+~. Ç|ü⁄&˚+ #Ój·÷´\qï~
nq+‘·≈£L ô|<ä› Á|üX‚ï. Á|üø±wt≈£î #ÓbÕOE˝≤ ˝Ò<ë! #Ó|æ‘˚ Á|ü<ΠäeT
ø√|æ nsTTq n‘·ì ]j·÷ø£åHé m˝≤ ñ+≥T+~? n˙ï Á|üX¯ï˝Ò.
á düeTdü´≈£î |ü]cÕÿs¡+ m˝≤ nqT≈£î+≥T+fÒ á e\˝À
∫≈£îÿ≈£îqï ˇø£ ne÷àsTT Ä‘·àVü≤‘ê´ Á|üj·T‘·ï+ nq+‘·qT Ç+ø±
ø£\es¡|ü]∫+~. n<äèwüºeXÊ‘·TÔ düø±\+˝À ‘·*¢ #·÷&Éã{Ϻ Ä
ne÷àsTT ã‹øÏ+~. á Hê>Σ]ø£‘· ù|s¡T‘√ Ç˝≤ m+‘· eT+~
Ä&É|æ\¢\T ã* ne⁄‘·THêïs√?
ªªÁdüe+‹ ˇø£kÕ] Ä ne÷àsTTì ø£\yê*μμ n+~
nq+‘·. m+<äTø£e÷à nì n&É>ΣuÀsTT e÷qT≈£îì ‘·*¢ì rdüT≈£îì
Ä ne÷àsTT Ç+{ÏøÏ yÓ[fl+~. M[fl<ä›Øï #·÷dæq düTeT, ÄyÓT ‘·*¢
ÄX¯Ãs¡´b˛sTT MfiËfl+<äT≈£î e∫à ñ+{≤s¡qï nqTe÷q+‘√
dü‘·eT‘·eTe⁄‘·THêïs¡T. nq+‘· @<√ ìX¯ÃsTT+#·T≈£îqï <ëì˝≤
ñb˛<ëÈ≥+ ˝Ò≈£î+&Ü ªH˚qT Ádüe+‹ ‘·*¢ì. eTq <äTs¡<äèwüº+ ø=\B
Ç<ä›s¡÷ ˇø£fÒ e\˝À ∫≈£îÿ≈£îHêïs¡T. düTe÷! ndü\T qTe⁄«
Ä‘·àVü≤‘·´≈£î m+<äT≈£î bÕ\OE&ܶe⁄. #êe⁄ <˚ìø° |ü]cÕÿs¡+ ø±<äe÷à.
16 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
düeTdü´˝À Çs¡T≈£îÿqï|ü&ÉT Ä düeTdü´˝À+∫ u…’≥ |ü&É&ÜìøÏ
Á|üj·T‹ï+#ê*. düeTdü´≈£î #êe⁄ |ü]cÕÿs¡+ nsTT‘˚ düeTdü´ø=ø£
#êe⁄ #=|üq Á|ür ø£åD+ ˇø£ #êe⁄ dü+uÛÑ$+#ê*. eTq≈£î
<˚eTT&û |ü⁄≥Tºø£ Ç∫Ãq+<äT≈£î Bìï dü<äT|üjÓ÷>Σ+ #Ój·÷´*μμ
n+~.
ªªMfi¯fl Hêqï>±]øÏ ø√|üyÓT≈£îÿe+&û $wüj·T+ ‘Ó*dæ
#·+ù|kÕÔq+≥÷ <ëì MT<ä #ÓjÓT´‘êÔs¡T. H˚qT n&ÉT¶≈£îHêïqT
ø±ã{Ϻ dü]b˛sTT+~ ˝Òø£b˛‘˚ Ä s√CÒ Äj·Tq #˚‘·T˝À¢
#·∫Ãb˛j˚T<˚yÓ÷! n+<äTø£ì n_Ûe÷q+ e∫à đ·àVü≤‘·´
#˚düT≈£î+<äT≈£î Á|üj·T‹ï+∫+~. ì»+>± Ä˝À∫ùdÔ Ç|ü&ÉT e÷≈£î
n+‘·ø£Hêï >Σ‘·´+‘·s¡+ ˝Ò<äì|æk˛Ô+~. á $wüj·T+ n+<ä]ø°
‘·«s¡˝ÀH˚ ‘Ó*dæb˛‘·T+~. n|ü⁄&ÉT e÷ >Σ‘˚+{Ï? πsbıOE<äT›qï Ç˝≤
»]–q |æ\¢qT me&ÉT ô|[fl #˚düT≈£î+{≤&ÉT. e÷ø£+‘ê
n>ΣeT´>√#·s¡+>± ñ+~. Mfi¯¢ Hêqï>±¬s’‘˚ »]–q <ëìøÏ @&Ée
˝Òø£ ‘·q˝À ‘·qT ≈£î$T*b˛‘·THêïs¡T. b˛˙ á }]ï+∫
yÓ[flb˛<ëeTHêï Äj·Tq ñ<√´>Σ+˝À Á{≤Hé‡|òüsY‡ ˝Òe⁄. ñ<√´>Σ+
e<äT\Tø√˝Òs¡T. Ç~ ø±ø£ e÷≈£î Ç+ø± Ç<ä›s¡T |æ\¢\THêïs¡T.
yêfi¯fl uÛÑ$wü´‘˚Ô$T{≤ nì u…+>Σ>± ñ+~μμ n+~ düTeT ‘·*¢.
ªªne⁄qT ì»y˚T |üs¡Te⁄ b˛‘·T+~. ø±˙ |üs¡Te⁄ ø£Hêï
ÁbÕD+ eTTK´+ ø£<ë! f…ø±ï\Jì ø£ìô|≥º&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷>Σ|ü&ɶ
y˚T<ÛädüT‡ <ëì qT+∫ e#˚Ã qcºÕ\qT m<äTs=ÿì yê{ÏøÏ |ü]cÕÿ
sê\T ≈£L&Ü ø£ìô|≥º>Σ\<äT ø£<ä+&û. Ç+‘· ø£wüº|ü&û ø£qï |æ\¢*ï
#·+|ü⁄ø√˝ÒeTT ø£<ë!
eTq |æ\¢\øÏ eTqy˚T n+&É>± ì\ã&Ü*. ‘·|ü
#Ój·T´≈£î+&Ü #·÷düTø√yê*. ˇø£y˚fi¯ ‘·|ü#˚ùdÔ Ä ‘·|üqT
dü]~<äT›ø√e&ÜìøÏ düVü‰j·T+ #Ój·÷´*. Ä&É~ o\+ ø√˝ÀOEsTT
q+‘· e÷Á‘êq ã‘·ø£˝Ò<äqTø√e&É+ #ê˝≤ ‘·|ü. Ä ‘·|ü #˚dæ
Ä&É|æ\¢qT Væ≤+dæ+∫q eT>Σyê&çøÏ ‘·˝…‘·TÔ≈£îì ã‹πø Vü≤≈£îÿ ñ
qï|ü&ÉT Ä&É<ëì¬ø+<äT≈£î ˝Ò<äT? eTq |æ\¢*ï eTq+ ‹{Ϻ
ø={Ϻq+‘· e÷Á‘êq düeTdü´ |ü]cÕÿs¡+ ø±<äT. á |üì #˚dæq Ä
Á‘êwüߺ&çøÏ ‘·–q •ø£å|ü&˚≥≥T¢ #Ój·÷´*.
Ádüe+‹, düTe÷ Hê e÷≥ $q+&ç. @ f…ø±ï\Jì
ñ|üjÓ÷–+∫ yê&ÉT $TeTà*ï HêX¯q+ #Ój·÷´\qT≈£îHêï&√ n<˚
f…ø±ï\J‘√ yê&çï MTs¡T ∫‘·TÔ>± z&ç+#ê*. yê&ÉT rùd
M&çjÓ÷˝À yê&ç yÓTTVü≤+ ø£qã&É≈£î+&Ü #˚düTÔHêï&Éì #Ó|æOE+~
Ádüe+‹. Ç|ü&ÉT MT]<ä›s¡÷ ø£*dæ yê&ç Á{Ïø˘ yê&ç MT<ä ù|¢
#Ój·T´+&ç. yÓT*¢>± yê&ç ˝≤|t{≤|t <=+–*+∫ Hê <ä>ΣZs¡≈£î
rdüT≈£îs¡+&ç. á ˝À|ü\ H˚qT ôd’ãsY Ŭø’yéT yêfi¯flqT ø±+{≤ø˘º
#˚kÕÔqT. M&ç dü+>Σ‹ yêfi¯ófl #·÷düT≈£î+{≤s¡T.
MT M&çjÓ÷\T #·÷dæq »q+ ø£Hêï #·÷&Éì »q+
m≈£îÿe. ø√≥¢»HêuÛ≤˝À ˇø£ XÊ‘·+ ≈£L&Ü Ç$ #·÷dæ ñ+&És¡T.
Çø£ MT<ä≥ y=fi¯ófl <ä>ΣZs¡ ô|≥Tº≈£îì eTdü\+&ç. H˚qT MT‘√
ñHêïqT. yê&çøÏ >ΣTDbÕsƒ¡+ #ÓbÕOE*. Á|ür ‘·©¢ Ä&É|æ\¢≈£î Ä+ø£å\T
ô|{≤º\ì #·÷düTÔ+~ ø±˙ eT>Σ|æ\¢yê&ç ô|+|üø£+˝À C≤>Σs¡÷ø£‘·
m+<äT≈£î eVæ≤+#·<√ HêøÏ|üOE{Ïø° ns¡ú+ ø±<äT. yê&˚+ eT>Σ|æ\¢yê&ÉT
m˝≤¬>’Hê ã‹πøkÕÔ&Éqï uÛ≤e+ Á|ür ‘·*¢˝À b˛sTT, dü+|òü÷ìøÏ
#Ó&ÉT #Ój·T´ì bÂs¡T&ç>± r]Ã~<ä›&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+∫q Hê&ÉT
Ç˝≤+{Ï nsê#·ø±\≈£î ‘Ós¡|ü&ÉT‘·T+<äì Hê qeTàø£+.
nq+‘· e÷≥\‘√ n+<ä] yÓTTVü‰˝À¢ ˇø£ $<ÛäyÓTÆq
ì•Ã+‘· ‘=+– #·÷dæ+~. düTeT ‘·*¢øÏ á f…ø±ï\J >ΣT]+∫
ô|<ä›>± ‘Ó*j·T<äT. |æ\¢\T dü]>± #Ój·T´>Σ\sê ˝Ò<ë! nqï
nqTe÷q+. nsTTHê ‘·q |æ\¢ ≈£L&Ü ñ+~ ø±ã{Ϻ Ä$&É
dü¬s’q #·s¡´ rdüT≈£î+≥T+<äqï qeTàø£+ ø£*–+~. Çe˙ï ‘Ó*ùdÔ
uÛÑs¡Ô @eT+{≤&√ nqï uÛÑj·T+. ø±˙ ‘·q≈£î y˚πs >Σ‘·´+‘·s¡+
˝Ò<äT. ø±s¡D+ ÄyÓT ‘·*¢ eTqdüT ≈£L‘·T]ï b˛>=≥Tº≈£îH˚+<äT≈£î
dæ<äΔ+>± ˝Ò<äT.
ªª@eT+{≤s¡T |æ\¢\÷ H˚qT #Ó|æOEq~ #Ój·T´>Σ\sê! MTs¡T
Vü≤<äT›\T <ë≥≈£î+&Ü yê&çï yê&ÉTø√+&ç. {Ï{Ÿ |òüsY {≤{Ÿ ˝≤
#Ój·÷´*. yê&ç ˝≤|t{≤|t ‘Ó∫à HêøÏj·T´+&ç. Ä ‘·s¡Tyê‹ dü+>Σ‹
H˚qT #·÷düT≈£î+{≤qT. Ç+ø£ H˚qT yÓfi¯flHê düTe÷! á J$‘êìï
qTe⁄« Áù|$T+#·e÷à. Ç+ø£ yÓ&É<ëe÷!μμ n+~ ≈£L‘·T]‘√.
ªªn˝≤π> ne÷àμμ n+≥÷ ˝Ò∫ ‘·*¢ì nqTdü]+∫+~.
Ç+{ÏøÏ #˚πs<ëø± Ä– Ç+{ÏøÏ e#êÃø£ ‘·*¢ì øö–*+#·T≈£îì
ªªn+<ä] ø£Hêï e÷ neTà u…dtº neTàμμ n+~ Ádüe+‹.
ªªø±<äe÷à H˚HÓø£ÿ&√ ‘·|ü #˚kÕqT. H˚qT dü]>± ñ+fÒ
qTe⁄« á ‘·|ü#˚dæ ñ+&˚<ëì$ ø±y˚yÓ÷!μμ n+~.
ªª˝Ò<äe÷à ˙ ‘·ù|OE+ ˝Ò<äT. MTs¡T ÇdüTÔqï ùd«#·Ã¤qT
y˚Ty˚T <äT]«ìjÓ÷>Σ+ #˚düTÔHêïeTT. m+‘·ùd|üP neTà\T Ä+ø£å\T
ô|&ÉT‘·THêïs¡qTø√≈£î+&Ü m+<äT≈£î ô|&ÉT‘·THêïs¡qï~ Ä˝À∫ùdÔ
Ç˝≤+{Ï ‘·|ü\T »s¡>Σe⁄μμ n+~ Ádüe+‹.
eTTø±ÔsTT+|ü⁄ : Ádüe+‹, düTeT ø£*dæ nq+‘·
#Ó|æOEq≥T¢>± f…ø±ï\Jì ‘·eT≈£î ‘·>ΣZ≥T¢>± yê&ÉT≈£îì n‘·ìï
u…~]+∫ Ä ô|’q ôd’ãsY Ŭø’yéT yêfi¯fl≈£î n|üOE–+#ês¡T. b˛©düT\T
n‘·qT yê&çq yÓuŸôd’{Ÿ yêfi¯flqT |ü≥Tº≈£îì Ç˝≤+{Ï |òæ˝Ÿà
‘·j·÷s¡T#˚düTÔqï Ç+ø± ø=+‘·eT+~ì |ü≥Tºø√>Σ*>±s¡T. Ç˝≤+{Ï
|üì m+<äT≈£î #˚düTÔHêïe+fÒ áJ eT˙ nqï düe÷<Ûëq+. ˇø√ÿ
M&çjÓ÷øÏ e#˚à &ÉãT“ »˝≤‡øÏ |üìøÏ ek˛Ô+~. á »˝≤‡\T
nedüs¡e÷?
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 17
|ü∫à |üdüT|ü⁄ ø=eTTà
u≤\´ düàè‘·T˝Ò¢ì ‘·s¡+ yÓ+|üsê¢≥
ø=ã“] |ü⁄\¢\ N|ü⁄s¡T‘√ yêøÏ\÷&ÉTdüTÔqï #·|ü&çøÏ yÓT\≈£L
e∫Ãq XÊ+‹ ø£fi¯ófl ‘Ó]∫ #·÷dæ+~. Äs¡Tu…’≥ es¡dü>± y˚dæq qyê«s¡T
eT+#ê\T, eT&É‘· eT+#ê\T… yê{Ï MT<ä düTK+>± ìÁ<äb˛‘·Tqï
Ç+{Ï*¢bÕB ø£ì|æ+#ês¡T. neTàeTàøÏ e÷Á‘·+ ~q#·s¡´ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆb˛
sTTq≥T¢+~ eT+#·+ U≤∞>± ñ+~. #·\¢{Ï |æ\¢>±* eTè<äTe⁄>± eTTU≤ìøÏ
‘ê≈£î‘·÷+fÒ Vü‰sTT>± nì|æ+∫ ø£fi¯ófl eT÷düT≈£î+~.
m+&Üø±\+ ôd\e⁄\øÏ neTàeTà>±] }s=∫à #˚]b˛j·÷s¡T
XÊ+‹, MD, ˙\T, |üeT÷à… Ç+ø± ø£õHé‡ n+<äs¡÷ ø£*dæ <ë<ë|ü⁄
15 eT+~ es¡≈£L ñ+{≤s¡T. y˚dü$ ôd\e⁄˝ÀùdÔ #ê\T Mfi¯fl+<ä]ø°
ô|<ä›|ü+&Éπ>. }] yÓTsTTHéãC≤s√¢ ñqï neTàeTà, HêqeTà\ Çfi¯ófl
á ôd\e⁄\Hêïfi¯Sfl Mfi¯fl Ä≥bÕ≥\‘√ ôVA¬s‹Ôb˛‘êsTT. n+<äs¡÷
ˇøÏ+{À¢#˚] n+‘·÷bı+‘·÷ ˝Òì ø£ãTs¡¢‘√ @ eT<Ûä´ sêÁ‹ø√ <=]øÏq
eT+#·+ MT<ä |ü&ÉT≈£îH˚yês¡T. ‘Ó˝≤¢πs˝Ò∫q neTàe÷à, Hêj·TqeTà\T
|æ\¢˝ÒÇ+{À¢ ñHêïs√ #·÷dæs¡+&Éì bÕ˝Òs¡TøÏ |ü⁄s¡e÷ sTTùdÔ @ sTT+{À¢
|æ\¢\ n\¢] $ì|ædüTÔ+<√ Ä Ç+{Ϭø[fl ªª#·÷dæs¡eTàHêïs¡μμqï yês¡Ô
Ä sTT+{Ï yê]øÏ n+~+#˚dæ yÓ[flb˛‘ê&ÉT. bò˛qT¢˝Òì, ˝≤´+&é˝…’Hé
ñHêï <ä÷s¡|üPfi¯fløÏ ‘·|æOE+∫ bò˛qT¢ #˚j·Tì Ä s√E˝…+‘· u≤>ΣT+&˚jÓ÷!!
e÷$T&ç |æ+<Ó\T, #Ós¡T>ΣZ&É\T, d”eT∫+‘·ø±j·T\T, |üqdü
‘=q\T, ∫qTïdæ]ø±j·T\T, ‘ê{ÏeTT+C…\T, y˚s¡TX¯q>Σ>ΣTfi¯ófl, πsø±ÿj·T\T…
ÇB n<äì ˝Ò<äT #Ó≥¢øÏ+<ä, >Σ≥ºMT<ä, #Ós¡Te⁄ >Σ≥ºeTà≥, #˚\˝À¢… @$
mø£ÿ&É <=]øÏ‘˚ nø£ÿ&˚ |ü+&É>Σ. $T≥ºeT<Ûë´Vü‰ï\T e&É<Óã“ ø=&ÉTÔ+<äì
Ç+{Ï ekÕsê˝À #˚] |üNÃdüT, <ë&û Ä≥˝≤&É≥yÓ÷, ∫+‘· |æø£ÿ\‘√q÷,
>Σ#·Ã¤ø±j·T˝ÀÔq÷ Ä&ÉTø√&ÉyÓ÷ ˝Ò<ë n+<äs¡÷ eT÷≈£îeTà&ç>± #˚]
yêfi¯fl dü÷ÿ˝Ÿ˝À #˚dæq n\¢] >ΣT]+#√, #·<äTe⁄\ >ΣT]+#√, ne÷àHêqï\T
ø√|üOE≥º+ >ΣT]+#√ ø£ãTs¡T¢ ø£\uÀdüT≈£îH˚yês¡T.
n+‘·˝À <ä÷s¡+>± #Ós¡Te⁄>Σ≥Tº MT<Óø£ÿ&√ >Σ+≥ X¯ã›+‘√
bÕ≥T ª◊dtμ nì $ì|æ+#·>±H˚ ˇø£] eTTU≤˝§ø£s¡T #·÷düT≈£îì
≈£L&Éã\T≈£îÿqïfÒº n+<äs¡÷ »≥T¢>± $&çb˛j˚Tyês¡T. Ç<ä›s¡T, eTT>ΣTZs¡T
–HÓï˝À, >±¢düT˝À rdüT≈£îsê&Üì¬øfi‚Ô, ¬s+&ÉT »≥T¢ Ç+{ÏøÏ ¬s+&√|ü⁄˝≤
ñ+&˚ M~Û >ΣTe÷à\yÓ’|ü⁄ |üs¡T>ΣT rùdyês¡T ` @<√ ˇø£ »≥TºøÏ ◊dt
&Éu≤“ ôd’øÏ˝Ÿ yê˝≤ <=]øÏb˛‘ê&Éì. Á|ü‹kÕØ neTàeTàH√, ‘ê‘·>±s√ï
n&ç– &ÉãT“\T ‘Ó#·TÃø√&É+ XÊ+‹ e+‘·j˚T´~. XÊ+‹ >öqT ∫es√,
∫{ÏøÏq y˚˝À |ü≥Tº≈£îì ô|<ä› düb˛sYº˝≤ yÓqπø yÓfi‚fl~ n+<äs√¢ ∫qï<Ó’q
|üeT÷à. n+‘ê ø£*dæ n+<ä]ø° ˇø√ÿ |ü⁄˝…’¢düT |ü+#·T≈£î+≥÷ e#˚Ãyês¡T.
∫es√¢ $T–*q #·\¢ì ˙fi¯flì ≈£L&Ü |ü+#·T≈£îì ‘êπ>ùdyês¡T.
Ç~ nsT÷´ ne«ø£eTT+<˚ ªeT˝…¢|üP\÷μ nì ns¡Tdü÷Ô ôd’øÏ˝Ÿ
u…˝Ÿ ø=≥Tº≈£î+≥÷ Ms¡j·T´ M~Û˝À qT+&ç yÓfi¯fl&É+ #·÷dæ mes√ ˇø£s¡T
˝À|ü*øÏ |ü]¬>‹Ô bÕ¢dæºø˘ |üP\ ãT≥º ¬s+&ÉT s¡÷bÕ\T |ü≥Tº≈£îì e#˚Ãyês¡T.
yê{Ï‘√ Ç<ä›s¡T, eTT>ΣTZs¡T sêe÷\j·÷ìøÏ yÓfi‚flyês¡T. nø£ÿ&É es¡+&Ü˝À
Ms¡j·T´ m|ü&=kÕÔ&Ü eT˝…¢yÓTT>ΣZ\ ãkÕÔ m|ü&ÉT $|ü‘ê&Ü nì m<äTs¡T
#·÷ùdyês¡T. Ms¡j·T´ edü÷ÔH˚ ªbÕ|üeTà >±s¡÷… u≤>ΣTHêïsê… mìï
yÓTT>ΣZ˝…j·÷´\+&ç…μμ nH˚yê&ÉT. e+<ä yÓTT>ΣZ\T bÕe˝≤øÏ (25 ô|’dü*øÏ)
Ç#˚à Ms¡j·T´‘ê‘· Mfi¯fl¬ø+‘√ Ä|ü⁄Ô&ÉT, eT] Mfi¯fløÏ ¬s+Á&É÷bÕj·T\πø
` |æ. Á|üXÊ+‹
yÓsTT´ yÓTT>ΣZ*#˚Ãyê&ÉT>±! yÓTT>ΣZ\ ø√dü+ yÓ[flqyêfi¯ófl n$ rdüTø√#˚Ã˝À|ü⁄
Ç+{À¢ ñqï yêfi¯ófl bÕ‘· X¯óuÛÑ˝ÒK*ï yÓ‹øÏ |ü≥Tº≈£îì neTàeTà ≈£î≥Tº$TwüHé
MT<ä ø£‘ÓÔs¡‘√ s¡ø£s¡ø±\ ôd’E˝À¢ #·Áø±˝≤¢ ø£‹Ô]+#·≥+, ¬s+&ÉT dü÷<äT˝À¢
‘Ó\¢<ës¡+ møÏÿ+∫ ñ+#·≥+ #˚ùdyês¡T. eTs√ Ç<ä›s¡T ∫qï bÕ¢dæºø˘
ãT{Àº, –H√ï |ü≥Tºø=∫à <=&√¢ ñqï ø£qø±+ãs¡+ |üP\T, eTs¡Te+
ø=eTà\T ø√düTø=#˚Ãyês¡T. n|üOE{ÏøÏ {° ‘êπ>dæ ekÕsê˝Àø=∫à ns¡T>ΣTMT<ä
≈£Ls¡TÃH˚~ neTàeTà. |æ\¢\+‘ê neTàeTà #·T≥÷º #˚] n+<äs¡÷
‘Ó∫Ãqe˙ï ˇø£ <ä>ΣZs¡ ô|fÒºyês¡T.
|æ\¢\T b˛{°|ü&ç |üP\+~düTÔ+fÒ >ΣT+Á&É+>± ø£{Ÿ #˚dæ ô|{Ϻq
ø±s¡T¶\ MT<ä ˇø√ÿ|üPe⁄ n+<ä+>± neT]à ≈£îfÒºyês¡T. #·T≥÷º ¬s+&ÉT
es¡dü\T eT˝…¢ yÓTT>ΣZ\T, yê{Ï˝À|ü\ ø£qø±+ãsê\T, eT<Ûä´˝À eTs¡Te+…
eT÷&ÉT s¡+>ΣT˝À¢ #·÷{≤ºìøÏ eTT#·Ã≥>± ñ+&˚ |ü<ëà\T ‘·j·÷¬s’b˛j˚T$
ˇø£ ns¡>Σ+≥˝À. Ä s√E #·Áø±\ |üP\»&É y˚düT≈£îH˚~ mes√ eTT+<˚
e+‘·T˝ÒdüT≈£îH˚yês¡T ø£qTø£ Ä\dü´+ ˝Ò≈£î+&É s¡&û nsTTb˛sTTe∫Ã
neTàeTà eTT+<äT ≈£Ls¡TÃH˚yês¡T. qTqï>± <äT$« »&É≈£îô|OE\T y˚dæ
>Σ{Ϻ>± n*¢q »&Éô|’q ô|{Ϻ eT˝…¢|üP\ ≈£î&ÉTÔ+fÒ dü+‘√wü+‘√qT, eT˝…¢|üP\
yêdüì∫Ãq ìs¡à\‘·«+‘√qT eTTU≤\T yÓT]dæb˛‘·T+&˚$.
‘·sê«‘· ô|<ä›eTàeTà Ç+{ÏøÏ, ∫{Ϻe÷eTà Ç+{ÏøÏ, ∫Hêïj·T qeTà
Ç+{ÏøÏ… Ç˝≤ Nø£{Ï|ü&ç ˝…’fÒ¢ùd es¡≈£î n+<ä]fi¯flø° yÓ[fl |ü\ø£]+∫,
|ü≥Tº\+>±øÏ »&ÉøÏ e÷´#Ó’+<äH√, ô|[fl≈£L‘·Tsê¢ ñHêïyé… Ä\dü´yÓT+<äT≈£î
nì es¡ôd’q yê] düs¡kÕ˝À… nìï s¡ø±\ yê´U≤´Hê \‘√ Ç+{ÏøÏ
‹]>=#˚Ãdü]øÏ Nø£{Ï|ü&˚~. ˇø√ÿ Ç+{À¢ ˇø√ÿs¡ø£+ |æ+&çe+≥ ‹H=∫ÃHê
ªbÕ|üeTà>±s¡÷… eTT+õø±j·T\T ‘Ó#êÃ….μ nqï ô|<ä›bÕ˝Òs¡T Hê+#ê]
πøø£øÏ ø£&ÉT|ü+‘ê U≤∞ nsTTb˛sTT ‘ê{Ï eTT+C…\ ø√dü+ s¡&û
nsTTb˛j˚T~. ô|’ >öqT¢ rùddæ wüMTà\‘√ edüsê n+#·Tq es¡dü>±
≈£Ls¡TÃ+fÒ mìï eTT+C…\T ‹+≥THêïs√ ‘Ó*ùd~ø±<äT. eTT+C… H√{À¢øÏ
yÓfi¯ó‘·T+fÒ ø£&ÉT|ü⁄˝À #·\¢>± Vü‰sTT>± ñ+&˚~.
eTMTà nqï ‘·qàjYT e÷≥‘√ dæìe÷ Øfi¯fl˝≤ ø£fi¯fl eTT+<äT
ø£<äT\TÔqï <äèXÊ´\T, Ä˝À#·q\T #Ó~]b˛j·÷sTT. ôd\e⁄\ø=∫Ãq
Äs¡T>ΣTs¡T |æ\¢\T {°MøÏ n‘·T≈£îÿb˛jÓ÷, ôd˝Ÿbò˛H釽À me]øÏ yês¡T
Ä≥˝≤&ÉT≈£î+≥÷H√, ø£+|üP´≥sY˝À es¡Tôe˝Ÿ π>yéT‡ Ä&ÉT‘·÷H√, ◊
bÕ´&é˝À M&çjÓ÷dt #·÷dü÷ÔH√, yÓTÆ+&é π>yéT‡ ãTø˘˝À düT&=≈£î ì+|ü⁄
‘·÷H√… n+<äs¡÷ ˇπø <ä>ΣZs¡THêï me] ˝Àø£+ yê]<äqï ≥T¢qï á
ø±\+ |æ\¢*ï #·÷dæ ~>ΣT˝Òdæ+~ XÊ+‹øÏ. á |ü]dæú‹øÏ ø±s¡D
y˚T+{Ï? |ü˝…¢˝§ï~* |ü{≤ï\ø=#˚Ãdæq+<äTø±? ø±ì |ü˝…¢˝À¢ @eTT+~
Á|üdüTÔ‘·+… dædæ s√&ÉT¶ ø√dü+ ô|<ä› ô|<ä› #Ó≥¢ì ≈£L˝ÒÃdæ… ˙s¡T
uÛÑ÷MT˝ÀøÏ+ø£≈£î+&Ü dæyÓT+≥T #˚ùddæq, |æ≥º\T, #Ó≥T¢, #·\¢<äq+
˝Òì }s¡T¢… kÕ>ΣT ˙s¡T ˝Ò<äì, ≈£L©\T <=s¡ø£fÒ¢<äì e´ekÕj·T+
ˇ~˝Òdæ yê´bÕsê˝À¢ #˚‘·T\T ø±\TÃ≈£î+≥Tqï ¬s’‘·T ≈£î≥T+u≤\T..
n_Ûeè~Δ ù|s¡T‘√ düVü≤»eqs¡T*ï $∫äqï+ #˚düTÔqï düsêÿs¡T…
>√¢ã˝…’CÒwüHé, ùd«#êä $|üDÏ $<ÛëHê\‘√ f…ø±ï\J ù|]≥ e÷qe
dü+ã+<Ûë*ï ‘·T+#˚dæq >±´&Ó®≥T¢ .. @~ @yÓTÆ‘˚H˚+ qwüºb˛‘·Tqï~
e÷Á‘·+ e÷qe dü+ã+<Ûë\+fÒ |ü⁄düÔø±˝À¢ H˚s¡TÃø√yê*‡ edüTÔqï á
‘·s¡+ u≤\\T… j·TTe‘·. me]~ ‘·|ü? y˚{Ïì ‘·|ü |ü{≤º*?
18 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
Äø±X¯+ q\¢ã&ɶ~
` s¡eTDÏø£ >ΣTbÕÔ
nqTyê<ä+: dæ. edü+‘·
J$‘êqTuÛÑyê\T
H˚qT Ábı<äT›H˚ï ø±\ø£è‘ê´\T rs¡TÃ≈£îì ãj·T≥øÏ
yÓfi¯fl&ÜìøÏ ‘·j·÷s¡e⁄‘·THêïqT. Ç+‘·˝À eTTdüT>ΣT y˚düT≈£îì •eHê<Πé
dæ+Vt≤, #ÍVü‰Hé, u…qØ®u≤sTT, Ç+ø± ˝≤˝Ÿ dæ+Vt≤ Hê>ΣsY‘√ bÕ≥T
e#êÃs¡T. Äj·Tq nHêïs¡T ` ª¬s’©>Σ&ÛÜ˝À ãsY¶ ø£+ô|˙˝À |üs¡‡q˝Ÿ
Ä|ò”düs¡T nsTTq ¬ø. dæ+Vt≤ì #·+ù|kÕs¡T. e÷ yÓqø£ b˛©düT\T
|ü&ܶs¡T. >Σ+>±<Ûäs¡ $TÁX¯, zs¡a≤, d”‘êsêyéT j·÷<äyé, uÛÑ‘·TÔ, eTT+&É
n+<äs¡T bÕ]b˛j·÷s¡T. ìC≤ìøÏ b˛©düT\ n‘ê´#êsê\T m≈£îÿe
nj·÷´sTT. ø={≤¢≥˝À sêyéT kÕôV≤uŸ y˚TõÅùdº{Ÿ ‘·\øÏ <Óã“\T
‘·–˝≤sTT. ø±<ä] <ës√>± ø±\T $]– b˛sTT+~. ø±˙ ø√HêsY
kÕôV≤uŸì y˚T+ n+<äs¡+ s¡øÏå+#ê+. –B› z.|æ. »MT+<ësY,
b˛©düT\T kÕø£å´+. y˚TeTT me]ì #·+|ü˝Ò<äT. ˝Òø£b˛‘˚ nqs¡ú+
»]– b˛j˚T~. m+<äs√ X¯yê\T>± e÷πsyês¡T. Ä ÁbÕ+‘·+ n+‘ê
n\¢ø£˝À¢\+>± e÷]b˛sTT+~. j·÷»e÷q´+ yês¡T u§>ΣTZ>ΣqT\≈£î
‘êfi¯+ y˚kÕs¡T. |üs¡àHÓ+{Ÿ ÁXÊ$T≈£î\qT nfÒº ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. <ë<ë|ü⁄
37 eT+~ |üs¡àHÓ+{Ÿ ÁXÊ$T≈£î\qT Mfi¯Sfl, H˚‘·\T ≈£L&Ü düôdOE+&é
#˚kÕs¡T. |üs¡‡q˝Ÿ Ä|ò”düs¡T ¬ø. dæ+Vt≤ #·+|üã&ܶ&ÉT.μμ
Äj·Tq ˇπø XÊ«dü˝À n+‘ê #Óù|OEkÕs¡T. H˚qT Ä˝À#·q˝À
|ü&ܶqT. Ç+ø± Ç|üOE{Ïø° πø<ä˝≤ πødüT qT+&ç eTTøÏÔ <=s¡ø£˝Ò<äT.
ô|’>± Ç+ø± Ç~ ¬s+&√ eTs¡¶sY πødüT. Ä|ü<ä\T eTT+#·Tø=düTÔHêïsTT.
H˚q&ç>±qT ` ªndü\T Ç<ä+‘ê m{≤¢ »]–+~? ˝ÒãsY
Ä|ò”düs¡T sê˝Ò<ë?μμ Äj·Tq nHêïs¡T ` ªÄj·Tq 18e ‘êØKTq
e#˚Ãyês¡T. ø±ì j·÷»e÷q´+ yês¡T ø±yê\H˚ 17q n\¢s¡T¢
#˚sTT+#ês¡T. m+<äTø£+fÒ 18q ˝ÒãsY Ä|ò”düs¡T ø±]à≈£î\qT
mHéø£«sTTØ #˚dæ ndü\T dü‘ê´ìï ‘Ó\TdüT≈£îH˚ neø±X¯+ ñ+&É<äT.
Á|üD≤[ø£ Á|üø±s¡+ n+<äs¡T ôd’&ç+>¥ <ä>ΣZs¡ ìj·T$T+|üã&ܶs¡T.
ÁXÊ$T≈£î\T ˝À&ç+>¥ |üP]Ô#˚j·T˝Ò<äT. yê>ΣHéøÏ &Ó’yéTπsCŸ y˚düTÔHêïs¡T.
<ë<ë|ü⁄ @&ÉT s√E\ qT+&ç yê>ΣqT¢ ì\TÃH˚ ñHêïsTT. uÛÑ{°º\qT
yÓ*–+#·&É+, ÄπsOEj·Tø£b˛e&É+… e÷ Á|üD≤[ø£˝À uÛ≤>±\T. Ç<˚
e÷ s¡D˙‹ : ø±+Á{≤ø£ºs¡¢ ªã\+ ñqï yê&ç<˚ ô|’ #ÓsTT´μ nqï
eTqdüÔ‘ê«ìøÏ e´‹πsø£+>± s¡D˙‹ì s¡÷bı+~+#·&Éy˚T e÷
ñ<˚›X¯´+. ìC≤ìøÏ Çø£ ‘·|üOE<äqï |ü]dæú‘·T\˝À Ç˝≤ #˚j·÷*‡
e#˚Ã~. á s¡D˙‹ ø±+Á{≤ø£ºs¡T¢ uÛÑj·Tô|{Ϻ ` u≤<Ûäô|fÒº nÅkÕÔ\øÏ
»yêãT #Óù|OE ô|<ä› ng+. y˚TeTT Bìì neT\T |ü]∫ mH√ï
kÕs¡T¢ dü|òü©ø£è‘·T\j·÷´eTT. ãsY¶ ø£+ô|˙ #ê˝≤ ô|<ä› ø£+ô|˙.
ø±ì e÷ |ü≥Tº<ä\, <ÛÓ’sê´\T ≈£L&Ü ‘·≈£îÿy˚MT ø±e⁄.
<ÛäHéu≤<é ˝ÒãsY Ä|ò”düs¡T 18e ‘êØKTq ˇ|üOE+<ä+
#˚düTø√yê* nì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïs¡T. ø±ì j·÷»e÷q´+ yê]øÏ
@e÷Á‘·+ Çwüº+ ˝Ò<äT. m+<äT≈£+fÒ mHéø£«sTTØ nsTT‘˚ rs¡TOE
ÁXÊ$T≈£î\yÓ’ù| edüTÔ+<äì yêfi¯fl qeTàø£+. n+<äTe\q j·÷»e÷q´+
yês¡T, <ÛäHéu≤<é qT+&ç _.|æ. dæHêΩ Ä~yêd” ÁXÊ$T≈£î\qT
#·+|æ+#·&ÜìøÏ |üsƒêqT\qT |ü+|æ+#ê&ÉT. m.&ç. dæ+Vt≤ (ãsY¶ ø£+ô|˙
|üs¡‡q˝Ÿ Ä|ò”düs¡T) ãsY¶ kÂ+<ë qT+&ç ≈£L©\qT ¬s’©>Σ&ÛÜ˝À
|üì#˚j·T&ÜìøÏ |æ*|æ+#ês¡T. ¬s’©>Σ&ÛÜ ÁXÊ$T≈£î\T ãsY¶ kÂ+<ë
≈£L©\‘√ ôd’&ç+>¥ <ä>ΣZs¡ |üì#˚j·Te<ä›ì ‘·eT bı≥ºMT<ä ø=≥ºe<ä›ì
m+‘√ y˚&=ÿHêïs¡T. n+<äs¡÷ ÁXÊ$T≈£î˝Ò ø£qø£ kÂ+<ë ≈£L©\qT
‘·eT≈£î düVü≤ø±sê\T düVü‰j·T+ #˚j·TeTì n&ç>±s¡T. kÂ+<ë
ø±]à≈£î\T |üì #˚j·T&ÜìøÏ ø=+‘· yÓqTø£+» y˚kÕs¡T. m.&ç. dæ+Vt≤
mìï e+<ä\ Á|üj·T‘êï\T #˚dæq|üOE{Ïø° kÂ+<ë ø±]à≈£î\T
|üì#˚j·T&ÜìøÏ ˇ|üø√˝Ò<äT. yêfi¯ófl ‘·eTì Çø£ÿ&çøÏ rdüT≈£îe∫Ãq
Á≥≈£îÿ\˝ÀH˚ yÓqøÏÿ yÓ[flb˛j·÷s¡T. ¬s’©>Σ&ÛÜ ø±]à≈£î\T j·÷»e÷q´+
yê]øÏ ` Vü‰»s¡T ]õwüºs¡T˝À ≈£L© Çe«ø£b˛sTTHê mf…+&ÓH釽À
yêfi¯fl Vü‰»Ø y˚j·÷\ì yêfi¯flπø |üqT\T Çyê«\ì y˚πsyêfi¯fløÏ
Çe«e<ä›ì #ÓbÕOEs¡T. yêfi¯ófl j·÷»e÷q´+ yêfi¯fløÏ @yÓTÆHê düπs
ãj·T≥ yêfi¯fløÏ |üqT\T Çe«≈£L&É<äì KsêK+&û>± #ÓbÕOEs¡T.
ÁXÊ$T≈£î\T b˛©düT\‘√, y˚TõÅùdº{Ÿ‘√ e÷{≤¢&Üs¡T. BìøÏ yêfi¯ófl
düVü‰j·T|ü&Ü* nqï wüs¡‘·T ô|{≤ºs¡T. ìC≤ìøÏ yêfi¯ófl nqï<ë+{À¢
m+‘√ Hê´j·T+ ñ+~. n+<äTπø b˛©düT\T, y˚TõÅùdº{Ÿ ≈£L&Ü
m≥Te+{Ï yê<ä $yê<ë\T #˚j·T˝Ò<äT. b˛©düT\T e÷ H˚‘·jÓÆTq
zs¡a≤, bÕ+&˚, >Σ+>±<ÛäsY $TÁX¯, d”‘êsêyéT j·÷<äyé >±s¡¢qT
ôd’&ç+>¥˝ÀH˚ ($yê<ëdüOE<ä düú\+˝À) n¬sdtº #˚kÕs¡T. Á|üD≤[ø£
Á|üø±s¡+ eTVæ≤fi≤ ø±]à≈£î\T yê>Σq¢qT ˝À&ç+>¥ #˚ùd ù|¢dt˝À
|ü&ÉT≈£îHêïs¡T. mes¡÷ yêfi¯flì <ë{Ï ãj·T{Ï ø±]à≈£î\T e∫Ã
yê>Σq¢qT ˝À&ç+>¥ #˚j·T≈£L&É<äì yêfi¯fl ñ<˚›X¯´+. <ÛäHéu≤<é qT+&ç
|æ*|æ+|üã&ɶ |üsƒêqT\T Á≥ø˘\˝À nø£ÿ&çøÏ #˚sês¡T. ¬ø. dæ+Vt≤
|üs¡‡q˝Ÿ Ä|ò”düs¡T yÓ[fl ˇø£ eTVæ≤fi≤ ≈£L©ì nø£ÿ&çqT+&ç yÓ[fl
bıeTàqeTì n&ç>±&ÉT. ÄyÓT ˝Òe˝Ò<äT. ÄyÓT Ns¡ø=+>ΣTqT ˝≤–
˝ÒbÕ\qT≈£îHêï&ÉT. Ä~yêd” eTVæ≤fi¯\T πøe\+ Ns¡ e÷Á‘·+
ø£≥Tº≈£îì ñ+{≤s¡T. ˝À|ü\ \+>± y˚düTø√s¡T. uÖ¢E y˚düTø√s¡T.
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 19
Ns¡ C≤]b˛sTT+~. ÄyÓT q>Σï+>± ñ+&çb˛sTT+~. n+‘˚
eTVæ≤fi¯\+<äs¡T u§>ΣTZ\qT $düs¡&É+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºs¡T. Äø±X¯+
n+‘ê #·\¢ã&ç b˛sTT+~. mø£ÿ&ç qT+&√ ˇø£ u≤D+
<ä÷düT≈£îb˛sTT+~. Ç+ø£ n+‘˚ u≤D≤\ es¡¸+ ≈£î]dæ+~. e÷
j·T÷ìj·THé˝Àì H˚‘·\T Ç+‘·≈£î eTT+<˚ n¬sdüTº nj·÷´s¡T.
ÇHéôdOEø£ºsY ø√Vü≤sY, >±j·T|ü&ɶ yÓTõÅùdº{Ÿ sêjYT kÕôV≤uŸ y˚TH˚CŸyÓT+≥T
yêfi¯fl J|ü⁄˝À møÏÿ bÕ]b˛j·÷s¡T. m.&ç. dæ+Vt≤ kÂ+<ë qT+&ç
e∫Ãq Á≥ø˘˝À møÏÿ ÁXÊ$T≈£î\T eTT+<äT≈£î q&ç#ês¡T. ø±ì ¬ø.
dæ+Vt≤ yÓfi¯fl˝Òø£ b˛j·÷s¡T. u§>ΣTZ eTTø£ÿ\T ‘·>Σ\&É+ e\q kÂ+<ë
Á≥ø˘ yÓ’|ü⁄ |üs¡T¬>‘êÔs¡T. ø±ì ¬ø. dæ+Vt≤ yÓfi¯fl˝Òø£ b˛j·÷s¡T. Á≥ø˘
eTT+<äT≈£î yÓ[flb˛sTT+~. n+‘˚ Äj·Tqô|’ <Óã“\T |ü&ÉT‘·÷H˚
ñHêïsTT. me¬s’Hê düπs n≥TqT+&ç yÓfi¯óÔ+fÒ ø={Ϻ yÓ[flb˛j˚T
yêfi¯ófl. sêfi¯ófl`s¡|üOE\T, u§>ΣTZ\÷ yêfi¯flMT<ä |ü&ÉT‘·TH˚ ñHêïsTT.
m+‘√ eT+~ |üsƒêqT\T >±j·T|ü&ܶs¡T. b˛©düT\T e÷ H˚‘·\‘√
s¡øÏå+#·eTì yÓTTs¡ ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. zs¡a≤ >±s¡T, $TÁXÊ >±s¡T
b˛©düT\‘√ nHêïs¡T ` ªe÷≈£î MTs¡T dü+¬øfi¯ófl y˚ùdkÕs¡T ø£<ë!
y˚T+ $TeTà*ï m{≤¢ s¡øÏåkÕÔ+.μμ
#ÍVü‰qT >±s¡T #ÓbÕOEs¡T ` ªªb˛©düT\T Äj·Tìï
e~*y˚kÕs¡T. e÷ yêfi¯ófl ≈£L&Ü dæbÕsTT\ì, »MT+<ës¡¢ì s¡øÏå+∫
≈£L©\ <Ûä+&˚\˝À ñ+#êeTT. ¬ø. dæ+Vt≤ #·+|üã&ܶ&ÉT. eTè‘·T˝…’q
|üsƒêqT\qT ì|ü˝À¢ |ü&˚kÕs¡T. ˇø£yÓ’|ü⁄ qT+&ç <ë&ç »]–+~
nì ìs¡÷|æ+#·&ÜìøÏ ø=+<äs¡T |üs¡T¬>‘·TÔ‘·Tqï >±j·T|ü&ɶ |üsƒêqT\qT
–B›ÁXÊ$T≈£î\T |ü≥Tº≈£îì ø=‘·Ô düsêjYT ÄdüT|üÁ‹˝À #˚]OE+#ês¡T.
m+<äTø£+fÒ ¬s+&ÉT yÓ’|ü⁄\ qT+&ç <ë&ÉT\T »]>±j·Tì
ìs¡÷|æ+#·&ÜìøÏ. ø±ì y˚TH˚CŸyÓT+{Ÿ yê]øÏ ‘Ó*kÕø£ yêfi¯flì nø£ÿ&ç
qT+&ç e÷j·T+ #˚kÕs¡T. y˚T+ <ë&ç #˚kÕeTì ìs¡÷|æ+#·&ÜìøÏ
Ç{≤¢ #˚kÕs¡T.μμ
ªy˚TH˚CŸyÓT+≥T yês¡T sêÁ‹øÏ sêÁ‹ Vü≤C≤Øu≤>¥ qT+&ç
˝≤j·TsYì |æ*#ês¡T. ø±<äØ <ës√>± ˝≤j·Ts¡¢ n_ÛÁbÕj·÷\T rdüT≈£îì
sêÁ‹ ˇ+{Ï>Σ+≥øÏ m|òt.◊.ÄsY. sêsTT+#ês¡T ø±ì ndü\T
dü+|òüT≥q kÕj·T+Á‘·+ ◊<äT, Äs¡T >Σ+≥\ eT<Ûä´ »]–+~. zs¡a≤
>±]ì, $TÁXÊ >±]ì Ç+ø± ‘·øÏÿq yêfi¯flì }]yêfi¯ófl <ë∫ ô|{≤ºs¡T.
e÷ MT<ä yês¡+{Ÿ ñ+~. n+<äTe\q y˚T+ Çø£ÿ&çøÏ e#êÃeTT.
Ç|ü&˚ ø£s¡÷OEsY >±] <ä>ΣZ]øÏ s¡+&ç. Ç~ ãsY¶ ø£+ô|˙, eTq+ #·ùdÔ
$&ÉT<ä\ ø±˝Ò+μμ
yêfi¯ófl uÛÑj·T|ü&ܶs¡T. H˚qT yêfi¯fløÏ nuÛÑj·T+ Ç#êÃqT`
ªªbÕ{≤ï qT+&ç H˚‘·\+<äs¡T k˛wü*dtº bÕغ düuÛÑ\øÏ |üPHê
yÓfi¯óÔHêïs¡T. eTq+ n+<äs¡+ πs|ü⁄ bı<äT›qø£˝≤¢ |üPHê
yÓ[flb˛‘ê+`μμ
|üPHê Á|ükÕúq+ :
yêfi¯fl+<äs¡T kÕe÷qT¢, ø=+‘· &ÉãT“ ‘˚e&Üìø£ì yÓfi≤fls¡T.
sêÁ‹ •esêeTdæ+Vt≤, s¡a≤sYK+&é u§>ΣTZ >ΣqT\ y˚TH˚»sY l <ä‘√Ô
Hê <ä>ΣZ]øÏ e#êÃs¡T ` ª#·÷&É+&ç >ΣTbÕÔ >±s¡÷! MTs¡T m+‘· M˝…’‘˚
n+‘· ‘=+<äs¡>± yÓ[flbı+&ç. ãsY¶ ø£+ô|˙ yêfi¯ófl á Vü≤‘·´ πødüT˝À
$TeTà*ï Ç]øÏ+#ês¡T. yêfi¯ófl $TeTà*ï, u…qØ®, •eHê<Πé #ÍVü‰Hé
Ç+ø± ˝≤˝Ÿ dæ+Vt≤\ì muÒ≥sY>± ìs¡ísTT+#ês¡T. kÕ<ÛäHé >ΣTbÕÔ
˝≤>± $TeTà*ï ø±˝≤bÕ˙øÏ |ü+ù|kÕÔs¡T. MT bÕغ yêfi¯ófl
>Σes¡ïyÓT+≥TqT bòÕyéT #˚düTÔHêïs¡T. yÓ+≥H˚ yÓ[flbı+&ç ˝Òø£b˛‘˚
Ä\dü´+ ne⁄‘·T+~.μμ nì nHêïs¡T.
H˚qHêïqT : ªHê <ä>ΣZs¡ ô|’dü\T ˝Òe⁄. @ yÓVæ≤ø£˝Ÿ ˝Ò<äT.
πø<ä˝≤ yÓfi‚Ô ø±˙ &ÉãT“\T <=s¡ø£e⁄μμ
Äj·Tq nHêïs¡T : ªyÓVæ≤ø£˝Ÿ @sêOE≥T #˚kÕqT. MTs¡T
πø<ä˝≤ yÓ[fl ô|’dü\T rdüTø√+&ç. yêfi¯fløÏ ø£ãTs¡T n+~+#·+&ç.
bı<äT›q es¡≈£î ‘·øÏÿq yêfi¯fl+<äs¡T ¬s’© >Σ&ÛÜøÏ s¡+&ç. MTs¡T s√&És¡Vü≤
qT+&ç sêÁ‹ u≤+uÒ yÓTsTT˝Ÿ mø£ÿ+&ç`μμ
ªªÄ ã+&ç˝À H˚qT, yêCŸbÕsTT, ø±yéT<˚yédæ+Vt≤ ˇø£
ùdïVæ≤‘·T&çì rdüT≈£îì sêÁ‹ πø<ä˝≤øÏ #˚sêeTT. |üHêïu≤sTT,
|üfÒ˝ŸsêjYT, ãT<ÛésêyéT, ‘·T˝≤sêyéT \qT |æ*|æ+#êeTT. Á|üdüTÔ‘·+
ñqï dæú‹ >ΣT]+∫ #ÓbÕOEeTT. sêÁ‹øÏ sêÁ‹ #·+<ë edü÷\T nsTT+~.
|üfi≤fl\T, >±¢düT\T, yÓ÷‘˚ ùdsƒY <ä>ΣZs¡ ‘êø£≥Tº ô|{Ϻ n|ü rdüT≈£îHêï+.
H˚qT yÓTT>Σyêfi¯fl <äTdüTÔ\qT <Ûä]+#êqT. mes¡÷ qqTï >ΣTs¡TÔ|ü≥º
≈£L&É<äì JHé‡`wüs¡Tº y˚düT≈£îHêïqT. ô|<ä› q\¢ ø£fi¯fl<ë›\T
ô|≥Tº≈£îHêïqT. |üHêïu≤sTT e÷‘√ bÕ≥T e∫Ã+~. kÕj·T+Á‘·+
u…qØ®, ‘·øÏÿqyêfi¯ófl e#êÃs¡T. y˚TeT+<äs¡+ s√&ésêyéT yÓ[fl u≤+u…
yÓTsTT˝Ÿ mø±ÿeTT. nø£ÿ&çqT+&ç |üPHê yÓfi≤fleTT. Ä s√E˝À¢
mdt.myéT. CÀwæ dü+j·TTø£Ô k˛wü*düTº bÕغøÏ n<Ûä´≈£åî&ç>± ñ+&˚yês¡T.
;Vü‰sY˝À dü+$<é >Σes¡ïyÓT+{Ÿ @sêOE≥T nsTT+~. ø£s¡÷OEsY >±s¡T
eTTK´eT+Á‹, sêe÷q+<ä ‹yê] >±s¡T ôVAyéT eT+Á‹>±q÷
ñ+&˚yês¡T.
|üHêïu≤sTT Ç∫Ãq n‘ê´#êsê\ $es¡D :
y˚T+ n+<äs¡+ düuÛÑ˝À bÕ]ºdæù|{Ÿ #˚kÕeTT. ¬s’©>Σ&ÛÜ ø£<Πä
yÓTT‘·Ô+ #ÓbÕOEeTT. |üHêïuÛ≤sTT ùdºõô|’ qT+&ç düuÛÑqT dü+uÀ~Ûdü÷Ô
¬s’©>Σ&ÛÜ, πø<ä˝≤˝À »]–q ¬s+&ÉT eTs¡¶sY πødüT\˝À ÁXÊ$T≈£î\qT
@ $<Ûä+>± Ç]øÏ+#ês√, yêfi¯flMT<ä m+‘· |òüTÀs¡+>± n‘ê´#êsê\T
»s¡T>ΣT‘·THêïjÓ÷ $e]+∫+~. ¬s+&ÉT eTT≈£îÿ\≈£î |ü⁄&Éø£\T
ô|≥Tº≈£î+~. ‘=$Tà~ >ΣC≤\ Ns¡ ø£≥Tº≈£î+~. q&ÉT+øÏ ø=+>ΣT
_–+∫+~. nø£åsê˝≤ $˝≤dü|ü⁄Ø eTVæ≤fi¯˝≤ ‘·j·÷s¡sTT+~.
20 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
@e÷Á‘·+ »+≈£î`>=+≈£î ˝Ò≈£î+&Ü <ÛÓ’s¡´+>± n+‘ê #Ó|æOE+~. ndü\T
ÄyÓTøÏ 5 ì$TcÕ\ f…Æy˚T Ç#êÃs¡T. ø±ì H˚qT Hê düeTj·T+ ≈£L&Ü
Ç#êÃqT. ÄyÓT d”OE#Y Á|üuÛ≤e+ n+<ä]ô|’ |ü&ɶ~. düuÛÑ n+‘ê
ìX¯Ùã›+>± ñ+~. n+<äs¡T $+≥THêïs¡T `
ø±+Á¬>dt H˚‘·\T, b˛©düT\T ¬s’©>Σ&ÛÜ ø±]à≈£î\ >ΣT+&Ó\
MT<ä møÏÿ m–] m–] |ü&˚yêfi¯ófl. H˚‘·\T, s¡eTDÏø± >ΣTbÕÔ, zs¡a≤\
nÁ&ÉdüT‡\T n&çπ>yês¡T. ÁXÊ$T≈£î\T yêfi¯fl nÁ&ÉdüT‡ #Ó|üOEø£b˛‘˚
Ç+ø± m≈£îÿe Væ≤+dü ô|fÒºyêfi¯ófl. yÓTT‘·Ô+ u§>ΣTZ>ΣqT\qT
eT÷sTT+#˚kÕs¡T. ¬s+&ÉT yêsê\T >Σ&ç∫ b˛j·÷sTT. me] <ä>ΣZsê
ˇø£ÿ <ä$Tà&û ˝Ò<äT. #·+<ë\T edü÷\T #˚dæ –B›, kÂ+<ë ÁXÊ$T≈£î\T
s=f…º\ |æ+&çì ø=ì |ü+ù|yês¡T. ˇø£ e´øÏÔ e+‘·T ˇø£ bÕe⁄
|æ+&ç e#˚Ã~. |æ+&çì ˙fi¯fl˝À¢ ø£*|æ yêfi¯ófl ‘êπ>yêfi¯ófl. ø±ì
‘·\e+#· ˝Ò<äT. yêfi¯fl eTH√ã\+ eTT+<äT n+<äs¡T ‘·\e+#ê*‡+<˚.
ø£eT˝≤#·s¡DY ñbÕ<Ûë´jYT ÁXÊ$T≈£î\ qT+&ç ã\e+‘·+>± Ç+≥sY
j·T÷ìj·THé yÓT+ãsYwæ|t ø√dü+ s¡d”<äT\T sêùdyês¡T. ô|’dü\ ø√dü+
#˚‘·T\T C≤ù|yês¡T. ÁXÊ$T≈£î\T yêfi¯fl ns¡#˚‘·T\˝À ñy˚Tàùd
yêfi¯ófl. Ç|üOE{Ï<ëø± 150 eT+~ düôdOE+&é nj·÷´s¡T. MTs¡T
H˚‘·\+<äs¡T nø£ÿ&çøÏ |ü<ä+&ç. dü«j·T+>± #·÷&É+&ç. ø£eT˝≤#·s¡DY
ñbÕ<Ûë´jYT #Ó|üOE&É+ e\q ø±<äØ <ës√>± ‘·|ü&ÉT πødüT &Ó’Øì
‘·j·÷s¡T #˚kÕ&ÉT. e÷ yêfi¯fl+<ä]ø° ñ#·TÃ _–düTÔHêïs¡T.
y˚TH˚CŸyÓT+≥T, Ç+≥sY j·T÷ìj·THé b˛©düT\T á eTT>ΣTZs¡T #˚‘·T\T
ø£*|æ e÷ yêfi¯fl+<ä]ì >=sTT´˝ÀøÏ ‘√ùddüTÔHêïs¡T. –B› »e÷<äsY
@ &Ó’Ø nsTT‘˚ sêkÕ&√ n<˚ dü] nsTTq~. Ä &Ó’Ø˝À dü+|òüT≥q
»]–q düeTj·T+˝À H˚‘·\+<äs¡T b˛©düT\ ø£düº&û˝À ñHêïs¡T nì
sêdæ ñ+~. dü+|òüT≥q »]–q ‘·s¡Tyê‘· >Σ+<äs¡>√fi¯+ nsTT+~.
b˛©düT\T bÕ]b˛j·÷s¡T. n+<äTe\q »$T+<ës¡T\T, dæbÕsTT\T
‘·eT s¡ø£åD≤s¡ú+ yêfi¯flì e~*y˚kÕs¡T. ¬ø. dæ+Vt≤ >ΣT+|ü⁄ sêfi¯ófl
s¡Te⁄«‘·Tqï|ü&ÉT ‘·–* #·ìb˛j·÷&ÉT. n+‘˚ø±˙ Á|ü‘˚´ø£+>±
Äj·Tqì mes¡÷ #·+|ü˝Ò<äT. mes¡÷ Äj·Tqô|’ <ë&û #˚j·T˝Ò<äT.
u…qØ®, •eHê<Ûé dæ+Vt≤, ˝≤˝Ÿ dæ+Vt≤ á dü+|òüT≥q ‘·s¡Tyê‘·
nø£ÿ&çøÏ #˚sês¡T. u§>ΣTZ >ΣqT\ì ø£+ô|˙ yêfi¯ófl eT÷ùdkÕs¡T.
Bìe\q |üs¡àHÓ+{Ÿ ø±]à≈£î\T ìs¡T<√´>ΣT\T nj·÷´s¡T. yêfi¯ófl
e÷≈£î düVü‰j·T+ #˚ùd yêfi¯ófl ø±˙ yêfi¯flπø |üì˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~.
yêfi¯fløÏ, e÷≈£î mes¡T düVü‰j·T+ #˚ùd~? MTs¡T ø£+ô|˙ì
‘Ó]|æ+#·+&ç ˝Òø£b˛‘˚ ÁXÊ$T≈£î\T ‹+&ç ‹|üOE\T ˝Òø£ eT\ eT\
e÷&ç #·∫Ãb˛‘ês¡T. ˝Òø£b˛‘˚ #˚‘· ¬s’|òæ˝Ÿì |ü≥Tº≈£î+{≤s¡T`μμ
H˚qT H˚‘·\+<ä]ø° ndü\T dæú‹>Σ‘·T\ >ΣT]+∫ #ÓbÕOEqT.
á düeTj·T+˝À düVü‰j·T+ #˚j·Tø£b˛‘˚ y˚T+ n+<äs¡+ qø£‡˝…’{Ÿ‡>±
e÷s¡T‘ê+ nì #ÓbÕOEqT. Ä s√E˝À¢ qø£‡*»+ô|’q #ê˝≤ #·s¡Ã\T
»]π>$. y˚T<Ûë$ es¡Z+, j·TTe‘·s¡+ n+<äs¡÷ BìyÓ’|ü⁄
Äø£]¸‘·T\e⁄‘·THêïs¡T. e÷ H˚‘·\T >Σ{Ϻ ìs¡íj·÷\T rdüTø√ø£b˛e&É+
e\q Hê≈£î @e÷Á‘·+ dü+‘√wü+ ˝Ò<äT.
mdt.myéT. CÀwæ Ç∫Ãq |æ\T|ü⁄ :
mdt.myéT. CÀwæ Ç{≤¢ #ÓbÕOEs¡T ` H˚qT MT‘√ bÕ≥T
¬s’©>Σ&ÛÜøÏ ekÕÔqT ÄeTs¡D ìsêVü‰s¡ Bø£å #˚kÕÔqT.μμ
á |æ\T|ü⁄ $q>±H˚ n+<äs¡÷ ªõ+<ëu≤<éμ n+≥÷
ìHê<ä+ #˚kÕs¡T. ¬s’©>Σ&ÛÜ yêfi¯ófl @<√ ˇø£ |ü]cÕÿs¡+
<=s¡T≈£î‘·T+<äì ÄX¯|ü&ܶs¡T. H˚‘·è‘·«+ eVæ≤+#˚yêfi¯ófl ø±]à≈£î\øÏ
>Σ&ÉT¶ s√E\˝À n+&É>± ì\ã&ç‘˚ yêfi¯fl˝À¢ Ä‘·àã\+ Ç+ø±
ô|s¡T>ΣT‘·T+~. n|ü»j·÷ìï ≈£L&Ü dü+‘√wü+>± d”«ø£]kÕÔs¡T. yêfi¯fl
Ä‘êà_Ûe÷HêìøÏ <Óã“ ‘·>Σ\<äT. Äø£* <ä|ü\qT ôd’‘·+ »sTTkÕÔs¡T.
H˚‘·è‘·«+ dü]>± \_Û+#·ø£b˛‘˚ yÓ÷düb˛sTTq≥Tº>± yêfi¯ófl
u≤<Ûä|ü&É‘ês¡T. ªl mdt.myéT. CÀwæ noe\ uÛ≤s¡rj·T k˛wü*düTº
bÕغ ¬s’©>Σ&ÛÜ ÁXÊ$T≈£î\≈£î Hê´j·T+ #˚≈£Ls¡Ã&ÜìøÏ ‘·q ÁbÕD≤\qT
|òüD+>± ô|{Ϻ ÄeTs¡D ìsêVü‰s¡Bø£å #˚düTÔHêïs¡T`μ á yês¡Ô n&É$˝À
ì|ü˝≤ q\TyÓ’|ü⁄˝≤ <˚X¯+ yÓTT‘·Ô+ yê´|æ+∫+~. ¬s’©>Σ&ÛÜ ˇø£
~${° nsTT+~. n+<ä]ø° e÷s¡Z+ #·÷|æ+∫+~. yÓTT‘·Ô+ k˛wü*düTº
bÕغ yêfi¯fl+<äs¡÷ á b˛sê≥+˝À bÕ˝§ZHêïs¡T. ;Vü‰s¡T˝À H˚‘·
ø£sY|üPsY sƒê≈£LsY H˚‘·è‘·«+ k˛wü*dtº bÕغøÏ \_Û+∫+~. l
sêe÷q+<ä ‹yê] b˛©düT &çbÕsYºyÓT+{Ÿ $TìdüºsY>± ñ+&˚yês¡T.
Äj·Tq ‘·q≈£î ‘êqT ˇø£ dæbÕsTT>± ‘·\+#˚yê&ÉT. Ç+^¢wüß yêfi¯fl≈£î
e´‹πsø£+>± »s¡T>ΣT‘·Tqï ñ<ä´eT+˝À bÕ˝§Zq&É+ e\q ñ<√´>Σ+
ø√˝ÀOEyê*‡ e∫Ã+~. Äj·Tq ø±<äØ <ës√>± kÕúHê+‘·Øø£s¡DøÏ
ˇ|üø√˝Ò<äT. ¬s’©>Σ&ÛÜ˝À >ΣqT\qT ‘Ó]|æ+#·&É+, düôdOE+&é nsTTq
ÁXÊ$T≈£î\qT ‹]– |üqT˝ÀøÏ rdüTø√e&É+, ôd’&ç+>¥ ø±]à≈£î\qT
|ü]àHÓ+{Ÿ #˚sTT+#·&É+‘√bÕ≥T, ø±<äØ<ës√>± kÕúHê+‘·Øø£s¡D
≈£L&Ü Äj·Tq ñ<˚›X¯´+. ø±<äØ y˚TH˚CŸyÓT+≥T yêfi¯fl #Ó|ü#˚‘·\˝À
ñHêï&ÉT. ø±]à≈£î\qT, yêfi¯fl H˚‘·\qT Vü≤‘·´\ πødüT\˝À
Ç]øÏ+#˚yês¡T. ¬s’©>Σ&ÛÜ #˚s¡ø£eTT+<äT H˚qT, l mdt.myéT. CÀwæ
bÕ{≤ïøÏ yÓfi≤fleTT. sêe÷q+<ä ‹yê] >±]øÏ eTTK´+>± ø±<äØ
<ës√>± kÕúHê+‘·Øø£s¡D #˚j·÷\ì, πødüTqT ◊.z. øÏ ã<äT\T>±
eT¬se]HÓ’Hê ìj·T$T+#ê\ì, Ç{≤¢ #˚ùdÔ ìwüOEø£åbÕ‘·yÓTÆq
mHé¬ø’«sTTØ »s¡T>ΣT‘·T+<äì #ÓbÕOEs¡T. ø±ì ‹yê] >±s¡T ˇ|üø√˝Ò<äT.
Äj·Tq ‘·qqT ‘·qT k˛wü*düTº bÕغ H˚‘·ø£+fÒ b˛©düT\ H˚‘· nH˚
nqT≈£îH˚yês¡T. »j·TÁ|üø±wt Hêsêj·TDY >±] <ë«sê ≈£L&Ü ‹yêØJøÏ
#Ó|æOE+#êeTT ø±ì @ ˝≤uÛÑ+ ˝Òø£b˛sTT+~. ø£s¡÷OEsY >±] e÷≥
Äj·Tq $q˝Ò<äT. eTTK´eT+Á‹ |ü<ä$øÏ ‘·H˚ ‘·–q e´øÏÔ nH˚
n_ÛÁbÕj·T+ @s¡OEs¡T#·T≈£îHêïs¡T. ;Vü‰s¡T˝À ø£s¡÷OEsY >±]øÏ m+‘·
>ös¡e+ \_Û+∫+<√ áHê{Ï es¡≈£î @ H˚‘·\≈£î eT∞fl n≥Te+{Ï
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 21
>ös¡e+ \_Û+#·˝Ò<äT. Äj·Tq ‘ê´>Σìs¡‹ ø£\yês¡T. qÁeT‘·
ø£\yês¡T. yê]ô|’ n+<ä]øÏ qeTàø£+ m≈£îÿe. yê]øÏ kÕ{Ï ÄHê&˚
ø±<äT áHê&ÉT ≈£L&Ü mes¡÷ ˝Òs¡T.
CÀw”>±s¡T ¬s’©>Σ&ÛÜ e#êÃs¡T. ãsY¶ ø£+ô|˙ N|òt |üs¡‡q˝Ÿ
Ä|ò”düs¡T ls¡a≤ Äj·Tqì ø£\e&ÜìøÏ e#êÃs¡T. s¡eTDÏø± >ΣTbÕÔqT
ø√˝Ÿ|ò”˝Ÿ¶‡ <ä>ΣZ]øÏ sê˙j·Te<ä›ì n|ü&ÉT á düeTdü´ düeTdæ
b˛‘·T+<äì Äj·Tq CÀwæ >±]øÏ #ÓbÕOEs¡T. á Á|ükÕÔeq ÁXÊ$T≈£î\T
ø±ì CÀwæ >±s¡T ø±ì ˇ|üø√˝Ò<äT. ¬s’©>Σ&ÛÜ˝À CÀw” >±s¡T ìsêVü‰s¡
Bø£åøÏ ~>±s¡T. Á|ür s√E Ábı<äT›qï, kÕj·T+Á‘ê\T MT{Ï+>ΣT\T
»s¡T>ΣT‘·÷H˚ ñ+&˚$. |ü>Σ\+‘ê ø=+‘·eT+~ Äj·Tq‘√ bÕ≥T
≈£Ls¡TÃH˚ yês¡T. Á>±eTdüTú\T ≈£L&Ü e#˚Ãyês¡T ‘·øÏÿq u§>ΣTZ >ΣqT\
qT+&ç <ä÷s¡ <ä÷s¡+>± ñqï }fi¯fl qT+&ç }] yêfi¯ófl, ø±]à≈£î\T
sêe&É+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºs¡T. b˛©düT ã\>Σ+ n+‘·{≤ ñ+~. ø±ì
y˚TH˚EyÓT+≥T yês¡T ‘·\e+#·˝Ò<äT. CÀw” >±s¡T #ê˝≤
ã\V”≤qT\j·÷´s¡T. 15 s√E\T >Σ&ç∫b˛j·÷sTT. H˚wüq˝Ÿ ˝…e˝Ÿ
yêsêÔ |üÁ‹ø£\˝À BìøÏ dü+ã+~Û+∫q yês¡Ô\T sêkÕ>±sTT. H˚qT
ø£s¡÷OEsY >±]ì ø£*dæ #ÓbÕOEqT` ªMTs¡T eTTK´eT+Á‹. n+<ä]ì
#·÷ùd u≤<Ûä´‘· MT<˚. ø±˙ mdt.myéT. CÀw” >±]ì ≈£L&Ü s¡øÏå+#·&É+
‘·|üOE<äT. ø±]à≈£î\qT Äø£* qT+&ç s¡øÏå+#ê*. ≈£L&É÷, >ΣT&ܶ, ˙&É
Çyê«*. eT∞fl |üqT\T n|üOE–+#ê*. Ç~ ≈£L&Ü ‘·|üOE<äT. MTs¡T
H˚qT #Óù|OE bòÕs¡Tà˝≤qT neT\T˝À ô|{º+&ç. y˚TH˚CŸyÓT+≥T yês¡T
24 >Σ+ˆˆ\˝À ø±fi¯fl uÒsêìøÏ ekÕÔs¡T. s¡e÷q+<é ‹yê] ˇ|ü≈£îHêï
ˇ|üø√ø£b˛sTTHê MTs¡T MT Ä|ò”düs¡TøÏ dü÷#·q Çe«+&ç. ¬s’©>Σ&ÛÜ
qT+&ç ãsY¶ ø£+ô|˙ qT+&ç b˛©düT bò˛sY‡ì yÓqøÏÿ |æ*|æ+#·eTq+&ç.
y˚TH˚EyÓT+≥T yê]øÏ ˝≤ n+&é Äs¡¶sY düeTdü´ yêfi‚fl |ü⁄{Ϻ+#ês¡T.
y˚TH˚CŸyÓT+≥T düsêdü] s¡eTDÏø± >ΣTbÕÔ‘√ e÷{≤¢&Ü\ì ø±]à≈£î\‘√
ø±<äT nì sêdæ |ü+|ü+&ç. MTs¡T á Á|üø±s¡+ #˚j·Tø£b˛‘˚ ãsY¶
ø£+ô|˙ #·ùdÔ BìøÏ ‘·\e+#·<äT.
s¡eTDÏø± >ΣTbÕÔ >±s¡T #·÷düT≈£î+{≤s¡T :
ãVüQX¯ ø£s¡÷OEsY >±]øÏ H˚qT #Ó|æOE+~ dü] nsTTq<˚
nì nì|æ+∫+~. ¬s+&ÉT eT÷&ÉT s√E\ ‘·s¡Tyê‘· kÕú˙j·T
Ä|ò”düs¡T ãsY¶ ø£+ô|˙øÏ #Ó+~q ls¡a≤‘√ Hê‘√ e÷{≤¢&ÉeTì,
b˛©düT bò˛sY‡ì ‹]– |ü+ù|j·TeTì dü÷#·q Ç#êÃs¡T.
ãsY¶ ø£+ô|˙øÏ ‘Ó\TdüT b˛©düT bò˛sY‡ ‹]– rdüTø√&É
eT+fÒ, s¡eTDÏø£ >±]‘√ e÷{≤¢&É≥+ n+fÒ ns¡ú+ @$T{À! Äj·Tq
CÀw” >±] <ä>ΣZ]øÏ yÓ+≥H˚ e#êÃs¡T. Ç{≤¢ nHêïs¡T ` ªy˚T+ MT‘√
ˇ|üOE+<ä+ ≈£î<äTs¡TÃ≈£î+{≤eTT ø±ì s¡eTDÏø± >ΣT|üÔ e÷Á‘·+ á
ˇ|üOE+<ä+ $wüj·T+˝À CÀø£´+ #˚düTø√≈£L&É<äT. y˚T+ ÄyÓT dü+‘·ø±ìï
rdüTø√eTT.μμ
CÀwæ >±s¡T Hê≈£î, ÁXÊ$T≈£î\≈£î y˚TH˚CŸyÓT+≥T yê]
Á|ükÕÔeq >ΣT]+∫ #ÓbÕOEs¡T. ø±]à≈£î\T á Á|ükÕÔeqqT
e´‹πsøÏ+#ês¡T. ø±ì H˚qT ˇ|ü≈£îHêïqT` ªª|òüs¡yê˝Ò<äT. á
ˇ|üOE+<ä+ Hê dü+‘·ø£+ ˝Ò≈£î+&ÜH˚ ne⁄‘·T+<ä+fÒ ø±˙j·T+&ç.μμ
l CÀw” >±]‘√ 354 eT+~ ø±]à≈£î\qT |üs¡àHÓ+{Ÿ
#˚j·÷\ì, ø√˝Ÿ|ò”˝Ÿ¶‡ ‘Ós¡yê\ì, Vü≤‘·´ πødüT˝À Çs¡T≈£îÿqï 37
eT+~ ÁXÊ$T≈£î\qT $&ÉT<ä\ #˚j·÷\ì, ‘·øÏÿq yêfi¯flô|’ düôdOEq¸Héì
m‹Ôy˚j·÷\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. ˝≤ø˘ne⁄{Ÿ m‘˚ÔkÕs¡T. 37 eT+~
ø±]à≈£î\ πødüT\qT eT∞fl mHéø£«sTTØ #˚j·÷\ì rs¡TOE Ç#êÃs¡T.
e÷ j·T÷ìj·THé 354 eT+~ ø±]à≈£î\ dü÷∫ø£qT ‘·j·÷s¡T #˚dæ
y˚TH˚EyÓT+{Ÿ yê]øÏ Ç#êÃs¡T. ø±ì ø±]à≈£î\T yêfi¯fl ◊ø£´‘· ã\+
ô|’q #ê˝≤ es¡≈£î neT\T |ü]#ês¡T. ìC≤ìøÏ á dü÷∫ø£˝À
y˚TH˚CŸyÓT+≥T yêfi¯ófl ø£eT˝≤#·s¡DY ñbÕ<Ûë´j·TyÓ’|ü⁄q ñqï ø=+<ä]
ù|s¡¢qT ≈£L&Ü Ç]øÏ+#ês¡T.
ø±]à≈£î\ u…sTT˝Ÿ ø√dü+ q&ÉT+ _–+#êeTT :
¬s’©>Σ&ÛÜøÏ #Ó+~q m+‘√eT+~ ø±]à≈£î\≈£î Ç+ø± u…sTT˝Ÿ
<=s¡ø£˝Ò<äT. y˚TH˚EyÓT+≥T yês¡T ˝≤ø˘ne⁄{Ÿì m‘˚ÔkÕs¡T. e÷ ø=ìï
&çe÷+&é‡ì ˇ|ü≈£îHêïs¡T. ø±ì e÷ j·T÷ìj·THé‘√ e÷{≤¢&É{≤ìøÏ
m+‘· e÷Á‘·+ ˇ|üø√˝Ò<äT. düVü‰j·Tø£ ˝ÒãsY Ä|ò”düs¡T <ä>ΣZs¡ ≈£L&Ü
37 eT+~ ø±]à≈£î\ düôdOEq¸Hé $yê<ä+ >ΣT]+∫ y˚T+ n+<äs¡+
ˇø£ fÒãT˝Ÿ <ä>ΣZs¡ ≈£Ls¡TÃì e÷{≤¢&É˝Ò<äT. Ä Ä|ò”düs¡T n+<ä]‘√
$&ç$&ç>± e÷{≤¢&˚yês¡T. ø±eTHé bÕsTT+{Ÿ yÓ‹øÏ ‘·q ‘·s¡|ü⁄
qT+&ç eT<Ûä´ e÷s¡Z+ yÓ‹πøyês¡T. ø±ì Äj·Tq dü¬ø‡dt ø±˝Òø£
b˛j·÷s¡T. n≥TyÓ’|ü⁄ qT+&ç mHé.&ç. dæ+Vt≤, Ç≥TyÓ’|ü⁄ qT+&ç H˚qT,
eT<Ûä´˝À πø+ÁBj·T ÁX¯eT $uÛ≤>Σ+ ˝ÒãsY Ä|ò”düs¡T mdt._. dæ+Vt≤.
Vü≤‘·´\ πødüT\T ô|≥º&É+˝À ãsY¶ ø£+ô|˙ m+‘√ ‘Ó*$>±
Á|üe]Ô+∫+~. yêfi¯ófl qqTï ≈£L&Ü n+<äT˝À Ç]øÏ+#ê\ì ô|<ä›
eP´Vü≤y˚T |üHêïs¡T. s¡a≤sYK+&éøÏ #Ó+~q <ä‘√Ô kÕôV≤uŸ, Hê≈£î
Bìì >ΣT]+∫ #ÓbÕOEs¡T. H˚qT ø£s¡÷OEsY >±]øÏ #ÓbÕOEqT. ˇø£ s√E
Ábı<äT›qï eTTK´eT+Á‹ ø£s¡÷OEsY>±s¡T q&ÉT#·T≈£î+≥÷ ◊.õ. ã+>Σfi≤øÏ
yÓ[fl Äj·TqøÏ ìC≤\T #ÓbÕOEs¡T` ªªndü\T á >=&Ée »]–q
s√E s¡eTDÏø£ >ΣT|üÔ bÕ{≤ï˝À Ábı<äT›qï &Ü. eTTUÀbÕ<Ûë´j·T <ä>ΣZs¡
ñHêïs¡T. eT<Ûë´Vü≤ï+ $<Ûëq düuÛÑ˝À Äs√CÒ <ës√>± sêyéT Á|üuÛÑT‘·«+
ô|’q n$XÊ«dü rsêàq+ »]–+~. Ä$&É m>ΣTs¡T≈£î+≥÷
kÕj·T+Á‘·+ |üP≥ ¬s’©>Σ&ÛÜøÏ #˚s¡˝Òs¡T ø£<ë?μμ
◊.õ. mdt.|æøÏ f…*bò˛Hé˝À Hê ù|s¡T &Ó’Ø˝À+∫
rùdj·TeTì #ÓbÕOEs¡T. ãsY¶ ø£+ô|˙ ˇø£ ≈£î‘·+Á‘·+ #˚dæ, eP´Vü≤
s¡#·q #˚j·T&É+˝À H˚qT yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï <ëìì nì ìs¡÷|æ+#·&ÜìøÏ
Á|üj·T‘·ï+ #˚dæ+~.
22 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
Vü≤C≤Øu≤>¥˝Àme]ø° õ˝≤¢ »&é® u…sTT˝Ÿ Çe«&É+ ˝Ò<äT.
n+<äTe\q y˚TeTT πødüT ø√dü+ bÕ{≤ï˝À ˇø£ ù|s¡Tqï eø°\Tì
ô|≥Tº≈£îHêïeTT ãsY¶ ø£+ô|˙ yêfi¯ófl Vü≤C≤Øu≤>¥ ˝≤j·Ts¡¢ì
ø=H˚düT≈£î+{≤s¡T nì ≈£L&Ü ‘Ó\TdüT. ˇø£kÕ] sêjYTkÕôV≤uŸ
mdt.&ç.y√. ≈£îØà MT<ä ≈£Ls¡TÃì πødüTqT |ü]o*düTÔHêïs¡T. Ä
dü+|òüT≥q˝À Äj·Tq ‘·\ ≈£L&Ü |ü–*+~. n~ Äj·TqøÏ ‘Ó\TdüT.
Äs√E y˚TeTT ø√s¡Tº˝À u…sTT˝Ÿ ø√dü+ u…sTT˝Ÿ |æ{°wüHé ô|{≤ºeTT.
Äj·Tq Ä dü+|òüT≥qøÏ Á|ü‘·´ø£å kÕøÏå. me]HÓ’‘˚ H˚s¡düTú\ì πødüT˝À
Ç]øÏ+#ês√ yêfi¯fl˝À¢ ˇø£s¡T ≈£L&Ü H˚s¡düTú&ÉT ø±&Éì ‘Ó\TdüT. ô|’>±
Äs√E Mfi¯fl+<äs¡T yêfi¯fl n+<ä] eT<Ûä´ XÊ+‹ø√dü+ Á|üj·T‘·ï+
#˚kÕs¡T. sêjYT kÕôV≤uŸ ù|s¡Tqï yês¡+<ä]ø° ‘·q ø√s¡Tº˝À u…sTT˝Ÿ
Ç#êÃs¡T. ãVüQX¯ Ç≥Te+{Ï ìs¡íj·T+ mdt.&ç.y√. ˝…yÓ˝Ÿ˝À ø√s¡Tº˝À
rdüTø√≈£L&É<äT. ãsY¶ ø£+ô|˙ y˚TH˚CŸyÓT+≥TøÏ ø√|ü+ e∫Ã+~.
yêfi¯fl˝À¢ yêfi¯fløÏ >Σ+<äs¡>√fi¯+ yÓTT<ä\sTT+~. yêfi¯ófl ô|’ yêfi¯fl
ÇHé|òü⁄¢j·TH金√, ns¡úã\+‘√ õ˝≤¢ »&é® <ëø± yÓfi≤fls¡T. õ˝≤¢ »&ç®
ù|s¡Tqï yê]øÏ u…sTT˝Ÿ s¡<äT› #˚kÕs¡T. ø±ì ‘·øÏÿq yêfi¯flì s¡<äT›
#˚j·T˝Òø£b˛j·÷s¡T. e÷˝À dü>Σ+ô|’>± ãj·T≥|ü&ܶs¡T. y˚T+ n+<äs¡+
Äq+<ä+>± XÊ«dü |”\TÃ≈£îHêï+ ø±ì »&ç® sêjYT kÕôV≤uŸ yÓTõÅùdº{ŸøÏ
e´‹πsø£+>± ø£sƒ√s¡+>± sêkÕ&ÉT. <ëì e\q Äj·Tq Á|üyÓ÷wüHé
Ä–b˛sTT+~. nsTTHê Äj·Tq @e÷Á‘·+ ìs¡T‘ê‡Vü≤ |ü&É˝Ò<äT..
Äj·Tq ˇø£ <ä[‘· Ä|ò”düs¡T. Äj·Tq≈£î ì»+ @$T{À ‘Ó\TdüT.
‘·s¡Tyê‘· Äj·Tq ø±]à≈£î\ |üøå±q kÕø£å´+ Ç#êÃs¡T. Bìe\q
ø±]à≈£î\+<äs¡T πødüT\ qT+&ç ãj·T≥|ü&ܶs¡T. ‘êù|X¯«sY Á|ükÕ<é
mdt.&ç.y√ sêjYT kÕôV≤uŸ eTH√ã˝≤ìï ô|+#ês¡T. Äj·TqøÏ
$s¡T<äΔ+>± õ˝≤¢ ø√s¡Tº˝À #Óe⁄\T ø=s¡Tø√ÿe&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤ºs¡T.
nsTTHê Äj·Tq m|ü&É÷ <ÛÓ’s¡´+ ø√˝ÀOE˝Ò<äT.
ù|s¡T m+Á{° nsTTq yêfi¯fl+<ä]øÏ u…sTT˝Ÿ Çe«&ÜìøÏ
<ë<ë|ü⁄ Hê\T¬>’<äT dü+e‘·‡sê\T y˚TeTT ‘·+{≤\T |ü&ܶ+. ˝≤j·Ts¡¢øÏ
u≤>± |ò”E Çyê«*. Ç+‘· &ÉãT“ Çe«&ÜìøÏ e÷≈£î ô|<ä› düeTdü´.
1973 dü+ˆˆ˝À ¬s’©>Σ&ÛÜ H˚wüq˝…’CŸ nsTT+~. ‘·s¡Tyê‘· ¬s+&ÉT
eT÷&ÉT dü+ˆˆ\ ‘·s¡Tyê‘· Áù|eT<ëdüT, BøÏå‘Y u…sTT˝Ÿ MT<ä ãj·T{ÏøÏ
e#êÃs¡T. n|ü&ÉT y˚TeTT Äj·Tqì dæ.mdt.m˝Ÿ. ˝À ñ<√´>Σ+
Çyê«\ì πødüT |ü+#êsTTr (Ä]“ÁfÒwüHé) ˝À nØ® Ç#êÃeTT. y˚T+
ôd+Á≥˝Ÿ ø√˝Ÿ |ò”˝Ÿ¶øÏ (dæ.dæ.m˝Ÿ) n~Ûø±s¡ <ä«j·T+ leT÷]Ô (&Ó’s¡ø˘º
|üs¡‡q˝Ÿ), l m.&ç. dæ+Vt≤ (õ.myéT. |üs¡‡q˝Ÿ) \ì |ü+#·T\T>±
m+∫ πødüTì yêfi¯fløÏ ˇ|üOE #ÓbÕOEeTT. e÷‘√{Ï yêfi¯ófl Ç<ä›s¡T ãj·T≥
|ü&ܶs¡T. y˚T+ n+<äs¡+ 37 eT+~ düôdOE+&é nsTTq ø±]à≈£î\qT
(ãsY¶ ø£+ô|˙ Mfi¯flô|’ Vü≤‘·´ πødüT ô|{Ϻ+~) $&ç|æ+#˚ Á|üj·T‘·ï+˝À
$CÒ‘·\j·÷´eTT. ø£+ô|˙ »qs¡˝Ÿ l nÁ>Σyê˝Ÿ, |üs¡‡q˝Ÿ Ä|ò”düs¡T
m.&ç. dæ+Vt≤øÏ ndü\T dü‘·´+ ‘Ó\TdüT ø±ã{Ϻ e÷¬ø+‘√ düVü‰j·T+
#˚kÕ&ÉT. Ç|ü&ÉT ãsY¶ y˚TH˚CŸyÓT+≥T˝À ≈£L&Ü |üì#˚j·T&É+ ˝Ò<äT.
yê[fl<ä›s¡T dæ.dæ.m˝Ÿ. n~Ûø±s¡T\T>± ñHêïs¡T. nsTTHê _.&ç.j·T˝Ÿ
ã&˚sê, l es¡à ¬s’©>Σ&ÛÜ $wüj·T+˝À á Ç<ä›s¡T n~Ûø±s¡T\˝À
m|ü&É÷ @<√ >=&Ée |ü&ÉT‘·T+&˚yêfi¯ófl. M[fl<ä›]øÏ Á|üyÓ÷wüqT¢
\_Û+#·˝Ò<äT. Ç<ä+‘ê »]–Hê yê[fl<ä›s¡T e÷¬ø+‘√ düVü‰j·T+
#˚kÕs¡T. M≥ìï+{Ï eT÷\+>± ø±]à≈£î\≈£î e÷ |ü≥¢ qeTàø£+
u≤>± ô|]–+~. áHê{ÏøÏ ≈£L&Ü e÷ eT<Ûä´ m≥Te+{Ï
uÒ<Ûë_ÛÁbÕj·÷\T ˝Òe⁄. l m.&ç. dæ+Vt≤ |ü≥¢ Hê¬ø+‘√ >ös¡e+
ô|]–+~.
H˚wüq˝…’CÒwüHé nsTTq #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\øÏ eT∞fl πødüT
‹s¡>Σ‘√&Üs¡T. lsêyéT dæ.dæ.j·T˝Ÿ.˝À »qs¡˝Ÿ y˚TH˚»sY nj·÷´s¡T.
Ä|ò”düs¡¢ j·T÷ìj·THéøÏ ôdÁø£≥Ø>± ≈£L&Ü nj·÷´s¡T. Äj·Tq
‘·s¡Tyê‘· e÷≈£î $TÁ‘·T\j·÷´s¡T. y˚TH˚CŸyÓT+≥Tyê] ˇ‹Ô&ç e\q
ndü‘·´|ü⁄ m|òt.◊.ÄsY. sêkÕs¡T. ø±<äØ <ës√>± ø±]à≈£î\≈£î
$s¡T<äΔ+>± kÕø£å´+ Çe«˝Ò<äT. Mfi‚fl ˝Òø£b˛‘˚ sêjYT kÕôV≤uŸ
»MT+<ës¡T, ‘êeTT ã‹øÏ ñ+&˚yêfi¯fl+ ø±<äì #ÓbÕOEs¡T. Mfi‚fl
‘·eTì s¡øÏå+#ês¡ì #ÓbÕOEs¡T. ø√yêsY ‘·q ùdº{ŸyÓT+≥T˝À dü+|òüT≥q
»]π>eTT+<äT y˚TH˚»s¡T J|ü⁄ møÏÿ Ç+ø± n<äq|ü⁄ b˛©düT bò˛sY‡
rdüT≈£î sêe&ÜìøÏ yÓfi≤fls¡ì m+<äTø£+fÒ nø£ÿ&É b˛©düT bò˛sY‡
‘·≈£îÿe ñ+<äì #ÓbÕOEs¡T. øÏ+<ä ø√s¡Tº eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ •ø£å
y˚kÕs¡T. ‘·s¡Tyê‘· õ˝≤¢ ø√s¡Tº˝À n|”\T #˚dæq|ü⁄&ÉT n+‘ê
s¡<ä›sTT+~. n+<ä]ì $&ÉT<ä\ #˚kÕs¡T. ø±ì Ä düeTj·T+˝À y˚T+
n+<äs¡+ m+‘√ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq dü+|òüTs¡¸D≈£î ˝Àqj·÷´eTT.
‘·\T#·T≈£î+fÒ Ç|üOE{Ïø° >Σ>ΣTsêOE≥T ø£\T>ΣT‘·T+~. ø±ì ø±]à≈£î\
dü+|òüT{Ï‘· X¯øÏÔøÏ »j·T+ ø£*–+<äqï Äq+<ä+ ô|\T¢ãT≈£î‘·T+~.
n≥Te+{Ï düeTj·T+˝À eTH√ã\+ ø±yê* n+‘˚. m≥Te+{Ï
ø£cÕº˝…’Hê m<äTs√ÿe#·TÃ.
¬s’©>Σ&ÛÜ $»j·T+ e\q mHé.dæ.&ç.dæ. ˝Àì ‘·øÏÿq ø√˝Ÿ
|ò”˝Ÿ¶ ‡˝À ≈£L&Ü bÕøÏb˛sTT+~. e÷ j·T÷ìj·THé Áu≤+#Yì zô|Hé
#˚j·TeTì n+<äs¡T n&ç>±s¡T. yêfi¯fl˝À¢ kÂ+<ë˝Àì >√s¡UŸ|üPsY
ÁXÊ$T≈£î\ H˚‘· »>ΣHêï<Πé dæ+Vt≤ ˇø£s¡T. yêfi¯fl ã+<ÛäTe⁄\+<äs¡T
ø±+Á¬>dt˝Àq÷, Ç+≥ø˘˝Àq÷ ñHêïs¡T. yêfi¯fl+<äs¡T e÷‘√ bÕ≥T
e#êÃs¡T. >√s¡UŸ|üPsY ø±+|t˝À düuÛÑT´\T ô|]>±s¡T. <Πë|üsY˝Àì ôd’&ç+>¥
ø±]à≈£î\T ≈£L&Ü e÷‘√ e#êÃs¡T. mìïø£\˝À ‘·q ôd’øÏ˝Ÿ n$Tà
Hêø√dü+ »>ΣHêï<Πé Á|ü#ês¡+ #˚kÕs¡T. H˚wüq˝…’CŸ nj·÷´ø£ >√s¡UŸ|ü⁄]
ø±+|t˝Àì ÁXÊ$T≈£î\≈£î ñ<√´>±\T Ç|æOE+#·&É+˝À »>ΣHêï<Πé>±s¡T
#ê˝≤ düVü‰j·T+ #˚kÕs¡T. Ç+≥ø˘˝Àì ‘·øÏÿq H˚‘·\T >√s¡UŸ|üPsY
ÁXÊ$T≈£î\≈£î ã<äT\T>± ‘·eTyêfi¯fl ù|s¡¢qT sêkÕs¡T. <Πë|üsY ø£+ô|˙˝À
ø±+|t ø£e÷+&ÉsY <äTs¡«´eVü‰s¡+ qT+&ç ø±]à≈£î\qT $eTTø£Ô+
#˚j·T&É+˝À e÷≈£î m+‘√ dü+|òüTs¡¸D #˚j·÷*‡ e∫Ã+~.
(Ç+ø±e⁄+~)
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 23
nHê˝À∫‘·+>± ñqï|ü&ÉT
m|ü&ÉT #=s¡ã&ܶy√ ‘Ó*j·T<äT
ø£≥Tº, u§≥TºH˚ ø±<äT
uÛ≤wüqT, j·÷düqT, q&É‘·qT
Hê>Σ]ø£‘·qT ≈£L&Ü e÷πsÃkÕyé
‘˚HÓ |üPdæq yÓT‘·Ôì ø£‘·TÔ\ e÷≥\T
mìï >ΣT|æOE+∫ eT]|æ+#êy√ ø±ì
bÕ‹Áe‘·´ |ü⁄sêD≤\T ≈£L&Ü $ì|æ+∫
HêeTs¡÷bÕ\qT ≈£L&Ü eTs¡∫b˛j˚T˝≤
ñìøÏì ø√˝ÀOEsTT J$+#˚˝≤ #˚kÕyé
#ê|üøÏ+<ä ˙s¡T˝≤ yÓT\, yÓT\¢>± C≤s¡T‘·÷
Ä+‘·s¡+–ø£ nqTuÛÑ÷‘·T\qT
˝À|ü* bıs¡\ >±* yÓ\T‘·Ts¡T\qT
∫eTà Nø£{Ï q÷‹˝ÀøÏ $dæπsdæ
ø±fi¯fløÏ+<ä uÛÑ÷$T˙ ˝≤π>düT≈£îHêïyé
Á|ü‹ e÷≥≈£î ôdÌOE ¬øe÷sêqT ô|{Ϻ
X¯Øs¡ ì|òüT+≥Te⁄ô|’ |æ∫à sê‘·\T sêdü÷Ô
ø£s¡à dæ<ëΔ+‘êìï u≤>± e+≥|ü{Ϻ+∫
C≤‘·ø£ #·Áø±\ düT&ç>ΣT+&É+˝ÀøÏ <ä÷]
∫\Tø£ eTT≈£îÿ≈£î ø±˝≤ìï n+~+#êyé
ø£eq uÛÑ÷$Tø£
¬>\Tô||ü&É÷…… ˙<˚ ø±<äT … Hê~ ≈£L&Ü!
` uÛÑ+&Üs¡T $»j·T
mπø‡ Ã+CŸ #˚düT≈£î+<ëeTHêï
qwüº |ü]Vü‰s¡+ n&ÉT>ΣT<ëeTHêï
Hê´j·÷ìï nH˚«wæ<ë›eTHêï
$ìjÓ÷>Σ<ës¡Tì>± qyÓ÷<äTø±ã&É˝Ò<äT
Ç©¢>Σ˝Ÿ >± e+∫+#· ã&çq<ëqqT
ô|≥Tºã&ç<ës¡T&ç$ m˝≤>Σ÷ ˙y˚ø±ã{Ϻ
|ü]cÕÿs¡+ düT\uÛÑyÓT˝≤ ne⁄‘·T+~?
n]π>+‘· es¡≈£î yê&ÉTø=ì, yê&ÉTø=ì
yê&ÉTø£≈£î |üìøÏsê<äqï ìsêΔs¡D≈£î e#˚ÃkÕø£
eT÷\≈£î $dæ]y˚j·Tã&çq edüTÔe⁄
eT∞fl eTT&ç düs¡T≈£î>± s¡÷bÕ+‘·s¡+ #Ó+<ë* ø£<ë
Hê |æ∫à >±ì ø±fÒdæq ø±˝≤ìøÏ
ø±fi‚fl ø±˙, ø£fi¯ófl ˝Òì ø£uÀ~ nqï~ eT]#êqT!
es¡Zy˚T<Ó’‘˚H˚$T? ˙≈£î ‘Ó*dæ+~ e+#·q!
C≤‹ @<Ó’‘˚H˚$T? Hê≈£î ‘Ó*j·T+~ Ä‘·à e+#·q!
(Áù|eT\ ù|s¡T‘√, düVü≤JeHê\ eTTdüT>ΣT˝À e+∫+#·ã&ÉT‘·÷,
~≈£Lÿ, yÓTT≈£Lÿ ø±qsêø£ Ä‘·àVü≤‘˚´ X¯s¡D´eTì, ∫e] Á|üj·T‘·ï+>±
øöì‡*+>¥¬ø’ e÷<ä>ΣZ]øÏ e∫à ‘êeTT yÓ÷düb˛sTTq $<Ûëq+ qT+&ç
Ä‘·àôdúÌsê´ìï bı+~, ø=‘·Ô J$‘ê\˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫ <ÛÓ’s¡´+‘√
J$düTÔqï ne÷j·Tø£|ü⁄ Ä&É|æ\¢\ kÕVü≤kÕìøÏ n_Ûq+<äq\‘√)
eTq eT<Ûä´ ‹s¡T>±&˚
ãVüQeTTK s¡÷bÕ\‘√ yê´Á|òü÷\T
eT+∫‘·q|ü⁄ ‘=&ÉT>ΣT‘√ r|æì ‘·\<äH˚ï
ø£ãTs¡¢‘√ Ä&Éyêfi¯flì Áù|eT ñ#·TÃ˝ÀøÏ
˝≤>ΣT‘·÷ |üã“+ >Σ&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡T
ne÷j·Tø£|ü⁄ Ä&Éyêfi¯Sfl ‘·kÕà‘Y C≤Á>Σ‘·Ô!
e+{Ïì+&Ü ø±eT|ü⁄ HÓ‘·TÔs¡T møÏÿ+#·T≈£îì
yê$es¡dü\øÏ düe÷<ÛäT\T ø£{Ϻ
>=+‘·T $|æOE e÷j·÷eTsêà\ $wü|ü⁄ $‘·TÔ\T
#·\¢{≤ìøÏ dæ<äΔ+>± ñHêïs¡T
$‘·TÔ\T $T+>±sê
n+‘˚ |ü#·Ãì dü+kÕs¡ eèø£å+
≈£L*b˛yê*‡+<˚!
>√‹ø±&É >ΣT+≥qø£ÿ\ Ä≥\T ø£{Ϻ+#ê*‡+<˚
dæ+Vü≤+ p\T $~˝ÒÃ XÊ«düqT ã+~Û+∫
>=+‘·T˝À uÛ≤dü«s¡yÓTÆ eT+&˚ ÄÁø√XÊìøÏ }|æ]\÷<ä+&ç
eTj·TdüuÛÑ˝À Á<Í|ü~˝≤ #Ó\πs–b˛+&ç
n+‘˚ ø±ì eT*q |ü&ܶeTì eTqdüTì
eT{Ϻ˝À |üP&˚Ãj·T≈£î+&Ü Á>ΣVü≤D+ |ü{Ϻq
dü÷ø£å àãT~ΔøÏ Á<Í|ü~ Á|ü‹q ã÷ì e~˝Òdæq
≈£îs¡T\˝Àì XÊ«düqT ÄyêVü≤q #˚düTø√+&ç
»&É|ü<ës¡ú+˝≤ eTT&ÉT#·T≈£Lÿs√Ã≈£î+&Ü
Á|ü‹|òüT≥Hê ¬sø£ÿ\T $|æOE ‘·]$T ‘·]$T ø=≥º+&ç
ìø£èwüº|ü⁄ eT<ë+<ÛäT\T düe÷»+˝À ‹s¡>Σ≈£î+&Ü!
p\T $<ä\Ã+&ç
` k˛$TXË{Ϻ dü«s¡í\‘·
24 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
n+‘·düTú\T ô|s¡T>ΣT‘·THêïsTT
n<ë›\ øÏ{Ïø°\T…
õ+ø£qT y˚{≤&ÉT‘·Tqï |ü⁄* u§eTà
ÄyÓT Vü‰˝À¢ }>ΣT‘·Tqï }j·T\˝À
ø±fi¯ófl ÄyÓT ô|+|ü⁄&ÉT ≈£îø£ÿ ‘·\<ëø£ yÓ[fledüTÔHêïsTT
e+≥ >Σ~˝À e÷+dü+ y˚>ΣT‘√+~.
e+≥ eTìwæ ≈£îø£ÿ\øÏ ñ&çø° ñ&Éø£ì e÷+dü+ y˚düTÔ+~.
≈£î+&û˝À ñqï yÓTTø£ÿ\T yê&çb˛‘·THêïsTT.
yê] ñ<äsê\˙ï ô|]– ñHêïsTT
yê¬s+<äT≈£î $ø£è‘·+>± ñHêïs¡T
Á|òæCŸ˝À ;s¡T d”kÕ\‘√ bÕ≥T
z&Üÿ, $d”ÿ eT÷\T>ΣT‘·THêïsTT.
dæ>Σ¬s≥T¢ ‘ê– ‘ê– yê] ô|<ë˝À¢
ñqï ms¡T|ü⁄ e÷j·TeTe⁄‘√+~.
ne⁄qT! @ dü+|ü<ä düèwæº+∫Hê
|ü⁄Á‹ø±, |ü⁄Á‘·T\πø>±!
düTìï‘·yÓTÆq uÛ≤yê\˙ï
mø£ÿ&É <Ûä«+dü+ ne⁄‘·THêïsTT?
ne⁄qT! Ä |üãT“˝À¢ m–] m–]
ns¡ΔsêÁ‹øÏ k˛düuÀsTTq Ä |æ\¢qT
Å&Ó’esY uÛÑT»+ MT<ä y˚düT¬øfi¯ó‘·THêï&ÉT
eT‘·TÔ˝À ¬øfi≤flø£ *+>ΣuÛÒ<ä+ @eTT+~?
ne⁄qT! mes¡T Ms¡T!
M] ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ø√≥¢≈£î |ü&É>Σ˝…‘êÔs¡T
u≤´+≈£î\≈£î n|ü\T m>=Z{≤ºs¡T
m+<äs√ ù|<ä\ uÛÑ÷eTT\T ÄÁø£$T+#ês¡T
M] Çfi¯fl˝À¢ mì$T~ ø±s¡T\T+{≤sTT
@ ø±s¡T˝À me¬sfi¯‘ês√ ‘Ó*j·T<äT
˝≤yê<˚M\˙ï ø±s¡¢˝ÀH˚ »s¡T>ΣT‘êsTT
Ç+‘·ø° á dü+bÕ~+#˚ <Ûäq+‘√ Ms¡T @+ kÕ~ÛdüTÔHêïs¡T
Ä øÏ+>¥|òæwüsY n~ÛH˚‘· u≤´+ø˘ y˚TH˚»s¡¢qT
eT+<äT düeTTÁ<ë˝À¢ eTT+#˚dæ y˚\ø√≥T¢ m>Σy˚dæ
<˚XÊ\qT <ë{ÏyÓ[¢ <ë≈£îÿHê&ÉT ø£<ë!
ø=&ÉT≈£î\ ø√dü+, ≈£L‘·Tfi¯fl ø√dü+
Ç+‘· <√|æ&û\T #˚j·÷˝≤?
Áã‹≈£î+&É>±H˚ eTs¡DÏ+#ê˝≤?
Ä n&Ée⁄\˙ï m&Üs¡T\e⁄‘·THêïsTT
dü÷s¡T´&ÉT uÛÑ÷$Tì ‘ê≈£î‘·THêï&ÉT
eTìwæ ‘˚eT˝Òì øÏs¡D≤\qT
uÛÑ]+#·˝Òø£b˛‘·THêï&ÉT
q<äT\T m+&çb˛‘·THêïsTT
H˚\bıs¡\T ô|s¡ô|s¡˝≤&ÉT‘·THêïsTT
#·+{Ï |æ\¢\T ‘·*¢ bı‹Ôfi¯fl˝À
ÄVü‰¢<ëìï bı+<ä˝Òø£b˛‘·THêïs¡T
|üØø£å\T sêùd $<ë´s¡Tú\ u…+N\T ø±*b˛‘·THêïsTT
ô|qTï Ç+ø˘ u≤sTT˝Ÿ ne⁄‘·T+~
$<ë´]ú <ëVü‰]Ô rπsà ≈£LC≤ ≈£L&Ü ˇ{Ϻb˛sTT+~
nø£ås¡+ z&çb˛sTT+~
ìC≤sTTr &=\¢ ne⁄‘·T+~, ˙‹øÏ #√≥T˝Ò<äT
n+¬ø\ >±s¡&û‘√ sê´+≈£î\T…
ãTÁs¡˝Òìyê] Ä~Û|ü‘·´+?
z&çq ne÷àsTT Ä‘·àVü≤‘·´!
$<ë´~Ûø±s¡T\T ø±s=OEπs{Ÿ\≈£î neTTà&Ée⁄‘·THêïs¡T
nø£åsêìï ≈£î<äTe≈£≥Tº ô|&ÉT‘·THêïs¡T
|ü⁄Á‘·yê´yÓ÷Vü≤+ ˇø£ yê´~Û
ne⁄qT! eTìwæ eTìwæ>± J$+#ê*‡ ñ+~
#Ó≥Tº @|ü⁄>± ô|s¡>±*‡ ñ+~
q<äT\T nìï ø±˝≤˝À¢ Á|üeVæ≤+#ê*‡ ñ+~
e÷qe‘·« |ü]eTfi≤\T >ΣTuÛ≤[+#ê*!
˙‹, ìC≤sTT‹>± J$+#·&Éy˚T ñwüdüT‡..
ne⁄qT! |ü⁄‘·Á yê´yÓ÷Vü≤+ ˇø£ yê´~Û
` &Üø£ºsY ø£‹Ô |ü<ëàsêe⁄
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 25
Ç{°e\ Ç+&çj·THé ñyÓTHé‡ Áô|dt ø√sY Á|ü‹ì~Ûes¡Z+
]|ü¢ø˘ Ä|òt ø=]j·÷ (<äøÏåD ø=]j·÷)≈£î yÓ[flq|ü⁄&ÉT nø£ÿ&É C…+&ÉsY
áø±«*{° n+&é bòÕ´$T© $TìdüºsY leT‹ ø±«Héø±+>¥qT Á|ü‘˚´ø£+>±
ø£\TdüTø√≥eTsTT+~.
n_Ûeè~Δ dü÷∫ø£\T mìï ñHêï nìï{Ïø£+f… eTTK´yÓTÆq~
düe÷»+˝À Åd”Ô\ kÕúsTT. Åd”Ô\ n_Ûeè~Δ ˝Ò≈£î+&Ü @ düe÷»eT÷,
@ <˚X¯eT÷ eTT+<äT≈£î yÓfi¯fl˝Ò<äT.
X¯‘êu≤›\T>± |üsêsTT bÕ\q˝À eT–Z, ‘·eT<Ó’q <˚X¯+
@s¡OE&É>±H˚ ñ‘·Ôs¡ <äøÏåD≤\T>± $&çb˛sTT, #·]Á‘·ô|’ ø=]j·÷ j·TT<äΔ+
eTTÁ<äy˚dæ, ∫es¡≈£î n≈£î+]ƒ‘· Bø£å‘√ kÕ+πø‹ø£+>± n_Ûeè~Δ
#Ó+<äT‘·÷, n_Ûeè~Δ #Ó+<äT‘·Tqï <˚XÊ\˝À >ΣD˙j·TyÓTÆq
Ä]úø±_Ûeè~Δ >Σ\ <˚X¯+>± ù|s¡Tbı+~q ]|ü¢ø˘ Ä|òt ø=]j·÷˝À
Åd”Ô\ dæú‹>Σ‘·T˝Ò$T{Ï, <˚XÊ_Ûeè~Δ˝À yê] uÛ≤>ΣkÕ«eT´y˚T$T{Ï nì
‘Ó\TdüTø√yê\ì #ê˝≤eT+~øÏ ñ+≥T+~.
eT+Á‹‘·«XÊK ù|πs ªªÅd”Ô|ü⁄s¡Twü düe÷q‘·«eTT,
≈£î≥T+ãeTTμμ nsTTq+<äTq ]|ü¢ø˘ Ä|òt ø=]j·÷ Åd”Ô\ $wüj·T+˝À
Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq ÁX¯<äΔ rdüTø=+~ nì nqTø√e#·TÃ.
Åd”Ô\ kÕ~Ûø±s¡‘· sê»ø°j·÷\˝À, Ä]úø£|üs¡+>±,
$<ë´|üs¡+>±, ≈£î≥T+ã|üs¡+>± m˝≤ ñ+~ nH˚ $wüj·÷\T
#·s¡Ã˙j·÷\e⁄‘êsTT. eT+Á‹‘√ #·s¡Ã≈£î e∫Ãq $wüj·÷\T ø=ìï
á ÁøÏ+<ä ù|s=ÿq≥eTsTT+~.
1. Åd”Ô\T sê»ø°j·÷\˝À Á|üy˚•+#·≥+ düT\uÛÑe÷? ø=]j·THé
bÕs¡¢yÓT+≥T˝À Åd”Ô\≈£î ]»πs«wüqT¢ ø±yê\H˚ ˇ‹Ô&ç @yÓTÆHê
ñ+<ë?
]»πs«wüq¢ ˇ‹Ô&ç ˝Òø£b˛sTTHê bÕs¡¢yÓT+≥T≈£î Åd”Ô\T
sêe≥+ Áø£eTÁø£eT+>± ô|s¡T>ΣT‘√+~. Á|üdüTÔ‘·+ 348 eT+~
düuÛÑT´\Tqï nôd+;¢˝À 48 eT+~ Åd”Ô\THêïs¡T. n+fÒ 16 XÊ‘·+
ñHêïs¡T. õ˝≤¢kÕúsTT˝À Åd”Ô nuÛÑ´s¡Tú\T #ê˝≤eT+<˚ ñHêïs¡T. ø£˙dü+
30 XÊ‘·+ ø√dü+ eP´Vü‰‘·àø£+>± Á|üj·T‘êï\T »s¡T>ΣT‘·THêïsTT.
sêuÀj˚T bÕs¡¢yÓT+≥T˝À Åd”Ô\ dü+K´ ô|s¡T>ΣT‘·T+<äH˚ ÄX¯ ñ+~.
ˇø£ Åd”Ô <˚XÊ<Ûä´≈£åîsê\sTT+~. Åd”Ô\T nìï s¡+>±\˝À #·Ts¡T≈£î>±
bÕ˝§Z+≥THêïs¡T. uÛÑ$wü´‘·TÔ u≤>ΣT+~.
2. ñ<√´>±\˝À #˚πs Åd”Ô\ dü+K´ m≈£îÿee⁄‘·Tqï+<äTq e∫Ãq
e÷s¡TOE≈£î düe÷»+ m˝≤ düOE+~k˛Ô+~?
#ê˝≤eT+~ Åd”Ô\T ñ<√´>±\T #˚düTÔHêïs¡T. nìï
$wüj·÷\˝À #·Ts¡T≈£î>± bÕ˝§Z+≥THêïs¡T. áHê{Ï ‘·s¡+˝À
ñqï‘·$<ä´˝À Åd”Ô\ dü+K´ m≈£îÿee⁄‘√+~. ìs¡T&ÉT 4 XÊ‘·+
ô|]–‘˚ á dü+e‘·‡s¡+ 7 XÊ‘·+ ô|]–+~. uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À eT]+‘·
ô|s¡T>ΣT‘·T+<äH˚ qeTàø£eTT+~. Á|ü‹ kÕúsTT˝ÀqT Åd”Ô\ ìj·÷eTø£+
»s¡T>ΣT‘√+~. ñqï‘·kÕúsTT˝À ìj·÷eTø£+ ô|s¡T>ΣT‘√+~.
3. Åd”Ô, |ü⁄s¡Twü düe÷q‘·«+˝À ◊ø£´sê»´dü$T‹ ø=]j·÷qT ÁøÏ+~
kÕúsTT˝À #·÷|ædüTÔ+~. |ü]dæú‘·T\T yÓTs¡T>ΣT|üs¡#·{≤ìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+
#·≥ºs¡÷|ü+˝À @yÓ’Hê #·s¡´\T rdüTø=+<ë?
e÷s¡T‘·Tqï |ü]dæú‘·T\‘√bÕ≥T Åd”Ô\÷ e÷s¡T‘·THêïs¡T.
Åd”Ô\ Vü≤≈£îÿ\T ô|+bı+~+#·{≤ìøÏ y˚TeTT ø£wüº|ü&ç |üì#˚XÊeTT.
#·{≤º\T düe]+#êeTT. düe÷qyÓTÆq Vü≤≈£îÿ\T, neø±XÊ\T Åd”Ô\≈£î
e#˚Ã≥≥T¢ #·÷XÊeTT. >=|üOE e÷s¡TOE˝§#êÃsTT. ≈£î≥T+u≤ìøÏ,
Á|ü|ü+#êìøÏ eT<Ûä´ düeT‘Í\´+ ñ+&˚≥≥T¢ #·÷&É≥y˚T e÷ \ø£å´+.
|ü⁄s¡Twüß\T #·Ts¡T≈£î>± Ç+{Ï|üqT\˝À bÕ˝§Z+≥THêïs¡T. j·TTe‘·
á $wüj·T+˝À #ê˝≤ eTT+<äTHêïs¡T.
◊ø£´sê»´dü$T‹ ]|ü¢ø˘ Ä|òt ø=]j·÷≈£î ‘·≈£îÿe ÁX‚DÏ
Ç∫à ñ+&Ée#·TÃ. ø±ì Åd”Ô |ü⁄s¡Twüß\ eT<Ûä´ ‘˚&Ü\T ‘·–Z+∫
düe÷q‘·«+ rdüT≈£îsêe{≤ìøÏ #·{≤º\T neT\T˝ÀøÏ e#êÃsTT.
4. MT eT+Á‹‘·«XÊK Åd”Ô|ü⁄s¡Twü düe÷q‘ê«ìøÏ Ç+ø±
@$T#˚j·T<ä\#·Tø=+~?
Ä&É|æ\¢\, eT>Σ|æ\¢\ dü+K´˝À ‘˚&Ü\T, n+fÒ ìwüOE‹Ô˝À
‘˚&Ü\T ‘·>ΣTZ‘·THêïsTT. H˚qT eT+Á‹ |ü<ä$ d”«ø£]+∫
¬s+&ÉTHÓ\\sTT+~. Ç~ eT÷&˚+&É¢ ø±\+ ñ+≥T+~. nìï
s¡+>±\˝À Åd”Ô\ uÛ≤>ΣkÕ«$T‘·«+ ô|+bı+~+#ê\ì H˚qT
Á|üj·T‹ïdüTÔHêïqT.
eT+Á‹‘√ düe÷y˚X¯+ eTT–XÊø£, n<˚ kÕj·T+Á‘·+
ø=]j·÷˝Àì eTVæ≤fi≤ »s¡ï*düTº\qT ø£*XÊeTT. Ä #·s¡Ã˝À¢ Ä
<˚X¯+˝Àì MT&çj·÷ dæú‹ düOEwüºeTsTT+~. <äøÏåD ø=]j·÷˝À
πø+ÁBø£è‘· $<ÛëqeTTqï+<äTq #ê˝≤eT+~ »s¡ï*düTº\T sê»<Ûëì
nsTTq dæjÓ÷˝Ÿ˝ÀH˚ ñHêïs¡T. $T–*q ø=ìï eTVü‰q>Σsê\˝À
eT]ø=+<äs¡THêïs¡T.
|üP]Ô>± »s¡ï*düTº\T>± ñqï Åd”Ô\T 22.8 XÊ‘·+ ø±>±
|ü⁄s¡Twüß\ XÊ‘·+ 59.7. bÕøÏåø£+>± »s¡ï*düTº\T>± |üì#˚ùdyês¡T
66 XÊ‘·+ Åd”Ô\T, 10.7 XÊ‘·+ |ü⁄s¡Twüß\T.
nø£ÿ&É ≈£L&Ü |üì $uÛÑ»q˝À $eø£å ñ+~. Åd”Ô\≈£î
dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷\T, Åd”Ô\≈£î dü+ã+~Û+#·ì nq>± |ü⁄s¡Twüß˝Ò
HÓ’|ü⁄D´+‘√ #˚j·T>Σ*–q $wüj·÷\T nì ‘˚&Ü ñ+~. »s¡ï*»+˝À
ñqï‘· |ü<äe⁄\˝À ñqï Åd”Ô\T ‘·≈£îÿe.
]|ü¢ø˘ Ä|òt ø=]j·÷ n_Ûeè~Δ˝À Åd”Ô uÛ≤>ΣkÕ«eT´+
` &Üø£ºsY C…. uÛ≤>Σ´\øÏÎ
j·÷Á‘êHêuÛÑyê\T
26 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
kÕ+Á|ü<ëj·Tø£yÓTÆq ø=]j·÷ <äTdüTÔ\T ‘·eT |üìøÏ
Ä≥+ø£eTì eTVæ≤fi≤ »s¡ï*düTº\T uÛ≤$kÕÔs¡T. uÛ≤Ø>± ñqï \+>±
MT<ä #=ø±ÿ ˝Ò<ë C≤¬ø≥Tº˝≤ ñqï kÕ+Á|ü<ësTTø£yÓTÆq <äTdüTÔ˝À¢
y˚>Σ+>± ø£<ä*ø£\T ø£wüºeTì me]¬ø’Hê ns¡úeTe⁄‘·T+~.
Åd”Ô\T nìï ñ<√´>±\˝Àq÷ ø£ì|ækÕÔs¡T. $<˚oj·TT\‘√
e´eVü≤]+#·e\dæq yês¡+<ä]ø° Ç+^¢wüß˝À ÁbÕMD´eTT+≥T+~.
≥÷]düTº ¬>’&ÉT˝≤¢ |üì#˚j·T≥+ kÕ<Ûës¡D $wüj·T+. Ms=ø=ø£kÕ]
|üsê´≥ø£ ãè+<ë\‘√ ˝Òø£ Á|ü‹ì~Û esêZ\‘√ dæjÓ÷˝Ÿ e~* Ç‘·s¡
ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓfi¯fle\dæ ñ+≥T+~. á ñ<√´>Σ+˝À ø£wüºqcºÕ\
>ΣT]+∫, düe÷»+˝À Åd”Ô\ |ü]dæú‹ >ΣT]+∫ ‘Ó\TdüTø=+<ëeTì
e÷‘√ ñqï $$jÓTHé‘√ ns¡>Σ+≥ ø±\+ >Σ&çbÕqT.
$$jÓTHé ndü\Tù|s¡T uÀ´+>ΣT® ÄVü≤ï. |üsê´≥ø£ s¡+>Σ+˝À
ñqïyês¡T $<˚oj·TT\ kÂ\uÛÑ´+ ø√dü+ Ç+^¢wüß ù|s¡T¢
ô|≥Tºø=+{≤s¡T. á <Û√s¡DÏ eT˝Òwæj·÷, #Ó’Hê\˝À ≈£L&Ü ø£ìOEdüTÔ+~.
$$jÓTHé ‘êqT Á|üuÛÑT‘·« @C…˙‡\≈£î, &çbÕsYºyÓT+≥T\
ø√dü+ m≈£îÿe>± |üì#˚düTÔqï≥Tº ‘Ó*|æ+~. á |ò”\T¶˝À yêfi¯fl≈£î
•ø£åD ñ+≥T+~. uÛÑs¡Ô≈£î ‘·q |üì >ΣT]+∫ ne>±Vü≤q ñqï+<äTq
y˚πs ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓ[flHê Ç+{Ï >ΣT]+∫ ∫+‘· ˝Ò<äT.
Ks¡TÃ˝…≈£îÿee⁄‘·Tqï á s√E˝À¢ uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô*s¡Te⁄s¡÷
|üì#˚dæ dü+bÕ~ùdÔ >±ì Ç\T¢ >Σ&Éeì dæú‹. Ç+{Ï |üqT\˝À ≈£L&Ü
uÛÑs¡Ô\T kÕj·T+ #Ój·÷´*. ˝Òø£b˛‘˚ uÛ≤s¡´ Ç+{Ï|ü≥TºH˚ ñ+{≤q+fÒ
Ç\T¢ >Σ&ç#˚~ ø£wüº+.
dü+‘êq+ $wüj·T+˝À Ä&É eT>Σ uÛÒ<ë\T ˝Òe⁄. ø±ì
|æ\¢\T ˝Òì Åd”Ôì ø±düÔ ‘·≈£îÿe>± #·÷kÕÔs¡T>±ì |ü]dæú‘·T\T
e÷s¡T‘·THêïsTT. (‘·q≈£î dü+‘êq+ ˝Ò<äT) ô|[flfi¯fl˝À ø£{≤ï\ u≤<Ûä\T
˝Òe⁄. >ΣèVü≤Væ≤+dü ˝Ò<äT. Åd”Ô\ |ü≥¢ H˚sê\÷ ‘·≈£îÿy˚. Á|üuÛÑT‘·«+
kÕe÷õø£ uÛÑÁ<ä‘· ø√dü+ #˚|ü{Ϻq ø±s¡´Áø£e÷\T u≤>±H˚
q&ÉTdüTÔHêïsTT.
$$jÓTHé ‘·q <˚X¯Á|ü‹wüº≈£î uÛÑ+>Σ+ ø£*–+#˚ @ $wüj·TeT÷
#Ó|üOE<äì ns¡úeTsTT+~. ø±ø£b˛sTTHê ø=]j·÷ Á|ü»\T
düs¡fi¯dü«uÛ≤e⁄\T. $<˚oj·TT\|ü≥¢ eTsê´<ä>± e´eVü≤]kÕÔs¡T. ‘·eT
#˚‘·qsTTq düVü‰j·TeT÷ #˚kÕÔs¡T.
eT‘·TÔbÕ˙j·÷\T ‘ê>Σ≥+ M]øÏ kÕ<Ûës¡D $wüj·T+. ˇø£
sêÁ‹ mì$T~ >Σ+≥\ ÁbÕ+‘·+˝À e÷ ôVA≥\T≈£î q&É∫yÓfi¯ó
Ôqï|ü&ÉT ø=+<äs¡T j·TTe≈£î\T s√&ÉT¶eT<Ûä´ $Hê´kÕ\T #˚dü÷Ô, _>ΣZs¡>±
e÷{≤¢&ÉT‘·÷ qe⁄«‘·THêïs¡T.
Hê‘√ ñqï ø=]j·THé ne÷àsTT, düT»Hé ÇyéT ªªMs¡T
‘ê– ñHêïs¡Tμμ nì #Ó|æOE+~. ªá düeTj·T+˝À Ä&É|æ\¢\T á
<ë]q yÓfi‚Ô Çã“+<äT\T m<äTs√ÿe\dæ edüTÔ+<ë?μμ nì n&ç>±qT.
ªn|ü&É|ü&ÉTμμ n+~ düT»Hé ∫s¡Tqe⁄«‘√.
@ C≤‹ #·]Á‘· #·÷dæHê @eTTqï~ >Σs¡«ø±s¡D+ nì
nqTø√e\dæ+<˚. Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± <äTwüºß\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&Ée\dæq
u≤<Ûä´‘· Åd”Ô\<˚. ø±˙ m\T¬>‹Ô ìs¡düq Á|ü<ä]Ù+#·≥+, ì\Bdæ
n&É>Σ≥+ uÛ≤e´y˚T. eTqkÕ‡øÏåì ‘·{Ϻ˝Ò|ü≥eT÷ n>Σ‘·´y˚T.
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 27
Hê MkÕ >√dü
` pbÕø£ düTuÛÑÁ<ä
Hêø± eT<Ûä´ yÓ÷Hêwt j·T÷ìe]‡{°
(ÄÅùdº*j·÷) ÄsYº‡ &ç|üP´{° &Ó’¬sø£ºsY qT+∫
ª*≥s¡Ø ø±eTHé‡μ Áb˛Á>±yéTøÏ s¡eTàì ˇø£
yÓTsTT˝§∫Ã+~. uÛ≤s¡‘·<˚X¯ eT÷\yêdüT˝…’q
<ä[‘·, Ä~yêd” s¡#·sTT‘·\≈£î, ÄÅùdº*j·÷
eT÷\yêdüT\ s¡#·sTT‘·\qT ø£*|æ yê]
kÕVæ≤‘·´ kÕs¡÷|ü´‘·*ï ≈£L&ÉuÀdüTø√e&É+ Ä
ÁbÕC…≈£îº ñ<˚›X¯+. Ä ÄVü‰«q+ n+<ä>±H˚
m–] >Σ+‘˚dæq. ÄÅùdº*j·÷ Hê eT÷\yêdü
k˛<äØ k˛<äs¡T\≈£î Hê kÕVæ≤‘·´ sê»ø°j·÷
\T ø£*dæ |ü+#·Tø√e#·TÃ, yê˝Ò¢$T sêdüTÔHêïs√
‘Ó\T‡ø√e#·ÃqT≈£îHêïqT. n+‘·ø£+fÒ eTT+<äT
ˇø£ |ü>Σ\+‘ê, ˇø£ sêÁ‘·+‘ê Äø±X¯+˝À
|üøÏå˝≤ m>ΣTs¡T≈£î+{≤ b˛e#·Tà eTC≤H˚
eTC≤… nsTT‘˚ sTT<˚ yÓTT<ä{ÏkÕ] ø±<äT
y˚T>±\ MT<ä |üj·Tq+. eTÁ<ëdüT, &ç©¢øÏ ˇø£{Ï
¬s+&ÉTkÕs¡T¢ b˛sTTq. yÓTT<ä{ÏkÕ] |òü¢sTT{Ÿ
Á|üj·÷D+ #ê˝≤ mø£‡sTT{Ï+>¥>± e⁄+&Ó.
∫qï|ü⁄&ÉT m–πs $e÷Hê*ï yÓT&É
‹]–b˛j˚T≥≥T¢ #·÷ùd~. n~ eTãT“\¢
ø£qTeTs¡T>Σj˚T<ëø± ø£+&ç¢]– b˛j˚T≥≥Tº
#·÷ùd~. n{≤¢+{Ï~ |òü¢sTT{Ÿ yÓTT<ä{ÏkÕ]
m≈£îÿ‘êeTq>± eTãT“*ï eTT<äT›u…{§º#·TÃ
Äø±X¯+˝ÀøÏ m–] øÏ+<ä qqTï uÛÑj·Tô|{Ϻq
ø=+&É*ï, |üs¡«‘ê*ï, <=s¡ÿ≈£î+{≤ e⁄]πø
q<äT*ï, >Σ+;s¡+>± n\\‘√ì ø=fÒº
düeTTÁ<ë*ï <=+>Σ yÓTTø±\¢s¡ qqTï
uÛÑj·Tô|&ÜÔs¡T, sTT|ü&ÉT p&ÉT+Á&ç MTMT~¬ø*¢
H˚qT m>ΣTs¡T≈£î+{≤ b˛‘·Tqï. MTπs ∫qï>Σ
ãTõ®>Σ ø£qã&ÉTÔ+Á&ÉT, sTT|ü&˚eT+≥s¡T
Vü≤Vü≤ΩVü≤Ω nì qe⁄«ø√ e#·TÃ, yê{Ïì
møÏÿ]+#=#·Tà @&ç|æ+#=#·TÃ, uÛÑ÷eTeTà
|ü#·Ã{Ï, mÁs¡{Ï, q\¢{Ï n+<ë*ï #·÷&=#·TÃ
nì ø£qïø£\\T |üP]Ô>± ì»+ ø±˝Ò… møÏÿq
>Σ+≥ ¬s+&ÉT >Σ+≥˝À¢H˚ Äq+<ä+ Ä$s¡j˚T~.
eTãT“ |æ+»\ q\T|ü⁄, ‘Ó\T|ü⁄ ‘√≥\¢
‹]–q dü+ãTs¡y˚T rs¡˝Ò…
e÷ nø£ÿ eTT≈£îÿ|ü⁄\¢ ^H˚ï b˛sTT+~
ÄÅùdº*j·÷ uÀj˚T |üj·Tq+ ˇø£
|ü>Σ\T, ˇø£ sêÁ‹. yêyé ∫qï eTT#·Ã≥>±<äT
dü+<äe÷eT‘√ì ùwø˘Vü‰+&é rdüTø√e#·TÃ,
yÓHÓï\qT <äTdüTø=ì \π>õ ì+&É ì+|æ Nø£{Ï
ø=|ü\ ô|{§º#·TÃ, #·Tø£ÿeTà\qT #·T≥º+
CÒdüTø√e#·Tà nì @y˚y√ |ü>Σ{Ï ø£\\T, sêÁ‹
ø£\\T mìï ø£HêïH√ ˝…ø£ÿ˝Ò<äT.
ø±ì ø£\\T sTT{≤¢e⁄+fÒ Ä
$e÷qyÓTø£ÿ˙øÏ j·TeTu≤<ä\T ã&ɶH√
˝…ø£ÿ˝Ò<äT. $e÷qyÓTø£ÿ˙j·Tì, ÄÅùdº*j·÷
≈£î u§sTT ª*≥s¡Ø ø±eTHé‡μ ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ
uÀìj·T´ì n&ÉT¶>√&É\T n&ÉT>Σ&ÉT>ΣTq
m<äTs¡T|ü&ɶsTT. bÕdtb˛s¡Tº m{≤¢
rdüTø√yê*? ˇø£ @C…+{Ÿì e÷{≤¢&çq.
mHézd” (H√ Äu…®ø£¸Hé dü]º|òæ¬ø{Ÿ) ø±yê*.
<ëìø√dü+ HÓ\ ~|æOE+Á&ÉT. n+<äs¡T &çbÕsYº
yÓT+{Ÿ <√düTÔ˝Ò…. u≤>± |ü\ø£]+∫qfÒº
e⁄+≥s¡T ø±ì ˝À|ü\ @y√ ndüVü≤Hê\T
|ü+CÒdæ dü‘êsTT+∫+Á&ÉT. düπs mHézdæ
>Σf…ºøÏÿ bÕdtb˛s¡Tº e∫Ã+<äqT≈£î+fÒ… MkÕ
ø√dü+ Hê >√dü e÷eT÷\T~ >±<äT.
ˇø£ Á|üuÛÑT‘√«<√´– y˚πs <˚XÊ\
¬ø˝≤¢\+fÒ #êHê >=˝Ò¢\T+{sTT. Çm˝Ÿ
e÷Á‘·y˚T ô|≥Tºø√yê*. b˛˙ n~ ‘=+<äs¡>±
eT+p¬s’‘·<ë+f…, eTT#·ÃfÒ ˝Ò<äT ÄÅùdº*j·÷
Çì«fÒwüHéì ‹s¡>Σ<√&ç ªnø£ÿ&É uÀ»q
dü<äTbÕj·÷\T yê˝Ò¢ #·÷düTÔHêïs¡T >Σqø£ n~
bòÕ¬sH é ø±+Á{ãÏ ÷´wHü é j·÷ø º˘ ø+Ï <≈ä î£ ed~Ôü .
` n+<äTø£ì qTe⁄« uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ
<äs¡U≤düTÔ #˚düTø=ì øÏ¢j·T¬sHé‡ ‘Ó#·TÃ≈£î+fÒH˚
©e⁄ eT+ps¡T #˚dæ |ü]àwüHé sTTkÕÔeTT nì
yÓT*ø£ u…{Ϻ+~. sT÷ |ü]àwüHé ñ‘·Ôs¡T«\T
Á|üuÛÑT‘·«eTT sTTùdÔH˚ >±ì ˇø£ >Σes¡ïyÓT+{Ÿ
ñ<√´– MkÕøÏ n|ü¢sTT #˚düTø√˙øÏ ˝Ò<äT.
n<˚+<√ e÷ dües¡í ≈£î˝≤\T |ü≈£Lÿ]øÏ
u§sTTq+‘· MJ>± MkÕøÏ n|ü¢sTT #˚düTø√˙øÏ
˝Ò<äT. b˛‘·T+≥s=düTÔ+≥s¡T.
zØï…. ˇø£ e´øÏÔ ˝Ò<ë ˇø£
Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´– uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ bòÕ¬sHé
ø±+Á{Ïã÷´wüHé #·≥º+øÏ+<ä øÏ¢j·T¬sHé‡ ø√dü+
<äs¡U≤düTÔ #˚ùdÔ m|ü&=#˚ÃqT H˚qT MkÕ
m|ü&ÉT ‘Ó#·TÃ≈£îH˚qT m|ü&ÉT b˛j˚TqT
ÄÅùdº*j·÷≈£î? sT÷ bòÕ¬sHé Á{Ï|ü\≈£î
dü+ã+~Û+∫q MkÕ ø£‘·\T, bÕdtb˛s¡Tº\
|üπscÕ+&ÉT¢ e÷ |üsê´es¡D+ ≈£î≥T+ã+˝À
me«]øÏ ‘Ó\Te~. eT÷HÓï\T¢ eTT|ü‹|üOE\
u…{Ϻ+&ÉT &çbÕsYºyÓT+{Ÿ ô|<ä›. ∫e]øÏ b˛s¡+>Σ
b˛s¡+>Σ |ü]àwüHé e∫Ã+~. Bì ø√dü+ ‘êHê,
Ä{≤\≈£î b˛sTTq Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´>ΣT*ï,
˝≤j·TsY‡ì, sTT+ø± ø=+‘·eT+~ $TÁ‘·T
*ï+∫ dü\Vü‰\T rdüTø=ì nqTeT‹ bı+<˚
{≤\≈£î f…ÆeTsTT b˛sTT+~. ø£s¡Te⁄\ n~ø£
e÷düeTì ˇø£ MkÕ ¬s|òüP´CŸ nsTT+~.
b˛˙˝Ò e÷qT≈£î+<ëeTT f…ÆeTT ≈£L&Ü
˝Ò<äqT≈£îqï+. yÓT+≥˝Ÿ>± >±j·T+ >±j·T+
>ΣTHêï eTqdüTqT y=ø£ÿ ∫‘·Ô+ CÒdüTÿ+≥T+fÒ
e÷≈£î ‘Ó*‡q ˇø£ $TÁ‘·T&ÉT ªePs¡T yê&É
<ë≥ì u≤+#·C≤‹øÏ <˚X¯+<ë{Ï b˛e⁄&ÉT
∫qï $wüj·Te÷, mìï n&ɶ+≈£î\T, mìï
kÕõwt\Tμ nH˚ e÷≥\T m≥¢sTTHê b˛yê\H˚
|ü≥Tº<ä\ ô|]– sTT+ø± 12 s√E\T ≈£L&Ü
˝Ò<äT H˚qT u…’˝Ò›s¡&ÜìøÏ. e÷]à 29 sêÁ‹øÏ
u…’˝Ò›]‘˚H˚ ÄÅùdº*j·÷ Áb˛Á>±yéTøÏ n+<äTø√
>Σ\qT. ø±ì 29 kÕˆˆ 6 >Σ+ˆˆ <ëø± ≈£L&Ü
MkÕ sê˝Ò. u≤&û, yÓTÆ+&é ã<ä›\j˚T´ f…q¸Hé.
sTT>=düÔ<ä>=düÔ<äì n+>Σ˝≤]Ãq. ∫e]øÏ
sê<äì ˇø£ÿ ∫‘·Ô+ CÒdüTÿì >ΣT+&Ó ~≥e⁄
~+|ü⁄ø=ì dü«+‘· z<ës¡TOE˝À¢ e⁄+&É>± 7.30
øÏ MkÕ e∫Ã+<äì bò˛qT. yêyé Á>ΣVü‰\qT
‘·\<äH˚ï dü+‘√wü+` m+‘· j·TT<äΔ+
C…j·÷´*‡ e∫Ã+~` uÛ≤s¡‘· eT÷\yêd”
kÕVæ≤‘·´ø±s¡T\T ÄÅùdº*j·÷ eT÷\yêd”
kÕVæ≤‘·´ø±s¡T*ï ø£\e&ÜìøÏ eT<ä´
MkÕu…{Ϻq >√dü eTs¡Te˝Òì~.
28 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
ã+~b˛≥T¢
ªbÕsƒ¡+ ˇ|üOE#Ó|üOEø£b˛‘˚ ô|[fl #˚kÕÔqμμì
|ü+‘·T\T>±s¡qï|ü⁄OE&˚ uÛÑj·Ty˚Tdæ+~
ªÄ|ò”düT˝À Hê yÓTT>ΣT&ÉTHêï&ÉT!
nedüs¡yÓTT∫ÃHê ôd\$e«&Éμμì
nqïj·T´ nqï|ü⁄OE&˚ nqTe÷qy˚Tdæ+~
ªyê&çπ≈+ eT>ΣeTVü‰sê»μμì
Ä&ÜyÓTT>± yê–q|ü⁄OE&˚ ns¡ΔyÓTÆb˛sTT+~
ô|fi¯fl+fÒ ô|<ä› •ø£åì
yÓTT>ΣT&É+fÒ ùd«#êà uÛÑø£å≈£î&Éì
y˚T+ bÕ*∫à ô|+∫q »q+˝À dü>Σy˚T
eTeTà*ï $uÛÑõ+∫ bÕ*k˛Ô+<äì!
á ø£$‘· sêdæ+~ kÕ$Á‹. á ø£$‘·
e÷]à 1984 Ä+Á<ÛäCÀ´‹ yês¡|üÁ‹ø£˝À
Á|ü#·T]‘·+ nsTT+~. kÕ$Á‹ mes¡ì á ‘·s¡+
ø£e⁄*ï n&ç–‘˚ #ê˝≤eT+~øÏ ‘Ó*j·Tø£ b˛e#·TÃ.
n≥Te+{Ï yêfi¯flø√dü+ kÕ$Á‹ |ü]#·j·T+. y˚T 18 Ä$&É
|ü⁄{Ϻqs√E. ˇø£ÿ ªã+~b˛≥T¢μ ø£$‘·‘√H˚ Ä$&É ù|s¡T
e÷s√à–b˛sTT+~ n|üOE{À¢. uÛ≤s¡‘·<˚X¯ ÅdüÔû |ü⁄s¡Twü dü+ã+<Ûë\˝Àì
ˇø£ ø£s¡ÿX¯ yêdüÔyêìï #ê˝≤ düT\Te⁄>± >ΣT+&Ó |ü–˝Ò |ü<äΔ‹˝À ˇø£
∫qï ø£$‘·˝À ‘˚*ÃbÕπskÕsêyÓT. eTq s¡ø£Ô+˝À Ç+øÏb˛j˚T $<Ûä+>±
e÷eT÷\T e÷≥˝À¢ #=s¡ã&ɶ ìs¡+≈£îX¯ |æ‘·èkÕ«eT´ uÛ≤eC≤˝≤ìï
ÄyÓT m‹Ô#·÷bÕs¡T. 20j˚Tfi¯fl ej·TdüT˝À á ø£$‘· #·~$ nXÊ+‹øÏ
>ΣT¬s’qyêfi¯fl˝À¢ H˚q÷ ˇø£&çì.
sê»eT+Á&çøÏ #Ó+~q kÕ$Á‹ y˚T 18, 1949q »ìà+∫
nø√ºãsY 4, 1991q #·ìb˛j·÷s¡T. ‘·q 42 @fi¯fl J$‘·+˝À
n‘·´~Ûø£ uÛ≤>Σ+ |æ‘·èkÕ«eT´ uÛ≤eC≤˝≤ìøÏ e´‹πsø£+>± b˛sê&Üs¡T.
dü+|üqï ø£åÁ‹j·T ≈£î≥T+ã+˝À |ü⁄{Ϻq ÄyÓT ‘·q ‘·*¢ J$‘·+
ø£*–+∫q y˚<äq qT+&ç ø£$ nj·÷´s¡T. yêfi¯fl neTà n+fÒ ÄyÓT≈£î
|æ∫à Áù|eT. Hê ø£qï‘·*¢ – Hê ‘=* >ΣTs¡Ty˚ ø±<äT, ‘=*H˚düÔ+,
‘=*ÁuÛ≤‘·, ‘=*Á>Σ+<Ûä+, ‘=*bÕ≥, ‘=*u§eTà≈£÷&É e÷ ny˚Tà
Hê≈£î. n\dæb˛j˚T≥|ü⁄OE&ÉT |üfÒº ìÁ<ä, >ΣT+&Ó uÛ≤s¡yÓTÆq|ü⁄OE&ÉT e#˚Ã
ø£˙ïs¡T, nee÷q+ ø£*–q|ü⁄OE&ÉT Hê ìs¡düq ‘Ó|ü&ÜìøÏ e#˚Ã
»«s¡+, <ëìï ‘·–Z+#·Tø√yê\ì
H˚qqT≈£î+fÒ Wwü<ÛäeT÷, ˝Ò∫
‹s¡>±\qT≈£î+fÒ nqïeT÷, n~
düVæ≤+#·<äqT≈£î+fÒ nqTbÕqeT÷, Ä
‘·sê«‘· ìÁ<ä sê≈£î+&Ü #Ó|æOE+#·T≈£îH˚
ø£<Πë – n˙ï e÷ ny˚Tà. ‘·q ‘·*¢ì
m<ä>Σ˙j·T≈£î+&Ü #˚dæ, ÄyÓT ˝Àì
düè»Hê‘·àø£‘·ì #·+ù|dæq ‘·+Á&ç˝À
|æ‘·èkÕ«eT´ $X¯«s¡÷bÕìï #·÷kÕs¡T.
n+<äTπ≈ Äj·Tq+fÒ |üs¡eT<˚«wü+. 1969
˝À kÕ$Á‹øÏ $yêVü≤+ »]–+~.
‘·q‘·*¢øÏ »]–q nqTuÛÑey˚T ‘·qø°
m<äT¬s’+~. ÄyÓT˝Àì #Ó’‘·q´+
ô|s¡T>ΣT‘·Tqïø=B› >ΣèVü≤kÕúsTT˝À ÄyÓT
b˛sê≥+≈£÷&Ü ô|]–+~. ø=ìï
dü+e‘·‡sê\bÕ≥T ‘·q<Ó’q ñìøÏ ø√dü+,
Ä‘·à>ös¡e+ ø√dü+ #˚dæq b˛sê≥+‘√ kÕ$Á‹ sê≥T‘˚* b˛j·÷s¡T.
<=]øÏq |ü⁄düÔø£eT˝≤¢ #·~y˚yês¡T. ‘·s¡T#·T>± |üÁ‹ø£\øÏ, πs&çjÓ÷øÏ
ñ‘·Ôsê\T sêùdyês¡T. ÄyÓTHÓe¬s’Hê sê»eT+Á&ç kÕ$Á‹ nHêï,
Á|üuÛÑ kÕ$Á‹ nHêï, πs&çjÓ÷ kÕ$Á‹ nHêï bı+–b˛j˚Tyês¡T.
s¡+>ΣHêj·Tø£eTà >±] sêe÷j·TD $wüeèø£å+ kÕ$Á‹ J$‘êH˚ï
e÷πsÃdæ+~. ø£≥Tºã≥º\‘√, Ç<ä›s¡T |æ\¢\‘√ >ΣèVü≤|ü+»s¡+ qT+&ç
u…’≥|ü&ܶsêyÓT. sê»eT+Á&ç ˝Àì sêCÒ+Á<äq>ΣsY ˝À ˇø£ |üP]>ΣT&çôd
n<Ó›≈£î rdüTø=ì ø=‘·Ô J$‘êìï yÓTT<ä\Tô|{≤ºs¡T. μdüe÷#ês¡+μ
|üÁ‹ø£˝À ñ<√´>±ìøÏ ≈£î~sês¡T. ùV≤‘·Tyê<ä dü+|òüT+˝Àq÷,
sê»eT+Á&ç kÕVæ≤r y˚~ø£ ˝Àq÷ düuÛÑT´\j·÷´s¡T. kÕVæ≤ry˚~ø£
<ë«sê ÄyÓT≈£î m+‘√eT+~ düìïVæ≤‘·T\T, Äràj·T$T‘·è\÷
<=]ø±s¡T. eT˝≤¢ÁbÕ>Σ&É sêe÷sêe⁄, yêÁ&˚e⁄ ∫qMs¡uÛÑÁ<äT&ÉT,
j·TÁsêÁ|ü>Σ&É, k˛eTj·÷E\T, >√|”#·+<é, >Σ+<Ûä+ Hê>ΣdüTÁãVü≤àD´+
e+{Ïyês¡T ÄyÓT $T‘·è\T. s¡+>ΣHêj·T ø£eTà>±]‘√q÷
kÕìïVæ≤‘ê´ìï ô|+#·T≈£îHêïs¡T. ÄyÓT e÷]ÿ‡C≤ìï u≤>± n<Ûä´j·Tq+
#˚kÕs¡T. nsTT‘˚ e÷]ÿ‡düTº\T>± #Ó|ü⁄OE≈£îH˚ yêfi¯fl˝Àì |ü⁄s¡TcÕ~Ûø£´
Á|ües¡Ôqì rÁe+>± e´‹πsøÏ+∫, yêfi¯fl <äèwæºøÏ ã\+>±
rdüT¬≈fi‚flyêfi¯ófl. ‘·q˝Àì |ü⁄s√>±$Tì s√Es=Eø°
kÕ$Á‹
` ns¡D´ ø£èwüí
(ø£$ kÕ$Á‹ >±] »j·T+‹ y˚T 18 dü+<äs¡“¤+>±)
ìyê[
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 29
|ü<äTHÓøÏÿ+#·T≈£îHêïs¡T. ˇø£kÕ] sê»eT+Á&ç $Áø£+ Vü‰˝Ÿ ˝À sê&çø£˝Ÿ‡
ô|{Ϻq düuÛÑì b˛©düT\T uÛÑ>Σï+ #˚dæ Ä&É|æ\¢\‘√ <äTs¡TdüT>±
Á|üe]Ô+∫q|ü⁄OE&ÉT ÄyÓT b˛©düT\‘√≈£÷&Ü |òüTs¡¸D |ü&ܶs¡T. Ä
dü+<äs¡“¤+˝À ÄyÓTì ≈£÷&Ü n¬sdtº #˚dæ 15 s√E\T C…’\T˝À
ñ+#ês¡T. Ä π≈düT e\¢ ÄyÓT #ê˝≤ Çã“+~ |ü&ܶπsø±˙
u…+uÒ˝…‹Ôb˛˝Ò<äT. Ä ‘·sê«‘· ÄyÓT $XÊK|ü≥ï+ ª&Éø£ÿHé Áø±ìø£˝Ÿμ
˝À Å|üP|òt Ø&ÉsY >± ñ<√´>Σ+˝À #˚sês¡T. Ä dü]π≈ ÄyÓT {Ï._.
n\‡sY ‘√ u≤<Ûä|ü&˚yês¡T. ‘·q Äs√>±´ìï <ës¡TD+>± ìs¡¢ø£å´+
#˚kÕs¡T. s√Es√Eø° ø£è•+∫b˛j·÷s¡T. ñ<√´>Σ+ e÷ì|æ+#˚dæ
ÄyÓTì {Ï._. ÄdüOEÁ‹˝À #˚]OE+#ês¡T $T‘·è\T, |æ\¢\T. ◊<ä&ÉT>ΣT\
kÕ$Á‹ >±s¡T π≈e\+ 24 øÏ˝À\ ãs¡Te⁄ ‘·÷>±s¡T. á
düeTj·T+˝ÀH˚ H˚HêyÓTqT yÓTT<ä{ÏkÕ] #·÷kÕqT. ÄdüOEÁ‹˝À
ñHêï, Ç+{À¢ ñHêï m|ü⁄OE&ÉT @<√ ˇø£{Ï sêdü÷Ô ñ+&˚yês¡T.
ø£fi¯ófl dü]>Σ ø£ì|æ+#˚$ ø±e⁄. #Óe⁄\T $ì|æ+#˚$ ø±e⁄. Væ≤j·T]+>¥
msTT&é ≈£÷&Ü dü¬s’q |òü*‘·+ Çe«˝Ò<äT. }|æ]‹‘·TÔ\T
bÕ&Ó’b˛j·÷sTT. eT+<äT\T ≈£÷&Ü |üì#˚ùd$ø±e⁄. Ç≥Te+{Ï
dü+<äs¡“¤+˝À ÄyÓT ˇø£ #˚‹ì eTs=ø£ #˚‹‘√ m‹Ô|ü≥Tºø=ì ªeTq˝À
eTq+μ nH˚ |ü⁄düÔø£ düMTø£å s¡#·q #˚j·T≥+ #·÷kÕqT. eTè‘·T´e⁄
nìyês¡´+ nqï Ä dæú‹˝À ÄyÓT≈£î n˝≤ sêj·÷\ì m˝≤
nì|æ+#˚<√, ndü˝≤ Bø£å @$T{À n+‘·TãfÒº~ø±<äT. ndü\T
nHês√>Σ´+ ‘·q≈£î dü+ã+~Û+∫q $wüj·T+>± nqT≈£îH˚yês¡T
ø±<˚yÓ÷ nì|æ+#˚~. ø=~›>± Äs√>Σ´+ ≈£î<äT≥ã&ç‘˚ eT∞fl
ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ bÕ˝§ZHê\+&û nH˚yês¡T $T‘·è\‘√. $XÊK˝À ÄyÓTqT
ø£+{ÏøÏ ¬s|üOE>± ø±bÕ&ÉT≈£îqï~ ÄyÓT Ç<ä›s¡T ≈£îe÷¬sÔ\T, Ç+ø±
ø±s=OEπswüHé u≤+ø˘ ˝À |üì#˚ùd k˛eTj·÷E\T. ~e+>Σ‘·
XÊ+‘·≈£îe÷]>±s¡T ≈£÷&Ü ÄyÓT≈£î m+‘·>±H√ düVü≤ø£]+#ês¡T.
ÄyÓTqT ‘·eT Ç+{ÏøÏ rdüTø=#·TÃ≈£îHêïs¡T ≈£÷&Ü. ÄK]øÏ nø√ºãsY
4, 1991q ÄyÓT #·ìb˛j·÷s¡T. $s¡dü+ ø£ècÕíu≤sTT >±s¡T,
XÊ+‘·≈£îe÷] >±s¡T <ä>ΣZs¡T+&ç nH˚ø£ nyê+‘·sê\qT ‘√dæ|ü⁄∫Ã,
ÄyÓT ∫e] ø√¬sÿqqTdü]+∫ ÄyÓT X¯Øsêìï ªøÏ+>¥ C≤sY® Vü‰dæOE≥˝ŸμøÏ
n|üOE–+#ês¡T. Ä s¡ø£+>± ÁoÁoøÏ rs¡ì ∫e]ø√]ø£ kÕ$Á‹ >±]øÏ
r]+~. ÄyÓT ‘·q kÕVæ≤‘ê´H˚ï ø±≈£î+&Ü, X¯Øsêìï ≈£÷&Ü á
düe÷C≤ìπ≈ e~*ô|{Ϻ yÓ[flb˛j·÷s¡T.
kÕ$Á‹ ã+~b˛≥T¢ ‘·sê«‘·H˚ Åd”Ô $eTTøÏÔyê<ä ø£$‘·«+
ñ<Ûäè‹q+<äTø=qï<äì $eTs¡Ù≈£î\ n+#·Hê. #˚≈£÷] sêe÷sêe⁄>±s¡T
á ø£$‘·ì ª#˚sê‘·\Tμ˝À düMTø£å #˚dæ ÁbÕ#·Tsê´ìï ø£*OE+#ês¡T. Ä
ø£$‘·ì <˚X¯+ q\TeT÷\˝À¢ nH˚ø£ $X¯«$<ë´\j·T dü<ädüT‡˝À¢ #·~$
$ì|æ+#˚yês¡T. nH˚ø£ uÛ≤wü˝À¢øÏ ‘·s¡T®e÷ nsTT+~ Ä ø£$‘·. á
ø£$‘·ì Ĭs¢Hé C…’&é, #˚sê Ç+^¢wt ˝ÀøÏ nqTyê<ä+ #˚kÕs¡T. ô|+–«Hé
yê] ô|ò$Tìdtº bıj·TÁ{°˝À Á|ü#·T]‘·+ ≈£÷&Ü nsTT+~.
kÕ$Á‹>±s¡T eTs¡DÏ+∫q ‘·s¡Tyê‘· ÄyÓT $T‘·è\+ ˇø£
dü+düàs¡D dü+∫ø£ì rdüT≈£îsêyê\ì dü+ø£*OE+#ê+. ÄyÓT
s¡#·q\ìï+{Ï˙ ùdø£]+#˚ u≤<Ûä´‘· H˚qT rdüT≈£îHêïqT. ÄyÓT yÓTT‘·Ô+
z bÕ‹ø£ ø£$‘·\T, ø=ìïï yê´kÕ\T, düMTø£å\T #˚kÕs¡T. ny˚
ø±≈£î+&Ü ÄyÓT $T‘·è\T ≈£÷&Ü ÄyÓT‘√ ‘·eT ùdïVü‰ìï
|ü+#·T≈£îHêïs¡T. ÄyÓT s¡#·q\T, ÄyÓT >ΣT]+∫q s¡#·q\‘√ ªkÕ$Á‹μ
nqï |ü⁄düÔø£ìï Hê dü+bÕ<äø£‘·«+˝À eTTÁ~+#êeTT. Hê J$‘·+˝À
n‘·´+‘· ‘·è|æÔì#˚à |üqT˝À¢ Ä |ü⁄düÔø£+ ø√dü+ |üì#˚j·T≥+. qe+ãsY
21, 1992q sê»eT+Á&ç˝ÀH˚ »]–q z düuÛÑ˝À #˚sê>±s¡T
Ä$wüÿ]+#ês¡T. n<˚›|ü*¢, ø£ècÕíu≤sTT, dürwt #·+<äsY Á|üdü+–+#ês¡T.
á |ü⁄düÔø£ Á|ü#·Ts¡D˝À n$T‘·+>± ‘√&ÉOE&çqyês¡T k˛eTj·÷E\T,
s¡y˚Twt #·+Á<ä (ø=H˚ïfi¯fl ÁøÏ‘·+ Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îHêïØj·Tq),
ø£ècÕíu≤sTT >±s¡T. ñ|üOE\ \ø£ÎDsêe⁄ >±] ªã‘·T≈£î|ü⁄düÔø£+μ MT<ä
kÕ$Á‹ #˚dæq düMTø£åì Á|üdüTÔ‘· 9e ‘·s¡>Σ‹ ‘Ó\T>ΣT yê#·ø£+˝À
ˇø£ bÕsƒê´+X¯+>± bı+<äT|üs¡#·≥+ »]–+~. kÕ$Á‹ düà è‹ dü+∫ø£
>ΣT]+∫ n+<äT˝À Á|ü‘˚´ø£+>± ù|s=ÿHêïs¡T
kÕ$Á‹ |ü⁄düÔø£+˝À •˝≤˝À*‘· á ÁøÏ+~ ø£$‘·ì sêXÊs¡T.
á ø£$‘·‘√ kÕ$Á‹>±]øÏ ìyê[ ‘Ó*j·T#˚düTÔHêïqT.
sê©sê\ì |ü⁄e⁄« s¡#·q: •˝≤˝À*‘·
ñ+&É{≤ìøÏ ˝Òø£b˛e&ÜìøÏ eT<Ûä´
<ä÷sêìï ø=\Tdü÷Ô d”‘êø√ø£∫\Tø£ m–¬s[flb˛sTT+~
ÄyÓT m|üOE{Ïø° sêj·Tì ø£$‘·
ÄyÓT ˇø£ $XÊ«dü+, ˇø£ Á|ü‹»„
Äø±XÊìï dü>±ì>± ø√dæ ùd«#·Ã>± m>Σπsdæq |ü‘êø£+
X¯Øs¡|ü⁄ >ΣT&ÉT¶qT |ü>Σ\ø=≥Tº≈£îì
m–¬s[flb˛sTT+~ ÁbÕD+ |æ\¢
#êe⁄ s¡Vü≤dü´+ $|ü⁄OE<ëeTì
j·TeTT&ç‘√ b˛sê&ç uÛÑs¡Ô ÁbÕD≤\T kÕ~Û+∫q
|ü⁄sêD Á|ürø£ ø±<ëyÓT
‘·qø√dü+ Á|ü|ü+#·eT+‘ê XÀ~Û+∫q u≤≥kÕ]
ˇ+≥]‘·Hê\ >ΣTVü≤˝ÀøÏ ùd«#·Ã>± ø±\TyÓ÷|æ
n+‘·{≤ ‘·q n&ÉT>ΣT\ >ΣTs¡TÔ\T y˚dæ yÓ[flb˛sTT+~
nø£åsê\T>± nqTuÛÑyê\qT eT*∫
ø£$‘ê«ìï ø£$‘·«+>± Áù|$T+∫
ìdüs¡Z+>± ‘êqT e÷Á‘·+ nø£åsê˝À¢øÏ ˇ~–b˛sTT+~
Ç|ü⁄&ÉT Hê uÛÑT»MTà<ä d”‘êø√ø£∫\Tø£ e∫à yê*+~
¬sø£ÿ\˝≤¢s¡TÑ·÷ á nø£åsê˝À¢øÏ ‘=+–‘=+– #·÷k˛Ô+~
ìX¯Ùã›+>± ‘·qqT ‘êqT >ΣeTìdüTÔqï kÕ$Á‹˝≤ e⁄+~
30 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
≥T øÏ˝Ÿ m e÷øÏ+>¥ ãsY¶ ` Vü‰s¡OEsY ©
` ñe÷ q÷‘·øÏÿ
|ü⁄düÔø£ düMTø£å
nyÓT]ø±˝Àì ˙Á>√ C≤‹ yê] |ü≥¢ X¯‘êu≤›\ ø±\+
qT+&ç X‚«‘· C≤rj·TT\T »s¡T|ü⁄‘·Tqï n‘ê´#êsê\ì K+&çdü÷Ô
nH˚ø£ qe\\T e#êÃsTT. ªn+≈£î˝Ÿ {≤+dt ø±_Héμ, ªs¡÷{Ÿ‡μ e+{Ï
qe\\T düèwæº+∫q dü+#·\q+ n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚. n˝≤+{Ï
ø√e˝ÀøÏ #Ó+~q |ü⁄düÔø£y˚T á HÓ\ |ü]#·j·T+ #˚j·TuÀ‘·Tqï ª≥T
øÏ˝Ÿ m e÷øÏ+>¥ ãsY¶μμ |ü⁄düÔø£+.
‘·s¡‘·sê\T>± X‚«‘· C≤rj·TT\T
q\¢ C≤‹ yê]ì nD>Σ<=≈£îÿ‘·Tqï|üOE{Ïø°,
n<˚ X‚«‘· C≤‹˝Àì ø=+<äs¡T e÷qe‘ê
yê<äT\T, dü+düÿs¡Ô\T »]|æq b˛sê{≤\T
q\¢ yê] b˛sê≥+˝À u≤dü≥>±
ì*#êj·Tq&É+˝À m˝≤+{Ï dü+<˚Vü≤+
˝Ò<äT. ø±\Áø£y˚TD≤ q\¢ C≤‹ yê]øÏ
u≤ìdü‘·«+ qT+N, »+‘·Te⁄\ e˝Ò y˚{≤&É
ã&˚ ìø£èwüº dæú‹ qT+&ç $eTTø°Ô ø£*–+~.
z≥T Vü≤≈£Lÿ, düe÷q $<ë´eø±XÊ\T
@s¡OE&ܶsTT. nsTT‘˚ #·≥º ã<äΔ+>± Ç˝≤+{Ï
neø±XÊ\T @s¡OE&ç ñ+&Ée#·Tà >±ì, ì‘·´
J$‘·+˝À á düe÷q‘·«+ m+‘·es¡≈£L
bı+<ä\T>ΣT‘·THêïs¡qï~ düe÷»+ |ü≥¢
ˇø£ kÕúsTT ne>±Vü≤q ñqï me]¬ø’Hê
ø£*π> dü+<˚Vü≤+. Ç˝≤+{Ï Á|üX¯ï\øÏ
m|üOE{Ïø£|ü&ÉT s¡ø£s¡ø±˝…’q »yêãT\T
<=]øÏHê Ä düe÷<ÛëHê\T kÕVæ≤‘·´
s¡÷|ü+˝À e∫Ãq|ü&ÉT e÷Á‘·+ n+‘·T˝Òì
dü+#·\Hêìï düèwæºkÕÔsTT.
n˝≤ dü+#·\q+ düèwæº+∫q qe\ ª≥T øÏ˝Ÿ <ä e÷øÏ+>¥
ãsY¶μμ. kÂÿ{Ÿ nH˚ Äπsfi¯fl bÕ|ü #Ó|æOEq≥T¢ sêj·Tã&ç+B ø£<Πä. n+fÒ
ø£<Πä yÓTT‘·Ô+ kÂÿ{Ÿ dü«>Σ‘·+˝À ñ+≥T+<äqï e÷≥. kÂÿ{ŸøÏ ˇø£
nqïj·T´. ù|s¡T C…+. kÂÿ{Ÿ ‘·+Á&ç ù|s¡T n{Ϻø£dt |òæ+#Y. n{Ϻø£dt
Hê´j·Tyê~. ‘·*¢ ˝Òì |æ\¢*<ä›]ì #ê˝≤ n|ü⁄s¡÷|ü+>±
ô|+#·T≈£î+{≤&ÉT n{Ϻø£dt. n‘·qT ˇø£ Ä<äs¡Ùyê~. e÷qe‘ê yê~.
n{Ϻø£dt <äèwæº˝À ;<ë, >=|üOE, s¡+>Σ÷, C≤r, <˚X¯+, ÁbÕ+‘·+
Ç≥Te+{Ï uÛÒ<ë\T ñ+&Ée⁄.. eTqTwüß´\+<äs¡÷ ˇø£ÿfÒ.
n{Ϻø£dt |òæ+#Y n+fÒ Ä ÁbÕ+‘· Á|ü»\øÏ #ê˝≤ >ös¡e+.
n˝≤π> ˇø£ es¡Z+ yê]øÏ #ê˝≤ ø√|ü+ ≈£L&Ü. n{Ϻø£dt e+{Ï
e´≈£îÔ\ e˝Ò¢ ì>ΣZsY‡ ` n+fÒ q\¢ yês¡T ô|ÁfÒ– b˛‘·THêïs¡ì yê]
uÛ≤e+. kÂÿ{Ÿ bıs¡T–+{À¢ ªã÷sê&éμμ nH˚ ˇø£ e´øÏÔ ñ+{≤&ÉT.
m|ü&É÷ ‘·\T|ü⁄\T eT÷düT≈£îì ñ+&˚ Ä $∫Á‘·yÓTÆq e´øÏÔ >ΣT]+∫
Ä }s√¢ ø£<Πä\T ø£<Πä\T>± #Ó|ü≈£î+≥÷ ñ+{≤s¡T. ªã÷μμ ej·TdüT˝À
ñ+&É>± n\¢] ∫\¢]>± ‹s¡T>ΣT‘·÷ me]H√ Vü≤‘·´ #˚kÕ&É˙…
n+<äTπø n‘·ì ‘·*¢ ‘·+Á&ç n‘·ìì
Ç+{À¢ >=\TdüT\‘√ ø£fÒºkÕs¡˙…
n˝≤ ø£{Ϻ y˚dæHê ˇø£kÕ] n‘·qT
n‘·ì ‘·*¢ ø±fi¯ófl ø=]øÏ ‹H˚kÕ&Éì…
Ç+ø± Äø£* y˚dæq|ü&ÉT n‘·qT
m\T≈£\T, |æ\T¢\T, ñ&ÉT‘·\ì ≈£L&Ü
#·+|æ ‹+{≤&Éì… Ç˝≤+{Ï $+‘·
$+‘· ø£<Πä\T Á|ü#ês¡+˝À ñ+{≤sTT.
ªªã÷μμ sêÁ‹ |üP≥ s√&é
MT<äøÏ e∫à ø£ì|æ+∫q yê] MT<ä
<ë&ç #˚dæ ‹H˚kÕÔ&Éì eTs√ø£<Πä. Ç˝≤
∫Á‘· $∫Á‘·yÓTÆq$… ‘êeTT $qïM…
$ì }Væ≤+#·T≈£îqïM ø£*|æ Ä
}]˝Àì |æ\¢\≈£î n‘·ìì #·÷&Ü\H˚
≈£î‘·÷Vü≤\+ s√E s√Eø°
ô|]–b˛‘·÷ ñ+≥T+~. kÂÿ{Ÿ, ÄyÓT
nqï Ç+<äT≈£î $TqVü‰sTT+|ü⁄ ø±<äT.
nsTT‘˚ n{Ϻø£dt e÷Á‘·+ |æ\¢\qT á
$wüj·T+˝À düeT]ú+#·&ÉT. ªªm<äT{Ï
yê]ì >ΣT]+∫ ˇø£ n_ÛÁbÕj·÷ìøÏ
e#˚à eTT+<äT yêfi¯fl #Ó|ü˝À¢ eTq
ø±fi¯ófl+∫, yê] #·s¡à+ øÏ+<ä eTq
>ΣT+&ÓqT }Væ≤+#·T≈£îì Ä˝À∫+#ê*. n|ü&ÉT >±ì ìC≤ ìC≤\T
uÛÀ<ä|ü&Ée⁄…μμ nB n{Ϻø£dt uÛ≤eq.
n<˚ }]˝À ñ<√´>Σ+ dü<√´>Σ+ ˝Òì ˇø£ ‘Ó\¢ yê&ÉT
ªu≤uŸ áyÓ˝Ÿμμ ñ+{≤&ÉT. |æ\¢\T ≈£L&Ü n‘·ì ˝≤H˚ ‹s¡T>ΣTfi¯fløÏ
n\yê≥T |ü&ç ∫qï ∫qï <=+>Σ‘·Hê\T #˚dü÷Ô ñ+{≤s¡T. ‘·q
ô|<ä› ≈£L‘·Ts¡T yÓTsTT˝≤¢ô|’ ˙Á>√ j·TTe≈£î&Ó’q {≤+ sê_HédüHé
n‘ê´#ês¡+ #˚kÕ&Éì ˇø£ s√E u≤uŸ áyÓ˝Ÿ b˛©dt πødt ô|&É‘ê&ÉT.
<ë+‘√ n˝≤ n˝≤ kÕ–b˛‘·Tqï ø£<Πä ˇø£ ô|<ä› eT\T|ü⁄
‹s¡T>ΣT‘·T+~.
{≤+ sê_HédüHé ˙Á>√ j·TTe≈£î&ÉT ø£qTø£ n‘·ì ‘·s¡|òü⁄q
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 31
yê~+#·&ÜìøÏ mes¡÷ eTT+<äT≈£î sês¡T. n{Ϻø£dt Ä πødüTì ‘êqT
yê~kÕÔqì n+{≤&ÉT. ˇø£ ˙Á>√ j·TTe≈£î&çì yÓqπødüT≈£î sêe&É+
q#·Ãø£ Ä }]˝Àì ‘Ó\¢yê]˝À m≈£îÿeeT+~ n{Ϻø£dt≈£î
X¯‘·èe⁄˝…’b˛‘ês¡T. πødüT $#ês¡D ÁbÕs¡+uÛÑ+ ne⁄‘·T+~. n{Ϻø£dt
m+‘· yê~+∫Hê, mìï kÕøå±´\T #·÷|æ+∫Hê nHê´j·Ty˚T
¬>\TdüTÔ+~. {≤+ sê_HédüHé ‘êqT ‘·|ü #˚j·T˝Ò<äì
yÓTT‘·TÔ≈£î+{≤&ÉT. nsTTHê p´Ø n‘·ì e÷≥ $qs¡T. b˛©düT\T
e∫Ãq|ü&ÉT bÕ]b˛j·÷e⁄ ø±ã{Ϻ qTy˚« H˚s¡düTú&ç$ n+≥T+~
pØ´ ãè+<ä+. n{Ϻø£dt |ü≥Tºe<ä\≈£î+&Ü ôV’≤ ø√s¡Tº≈£î yÓfi¯<ëeTì
Á|üj·T‘êï\T yÓTT<ä\Tô|fÒº ˝Àù| {≤+ C…’\T qT+∫ bÕ]b˛e&ÜìøÏ
Á|üj·T‹ï+∫ b˛©düT\ #˚‹˝À eTs¡DÏkÕÔ&ÉT.
{≤+ eTs¡DÏ+∫Hê n{Ϻø£dt MT<ä u≤uŸ áyÓ˝ŸøÏ |ü>Σ
#·˝≤¢s¡<äT. ˇø£ Nø£{Ï sêÁ‹ kÂÿ{Ÿ, C…+ \ MT<ä <ë&ç #˚kÕÔ&ÉT u≤uŸ
áyÓ˝Ÿ. n+‘·˝À Nø£{À¢+∫ ˇø£ e´øÏÔ e∫à u≤uŸ áyÓ˝Ÿì
#·+ù|kÕÔ&ÉT. ‘·eTì ø±bÕ&ç+~ ‘·eT ‘·+Á&˚ nqT≈£î+{≤s¡T |æ\¢\T.
ø±˙ Ç+‘·˝À b˛©düT\ì rdüT≈£îì ãj·T≥qT+∫ ‘·eT ‘·+Á&ç
sêe&É+‘√ ‘·eTì ø±bÕ&ç+~ ‘·eT ‘·+Á&ç ø±<äì mes√ ˇø£
nC≤„‘· e´øÏÔ nì ns¡ú+ #˚düT≈£î+{≤s¡T.
Nø£{À¢ ©\>± yÓ[flb˛‘·Tqï Äø±sêìï >ΣTs¡TÔ |ü≥º&ÜìøÏ
Á|üj·T‹ïdüTÔ+~ kÂÿ{Ÿ. ‘Ó\¢>± bÕ*b˛sTTq #·s¡à+… uÛÑj·T+ uÛÑj·T+>±
dæ>ΣTZ>± #·÷düTÔqï Ä ø£fi¯ófl… m|ü&√ ‘êeTT øÏ{ÏøÏ dü+<äT˝À¢+∫
s¡Vü≤dü´+>± #·÷dæq ªã÷sê&éμμ n‘·H˚ nì >ΣTs¡TÔ|ü&ÉT‘·T+~ kÂÿ{Ÿ.
|ü~ùV≤H˚fi¯ófl>± yÓ\TÔs¡T #·÷&Éì ªã÷μμ… q\T>ΣT]˝ÀøÏ sê˝Òø£ @ø±+‘·
yêdü+ #˚düTÔqï ªã÷μμ…. n‹ düVü≤»+>± |æ\¢*ï ø±bÕ&ç, n+‘˚
HÓeTà~>± ‘·q @ø±+‘·+˝ÀøÏ C≤s¡T≈£î+{≤&ÉT.
X¯Øs¡+ Äø£s¡¸D°j·T+>± ñ+&ç πøe\ u≤Vü≤´ s¡÷|ü+‘√
düe÷»+˝À >ös¡e+ bı+~q u≤uŸ áyÓ˝Ÿ ≈£î≥T+ã+ ˇø£ yÓ’|ü⁄…
#˚j·Tì ‘·|üøÏ ã˝…’b˛sTTq {≤+ sê_HédüHé Ç+ø√ yÓ’|ü⁄….
düe÷»+#˚ n‹ uÛÑj·T+ø£s¡T&ç>± }Væ≤+|üã&ç, yÓ* y˚j·Tã&ç,
|æ\¢\ì ø±bÕ&ç eTs¡˝≤ nC≤„‘·+˝ÀøÏ C≤s¡T≈£îqï ã÷sê&é eTs√
yÓ’|ü⁄ ì\ã&ç eTqøÏ á düe÷»+ >ΣT]+∫ $\TyÓ’q bÕsƒê˝Òy√
#Ó|ü⁄Ôqï≥¢ì|ædüTÔ+~ á qe\ #·<äTe⁄‘·Tqï+‘· ùd|ü⁄.
e÷øÏ+>¥ ãsY¶ n+fÒ eTq ø√øÏ\ ˝≤>± bÕ≥\T
bÕ&ÉT≈£î+≥÷ me]ø° Vü‰ì #˚j·Tì ˇø£ ãTõ® |æ≥º. <äøÏåD
nyÓT]ø±˝À ñ+≥T+~. ªã÷sê&éμμ ≈£L&Ü e÷øÏ+>¥ ãsY¶ ˝≤+{Ï
yê&˚. nedüs¡+ e∫Ãq|ü&ÉT Ç‘·s¡T\øÏ düVü‰j·T+ #˚kÕÔ&˚ ø±˙
m˝≤+{Ï Vü‰˙ #˚j·T&ÉT. me] >ΣT]+N n+‘· ‘·«s¡>± #Ó&ÉT
n_ÛÁbÕj·÷ìøÏ sê≈£L&É<äqï n{Ϻø£dt e÷≥\T |æ\¢\øÏ, eTqø°
≈£L&Ü n|üOE{ÏøÏ ns¡Δ+ ne⁄‘êsTT.
ª≥T øÏ˝Ÿ m e÷øÏ+>¥ ãsY¶μμ qe\ düèwæº+∫q dü+#·\q+
n+‘ê Ç+‘ê ø±<äT. Vü‰s¡OEsY © sêdæq @¬ø’ø£ qe\ Ç~. 1961˝À
BìøÏ |ü⁄*≥®sY nyêsY¶ ≈£L&Ü e∫Ã+~. qe\ sêdæ 50 dü+e‘·‡sê\T
>Σ&ç∫Hê Ç|üOE{Ïø° Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± nH˚ø£ düe÷C≤˝À¢ Çy˚
ndüe÷q‘·\T ñHêïsTT. ùd«‘· esêí\ yêfi¯ófl ˙Á>√\ô|’Hê,
nÁ>Σesêí\T V”≤q C≤‘·T\T>± eTTÁ<ä y˚j·Tã&çq yê]|ü{≤¢,
ã\e+‘·T\T ã\V”≤qT\ ô|’Hê »]ù| <ë&ÉT\˝À Ç|üOE{Ïø° ô|<ä›
e÷πsOEMT ˝Ò<äT. düe÷» |ü]dæú‘·T\qT ø£fi¯fl≈£î ø£{Ϻq≥T¢ $e]+#˚
á qe\ Á|ür ˇø£ÿs¡÷ ‘·|üOEø£ #·<äyê*.
32 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
Á|æj·TyÓTÆq ìs¡à˝≤,
m˝≤ ñHêïyé? ìs¡à\\T #ê˝≤eT+~
ñ+&É≥+‘√ ø=+&˚|üP&ç ìs¡à\ nì|æ*ùdÔH˚
ø±˙ ≈£î<äs¡ì dü+<äs¡“¤$T~. á eT<Ûä´ eTq+
ø£*dæ ≈£L&Ü #ê˝≤ ø±\yÓTÆ+~. ìs¡à˝≤
ìqTï yÓTT<ä{ÏkÕ] #·÷dæ+~ ˙ nø£åsê˝À¢H˚.
j·T+.|òæ˝Ÿ #˚ùd s√E˝À¢ ø£esTTÁ‘·T\
C≤_‘ê˝À qTe⁄«, |òüT+≥kÕ\ ìs¡à\, z˝≤Z,
$eT\ Ç˝≤ Á|üeTT KyÓTÆq yêfi¯ófl+&É&É+‘√
$TeTà\ï+<äØï e´øÏÔ>Σ‘·+>±
ø£\TdüTø√yê\H˚ ñ‘ê‡Vü≤+ #ê˝≤ ñ+&˚~.
$&ç$&ç ø£$‘·\˙ï ô|ò’˝Ÿ #˚düT≈£îH˚<ëìï.
88˝À e∫Ãq ªdü+~>ΣΔ dü+<Ûä´μ ` ø£$‘·«
|ü⁄düÔø£+, 89˝À e∫Ãq q&ç#˚ >±j·÷\T
m+‘· Çwüº+>± #·<äTe⁄ ≈£îHêïH√ ‘Ó˝≤‡!
$»j·Tyê&É˝À ìs¡à˝≤ ùdÿ«sY*<ä›s¡÷
Ä+Á<ÛäCÀ´‹˝À düuŸ m&ç≥s¡T¢>± ñqï|ü&ÉT
sêdæq ø£$‘·\THêïsTT. MT]<ä›s¡÷ u≤\´,
j·TTe ùdïVæ≤‘·T\T ø£<ë! Äs√E*ï+∫
eTqì Ç|üOE{Ï <ëø± ø£*|æ e⁄+∫+~ ø£$‘·«
ùdïVü≤y˚T. ˙*y˚T|òü÷\T e#˚Ã Hê{Ïπø ‘Ó\T>ΣT
kÕVæ≤‘·´+˝À Á|ü•ï+∫ Á|üuÛ≤$‘·+ #˚düTÔqï
Åd”Ôyê<ä ø£$‘·«y˚T ˙ H˚|ü<Πä´+ ø£<ë! ø£<Πä˝À¢
≈£L&Ü n+‘· rÁeyÓTÆq n_Ûe´øÏÔì
ø£q|üs¡#·>Σ\eq&ÜìøÏ ì<äs¡Ùq+
ªX¯Á‘·TdüOEs¡Ùμ ø£<Πä\ dü+|ü⁄{Ï. 2001˝À
nqT≈£î+{≤ e∫Ã+~~. ìs¡à˝≤ Ä f…Æ{Ï˝Ò
Hê≈£î u≤>± q∫Ã+~ ` ªu≤<Ûë X¯|üÔ q~μ
mH√ï mH√ï u≤<Ûä*ï ˇø£ÿ |ü<ä+˝À
#Óù|OEXÊe⁄. Ç~ ≈£L&Ü ãVüQXÊ 1994˝À
nqT≈£î+{≤ e∫Ã+~. |ü]DÏ‹ #Ó+~q
ø£˝≤ìøÏ ì<äs¡Ùq+ 2001˝À e∫Ãq
ªeT©ºH˚wüq˝Ÿ eTT<äT›μ. ù|s¡T #·÷ùd
uÛÑj·T|ü&ܶs¡T ø=+<äs¡T. ≈£î‘·÷Vü≤\+‘√,
ÄdüøÏÔ‘√ #·~yês¡T ø=+<äs¡T. ãTs¡<ä
»\¢&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ês¡T ø=+<äs¡T.
ø£$‘·«y˚T ˝Ò<äT bıeTàqï eTVü‰qTuÛ≤e⁄\÷
ñHêïs¡T ø=+<äs¡T. yêfi¯fl $eTs¡Ù yÓqTø£,
uÛÑj·T+ yÓqTø£, n+^ø£]+#·˝Òì ‘·q+
m+<äT≈£î+<√ eTq≈£î ‘Ó\TdüT ø±ã{Ϻ
qe⁄«≈£îHêï+.
ø±˙, ìs¡à˝≤ qTe«q>±H˚ ≥≈£îÿq
>ΣTs=Ô#˚à ø£$‘· ª˝ÒãsY s¡÷yéTμ. <ëì #·T≥÷º
n*¢q, n\T¢‘·Tqï ª$T‘Yμì yÓTT‘·Ô+ ÁuÒø˘
#˚kÕe⁄. ª¬s’\T |ü{≤º\ MT<ä HêD…+˝≤
$düÔ]+∫q u≤<ÛäqT ø£fi¯fl≈£î ø£fÒº≥T¢ #˚XÊe⁄.
ª˙*y˚T|òü÷˝À¢μ eT∞fl eTTÁ~+∫q ˙ ø£$‘·˝À¢
HêøÏwüºyÓTÆq ªs¡Vü≤düÔ+Á‹μ, ª‘Ó˝≤¢s¡ ø£≥º
ø£e‘·\μ, ªVü≤è<äj·÷ìøÏ ãVüQe#·q+μ,
ªÄπø«]j·T+μ, ªeTs¡D yê+>Σ÷à\+μ,
ªq&ç#˚>±j·÷\Tμ, ªd”¢|æ+>¥ bÕsYºqsYμ >±
Ç˝≤+{ÏyÓH√ï. eTTK´+>± ù|πs¢ ÅdüºsTTøÏ+>¥>±
ñ+{≤sTT. ˝À‘Ó’q nsêúìï, Jeq >±&ÛÉ‘·qT
ø£*– e⁄+{≤sTT. ˙ ø£$‘ê dü+ø£˝≤Hê\˙ï
ªìs¡à\ ø£$‘·«+μ ù|]≥ eTTÁ~+#·≥+ e\¢
ˇø£ düeTÁ>Σ‘· e∫Ã+~. ø=‘·Ô yêfi¯fl≈£î m+‘√
ñ|üjÓ÷>Σ+ ≈£L&Ü. ìs¡à˝≤ qTe⁄«
$»j·Tyê&É˝ÀH˚ |ü⁄{Ϻ, &çÁ^ es¡≈£L nø£ÿ&˚
#·~yêe⁄ ø£<ä÷! ø£$‘·«y˚T ø±≈£î+&Ü Ç‘·s¡
Á|üÁøÏj·T˝…’q, ø£<Πä\÷, yê´kÕ\÷, ôdf…ÆsY‡
˝≤+{Ï$ m≈£îÿe>±H˚ sêXÊe⁄. »s¡ï*dtº>±H˚
˙ J$‘·+ Ä–b˛≈£î+&Ü qTe⁄« #˚dæq
s¡ø£s¡ø±\ ñ<√´>±\ e\¢ nH˚ø£
J$‘êqTuÛÑyê\˙ï edüTÔ $düÔè‹ì ô|+#êsTT.
n+<äTπø n+‘·dü÷‡Á‘·+>± Åd”Ôyê<äy˚T
ñqï|üOE{Ïø° edüTÔ $düÔè‹ nbÕs¡+>±
@s¡OE&ç+~. Á|ü‹ ø£$‘ê $\ø£åD‘·qT
dü+‘·]+#·T≈£î+~. uÛ≤erÁe‘·, >±&ÛÉ‘·
m≈£îÿee«&É+ e\¢, @ ø£$‘ê #·~yêø£ ≈£L&Ü
ˇ~*ô|≥º<äT. Ä˝À∫+|üCÒdüTÔ+~. ÄÁ>ΣVü‰ìï
s¡–*düTÔ+~. ÄÅs¡›‘·qT $T>ΣT\TdüTÔ+~.
ªÇ+&çj·THé *≥πs#·sYμ, ¬ø«dtº, ‘êHê ˝≤+{Ï
|üÁ‹ø£˝À¢ Ä+>±¢qTyê<ë\T n#·Ãj·÷´sTT.
ø£qï&É, ñs¡÷›, ‘·$Tfi¯ uÛ≤wü˝À¢øÏ nqTyê<ë
\÷ e#êÃsTT. m+‘√ Á|ü‹cºÕ‘·àø£yÓTÆq
ª≈£îe÷s¡Hé ÄXÊHé H˚wüq˝Ÿ nyêsY¶μqT 90˝À
nqT≈£î+{≤ qTe«+<äTø√e&É+ z eT+∫
C≤„|üø£+. ‘Ó\T>ΣT j·T÷ìe]‡{° nyêsY¶‘√
bÕ≥T ªn+uÒ<äÿsY esYÿ ‡μ Á{≤H釽Ò{Ï+>¥
{°yéT˝À |üì#˚dü÷Ô, zô|Hé j·T÷ìe]‡{° yê]
Ä&çjÓ÷ ˝…düHé‡ ≈£L&Ü #ÓbÕOEe⁄ ø£<ë!
ª&É “+>¥ Ä]ºdtºμ>± ø=Hêïfi¯ófl |üì#˚dæq
nqTuÛÑe+˝À ˇø£ eT+∫ b˛jÓT+ ªdæ+øÏ+>¥μ
e∫Ã+~. mø£ÿ&Ü ‘·\e+#·ì, Á|ü•ï+#˚
‘·‘·«+ ñ+&É≥+ e\¢, ns¡ú+ #˚düTø=H˚
Áø£eT+˝À ne÷j·Tø£‘·«+ ñ+&É≥+ e\¢
ø=ìï ø=ìï dü+<äsꓤ˝À¢ qwüºy˚T »]–+<äì
Hêø£ì|ædüTÔ+~. |ü⁄s¡Twü Á|ü|ü+#·+ düèwæº+∫q
ôV’≤sêØÿ\ #·Á≥+˝ÀøÏ, b˛{° <Û√s¡DÏ˝ÀøÏ
yÓfi¯fl&É+ eTqπø qwüºeTì ªz˝≤Zμ, ª˙*
y˚T|òü÷\Tμ eTT+<äTe÷≥˝À ≈£L&Ü nHêïs¡T.
eTq*ï eTq≈£î <ä÷s¡+ #Ój·T´{≤ìø°,
m*$TH˚wüHéøÏ >ΣT] #Ój·T´ {≤ìø° »]π>
Á|üj·T‘·ï$T~. ˙≈£î ‘Ó*j·Tì $wüj·T+
ø±<äqTø√ Ç~. m+<äTø√ ˙‘√ e÷{≤¢&Ü\
ìOE+∫+~ n˝≤. n+‘˚. ªs¡+>Σe*¢μ nyêsY¶
e∫Ã+~ø£<ä÷! >Σ‘· dü+e‘·‡s¡+eTqT≈£î+{≤
ªneTè‘·\‘·μ ` nyêsY¶ e∫Ã+~. ‘·qT Åd”Ô
s¡#·sTT‘·\≈£î n_Ûq+<äq s¡÷|ü+˝À ÇdüTÔqï
ªn|ü⁄s¡÷|üμ nyêsY¶ ì»+>± n|ü⁄s¡÷|üy˚T.
ìs¡à˝≤ ˙‘√ Ç+ø± #ê˝≤ e÷{≤¢&Ü\ì
e⁄+~. ø±˙ düú˝≤uÛ≤e+ e\¢ ás√EøÏø£
Äù|düTÔHêï. ˙ bò˛Hé HÓ+ãsY |üì#˚j·T&É+
˝Ò<äT. Á|üj·T ‹ï+N Á|üj·T‹ï+∫ $düT>=
∫Ã+~. ªø±˝ÒÃdüTμ ‘·THêï |òü*‘·+ ˝Ò<äT. ø=‘·Ô
HÓ+ãsY Hê≈£î |ü+|ü⁄ ‘·©¢!
– ˙ •˝≤˝À*‘·
es¡Ôe÷q ˝ÒK
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 33
yÓ’XÊK bÂs¡í$T
sêÁ‹. ¬s+&ÉTqïs¡
y˚fi¯ @fi¯fl øÏ+<ä≥
á sêÁ‹ ˇø£
e÷qe⁄&ÉT ‘·qì
y˚~ÛdüTÔqï Á|üX¯ï\
qT+∫ ãj·T≥
|ü&ܶ&ÉT. Äj·Tq
nqTuÛÑ$+∫q $eTT
øÏÔ m≥Te+{Ï<√
>±ì, Äj·Tq
kÕìï<Ûä´+˝ÀøÏ e∫Ãq yêfi¯ófl, Äj·Tq e÷≥\T $qïyêfi¯ófl, Äj·Tìï
‘·\T#·T≈£îqï yêfi¯Sfl≈£L&Ü >=|üOE Á|üXÊ+‹ bı+<˚s¡T, bı+<äT‘·÷
edüTÔHêïs¡T.
m|üOE{Ïø° ‘Ó\¢yês¡<ë nì|æ+#˚ uÛÑj·÷qø£yÓTÆq sêÁ‹˝≤+{Ï
J$‘·+ >Σ&ç|æqyêfi¯fløÏ ≈£L&Ü Äj·Tq e÷≥ $q>±H˚ J$‘·+
q&çy˚dü$ yÓHÓï\sêÁ‹˝≤>± e÷]b˛sTT+~. Ä nqTuÛÑyêìï y˚\
@fi¯ófl>± ø£e⁄\T, •\TOE\T, ∫Á‘·ø±s¡T\T, jÓ÷>ΣT\T mH√ï $<Ûë\
Á|üø£{Ïdü÷ÔH˚ ñHêïs¡T.
n{≤¢+{Ï kÕ«qTuÛÑeø£<ΠäHê˝À¢ <Π˚Ø>±<Πä\øÏ mH√ï
Á|ü‘˚´ø£‘·\THêïsTT. n$ ‘=* uÖ<äΔ düHê´dæqT\T #Ó|ü≈£îqï
ø£<ΠäHê\T. yêfi¯fl+‘ê <ë<ë|ü⁄>± ãT<äTΔ&ç düeTø±*≈£î\T. Ä ø£$‘·\˙ï
≈£L&Ü #ê˝≤es¡≈£î ãT<äTΔ&ç ø±\+ Hê{Ïy˚. ø£˙dü+ Áø°.|üP eT÷&Ée
X¯‘êã›+ Hê{ÏøÏ n$ Ç|ü&ÉT \uÛÑ´eTe⁄‘·Tqï s¡÷|ü+
dü+‘·]+#·T≈£îHêïj·Tì #Ó|üOEe#·TÃ.
Ä $<Ûä+>± n$, ãVüQXÊ y˚<äø±\ ø£esTTÁ‘·T\ ‘·sê«‘·
yÓTT<ä{Ï ø£esTTÁ‘·T\ ø£$‘·\T. ø±ì y˚<ë˝À¢ Åd”Ô ãTTwüß\T <ä]Ù+∫q
dü÷ø±Ô\T #Ó<äTs¡TeT<äTs¡T>± ø£ì|æùdÔ, á ø£$‘·\˙ï ˇø£
dü+ø£\q+>± s¡÷bı+<˚sTT. n+fÒ, <Π˚Ø>±<Πä\T, Á|ü|ü+#·
kÕVæ≤‘·´+˝ÀH˚, Åd”Ô\ ‘=* kÕVæ≤‘·´ dü+ø£\q+, ‘=* ø£$‘ê
dü+ø£\q+. Ç$ ø£$‘·\T e÷Á‘·y˚T ø±ø£ kÕ«qTuÛÑe ø£<ΠäHê\T ≈£L&Ü
ø±ã{Ϻ Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ ‘=* Ä‘·àø£<ΠäHê‘·àø£ kÕVæ≤‘·´ dü+ø£\q+
≈£L&Ü.
Ç+‘· $•wüº‘· ñqï|üOE{Ïø°, @ ø±s¡D+ #˚‘·H√, <Π˚Ø>±<Πä\øÏ
Áø°.X¯ 6e X¯‘ê_› <ëø±, n+fÒ <Ûäs¡àbÕ\T&ÉH˚ Äj·Tq yê´U≤´q+
sêdæ+<ëø± sêe\dæq >ΣT]Ô+|ü⁄ sê˝Ò<äT. Ä ‘·sê«‘· ≈£L&Ü, ∫e]øÏ
ìqï yÓTTqï{Ï <ëø± ≈£L&Ü Á|ü|ü+#êìøÏ <Π˚Ø>±<Πä\ >ΣT]+∫
‘Ó*j·Te\dæq+‘·>± ‘Ó*j·T˝Ò<äT. 1883˝À bÕ© f…ø˘º‡ kıôd’{°
yê]ø√dü+ ]#·sY¶ |æXËÃ˝Ÿ #˚dæq nqTyê<ä+‘√ yÓTT<ä\T≈£îì mH√ï
nqTyê<ë\T e∫Ãq|üOE{Ïø°, yê{Ï˝À ¬s’dt &˚$dt e+{Ï eTVü≤˙j·TT&ç
nqTyê<ä+ ≈£L&Ü ñqï|üOE{Ïø°, 21e X¯‘êã›+ yÓTT<ä\j·÷´ø£H˚
<Π˚Ø>±<Πä\ MT<ä Á|ü|ü+#·+ ì»+>± <äèwæº ô|{Ϻ+<äì #ÓbÕOE*. n+<äT˝À
uÛ≤>Σ+>±, eT÷]Ô ø±¢dæø£˝Ÿ ˝…’ÁãØ yê]ø√dü+ #Ûê¬s¢dt Vü‰*¢ùd #˚dæq
nqTyê<ä+ Theregatha, Poems of The First Buddhist Women
(2015) eTquÀ{Ïyê]øÏ \_Û+∫q >=|üOE ø±qTø£.
<Π˚s¡ nH˚ |ü<ä+ düú$s¡ nH˚ |ü<ä+ ‘ê\T≈£î bÕ∞s¡÷|ü+.
düú$s¡yê<äT\T ãT<äTΔD°ï, dü+|òü÷˙ï, <Ûäsêà˙ï qeTTà≈£îqï ‘=*‘·s¡+
uÖ<äTΔ\T. <Π˚Ø\+fÒ düHê´dæqT\T. ãT<äTΔ&ÉT ‘êqT Á|üe∫+∫q
<Ûäsêàìï nqTwæº+#·&É+ ø√dü+ ˇø£ uÖ<äΔ _Û≈£åî dü+|òü÷ìï @sêOE≥T
#˚dæq|üOE{Ïø°, n+<äT˝À #ê˝≤ø±\+ <ëø± Åd”Ô\øÏ Á|üy˚XÊìï
nqTeT‹+#·˝Ò<äT. n{≤¢ Äj·Tq nqTeT‹+∫q yÓTT<ä{Ï uÖ<äΔ
düHê´dæì, Äj·Tq |æq‘·*¢, Äj·Tìï ∫qï|üOEDTí+∫ ô|+∫ ô|<ä›
#˚dæq eTVü‰Á|üC≤|ü‹ >ö‘·$T.
ÄyÓT‘√ düVü‰ 70 eT+~ uÖ<äΔ düHê´dæqT\ nqTuÛÑe
ø£<ΠäHê\T ø£$‘·«y˚T <Π˚Ø>±<Πä\T. Ä &Óu…’“ eT+~‘√ bÕ≥T, eTs=ø£
530 eT+~ düHê´dæqT\T ≈£L&Ü ¬s+&ÉT ø£$‘·˝À¢ ø£ì|ækÕÔs¡T. n+fÒ
yÓTT‘·Ô+ 600 eT+~ düHê´dæqT\ nqTuÛÑyê\qïe÷≥.
Ä &Óu…’“ eT+~ düHê´dæqT\ nqTuÛÑyê\ìï{Ï˙ ø£*|æ
sêùdÔ n<=ø£ Ç‹Vü‰düeTe⁄‘·T+~. <ëìø£<˚ ˇø£ $düÔè‘·,
$cÕ<äeTj·T, $düàj·Tø±s¡ø£ Á|ü|ü+#·+. n+<äT˝À Áu≤Vü≤àD, ø£åÁ‹j·T
≈£î≥T+u≤\≈£î #Ó+~q Åd”Ô\T e÷Á‘·y˚T ø±ø£, XÊ≈£î´\÷, *#·Ã¤e⁄\÷
≈£L&Ü ñHêïs¡T. dü+|üqï es¡Ô≈£î\ ≈£îe÷¬sÔ\T, uÛ≤s¡´\T ñHêïs¡T.
ãT<äTΔ&ÉT »ìà+∫q XÊø£´e+XÊìøÏ #Ó+~q Åd”Ô\‘√ bÕ≥T Äj·Tq
dæ<ëΔs¡Tú&ç>± J$+∫q|ü&ÉT Äj·Tq≈£î düVü≤#·s¡T\T>±
dü+‘√cÕìï∫Ãq Åd”Ô\T ñHêïs¡T. _+_kÕs¡T&ç n+‘·’|ü⁄sêìøÏ
#Ó+~q Åd”Ô\‘√ bÕ≥T, Á|üùdqõ‘·TÔ k˛<ä], <Π˚s¡eTVü‰ø£dü‡|ü⁄&ç uÛ≤s¡´,
kÕ]|ü⁄‘·TÔ&ç eTT>ΣTZs¡T #Ó˝…¢fi¯Sfl, Ä\$ø£ sêE ≈£L‘·Ts¡T, ø√dü\
Á|ü<ÛëqeT+Á‹ ≈£îe÷¬sÔ ≈£L&Ü ñHêïs¡T. dæ<ëΔs¡ú>ö‘·eTT&ç |æq‘·*¢
eTVü‰e÷j·T >ö‘·$T‘√ bÕ≥T, n+u≤bÕ*‘√ düVü‰ q\T>ΣTs¡T y˚X¯´\T
≈£L&Ü ñHêïs¡T. düTdü+|üqï J$‘êìï #·÷dæq Åd”Ô˝Ò ø±ø£, ù|<ä]ø£+,
uÛÑ]+#·˝Òì <äTK+, >Σs¡“¤XÀø£+ #·$#·÷dæq Åd”Ô\T, eTè‘·T´e⁄ ˝Òì
ˇø£ÿ Ç+{ÏqT+∫ ≈£L&Ü >ΣTô|OE&ÉT Äyê\T ‘˚˝Òø£b˛sTTq øÏdü>ö‘·$T
Á|ü‘˚´ø£+
` yêÁ&˚e⁄ ∫qMs¡uÛÑÁ<äT&ÉT
<Π˚Ø ø£<Πä\T
34 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
≈£L&Ü ñHêïs¡T. nHê<Πä|æ+&É≈£î&ç Ç+{À¢ |üì#˚dæq <ëdæ‘√ bÕ≥T,
ìsꓤ>Σ´Åd”Ô\T, |æ\¢\T ‹+&çô|≥º≈£î+&Ü Ç+{À¢qT+∫ ãj·T≥øÏ
yÓfi¯fl>={Ϻqyêfi¯ófl, <äTsêàs¡TZ&Ó’q uÛÑs¡Ôì uÛÑ]+#·˝Òø£ n‘·DÏí #·+ù|dæq
ã<äΔ≈£î+&É\πø• e+{Ï Åd”Ô\T ≈£L&Ü ñHêïs¡T.
ˇø£ÿ e÷≥˝À #ÓbÕOE\+fÒ, Áø°düTÔ |üPs¡«|ü⁄ 6e
X¯‘êã›eT+‘ê á ø£$‘êdü+ø£\q+˝À ø£ì|ædüTÔ+~. >=|üOE
$wüj·Ty˚T$T≥+fÒ, n≥Te+{Ï $$<Ûä, $s¡T<äΔ H˚|ü<Πë´\ qT+&ç
e∫Ãq Ä Åd”Ô\+‘ê ˇø£ dü+|òüT+>±, ˇø£ k˛<äs¡düe÷»+>±
e÷s¡>Σ\>Σ&É+, eTq>Σ\>Σ&É+. Ç|ü&ÉT s¡ø£s¡ø±\ nD∫y˚‘·\ qT+∫
‘·|æOE+∫ Åd”Ô\ì ˇø£ÿ‘êe⁄q dü+|òüT{Ï‘· |üs¡#ê\ì Ç|ü&Ó+<äs√
ø√s¡T≈£î+≥THêï Ä Á|üj·T‘êï\T |üP]Ô>± |òü*+#·&É+ ˝Ò<äT. ø±ì
<Π˚Ø>±<Πä˝À¢ ø£qe#˚à associated humanity ãT<äTΔ&ç ny˚Tj·TyÓTÆq
e´øÏÔ‘·«+ e\¢ kÕ<Ûä´|ü&ç+<ë, ˝Òø£ Ä Åd”Ô\ ø£s¡TD≤eTj·T J$‘ê\e\¢
dü+|òüT{Ï‘·|ü&ç+<ë #Ó|üOE&É+ ø£wüº+. á dü+ø£\q+, $$<Ûä Åd”Ô\
nqTuÛÑe ø£<ΠäHê\T>± ≈£L&Ü m+‘√ $\TyÓ’q<˚. n+‘˚ø±ø£, Ä
Åd”Ô\T ‘·eT J$‘·+˝À ˇø£ dü+≈£åî_Û‘· ø£åD+˝À me]øÏ yês¡T bı+~q
epiphany e\¢, Ç<=ø£ Ä<Ûë´‹àø£ s¡#·Hêdü+|ü⁄{Ï ≈£L&Ü. ø±ì á
¬s+&ç+{Ïø£Hêï ≈£L&Ü á dü+ø£\q+ $\Te BH√¢ì ø£$‘·«+˝À
ñ+~. eTTK´+>± n+u≤bÕ* ø£$‘·.
ãT<äTΔ&çø±\+ <ëø±, ˇø£ eTìwæ J$‘·+˝À ø√s¡Tø√>Σ\
n‘·´+‘· $\TyÓ’q n+X¯+ Á‘·sT÷$<ä´ (eT÷&ÉTy˚<ë˝À¢q÷
bÕs¡+>Σ‘·T\T ø±e&É+)qT bı+<ä&Éy˚T. ø±ì Ä neø±X¯+ ø=+<ä]øÏ
e÷Á‘·y˚T n+<äTu≤≥T˝À ñ+&˚~. düe÷»+˝À n~Ûø£uÛ≤>Σ+ eTTK´+
Åd”Ô\øÏ n~ n+<äTu≤≥T˝À ˝Ò<äH˚ #Ó|üOEe#·TÃ. n≥Te+{Ï
düeTj·T+˝À yêfi¯fløÏ Ä Á‘·sT÷$<ä´ ã<äT\T ãT<äTΔ&=ø£ ‘˚$»®qT
n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ rdüTø=#êÃ&ÉT.
Ä ‘˚$»® eT÷&ÉT $wüj·÷\ >ΣT]+∫q |ü]C≤„q+ :
‘ê$T+‘·<ëø± >Σ&ç|æq J$‘·+ m{≤¢+{Ï~, eTfi≤fl eTfi≤fl ny˚
nqTuÛÑyê\T m+<äT≈£î |ü⁄qsêeè‘·eTe⁄‘êsTT, Ä |ü⁄qsêeè‹ qT+∫
ãj·T≥|ü&É≈£î+&Ü ‘·eTì n&ɶ–düTÔqï<˚$T{Ï. M{Ïì ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ,
‹]– eTfi≤fl n{≤¢+{Ï eTs=ø£ ã‘·T≈£î ã‘·ø£e\dæq n>Σ‘·´+
ñ+&É<äT.
Ç+<äT˝Àì Á|ü‹ ø£$‘·˝Àq÷, Á|ü‹ ø£esTTÁr ‘êqT Ä
eT÷&ÉT $wüj·÷\÷ ‘Ó\TdüTø√>Σ*>±qì Á|üø£{ÏdüTÔ+~. Ä Á|üø£≥q˝À
¬s+&ÉT $X‚cÕ\THêïsTT. yÓTT<ä{Ï~, |ü⁄düÔø±\ø°, |ü+&ç‘·T\ø° e÷Á‘·y˚T
|ü]$T‘·eTsTTq C≤„q+ ‘êqT ≈£L&Ü bı+<ä>Σ*>±q˙— ¬s+&Ée~,
Ä C≤„q+ |ü⁄düÔø±\ e\¢ ø±ø£, ‘·q kÕ«qTuÛÑe+ MT+∫ ‘êqT
‘Ó\TdüTø√>Σ*>±q˙. n+<äTø£H˚, 2500 dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· ≈£L&Ü
Ä ø£$‘·«+ m+‘√ düeTø±©q+>±q÷, m+‘√ dü÷OE¤]Ôe+‘·+>±q÷
$ì|ædüTÔqï~.
Ç+<äT˝À+∫ ¬s+&ÉT ø£$‘·\T MTø√dü+ :
1. <Π˚]ø£
(ãT<äTΔ&ÉT ÄyÓT‘√ n+≥THêï&ÉT)
Ç|ü&ÉT qTe⁄« ≈£L&Ü <Π˚]\‘√ #˚]b˛j·÷e⁄
<Π˚]ø±, ˙ ∫qï|üOE{Ï ù|]|üOE{ÏøÏ kÕs¡úø£yÓTÆ+~
qTe⁄« dü«j·T+>± ≈£î≥Tº≈£îqï u§+‘·
ì+&ÉT>± ø£|ü≈£îì Vü‰sTT>± ìÁ<äb˛,
≈£î+&É˝À <ë∫q eT÷*ø£˝≤>±
˙ nXÊ+‹≈£L&Ü e&ç*b˛‘·T+~.
2. <ä+‹ø£
>ΣèÁ<Ûä≈£L≥ |üs¡«‘·+ MT<ä H˚H=ø£
s√»+‘ê >Σ&ç|æ ãj·T≥≈£î sê>±H˚
q~ ˇ&ÉT¶q ˇø£ @qT>ΣTì #·÷kÕqT
q~˝À eTTì– ãj·T≥øÏ e∫Ã+<ä~.
|ü⁄s¡Twüß&=ø£&ÉT n+≈£îX¯+ #·÷|ædü÷Ô
Ä>ΣHêï&ÉT, Ä–+<ä~, <ëHÓïø±ÿ&ÉT.
eT∫Ãø£˝Òì eTè>Σ+, nsTTHê <ëH=ïø£
eTìwæ Hê ø£fi¯fleTT+<˚ eT∫Ãø£#˚kÕ&ÉT.
Ä ø£åDy˚T Hê ∫‘·Ô+ H˚q÷ ∫ø£ÿã{≤ºqT,
Ç+‘·ø° H˚qT n&É$øÏ yÓ[fl+<ä+<äTπø ø£<ä.
3. $eT\
ˇø£|ü&ÉT Hê #·÷|ü⁄\T, s¡÷|ü+, kÂ+<äs¡´+,
j·Te«q+, j·TX¯düT‡ Hê¬ø+‘· eT‘ÓÔøÏÿ+#˚j·T+fÒ
H˚H˚ eTπs Ä&ÉeTìwæ˙ eTìwæ˝≤>± #·÷&É˝Ò<äT.
á <˚Vü‰HÓï{≤¢ n\+ø£]+#˚<ëìï, >ΣTeTà+
<ä>ΣZs¡ y˚X¯´˝≤>±, y˚≥>±&ÉT |üìïq ñ#·TÃ˝≤>±.
qqTï #·÷ùdÔ eTqTwüß\T eT‹b˛>=≥Tº≈£îH˚yês¡T.
Hê ÄuÛÑs¡D≤\T s¡Vü≤kÕ´+>±*ï Á|ü<äs¡ÙqøÏ ô|{Ϻq≥Tº+&˚$.
e÷j·T˝À|ü&çyêfi¯ófl eTfi≤fleTfi≤fl yê{ÏH˚ #·÷ùdyês¡T.
Ç|ü&ÉT eTT+&ç‘· •s¡+, ˇ+{Ïì+&Ü
eg+, #Ó≥TºyÓTT<ä≥≈£L#·THêïqT, _Ûø£å
j·÷∫düTÔHêïqT, <=]øÏ+~ #ê\qT≈£î+≥THêïqT.
nìï ã+<Ûë\÷ ‘Ó–b˛j·÷sTT, eTqTwüß\M,
<˚e⁄fi¯flM ≈£L&Ü, Vü≤è<äj·Te÷*q´eT+‘ê e+ù|kÕqT
J$‘·$T|ü&ÉT ìX¯Ã\+, ìs¡à\+.
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 35
Hê Çs¡yÓ’\ ej·Tdü+‘ê, Hê ej·TdüT˝Àì Ád”Ô\+<ä]˝≤π>,
Hê˝À e÷‘·è‘·«+ y˚T\Tø√e&É+ ø√dü+ z|æ>±Z m<äTs¡T #·÷XÊqT.
ø±\+ >Σ&ÉTdüTÔqï ø=B›, Hê˝À ndü˝≤uÛ≤eq ˝Ò<˚yÓ÷qqï nqTe÷q+
ø£*–+~. Hê≈£î |æ\¢\+#˚ Çwüº+ ˝Ò<äìø±<äT— ìC≤ìøÏ Hê ÁbÕD
ùdïVæ≤‘·T\ |æ\¢\‘√q÷, e÷ ≈£î≥T+ã+˝Àì ø=+‘·eT+~ |æ\¢˝ÀÔq÷
>Σ&É|ü&ÉeT+fÒ Hê≈£î #ê˝≤ Çwüº+. ø±ì Hê≈£î dü«+‘· |æ\¢\T
ø±yê\qï ÁuÛ≤+‹ e÷Á‘·+ m|ü&É÷ ˝Ò<äT, n+‘˚. nsTT‘˚ ¬s+&˚fi¯fl
ÁøÏ‘·+, Hê≈£î 30 @fi¯ófl e∫Ãq|ü⁄&ÉT @<√ e÷s=OE∫Ã+~. Hê #·T≥÷º
ñqï, Hê ej·TdüTyês¡+‘ê yê] yê] J$‘ê\qqTdü]+∫ dü¬s’q
düeTj·÷ìπø ‘·*¢<ä+Á&ÉT\j·÷´s¡T. yêfi¯ófl ñ<√´>±*ï, yê´|üø±*ï,
eT+∫ Äs√>±´ìï, kÕe÷õø£ dü+ã+<Ûë*ï ø=qkÕ–+#·&Üìï,
Ç+ø±, |æ\¢*ï ô|+#·&Üìï… nìï+{Ï˙ u≤´˝…Hé‡ #˚düTø√&Üìï
#·÷dü÷Ô Ç+‘· X¯øÏÔ, z|æø£ mø£ÿ&ÉqT+∫ edüTÔHêïj·÷ nì
ÄX¯Ãs¡´b˛‘·T+&˚<ëìï.
HêøÏ|üOE{Ïø° |æ\¢*ï ø£Hê\qï ø√]ø£ ã\+>± ø£\>Σ˝Ò<äT,
ø±ì ‘·|üOE≈£î+&Ü yêfi¯fl‘√ düe÷q+>± düe÷»+˝À H˚q÷ ÇeT&Ü
\qï ˇ‹Ô&çì nqTuÛÑ$+#·&É+ e÷Á‘·+ Hê˝À ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. ˝Ò<ë,
ãVüQXÊ, Hê≈£î |æ\¢˝…+<äT≈£î ˝Òs¡H˚<ëìøÏ $es¡D Çe«≥+‘√
n\dæb˛‘·Tqï≥T¢HêïqT. ˇø£y˚fi¯ ÇHêïfi¯fl qT+&ç Hêø=∫Ãq ˇø√ÿ
ñ∫‘· dü\Vü‰øÏ ˇø√ÿ s¡÷bÕsTT e#·TÃ+fÒ, á bÕ{ÏøÏ m|ü&√
H˚qT ]f…ÆsY nsTTb˛>Σ*π><ëìï.
ªˇø£ $wüj·T+ ‘Ó˝≤‡, ∫qï ej·TdüT˝ÀH˚ ‘·˝…’¢‘˚, _&ɶ\T
∫sêj·TTe⁄\T>± ñ+{≤s¡T, Ç~ì»+.μμ ªm+‘· ‘=+<äs¡>± >Σs¡“¤e‘Ó’‘˚
eT>Σ |æ˝≤¢&ÉT |ü⁄≥º&ÜìøÏ n+‘Ó≈£îÿe neø±X¯+ ñ+<äì $HêïqT.
qT$«~ Ä˝À∫+#ê*‡+<˚.μμ
ªªø±ì#ÓÃjYT, _&ɶì Ç|ü&˚ ø£H˚ôdjYT. u≤<Ûä´‘·\T |üP]Ô
#˚ùddüTø√. n|ü&ÉT qTe⁄« 40˝À¢øÏ e#˚Ãdü]øÏ |üP]Ô>± Á|ò”
nsTTb˛‘êyé. eTT+<˚ bÕ¢Hé #˚düTø√sê<äT?μμ ≈£î≥T+ã+ n+‘ê
ø£*dæq|ü⁄&Ó’‘˚ H˚qT |æ\¢˝ÀÔ
ø£*düT+fÒ á ≈£îÁ≥ eT]+‘·
∫ø£ÿã&˚~.
ª#·÷&ÉT, |æ\¢˝ÀÔ qTyÓ«+
‘·u≤>± ø£*dæb˛‘êy√ ˙≈£î
|æ\¢\+fÒ n+‹wüº+! eT]
dü«+‘· |æ\¢\T e<ä›ì m+<äTø£qT
≈£î+≥THêïyé? HêøÏ~ ns¡úy˚T
ø±<äT.μμ @<√ ø=+‘·ùd|ü⁄ |æ\¢*ï
Ä&ç+#·>Σ\>Σ&É+ ˇø£ÿfÒ H˚qT
eT+∫ ‘·\¢e«{≤ìøÏ ø±e*‡q
ns¡Ω‘Ó’q≥T¢. @yÓ÷ ne⁄‘ê
H˚yÓ÷… ø±ì H˚qdü\T ‘·*¢
qyê«\qTø√ø£b˛‘˚?
e÷‘·è‘·«+ nH˚~
|ü]DÏ‹øÏ dü+ã+~Û+∫+<äqï
uÛ≤eq eTq˝À ˝À‘·T>± Hê≥T≈£îb˛sTT+~. n+<äTπø <ëìøÏ
e´‹πsø£+>± @+ e÷{≤¢&çHê n~ |æ∫Ñ·q+>± #·÷kÕÔs¡T. qTe⁄«
j·TTø£Ôej·TdüT ø=ùdÔ ô|[fl #˚düT≈£îì rsê*‡+<˚. ô|fiË’fl‘˚ |æ\¢*ï
ø£Hê*‡+<˚. (˝Ò<ë ø£˙dü+ n+<äT≈£î Á|üj·T‘·ïeTHêï #˚j·÷*). Çø£
|æ\¢*ï ø£q&É+ nH˚~ |üP]Ô>± e´øÏÔ>Σ‘·yÓTÆq<Ó’Hê, m+<äT≈£î m˝≤
nH˚ $wüj·÷\MT<ä ñ∫‘· dü\Vü‰\T |ü&˚j·T&ÉeTH˚~ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\øÏ,
n‘·Ôe÷eT\øÏ, Çs¡T>ΣT bıs¡T>ΣTøÏ #ê˝≤ e÷eT÷\T $wüj·T+.
mes√ ˇø£s¡T Hê ªej·Tôd’b˛‘√+<äμμì ìs¡+‘·s¡+ >ΣTs¡TÔ
#˚düTÔ+&É≥+‘√ H˚q÷ |ü]|üPs¡Tísê*qqï nqTuÛÑ÷‹ bı+<ä&ÜìøÏ
e÷‘·è‘ê«ìï bı+<ë*‡+<˚qì nì|æ+#˚~. ìC≤sTTr>±
#ÓbÕOE\+fÒ, |æ\¢\T ˝Òø£b˛e&É+ e\¢ H˚HÓ|ü&É÷ yÓ*‹>±
|ò”\e«˝Ò<äT. Hê≈£î ‘Ó\T‡, Hê uÛÑs¡ÔøÏ ≈£L&Ü m|ü&É÷ n˝≤
nì|æ+#·˝Ò<äT. eT] m+<äTø£ì Hê˝À m<√ ˝À|üeTT+<äì
nì|æk˛Ô+~ Hê≈£î? m+<äTø£+fÒ, Ç|ü&ÉT Hê˝À ∫ìï‘·q+ ø=+‘·
nee÷q+, dæ>ΣTZ, ∫qï‘·q+ nH˚ uÛ≤eq ù|s¡T≈£î+{À+~ ` Hê
kı+‘· DNA‘√ _&ɶì ø£ì, ô|+#ê\qï ˇ‹Ô&çøÏ ˝Àqe«&É+ ì»y˚T,
ø±ì Hêø£dü\T Ç<ä+‘ê e<ä›ì|æ+∫+~.
|æ\¢*ï ø£Hê*‡+<˚ nqï uÛ≤eq eTq˝À m+‘· ˝À‘·T>±
bÕ‘·T≈£îb˛sTT+<ä+fÒ $•wüºyÓTÆq ô|<ä› uÛ≤s¡rj·T ≈£î≥T+ã+ nqï
nqTyê<ä+
|æ\¢*ï ø£H=<ä›qT≈£îHêïqT… |ü]|üPs¡í dü+‘√wü+‘√H˚ ñHêïqT
` n+>Σ¢eT÷\+: πse‹ ñbÕ<Ûë´jYT
nqTyê<ä+ : |æ. Á|üXÊ+‹
36 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
<ëìô|’ Áù|eT, nqTu+<Ûä+ #·÷|æ+#ê\qï j·÷e‘√ nìï{À¢
‘·\<ä÷πsà ø£fi¯˝À |ü]|üPs¡Tí\yÓTÆb˛j·÷+. ˇø£ Ád”Ô ‘·qT |æ\¢*ï
ø£Hê˝≤, e<ë› nì ìs¡ísTT+#·Tø√e&É+˝À me¬ses√ ø£*OE+#·T
ø√&Üìï ≈£L&Ü ø±<äq+, ˇù|OEdüT≈£î+{≤. Ç~ ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ m+‘√
Ä‘·àôd’ús¡´+, Ä‘·à $XÊ«dü+ ñqï Ád”Ôì ≈£L&Ü |æ\¢\T ˝Òì J$‘·+‘√
eTT&ç|ü&ÉTqï yÓ*y˚kÕÔπsyÓ÷qqï uÛÑj·÷ìøÏ ˝§+–b˛j˚T˝≤ #˚düTÔ+~.
Ç~ m+‘·>± ñ+≥T+<ä+fÒ, ¬>’qø±\õdtºì ø£*dæ >Σs¡“¤ìs√<Ûäø£
e÷sêZ\ >ΣT]+∫ ‘Ó\T‡ø√yê\Hêï ≈£L&Ü dæ>ΣTZ|ü&˚+‘·>±#˚düTÔ+~.
ªª˙≈£î IUD m+<äT≈£î?μμ
ªˇø£y˚fi¯ qTe⁄« eTqdüT e÷s¡TÃ≈£îì |æ\¢*ï ø£Hê\qT≈£î+fÒ
n|ü&ÉT Çã“+<äT\T m<äT¬s’‘˚ @+ #˚kÕÔe⁄?μμ
Ç+ø± nìï+{Ïø£+fÒ V”≤q+: ª@<√ˇø£s√E BìøÏ qTe⁄«
|üXÊÑêÔ|ü|ü&É‘êe⁄μμ nq&É+. Á|ür ñ∫‘· dü\Vü‰ ≈£L&Ü
uÛ≤s¡rj·T Ád”Ô\ X¯Øsê\T eTq düeTà‹‘√ |üì ˝Ò≈£î+&ÜH˚ m˝≤
ì|òü÷øÏ >ΣTsö‘êjÓ÷, m˝≤ eTq Ä˝À#·q‘√ |üì˝Ò≈£î+&ÜH˚ ˇø£
dü+düÿ è‹‘√ @sêOEf…Æq |ü]$T‘·T\˝À Ç$T&çb˛e&É+ qj·TeTì
|æ+#˚˝≤ ñ+≥T+<√… ˇø£ qeT÷Hê˝≤ ñ+≥T+~. Ç~ Ád”Ô\T
m+|æø£ #˚düTø√ø£b˛sTTHê e÷‘·è‘ê«ìï yê]ô|’ s¡T<˚›˝≤+{Ï ˇø£
$düÔè‘· kÕ+düÿ è‹ø£ dü+dæ<äΔ‘·ì Á|ü‹|òü*düTÔ+~. Ç~ #ê˝≤kÕs¡T¢
Væ≤+kÕ‘·àø£ |ü]D≤e÷\‘√ ≈£L&ç ñ+≥T+~.
Ç|üOE{Ïø° e÷‘·è‘ê«ìï $»j·÷ìøÏ, ˇ|ü<ä\øÏ >ΣTs¡TÔ>±
ì\u…&ÉTÔqï á Á|ü|ü+#·+˝À, ˙ J$‘·+˝À Ç+πø+ #˚<ë›eTqT≈£î+≥T
HêïeH˚ <ëì‘√ dü+ã+<Ûä+˝Ò≈£î+&ÜH˚ |æ\¢\T e<ä›qT≈£îH˚ ìs¡íj·T+
|æ\¢‘·q+>±H√, k˛eT]‘·q+>±H√ ˝Òø£b˛‘˚ ‹s¡T>ΣTu≤≥T>±H√
ø£ì|æ+#·&É+ e÷eT÷˝Ò. |æ\¢\T ˝Ò≈£î+&Ü ñ+&çb˛yê\qT≈£îqï
Hê ìs¡íj·T+, Hê Vü≤≈£îÿ ªªkÕ«s¡ú+μμ>± eTTÁ<äy˚j·Tã&ç+~. >Σ‘·
dü+e‘·‡s¡+, ªªkÕ«s¡ú+, n\OEãT~Δ eT]j·TT ‘·q˝À ‘êqT
©qyÓTÆb˛e&É+ : |æ\¢\T e<ä›qT≈£îqï 16 eT+~ s¡#·sTTÁ‘·T\
ìs¡íj·T+μμ (ôd*OE¤wt, cÕ˝À n+&é ôd˝ŸOE¤ nu≤‡s¡“&é : dæø°º‡Hé ¬s’≥sY‡
ÄHé ~ &ÓdæwüHé Hê{Ÿ ≥T ùV≤yé øÏ&é‡) y˚T|òüTq <ëe⁄yéT m&ç{Ÿ
#˚dæq |ü⁄düÔø£+ <=]øÏ+~. ¬s#·Ã>=fÒº˝≤+{Ï f…Æ{Ï˝Ÿ ñqï á |ü⁄düÔø£+
e÷‘·è‘·«+ #·T≥÷º n\T¢≈£îb˛sTTq nb˛Vü≤\ì düyê\T #˚dü÷Ô Áyêdæq
#·ø£ÿ{Ï e´ø°Ôø£s¡D‘√ ≈£L&çq, düOEwüºyÓTÆq, ìC≤sTTr‘√ ≈£L&çq 16
yê´kÕ\ dü+ø£\q+.
J$‘·+˝À yÓTT≥ºyÓTT<ä{ÏkÕ] Hê˝≤+{Ï Ç+ø=+‘· eT+~
ñHêïs¡ì ‘Ó\T‡≈£îHêïqT: |æ\¢\T ˝Ò≈£î+&ÜH˚ dü+‘·è|æÔø£s¡yÓTÆq J$‘ê*ï
>Σ&ç|æq ì»yÓTÆq e´≈£îÔ\ ì»J$‘ê\T. Á|ü‹ yê´dü+‘√qT, eTq <˚X¯+˝À
eTq+ ¬s+&√ bÕs¡Ù«+ >ΣT]+∫ m+‘· ‘·≈£îÿe e÷{≤¢&ÉT≈£î+{≤yÓ÷
ns¡úyÓTÆ+~. >√&ÉMT<ä |æ*¢˝≤ ≈£Ls¡TÃqï ˝Ò<ë |æ\¢\T ˝Ò≈£î+&Ü
ñ+&çb˛yê\qï Ä˝À#·q yÓ’|ü⁄ yÓTT>ΣTZ #·÷|ü⁄‘·Tqï ø=+‘· eT+~
ùdïVæ≤‘·T\˝À e´øÏÔ>Σ‘· #·s¡Ã˝À¢ ‘·|æOE+∫ ãj·Tf…ø£ÿ&Ü H˚HÓ|ü&É÷ HêsT÷
n_ÛÁbÕj·÷ìï ùd«#·Ã¤>± e÷{≤¢&É≥+ Hê≈£î >ΣTs¡TÔ˝Ò<äT.
<ëe⁄yéT jÓTTø£ÿ á yê´kÕ\ dü+ø£\q+˝À Ä eTs√ bÕs¡Ù«+
$$<Ûä <Ûäèø√ÿD≤\ qT+∫ #·ø£ÿ>± Ä$wüÿ]+#·ã&ç+~. Ç$ |æ\¢\T
˝Òì J$‘êìï |üP]Ô ms¡Tø£‘√ m+#·Tø√&ÜìøÏ mìï s¡ø±\
ø±s¡D≤\THêïjÓ÷ nìï s¡ø±\ dü+<äsꓤ\qT, nqTuÛÑyê\qT ≈£L&Ü
‘Ó*j·T#˚düTÔHêïsTT. Á|ü‹ s¡#·sTT‘· ≈£L&Ü ì+&Ó’q, dü+‘√wü+‘√
≈£L&çq, uÛ≤yê‘·àø£yÓTÆq |ü]|üPs¡í J$‘êìï >Σ&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡T. <ëePyéT
jÓTTø£ÿ |ü⁄düÔø£+ Hê˝À |æ\¢\T ˝Òì J$‘êìï m+#·Tø√e&É+
‘·ù|OEMTø±<äì uÛ≤$+#˚˝≤ #˚dæ+~. @<√ ˇø£ $es¡D‘√ Hê≈£î
H˚qT dü]›#Ó|üø√yê*‡q nedüs¡+ ˝Ò<äì|æ+∫+~. K∫Ñ·+>±,
H˚qT kÕs¡V”≤q+>± &=\¢>± ø±≈£î+&Ü #˚dæ+~.
ìC≤ìøÏ~ m+‘√ Ä˝À∫+∫q ‘·s¡yê‘· |üP]Ô ms¡Tø£‘√
H˚qT m+#·T≈£îqï e÷s¡ZeTqï ìC≤ìï ‘√dæ|ü⁄∫à »q+ Hê‘√ ª@<√
ˇø£s√E Bìï+∫ ãj·T≥|ü&É‘êe⁄˝Ò, n+‘ê eT+#˚ »s¡T>ΣT
‘·T+<äμμì n+≥T+{≤s¡T. <ëePyéT ‘·q |ü⁄düÔø£ |ü]#·j·T+˝À á
$wüj·T+ >ΣT]+∫ #·ø£ÿ>± Áyêdæ+~: ªÇ~ eTq+ Ä‘·àC≤„Hêìï
Ä‘·àXÀwüD>± bıs¡bÕ≥T|ü&É{≤ìï ÄbÕ*‡q düeTj·T+μμ.
á |ü⁄düÔø£+˝Àì yê´kÕ\˝À Hê≈£î m+‘√ q∫Ãq ˇø£ yê´dü+
Jìï dü|òüsY Áyêdæq ªe÷‘·è‘ê«ìøÏ Äe\μμ (Beyond Motherhood).
Ç+<äT˝À eTTK´+>± á ÁøÏ+~ yêø±´\T qqTï
ø£~*+#êsTT: ªª<äT’U≤\T ˝Ò≈£î+&Ü J$‘·eT+≥÷ ˝Ò<äT. »q+
ˇ|üø√˙, ˇ|üø√ø£b˛˙— ìC≤ìï >ΣT]Ô+#·˙, >ΣT]Ô+#·ø£b˛˙…
Á|ü‹ø°\ø£yÓTÆq ìs¡íj·T+˝ÀqT ø=ìï ˝≤uÛ≤\T, ø=ìï ˝ÀbÕ\T
ñ+{≤sTT : Hê dü+‘√wü+ ø√dü+ nedüs¡yÓTÆq $|ü¢yê‘·àø£yÓTÆq,
J$‘ê+‘·+ ì*∫ ñ+&˚ ùd«#·Ã¤ @ ‘·*¢ø° ˝Ò<äT. ì»y˚T, ˇø£ ‘·*¢øÏ
‘·q _&ɶ‘√ ñ+&˚ nH√´q´‘· Äràj·T‘· ˝Ò<ë ‘·q Á|üuÛ≤e+ _&ɶô|’
m+‘· ñ+≥T+<äH˚~ Hê≈£î m|üOE{Ïø° ‘Ó*j·T<äT. nsTT‘˚, qcÕº\H˚$,
uÛÑ$wü´‘Y neø±XÊ\qT b˛>=≥Tºø√e&É+‘√ düVü‰, J$‘·+˝À
nìyês¡´+— mes¡¬ø’Hê ‘·|üOE<äT. @ ˇø£ÿ]ø° n˙ï <=s¡ø£e⁄μμ.
H˚qT á J$‘êìï m+#·Tø√&É+˝À }s¡≥ Ç+<äT˝ÀH˚
ñ+~. uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À m<äTs¡e«uÀj˚T u≤<Ûä\ >ΣT]+∫ Ä˝À∫dü÷Ô
≈£Ls√Ã˝ÒqT. m˝≤ nsTT‘˚ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T |æ\¢*ï ø£Hê\ì
ìs¡ísTT+#·Tø√&ÜìøÏ $$<Ûä ø±s¡D≤\T #ê˝≤ $y˚ø£e+‘·yÓTÆq$>±
nì|ækÕÔjÓ÷ n˝≤π> Hê sT÷ ìs¡íj·T+ Hê≈£î Ç|ü&ÉT
$y˚ø£e+‘·yÓTÆq, dü¬s’q ìs¡íj·T+>± nì|æk˛Ô+~.
Ç|üOE{Ï es¡≈£î Hê á ìs¡íj·T+ ‘ê‘êÿ*ø£yÓTÆq~>± uÛ≤$+#˚
»Hê\T Hê≈£î dü\Vü‰*dü÷Ôe#êÃs¡T. yêfi¯fl+‘ê Ç~ Á|ü‹ J$‘·+˝À
>Σ&ç#˚ ˇø£ nìyês¡´yÓTÆq <äX¯>± Hê≈£î q#·Ã #Ó|üOE{≤ìøÏ >Σ{Ϻ>±
Á|üj·T‘·ï+ #˚ùdyês¡T. qTe⁄« ø√˝ÀOE‘êeqï uÛÑj·T+ ˝Ò<ë ˙≈£î?
˙≈£î ˙ uÛÑs¡ÔøÏ J$‘·+˝À ˇø£ ø=‘·Ô<äq+ ˇ<ë›? / ø±e\ì
|æ+#·fÒ¢<ë? ‘·*¢qyê«\qï ø√]ø£ ø£\>ΣfÒ¢<ë ˙≈£î? eTTdü*‘·q+˝À
ìqTï C≤Á>Σ‘·Ô>± #·÷düT≈£îH˚yês¡T ˇø£s¡T ñ+&Ü\ì nì|æ+#·fÒ¢<ë?
M≥ìï{Ïø° Á|ü‹kÕØ Hê eTqdüT˝À Á|ü‹<Ûä«ìdü÷Ô e#˚à »yêãT
ˇø£ÿfÒ ` ˇ<äT›.
M≥ìï{Ïø° Á|ü‹kÕØ Hê eTqdüT˝À ˇ<äT› nH˚ »yêuÒ
Á|ü‹<Ûä«ìdü÷Ô ñ+≥T+~.
ìC≤ìøÏ Ç~ Hêø=∫Ãq #ê˝≤ düVü≤»yÓTÆq ø√]ø£˝À¢ ˇø£{Ï.
ˇø£ $wüj·Ty˚T+≥+fÒ, J$‘·+˝À H˚qT rdüT≈£îqï nH˚ø£ Ç‘·s¡
ìs¡íj·÷˝≤¢ ø±≈£î+&Ü, Ç~ e÷Á‘·+ Hê˝À m≥Te+{Ï e´<Πäì
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 37
ø£*–+#·˝Ò<äT. Hê≈£î |æ\¢*ï ø£Hê\qï ø√]ø£ ˝Òø£b˛e&É+‘√ bÕ≥T,
eTq <˚X¯+, á Á|ü|ü+#·+ @ ~X¯>± Á|üj·÷DÏk˛Ô+<√ #·÷düTÔqï
Hê≈£î eTs√ ÁbÕDÏì á Á|ü|ü+#·+˝ÀøÏ rdüT≈£îsêe&É+ |ü≥¢
@e÷Á‘·+ kÕqT≈£L\‘·, Áù|s¡D nì|æ+#·˝Ò<äT.
#ÓbÕOE\+fÒ, Hê >Σs¡“¤ dü+∫˝À|ü\ @+ »s¡T>ΣT‘·T+~, Hê Ád”Ô
nej·Tyê\‘√ @+ #˚j·÷\qT≈£î+≥THêïqH˚~ Hê düeTdü´. Hê
uÛÑs¡Ôø±ø£, Hê &Üø£ºs¡Tø±ø£ ˝Ò<ë Ç+¬øes¡Hêï ø±ì…. H˚qT me]‘√
#·]Ã+#ê\qT≈£îqïH√ yêfi¯óflø±ø£ Ç+¬øe]ø° H˚qT m+<äT≈£î |æ\¢\T
ˇ<ä›qT≈£îHêïH√ ‘Ó\T‡ø√yê*‡q nedüs¡+ ˝Ò<äT. ªªuÒuŸ‡ ÇHé <ä
ñ&é‡μμ |ü⁄düÔø£+˝À ø√غï ôV≤&Ó˝Ÿ #Ó|æOE+~ q&çHÓ‹Ôq y˚TπødæqfÒ¢
ñ+≥T+~: ªª|æ\¢*ï ˇ<ä›qT≈£îqï $wüj·T+ e÷{≤¢&˚≥|ü⁄&ÉT
düeT]ú+#·T≈£î+≥Tqï≥T¢ ø±≈£î+&Ü #Ó|üOE≥+ nkÕ<Ûä´+. Ç~ ˇø£
kÕ«s¡ú|üs¡Tì˝Àì Äπøå|æ+#·˝Òì XÀuÛÑì, nìï{Ïø° düs¡T›≈£îb˛‘·÷
J$+#·&Üìï düeT]ú+#·Tø√&ÜìøÏ Á|ü‘·j·Tï+ #˚dæqfÒ¢ ñ+≥T+~μμ.
dü<äT<˚›X¯´+‘√H˚ nsTTHê, á $wüj·TyÓTÆ Ç∫Ãq @ dü\Vü‰
≈£L&Ü qqTï ø£~*+#·&ÉyÓ÷ ˝Òø£ Hê ìs¡íj·÷ìï |ü⁄qsê
˝À∫+#·T≈£îH˚˝≤H√ #˚j·T˝Òø£b˛sTT+~. Hê¬ø|ü&ÉT nì|ædüTÔ+&˚~,
|æ\¢*ï ø£q&ÜìøÏ >Σ\ ˇπøˇø£ ø±s¡D+ |æ\¢\T ø±yê\ì
nqTø√e&É+ e÷Á‘·y˚T nì. n˝≤+{Ï ø√]ø£ HêøÏ|üOE{Ï es¡≈£L
ø£\>Σ˝Ò<äT. Á|üdüTÔ‘·+ Hê≈£î 32 @fi¯ófl, ô|fiË’fl mì$T<˚fi¯flsTT+~.
ndü\T Ä ø√]ø£ Hê≈£î m|üOE{Ïø° ø£\>Σø£b˛e#·Ãqï yêdüÔe+‘√
H˚qT Á|üXÊ+‘·+>± ñHêïqT.
Á|üeTTK Ád”Ôyê<ä s¡#·sTTÁ‹ }s¡«• uÛÑ÷{≤*j·÷ ˇø£
yê´dü+˝À Ç˝≤ ÁyêkÕs¡T: ª|æ\¢\T ˝Òì J$‘êìøÏ MTs¡T @ ù|s¡T
ô|{ϺHê ≈£L&Ü, ∫e]øÏ n~ eTs√ $<ÛäyÓTÆq J$‘êìï >Σ&É|ü&É+
e÷Á‘·y˚T: |æ\¢\T ˝Òì<äì|æ+#·T≈£îHêï / >=Á&Ü\ì ù|s¡Tô|{ϺHê `
ãVüQXÊ, |æ\¢\T ˝Òø£b˛sTTq+<äTπøH˚yÓ÷… ˇø£ dü+‘√wüyÓTÆq,
uÛ≤yê‘·àø£yÓTÆq, dü+|üPs¡íyÓTÆq J$‘êìï >Σ&É|ü&É+ kÕ<Ûä´yÓTÆ+~. á
$wüj·TyÓTÆ MT˝À me¬s’Hê MT MT<ä MTπs dü+<˚Vü≤|ü&ÉTÔ+fÒ qqï&É>Σ+&ç,
n˝≤ ñ+&É&ÜìøÏ ‘·|üOE≈£î+&Ü Ç<˚ eT+∫ kÕúq+ nì >Σ{Ϻ>±
#ÓbÕÔqT.μμ
|æ\¢˝§<ä›ì ìs¡ísTT+#·T≈£îqï Ád”Ô\≈£îø±ì <ä+|ü‘·T\≈£îø±ì
J$‘·+˝À m≥Te+{Ï |ü]dæú‘·T˝…<äTsö‘êj·TH˚ <ëìô|’ y˚T|òüTq <ëePyéT
jÓTTø£ÿ |ü⁄düÔø£+ nH˚ø£ $ÁdüÔ‘· ø√D≤*ï Ä$wüÿ]düTÔ+~. nsTT‘˚ Hê
eTqdüT≈£î >Σ{Ϻ>± Vü≤‘·TÔ≈£îb˛sTT+~ e÷Á‘·+ ªe÷‘·è‘ê«ìøÏ Äe\μμ
nqï ø√D≤ìï $e]dü÷Ô dü+øÏå|üÔ+>± Áyêdæq |ü<ë\T. M{Ïì |üP]Ô>±
ns¡ú+ #˚düTø√&ÜìøÏ Hê≈£î ¬s+&˚fi¯fl düeTj·T+ |ü{Ϻ+~.
ªªndü˝…’q d”«j·T ÄyÓ÷<ä+, ì»yÓTÆq ùd«#·Ã¤ nH˚$
|ü]eT‘·T\qT n+^ø£]+#·&É+˝ÀH˚ ñ+≥T+~ ø±ì yê{Ïì
Ä&É+ãs¡+>± ìsêø£]+#·&É+˝À ø±<äT. Ád”Ô\T |æ\¢\THêï,
˝Òø£b˛sTTHê dü+|üPs¡í‘ê«ìï bı+<ä>Σ\s¡H˚~, Á|ü‹ ˇø£ÿ{°
˝Òø£b˛sTTHê dü]b˛sTTq+‘· e÷Á‘·+ K∫Ñ·+>± bı+<äe#·ÃH˚~
yêdüÔe+, Bìï n+^ø£]+#·>Σ\>±*.
H˚qT Ç˝≤+{Ï ìs¡íj·÷ìï dü«+‘·+>± H˚H˚ rdüTø√>Σ\
ø±\+˝À, n˝≤+{Ï ≈£î≥T+ã+˝À, düe÷õø£ Ä]úø£ |ü]dæú‹˝À,
ˇø£ $X‚wü dæú‹˝À Áã‘·T≈£î‘·Tqï+<äT≈£î dü<ë ø£è‘·E„sê\qT. n˝≤π>
H˚qT Äs√>Σ´+>±, düTs¡øÏå‘·+>± ñqï+<äT≈£î, Hê X¯Øs¡+ô|’ H˚H˚
|üP]Ô n~Ûø±sêìï ø£*– ñ+&É>Σ*–q+<äT≈£î m+‘√
dü+‘√wædüTÔHêïqT. á ìs¡íj·÷ìï Ä#·s¡D˝À ô|≥º>Σ\>Σ≥+, <ëì‘√
J$+#·&É+… n~ ≈£L&Ü n+<äT˝Àì ˝≤uÛÑqcÕº\ìï{Ï˙
rdüT≈£î+≥÷ Á|üXÊ+‘·+>± J$+#·>Σ\>Σ&É+ nH˚~ ì»+>±
nq+‘·yÓTÆq ùd«#·Ã¤ì bı+<ä>Σ\>Σ&Éy˚T!
MTs¡T ÄHé˝…’Hé <ë«sê uÛÑ÷$Tø£≈£î #·+<ë<ës¡T\T>±
#˚s¡<ä\T#·T≈£î+fÒ MT #·+<ëqT
nøö+≥T≈£î Á{≤Hé‡|òüsY #˚j·T>Σ\s¡T.
Åd”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ ªuÛÑ÷$Tø£μ #·<äe+&ç, #·~$+#·+&ç, #·+<ë<ës¡T\T>± #˚s¡+&ç.
#·+<ë $esê\T : Subscription Detials:
e´≈£îÔ\≈£î s¡÷. 100 (dü+e‘·‡sêìøÏ) Individual : Rs. 100 (Yearly)
dü+düú\≈£î s¡÷. 150 (dü+e‘·‡sêìøÏ) Organizations :Rs.150 (Yearly)
J$‘· #·+<ë s¡÷. 2000 Lifetime : Rs.2000
e-mail : bhumikahyd@yahoo.com / bhumikahyd@gmail.com Website : http://www.bhumika.org
MT #·+<ëqT Streevada Patrika BHUMIKA ù|s¡T MT<ä m+.z/&ç.&ç/#Ó≈£îÿ s¡÷|ü+˝À |ü+|ü+&ç.
Send your Subscription on Streevada Patrika BHUMIKA by M.O./D.D./Cheque
s¡#·q\T, #·+<ë\T
|ü+|üe\dæq ∫s¡THêe÷:
HIG-II, B-8, F-1, Near Water Tank
Baghlingampally,
Hyderabad -500 044
Phone 040 -27660173
Name : Streevada Patrika BHUMIKA
A/C No. 52196463457
Bank: State Bank Of Hyderabad
IFSC Code : SBHY0020576
Branch: Baghlingampally, Hyderabad
If you want to send your subscription through
online transfer your subscription to account.
38 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
•ø£+<äs¡T uÒ>Σ+
ªdü÷~+‘·#√ø£´+ düT$#√ j·T‘·ÿè‘·+
düTBs¡Èø±˝Ò’ qj·÷‹ $ÁøÏj·÷+μμ
(#·ø£ÿ>± Ä˝À∫+∫ #Ó|æOEqe÷≥ #·ø£ÿ>± ‘Ó\TdüT≈£îì #˚dæq |üì
Bs¡Èø±\+ es¡≈£î ≈£L&Ü $|òü\+ ø±e⁄.)
qs¡à<ëq~øÏ ñ‘·Ôs¡eTTq eT<Ûä´ Væ≤+<ä÷kÕúq+˝À
uÛÑ÷bÕfi¯eTqT dü+kÕúq+ ˇø£{Ï ø£\<äT. •+<˚düsêÿs¡T yê] >±«˝Òs¡T
(>±«*j·TsY) dü+kÕúq+ á dü+kÕúqeTTq≈£î ñ‘·Ôs¡ uÛ≤>Σ+>±
ñ+≥T+~. á dü+kÕúq+ jÓTTø£ÿ yÓ’XÊ\´+ s¡e÷s¡$T @&ÉTy˚\
#·<äs¡|ü⁄ yÓTÆfi¯ófl ñ+≥T+~. dü+e‘·‡sêìøÏ á dü+kÕúq+ jÓTTø£ÿ
Ä<ëj·T+ 40 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T. ø£<ΠëHêsTTø£ nsTTq •ø£+<äs¡T
uÒ>Σ+ á sêC≤´ìøÏ sêDÏ>± ñ+&˚~.
|ü~ùV≤&Ée (17) X¯‘êã›eTT jÓTTø£ÿ ∫e]˝À &Ûç©¢˝À
sê»´y˚T*q Ws¡+>ΣCÒãT u≤<äTcÕe<ä› düsê›s¡T>± ñqï <√dtÔeTVü≤
eTà<äT nqT ‘·Ts¡Twüßÿì#˚ á sê»´+ dü+bÕ~+#·ã&ç+~. á ÄbòÕZHé
düsê›sY X¯Ss¡T&Éì, kÕVü≤dæ nì, ãT~ΔeT+‘·T&Éì $ì n‘·ìøÏ
Ws¡+>ΣCÒãT u≤<äcÕ yÓTT≥ºyÓTT<ä≥ ôd’q´+˝À ˇø£ ∫qï
n~Ûø±s¡$T#ÓÃqT. ‘·<äq+‘·s¡+ ˇø£ |üsê´j·T+ <√dtÔeTVü≤eTà<äT
ôd’q´eTT‘√bÕ≥T sê»ø±s¡´eTTq¬ø’ e÷fi¯e ÁbÕ+‘êìøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
Ç‘·ì <ÛÓ’sê´~>ΣTD≤\qT p∫ nø£ÿ&ç düTuÒ<ës¡T Ç‘·ì j·T+<äT
nqTÁ>ΣVü≤+ ø£\yê&Ó’, u≤<äcÕ>±]‘√ #Ó|æOE Ç‘·ìì uÛ…’s¡dæj·÷
ÁbÕ+‘êìøÏ düTuÒ<ës¡T>± @sêOE≥T #˚kÕ&ÉT. nø£ÿ&É ñ+&˚ ø±\+˝À
‘·q #ê‘·Ts¡´+ e\q ‘êqT düTuÒ<ës¡T>± ñqï ÁbÕ+‘·eT+‘ê ‘·q
#˚‹øÏ ‘Ó#·TÃ≈£îì Ws¡+>ΣCÒãT eTs¡D≤q+‘·s¡+ n‘·&ÉT dü«‘·+Á‘·
sêC…’ uÛÑ÷bÕfi¯ó (uÛÀbÕ˝Ÿ) nqT |ü≥ºD≤ìï ‘·q sê»<Ûëì>±
@s¡OEs¡#·T≈£îHêï&ÉT. ø£qTø£ uÒ>Σ+ yê] e+X¯eTTq≈£î Ç‘·&ÉT
eT÷\|ü⁄s¡Twüß&Éì #Ó|üOEe#·TÃ.
<√dtÔeTVü≤eTà<äTU≤Hé 1723e dü+e‘·‡s¡+˝À
eTs¡DÏ+#ê&ÉT. Ç‘·ì eTs¡D≤q+‘·s¡+ uÛÑ÷bÕfi¯ sê»´eTTqT >ΣT]+∫
nH˚ø£ ø£\Vü‰\T »]>±sTT. ø±ì ‘·T<ä≈£î düT˝≤ÔHé eTVü≤eTà<äT,
j·÷sY eTVü≤eTà<äT, j·÷w”Hé eTVü≤eTà<äT, Vü≤j·T‘Y eTVü≤eTà<äT\T
Áø£eT+>± sêC≤´s¡÷&ÛÉT˝…’Hês¡T. M]˝À ÄK]yê&É>ΣT qyêuŸ Vü≤j·T‘Y
eTVü≤eTà<äT 29 dü+e‘·‡sê\T sê»´+ #˚kÕ&ÉT. Ç‘·ì sê»´+˝ÀH˚
eTsêsƒêyê]‘√ nH˚ø£ |òüTÀs¡j·TT<ëΔ\T »]>±sTT. Ç‘·&ÉT ø±\+#˚dæq
‘·sê«‘· n‘·ì ≈£îe÷s¡T&Ó’q eJsY eTVü≤eTà<äT sê»´+
»s¡T|ü⁄#·T+&˚yê&ÉT. á eJsY eTVü≤eTà<äT <ÛÓ’s¡´ôdÌúsê´\T >Σ\
|ü⁄s¡Twüß&ÉT ø£qTø£ Ä uÛÑ÷bÕ\ sê»´+ô|’ e∫Ãq
dü+ø£≥eTT\qìï+{Ïì ìyê]+∫, <ä+&Ó‹Ôe∫Ãq |üs¡sêE\qT
z&ç+∫ sêC≤´ìï s¡øÏå+#ê&ÉT. á eJsY eTVü≤eTà<äT 1816e
dü+e‘·‡s¡eTT˝À >Σ‹+#ê&ÉT. nq+‘·s¡+ Äj·Tq ≈£îe÷s¡T&Ó’q Hê»sY
eTVü≤eTà<äT sê»j·÷´&ÉT. Ç‘·&É÷ ‘·+Á&ç˝≤π> ãVüQ>ΣTDdü+|üqTï&Ó’
Á|ü»\qT düTKô|{≤º&ÉT. á qyêãT ≈£îe÷¬sÔj˚T •ø£+<äs¡T uÒ>Σ+.
Væ≤+<ä÷<˚X¯ #·]Á‘·˝À uÛÑ÷bÕfi¯ uÒ>ΣeTì Á|üdæ~Δ>±+∫q HêØs¡‘·ï+
áy˚T. Hê»sY eTVü≤eTà<äT ˇø£s√E ‘·q ≈£îe÷¬sÔqT eTT<ë›&ç
Ä&çdüTÔ+&É>± n‘·ì u≤eeT]~ nsTTq mì$T~ dü+e‘·‡sê\
ej·TdüT‡>Σ\ bò»<ësYU≤Hé nø£ÿ&˚ ˇø£ ∫qï ‘·TbÕøÏ rdüT≈£îì
Ä&ÉT≈£î+≥T+&É>± n+<äT˝Àì >ΣT+&ÉT nø£kÕà‘·TÔ>± m–], qyêãT≈£î
‘·–* n‘·qT eTs¡DÏ+#ê&ÉT.
Hê»sY eTVü≤eTà<äT≈£î |ü⁄Á‘·T˝…es¡÷ ˝Òø£b˛sTT].
•ø£+<äs¡T uÒ>Σ+ nqT ≈£îe÷¬sÔ e÷Á‘·+ ñ+~. ø±ì áyÓT
∫qï<Ó’q+<äTe\q áyÓTøÏ sê»´+ ø£≥Tº≥≈£î M\T˝Òø£b˛sTT+~.
n|ü&Éø£ÿ&ç n~Ûø±s¡T\+<äs¡÷ ø£+ô|˙yê] nqTeT‹ |ü⁄#·TÃ≈£îì,
Hê»sY eTVü≤eTà<äT nqï ≈£îe÷s¡T&Ó’q eTT˙sY eTVü≤àeT<äTU≤Héq≈£î
•ø£+<äs¡T uÒ>Σ+qT ô|+&ç¢#˚dæ n‘·ìì qyêãT>± #˚j·÷\ì,
$yêVü≤eTj˚T´es¡≈£î Hê»sY eTVü≤eTà<äT uÛ≤s¡´ nsTTq ≈£î<äTwæj·÷
uÒ>Σ+ sê»´+ #˚j·÷\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. n˝≤π> •ø£+<äs¡T uÒ>Σ+
‘·*¢ nsTTq ≈£î<äTwæj·÷uÒ>Σ+ sêC≤´~Ûø±]DÏ nsTT´+~. #˚‹øÏ
dü+|üPsêí~Ûø±s¡+ e∫Ãq+‘·H˚ ÄyÓT #·ø£ÿ>± sê»´+ #˚j·TkÕ–+~.
sê»´düTKeTT #ê˝≤ø±\+bÕ≥T nqTuÛÑ$+#ê\qï ø√]ø£ ø£*–
≈£î<äTwæj·÷uÒ>Σ+ ‘·q ≈£îe÷¬sÔ≈£î ‘·«s¡>± $yêVü≤+ #˚j·Tø£b˛sTT+~.
‘·«s¡>± $yêVü≤yÓTÆ‘˚ ‘·q≈£î sê»´+ sê>Σ\<äì eTT˙sY
eTVü≤eTà<äTU≤Hé $yêôVA‘·‡≈£î&Ó’ ‘·q≈£î $yêVü≤+ ‘·«s¡>± #˚j·TeTì
` uÛÑ+&Üs¡T n#·Ãe÷+ã
düs¡∞ø£s¡D : |æ. Á|üXÊ+‹
(Åd”Ô $<ë´ $»j·T <äT+<äT_Û!!!)
#·]Á‘· Nø£{Ï˝À yÓ\T>ΣTs¡e«\T
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 39
≈£î<äTwæj·÷uÒ>Σ+qT b˛s¡kÕ>±&ÉT. Bìe\¢ M]<ä›]øÏ yÓ’s¡+
ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. ø±ì sê»´+˝Àì kÕeT+‘·T\T, ñ<√´>ΣdüTú\T
yÓTT<ä˝…’qyês¡+<äs¡÷ ≈£î<äTwæj·÷uÒ>Σ+ |üø£å+yês¡sTTq+<äTq, |üPs¡«+
#˚dæq ìã+<ÛäqqT ø=fÒºdæ, eTT˙sYU≤Hé≈£î 40,000 s¡÷bÕj·T*∫Ã,
yê] ‘·>Σe⁄ r]Ã, ≈£î<äTwæj·÷uÒ>Σy˚T sê»´+ #˚j·Te#·Ãì
ìs¡ísTT+#ês¡T. eTT˙sYU≤Hé≈£î, •ø£+<äs¡TuÒ>Σ+≈£î $yêVü≤+
#˚j·÷\qï @sêOE≥TqT MT]q ‘·sê«‘·, »Vü≤+^sY nH˚yêì‘√
•ø£+<äs¡TuÒ>Σ+>±] $yêVü≤+ #˚j·÷\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. á
»Vü≤+^sY ≈£L&Ü •ø£+<äs¡TuÒ>Σ+ jÓTTø£ÿ ô|<ä‘·+Á&ç ≈£îe÷s¡T&˚.
Çø£ÿ&É Væ≤+<ä÷ #·<äTes¡T\T eTVü≤eTàBj·TT\˝Àø£\ ˇø£ s¡÷&Ûçì
C≤„|üø£eTT+#·Tø√yê*. eTq˝À y˚Tqe÷eT ≈£L‘·Ts¡Tì
$yêVü≤e÷&ÉT≥ düXÊÅd”Ôj·TyÓTÆq≥T¢, ‘·Ts¡ø£\˝À |æq‘·+Á&ç,
ô|<ä‘·+Á&ÉT\ ≈£îe÷¬sÔ\‘√ ô|[fl #˚j·T≥+ düXÊÅd”Ôj·T+. Ç~ eTq≈£î
$+‘·>± ø£ì|æ+#·TqT>±ì, ‘·Ts¡ø£\˝À kÕe÷q´yÓTÆq s¡÷&Ûçj˚T.
≈£î<äTwæj·÷uÒ>Σ+ dü+|üPs¡í+>± sê»´˝ÀuÛÑÁ>ΣdüÔ nsTTq+<äT
e\q ‘·q _&ɶqT »Vü≤+^s¡T≈£î Ç∫à $yêVü≤+ #˚kÕÔqì ø±\+
>Σ&ÉT|ü⁄‘·Tqï<˚ø±ì ‘·«s¡>± $yêVü≤+ #˚dæ+~ø±<äT. ◊Hê •ø£+<äs¡T
uÒ>Σ+ |ües¡jÓÆTq+<äTe\q 1835e dü+e‘·‡s¡+˝À ÄyÓT $yêVü≤+
»]–+~. á $yêVü≤ düe÷s¡+uÛÑ+ ãVüQ>=|üOE>± »]–+<ä≥.
$yêVü≤+ »]–q yÓ+≥H˚ »Vü≤+^s¡T ‘êqT ªqyêãTμ nH˚ _s¡T<äTqT
ô|≥Tº≈£îì sê»´+ #˚j·T&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT. ‘·q #˚‹˝Àì sê»´+
e<ä\≈£L&É<äì ≈£î<äTwæj·÷uÒ>Σ+ ìs¡ísTT+#·T≈£î+~. Ç˝≤
sê»´˝ÀuÛÑ+#˚ n‘·Ô>±s¡T, n\T¢&ÉT |üs¡düOEs¡ yÓ’s¡T\j·÷´s¡T. Ç˝≤
ø=+‘·ø±\+ »]–q |æeTà≥ ˇø£]‘√H=ø£s¡T j·TT<äΔ+ #˚j·T&ÜìøÏ
yê]<ä›s¡T ôd’Hê´\qT b˛>ΣT#˚kÕs¡T. ≈£î<äTwæj·÷uÒ>Σ+qT |ü≥Tº≈£îì
ø±sê>±s¡eTTq+<äT ñ+#·&ÜìøÏ »Vü≤+^sYU≤Hé Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT.
ø±ì n‘·ìøÏ #ê*q+‘· <ÛÓ’s¡´+ ˝Òq+<äTe\q n‘·&ÉT á
Á|üj·T‘·ï+˝À $|òü\T&Éj·÷´&ÉT. á Á|üj·T‘·ï+ »]–q ‘·sê«‘· uÒ>Σ+
n‘·´+‘· ø√|üÁ>ΣdüTúsê˝…’ j·TT<ëΔìøÏ düqï<ÛäTsê˝…’+~. Ç<ä›]ø°
|òüTÀs¡j·TT<äΔ+ »]– n+<äT˝À »Vü≤+^s¡T |üsêõ‘·T&Éj·÷´&ÉT. ø±ì
Ç+‘·˝À Ç+^¢wüßyês¡÷, eT]ø=+<äs¡T eT<Ûä´düTú˝…’ Äj·TqqT $&ç|æ+∫
1837e dü+e‘·‡s¡+˝À sêC≤´_Ûwæ≈£îÔ&çï #˚kÕs¡T. ≈£î<äTwæj·÷uÒ>Σ+
>±]øÏ 60,000 s¡÷bÕj·T\ dü«‘·+Á‘· »MT+<ë] Ç#êÃs¡T.
n|üOE{ÏqT+&ç ÄyÓT uÛÑ÷bÕfi¯ sê»´$wüj·TyÓTÆq dü+>Σ‘·T\˝ÀøÏ
sê≈£L&É<äì ø£≥Tº~≥º+ #˚düT≈£îHêïs¡T.
»Vü≤+^s¡T sê»´+ #˚j·T≥+˝À <ä≈£åî&ÉT ø±q+<äTe\q
˝Àø£Á|æj·TT&ÉT ø±˝Òø£b˛j·÷&ÉT. kÕ«uÛ≤$ø£+>± <äTwüºß&ÉsTTq+<äTq
uÛ≤s¡´qT ‹qï>± #·÷&Éø£b˛j˚Tyê&ÉT. dü<ë e´düHêdü≈£îÔ&Ó’
ñqï+<äTe\q uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\≈£î nqT≈£L\‘· ˝Òø£ ø£\Vü‰\T
»s¡T>ΣT‘·T+&˚$. ø±ì •ø£+<äs¡TuÒ>Σ+ dü<äTZDe‹ ø£qTø£ Ä <ë+|ü‘·´
ø£\Vü≤+ #ê˝≤s√E\es¡≈£î »]–+~ ø±<äT. ô|ì$T{ÏøÏ (uÛÑs¡Ô≈£î)
M\sTTq+‘·es¡≈£î ãT~Δ#Ó|æOE#·÷dæ ˝≤uÛÑ+˝Ò<äì ‘Ó\T‡≈£îì,
ø£\Vü‰˝≤|ü{≤ì¬ø’ ‘·*¢ <ä>ΣZs¡¬ø[fl ñ+≥T+&˚~. »Vü≤+^sYU≤Hé
<äTsêàs¡TZ&Ó’, n‘·´+‘· e´düHêdü≈£îÔ&Ó’q+<äTe\¢ ‘=$Tà~ dü+e‘·‡s¡eTT˝Ò
sê»´+ #˚dæ 1847e dü+e‘·‡s¡+˝À eTè‘·T&Éj·÷´&ÉT. Ç‘·ìøÏ
<ädüÔ^s¡qT <ëd”|ü⁄Á‘·T&ÉT ñ+&˚yê&ÉT. »Vü≤+^s¡T eTè‘·T&Ó’q|ü⁄&ÉT
á <ëd”|ü⁄Á‘·Tq≈£î sê»´+ Çyê«\ì eTè‘·T´|üÁ‘·eT+<äT sêkÕ&ÉT.
ø±ì Ä eTè‘·T´|üÁ‘êìï me«s¡÷ ˇ|üø√˝Ò<äT. •ø£+<äs¡TuÒ>Σ+≈£î
X¯Vü≤»Vü‰Hé nqT ∫qïej·TdüT>Σ\ ˇø£ ≈£L‘·Ts¡T+&˚~. áyÓT
sê»´eTTq≈£î n~Ûø±]DÏ ø£qTø£ áyÓT ô|<ä›~ nj˚T´es¡≈£î áyÓT
ù|]≥ •ø£+<äs¡TuÒ>Σ+>±s¡T sê»´|ü]bÕ\q #˚j·÷\ì Ç+^¢wüßyês¡T
ìs¡ísTT+#ês¡T.
•ø£+<äs¡T uÒ>Σ+ yÓTT<ä˝Ò ãT~Δ≈£îX¯\‘· ø£\<äì $U≤´‹
bı+~+~. n+<äT˝À Ç+‘· >=|üOEsêC≤´ìøÏ kÕ«$TDÏ nsTTq+<äT
e\q ÄyÓT≈£î ãT~Δ$ø±dü+ #·÷|ü&ÜìøÏ eT]+‘· neø±X¯+
ø£*–+~. es√¸<äj·T+ e\q #ê‘·ø£eTT\≈£î, ø°ås¡bÕqeTT e\q
Vü≤+dü\≈£î, #·+Á<√<äj·T+ e\q #·ø√s¡eTT\≈£î n‘·´+‘êq+<ä+
ø£*–q≥T¢ •ø£+<äs¡TuÒ>Σ+ sêC≤´~Ûø±s¡+ eVæ≤+#·>±H˚ Á|ü»\≈£î
n$T‘·Á|üyÓ÷<ä+ ø£*–+~. áyÓT dæ+Vü‰düHês¡÷&Ûç ø±>±H˚
dü+kÕúqeT+<ä+‘·{≤ >=|üOE Äq+<ä|òüTÀwü ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT+~.
sê»´eTTq+<äT nH˚ø£ ñ‘·‡yê\T »]>±sTT.
áyÓT sê»´ø±s¡´ <ÛäTs¡+<Ûäs¡‘·«eTTqT dü$düÔs¡+>±
e]í+#ê\+fÒ ˇø£ >=|üOE dü«‘·+Á‘· Á>Σ+<ΠäeTe⁄‘·T+~. ø£qTø£ n˝≤
#˚j·Tø£ ÄyÓT $wüj·TyÓTÆ ˇø£ Á>Σ+<Πäø±s¡T&ÉT dü+øÏå|üÔ+>± Áyêdæj·TTqï
dü+>Σ‹H˚ Çø£ÿ&É uÛ≤cÕqTyê<ä+ #˚dæ Áyêôd<äqT. ªª•ø£+<äs¡T
uÒ>Σ+q≈£î sêC≤´~Ûø±s¡+ e∫Ãq+<äTe\q ÄyÓT ãT~Δ Á|üø±X¯+
Á|üdü]+#·&ÜìøÏ n‘·´+‘· $XÊ\yÓTÆq neø±X¯+ <=]øÏ+~. ÄyÓT
ø£s¡Ôè‘·« kÕeTsêú´\qT >ΣT]+∫ ˝À≈£î\≈£î >Σ\ qeTàø£+ ì»eTì
ÄyÓT |üqT\ e\q dæús¡|üs¡∫+~. sê»´eTTq≈£î >Σ\ ãTTDeT+‘ê
ÄyÓT Äs¡T dü+e‘·‡sê\˝À r]Ãy˚dæ+~. Á>±eTeTT\T, ‘·Vü≤ofi¯ófl
e¬>’sê\T eTø±ÔøÏ#˚Ã |üPs¡«|ü⁄ Ø‹ì rùddæ kı+‘·+>± Á>±e÷~Û|ü‘·T\
e<ä›qT+&ç ‘êH˚ |üqTï\T |ü⁄#·TÃø√kÕ–+~. ø=ìï |ü<ësêú\T ø=+<äs¡T
yê´bÕs¡T˝Ò ne÷à\ì ñqï ìs¡“+<Ûë\qT rùddæ, Ä |ü<ës¡úeTT\T
n+<äs¡÷ neTàe#·TÃqì @sêOE≥T#˚dæ+~. Ç˝≤ yê´bÕs¡eè~ΔøÏ ‘êqT
eTTK´ø±s¡DeTsTT+~. ≥+ø£XÊ\ jÓTTø£ÿ ã+<√ãdüTÔ kı+‘·+>±
Äy˚T #·÷düT≈£îH˚~. düss¡ø£åø£ uÛÑ≥T\qT nH˚ø£eT+~ì Áø=‘·Ô>±
@sêOE≥T#˚dæ yês¡T <˚XÊìøÏ qwüº+ #˚j·T≈£î+&Ü πøåeTy˚T #˚ùd˝≤
@sêOE≥T #˚dæ+~. Ç˝≤ sê»´+˝À nH˚ø£ dü+düÿs¡D\qT #˚dæ+~.
40 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
ÄyÓT <ÛÓ’s¡´+‘√, düÁ‘·OEes¡Ôq‘√, ãT~Δ≈£îX¯\‘·‘√ Á|ü»\ Væ≤‘·+ ø√dü+
sê»´+q+<äT #˚dæq dü+düÿs¡D\T, nqTuÛÑe+ ø£*–q{Ϻ, sê»´ø±s¡´
<äTs¡+<Ûäs¡T&Ó’q |ü⁄s¡TwüßìøÏ ≈£L&É uÛÑ÷wüD≤düOE<ä+ãT\T.μμ á
Á>Σ+<Πäø±s¡Tì yêø£´eTT\ e\q •ø£+<äs¡TuÒ>Σ+ m+‘· sê»<Ûäs¡à
ì|ü⁄DyÓTÆqB ‘˚≥‘Ó\¢eT e⁄‘·T+~. áyÓTj·T+<äT>Σ\ eTTK´ >ΣTDeTT
e‘·‡\‘·. nq>± Á|ü»\qT yê‘·‡\´+‘√ #·÷düT≈£îì Áù|$T+#·T≥.
á $wüj·TyÓTÆ uÛÑs¡ÔèVü≤] ‘·q ˙‹X¯‘·ø£+˝À Ç˝≤ ÁyêkÕ&ÉT :
sê»Hé<äT<ÛäTø£ådæ j·T~ øÏå‹<Û˚qT y˚THê+
‘˚Hê<ä´e‘·‡$Te ˝Àø£eTeTT+ |ü⁄cÕD
j·Tdæà+X¯Ã düeT´>Σìdü+ |ü]‘·Twü´e÷DÒ
HêHê |òü˝…’’ |òü\‹ ø£\OE\‘˚q uÛÑ÷$T’
‘˚.^. ª<Ûäs¡DÏ<Û˚qTe⁄ _<äTø£+>Σ <ä\∫‘˚ì
»qT\ uÀwæ+|ü⁄ eT~Û|ü e‘·‡eTT\e÷&çÿ
»qT\T b˛wæ+|ü ã&ÉT#·T+&É »>Σ‹ ≈£\OE
\‘·˝…s¡+>ΣTq düø£\ |òü\+ãT˝§dü>ΣT.μμ
Ç˝≤ uÒ>Σ+yês¡T ˝À≈£î\|ü≥¢ yê‘·‡\´+ ñ+#·≥+ e\q
yês¡T düø£\ »qT\≈£î |üPE´˝…’, |üè~Π«ì ø£\OEeèø£å+>± #˚dæ
ùd«|懑·|òü\eTT\qT bı+<ës¡T. uÒ>Σ+>±]e˝… Á|üC≤ yê‘·‡\´y˚T
|üs¡eT<Ûäs¡àeTì sêE\+<äs¡÷ ‘·\∫ n˝≤ ñ+&É{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+
∫q |üø£å+˝À ˝Àø£+˝Àì »qeT+‘ê düToe+#·T<äTs¡T ø£<ë? z&çq,
¬>*∫qyê] eT<Ûä´ yÓ’s¡+ düeTdæb˛e⁄qT >Σ<ë?
sêD°>±s¡T ‘·Ts¡Twüßÿ˝…’qqT ‘·eT sê»´+˝Àì Væ≤+<ä÷
»qT\qT <äj·T‘√ #·÷ùdyês¡T. ìs¡|üsê<ÛäT˝…’q Væ≤+<äTe⁄\qT
nH˚≈£î\qT ‘·Ts¡wüÿsêE\T |üX¯óe⁄\e˝… q]øÏy˚XÊs¡ì #·]Á‘·
Á|üdæ<äΔy˚T ø£qTø£, uÒ>Σ+>±]j·T+<äT>Σ\ düeT‘· $X‚wü Á|üX¯+dü˙j·T+.
uÒ>Σ+ wüVü≤»Vü‰qTq≈£î, nq>± uÒ>Σ+>±] ≈£îe÷¬sÔ≈£î
|ü<ÓΔì$T~ dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT e#˚Ães¡≈£î uÒ>Σ+>±s¡T sê»´+
#˚j·÷\ì Ç+^¢wüßyês¡T dæ<ëΔ+‘·+ #˚kÕs¡ì eTT+<˚ ÁyêkÕqT.
Ç+‘· ø=~›ø±\+˝ÀH˚ uÒ>Σ+yês¡T ‘·q dü+kÕúq+qT ˇø£ n~«r
j·TyÓTÆq, nqTø£s¡D°j·TyÓTÆq dü+kÕúq+>± #˚XÊs¡T. nø£“s¡T u≤<äTcÕ
‘·sê«‘· »ìà+∫ sê»´bÕ\q #˚dæq ‘·Ts¡Twüßÿ\˝À áyÓT ñ‘·ÔeT
Á|ü Û«j·Tì #Ó|üOE{≤ìøÏ dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. nø£“s¡Tq+<äT+&çq
dü<äTZD≤\˝Àì nH˚ø£ dü<äTZD≤\T áyÓTj·T+<äT ñ+&˚$. ø£+ô|˙yê]
Á|üuÛÑT‘·«+˝Àì >=|üOE>=|üOE n~Ûø±s¡T\T áyÓT sê»´e´edüúqT #·÷dæ
Äq+<ëX¯Ãsê´\qT bı+<˚yês¡T. sê»´+˝Àì Á|ü»\+<äs¡÷ dü<ë
dü+‘√wü+‘√ ªe÷ |ü⁄sêø£è‘· |ü⁄D´+ e\q e÷ø° •ø£+<äs¡TuÒ>Σ+
>±s¡T sêD°>± \_Û+#ês¡Tμμ nì ø=ìj·÷&ÉT#·T+&˚yês¡T.
Ç˝≤ uÒ>Σ+>±s¡T düø£\e+~‘·T˝…’ sê»´+ #˚j·TT#·T+&É>±
ÄyÓT ≈£L‘·T¬s’q uÒ>Σ+ wüVü≤»Vü‰qT ñ|ües¡eTjÓT´qT. n|ü&ÉT
uÒ>Σ+>±s¡T á ∫qï<ëìøÏ, ãøÏåu≤ø£sY eTVü≤eTà<äT U≤Hé nqT es¡Tì
‘Ó∫à $yêVü≤+ #˚kÕs¡T. n|üOE{ÏøÏ uÒ>Σ+>±s¡T _&ɶ≈£î sê»´$Te«&ÜìøÏ
eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ e´e~Û ñqï~. uÒ>Σ+>±] eTqdüT˝À
n+‘·´ø±\+ es¡≈£î ‘êeTT sê»´+ #˚j·÷\qï Ç#·Ã¤ ñ+&˚~.
uÒ>Σ+>±] Ç#·Ã¤ ‘·«s¡˝ÀH˚ dæ~Δ+∫+~.
1857e dü+e‘·‡s¡eTT˝À ñ‘·Ôs¡ Væ≤+<ä÷kÕúqeT+<ä*
|ü{≤\+˝Àì dæbÕsTT\T ‹s¡>Σã&çq+<äTq Ç+^¢wüßyê]øÏ >=|üOE
dü+ø£≥+ dü+uÛÑ$+∫+<äH˚ $wüj·T+ Væ≤+<ä÷<˚X¯ #·]Á‘· #·~$qyê]øÏ
n+<ä]øÏ ‘Ó*dæq $wüj·Ty˚T. Ä dü+ø£≥ düeTj·T+˝À <äj·÷Ås¡›
Vü≤è<äj·T ◊q uÒ>Σ+>±s¡T Ç+^¢wüßyê]øÏ nH˚ø£Ø‘·T\ düVü‰j·T+
#˚dæ Ç+^¢wüßyês¡T dü÷s¡´#·+Á<ë<äT\T ñ+&ÉTes¡≈£î eTs¡e≈£L&Éq+‘·
ñ|üø±s¡+ #˚dæ+~. dü+ø£≥ düeTj·÷q Ç+^¢wüßyê]øÏ ñ‘·Ôs¡
Væ≤+<ä÷kÕúq+ es¡≈£î •+<√ùV≤fi¯ø£s¡T\T, eT<Ûä´ Væ≤+<ä÷kÕúqeTT
q+<äT uÛÑ÷bÕfi¯uÒ>Σ+>±s¡TqT, <äøÏåDeTTq HÓ’C≤+ düVü‰j·T+
#˚dæq+<äTe\qH˚ á <˚X¯eTT˝À Ä+π>¢j·TT\T+&É>Σ*>±πsyÓ÷. nq>±
eTq+ Ç|ü&ÉT Ç+^¢wüß sê»´+ e\q nqTuÛÑ$düTÔqï XÊ+‘·‘·,
Hê>Σ]ø£‘·, $<ë´_Ûeè~Δ yÓTT<ä\>ΣT kÂK´eTT\≈£î n+X¯‘·’ •ø£+<äs¡T
uÒ>Σ+>±s¡T ø±s¡DuÛÑ÷‘·Tsê\ì ìs¡“¤j·T+>± #Ó|üOEe#·TÃqT. áyÓT
sê»´+˝Àì nH˚ø£ »qT\T, áyÓT ‘·*¢, Ç+^¢wüßyê]ô|’ ‹s¡>Σã&ܶs¡T—
ø±ì áyÓT yês¡+<ä]ì ìyê]+∫, eTè‘·T´eTTU≤q |ü&ÉqTqï nH˚ø£
Ä+π>¢j·TT\qT j·TTøÏÔÁ|üj·TT≈£îÔ\‘√ Ç+^¢wüß ôd’q´eTTqï
VüQwü+>±u≤<äT |ü≥ºD+≈£î düTs¡øÏå‘·+>± #˚s¡TÃ≥˝À uÒ>Σ+>±s¡T
#·÷|æq <ÛÓ’s¡´+ n‘·´+‘· Á|üX¯+dü˙j·T+. Ç˝≤ nH˚ø£Ø‘·T\ uÒ>Σ+>±s¡T
Ç+^¢wüßyê]øÏ düVü‰j·T+ #˚dæ n+‘·>Σ XÊ+‘·|ü&çq ‘·sê«‘·
Ç+^¢wüßyê] sê»´+ dæús¡|ü&É{≤ìøÏ nH˚ø£ Ø‘·T\ düVü‰j·T+ #˚dæ+~.
á Á|üø±s¡+>± áyÓT Ç+^¢wüßyê]ì ø£è‘·»„‘êã<äTΔ\qT
#˚dæq+<äTe\q, yêØyÓTqT #ê˝≤ düHêàì+∫, n~es¡≈£î rdüT≈£îqï
uÛ…’s¡dæj·÷ÁbÕ+‘·+ ÄyÓTøÏ#˚ÃkÕs¡T. 1859e dü+e‘·‡s¡+˝À
Ç+^¢wüßyês¡T, •ø£+<äs¡TuÒ>Σ+ uÛÑ÷bÕfi¯ dü+kÕúq+≈£î kÕ«$Tì n˙,
eTs¡Dø±\+ es¡≈£L áyÓTH˚ sê»´+ #˚j·÷\˙, áyÓT
eTs¡D≤q+‘·s¡+ ÄyÓT ≈£îe÷¬sÔ≈£î sê»´+ <=s¡T≈£îqì @sêOE≥T
#˚kÕs¡T. Ç˝≤ uÒ>Σ+>±] Ç#·Ã¤ dæ~Δ+∫+~. Ç+^¢wüßyês¡T
ø£è‘·»„‘êãT~Δ‘√ ÄyÓT≈£î Hê\T>ΣT‘√≥\T ãVüQe÷q+>± Ç#êÃs¡T.
yês¡T 1863e dü+e‘·‡s¡+˝À >=|üOE <äsê“s¡T #˚dæ uÒ>Σ+>±]øÏ ªkÕºsY
Ä|òt Ç+&çj·÷μ nq>± ªVæ≤+<ä÷<˚X¯+ jÓTTø£ÿ qø£åÁ‘·+μ nqT
_s¡T<äTqT Ç#êÃs¡T. Ç˝≤ ãVüQ$<Ûë\ Ç+^¢wüß Á|üuÛÑTe⁄\T áyÓTqT
düHêàì+#ês¡T.
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 41
•ø£+<äs¡TuÒ>Σ+ Ç˝≤ sê»´ø±s¡´<äø£å‘·qT >ΣT]+∫ ø°]Ôì
dü+bÕ~+∫, Ç+^¢wüßyê]|ü≥¢ sê»ìwü˜‘·qT #·÷|æ, yê]#˚ nH˚ø£
düHêàqeTT\qT bı+~, Á|ü»\ Á|”‹øÏ bÕÁ‘·Tsê˝…’ ◊Væ≤ø£ düTKeTT\qT
nq+‘·+>± nqTuÛÑ$düTÔ+&˚~. ø±ì kÂK´eTT\˝Àq÷ ÄyÓT
bÕs¡e÷]úø£ $#ês¡eTTqT eTs¡∫b˛˝Ò<äT. ÄyÓT ;<ä\j·T+<äT n~Ûø£
<äj·T>Σ\<Ó’ yê] <äT’Kìyês¡D≈£î nH˚ø£ ñbÕj·TeTT\qT #˚dæ+~.
áyÓT Åd”Ô\≈£î kÕ«uÛ≤$ø£eTT˝…’q nH˚ø£ <Ûäs¡àø£è‘ê´\qT #˚dæ+~.
‘·Ts¡Twüßÿ\ <Ûäs¡àXÊg Á|üø±s¡+ ÄyÓT Á|ü‹~qeTT eT÷&ÉT|üP≥\
‘·|üOEø£ áX¯«s¡ ÁbÕs¡úq #˚düTÔ+&˚~. 1863e dü+e‘·‡s¡+˝À ÄyÓT
sê»´eT+‘ê _&ɶ≈£î n|üOE–+∫, Ä sêC≤´ìï ø±bÕ&Ü\ì Ç+^¢wüß
Á|üuÛÑT‘·«+yê]øÏ $qï$+∫ ‘êqT eTø±ÿj·÷Á‘·≈£î yÓ[fl+~.
Væ≤+<äTe⁄\≈£î ø±o m˝≤H√, ‘·Ts¡wüßÿ\≈£î eTø±ÿ n˝≤ nì
#·<äTes¡T\T Á>ΣVæ≤+|ü>Σ\s¡T. j·÷Á‘· #˚düT≈£îì nø£ÿ&É nH˚ø£
<Ûäs¡àeTT\T #˚dæ <ëqX¯Ss¡Tsê\ì ø°]Ôì bı+~+~. nø£ÿ&ç qT+&ç
‹]– ‘·q sêC≤´ìøÏ e∫Ã, 1868e dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£î |üs¡e÷s¡ú
$#ês¡+˝À düTK+>± ø±\+ >Σ&ç|æ+~. 1868e dü+e‘·‡s¡+˝À
áyÓT≈£î ˇø£ yê´~Û ø£*–, nø√ºãs¡T HÓ\ 30e ‘˚Bq áyÓT
ø±\<Ûäs¡à+ #Ó+~+~. n|ü&ÉT áyÓT Á|ü»\T, Ç+^¢wüßyês¡T ≈£L&Ü
<äT’oe‘·T\j·÷´s¡T.
áyÓT ø±\+ #˚dæq ‘·sê«‘· áyÓT ≈£L‘·T¬s’q wüVü‰»Vü‰Hé
uÒ>Σ+ dæ+Vü‰düqyÓTøÏÿ $TøÏÿ* Hê´j·T+‘√ sê»´+ #˚dæ+~. ‘·*¢˝≤π>
áyÓT Á|üC≤yê‘·‡\´+q+<äT, Ç+^¢wüßyê]|ü≥¢ sê»uÛÑøÏÔ <äè&ÛÉ+>±
#·÷|ü⁄≥˝ÀqT $TøÏÿ* U≤´‹ì bı+~+~. áyÓT düT>ΣTD≤\qT
<äsê“s¡Tq+<äT Ç+^¢wüßyês¡T bı–&ç, áyÓTø£T CÒ.dæ.j·Tdt.$. nqï
|ü<ä$ì Ç#êÃs¡T.
˝≤s¡T¶ ˝≤´+&é &ÍHé>±] Á|üuÛÑT‘·« düeTj·T+˝À Äj·Tq
uÛÑ÷bÕfi¯ dü+kÕúq+ #·÷&É{≤ìøÏ yÓ[fl nø£ÿ&ç Á|üuÛÑT‘ê«ìï #·÷dæ
yÓT∫Ã Ä dü+kÕúq+ >ΣT]+∫ Ç˝≤ ÁyêkÕ&ÉT :
ªªuÛÑ÷bÕ\ dü+kÕúHêBÛX¯«s¡T˝…|ü&É÷ sê»´ø±s¡´<ÛäTs¡+
<Ûäs¡‘·«+q≈£îqT, sê»uÛÑøÏÔøÏì, W<ës¡´+q≈£îqT Á|üU≤´‘·T˝…’j·TTHêïs¡T.
Á|üdüTÔ‘·|ü⁄ dæ+Vü‰düHêBÛX¯«] jÓTTø£ÿ ‘·*¢>±s¡>ΣT •ø£+<äs¡T uÒ>Σ+>±s¡T
1857e dü+e‘·‡s¡+˝À Á_{Ïwüßyê]øÏ (Ç+^¢wüßyê]øÏ) #˚dæq
düVü‰j·T+ m|ü&É÷ eTs¡e<ä–q~ø±<äT. Ç|üOE{Ï uÒ>Σ+>±s¡T, ‘·*¢>±]
sê»´+ Á>ΣVæ≤+∫qfÒ¢ ÄyÓTjÓTTø£ÿ dü<äTZDeTT\qT ≈£L&Ü Á>ΣVæ≤+∫q~.
áyÓT kÕsêkÕs¡ $#ês¡eTT ø£*–, ãT~Δ yÓ’uÛÑe+ ø£*–, sê»´ø£Ås¡Ôj·Tì
ù|s¡Tbı+~+~. áyÓT ˝Àø√|üø±s¡ Á|ü<ΠäeTT˝…’q nH˚ø£ ø±s¡´eTT\
ø=s¡≈£î n‘·´+‘· <ÛäqeTTqT e´j·T|üs¡∫q~. áyÓT ¬s’fi¯ófl ø£≥º&ÜìøÏ
düVü‰j·T+ #˚dæ+~. uÛÑ÷bÕ\T˝Àì Á|ü»\ ø=s¡≈£î n~«rj·TyÓTÆq
»\eTT ‘Ó|æOE+∫+~. ‘êqT ø=ìïs√E\ÁøÏ+<ä≥ ‘·q ôd’q´eTT\˝À
qT+&ç ÇkÕÔqqï ôd’q´eTTqT Á_{Ïwtyês¡T rdüTø√e#·Ãì, Ä
ôd’q´eTT Væ≤+<ä÷<˚X¯ dü+s¡ø£åD≤s¡ú+ ñ|üjÓ÷–+#ê\ì áyÓT Hê≈£î
H˚&ÉT ‘Ó*j·T#˚dæ+~.μμ
á e+X¯düTú\T Ç˝≤π> ø°]Ôì #Ó+~ •ø£+<äs¡T uÒ>Σ+ e+{Ï
nH˚ø£ uÒ>Σ+\#˚ uÛÑ÷wæ‘·T\>ΣT<äTs¡T>±ø£ nì áX¯«s¡Tì ÁbÕ]ú+∫,
á #·]Á‘·qT düe÷|æÔ #˚j·TT#·THêïqT.
pHé HÓ\˝À |ü⁄{Ϻq s¡#·sTTÁ‘·T\≈£î uÛÑ÷$Tø£ n_Ûq+<äq\T ‘Ó\T|ü⁄‘√+~
k˛eT+∫ ñcÕsêDÏ pHé 3
>Σ]X¯≈£î]Ô XÊ´eT\ pHé 4
&Ü. yêkÕ Á|üuÛ≤e‹ pHé 6
πs>ΣT\bÕ{Ï $»j·T\øÏåà pHé 6
n‘·Ô\÷] $»j·T\øÏåà pHé 7
ã&Éu≤–ï ns¡TD ≈£îe÷] pHé 7
eTTπøÔ$ uÛ≤s¡‹ pHé 10
ã#·TÃ (e+–|ü⁄s¡|ü⁄) $»j·T\øÏåà pHé 14
yês¡D≤dæ Hê>Σ\øÏåà pHé 15
Væ≤eT» pHé 19
ø√≥ ^‘êÁo pHé 19
ø=ô|OEs¡¢ ñe÷<˚$ pHé 22
ì&É<äy√\T e÷\‹ (e÷\rsêe⁄) pHé 26
|æ.X¯sê«DÏ (|ü⁄#·Ã\) pHé 28
42 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
á eT<Ûä´ ø±\+˝À |ü⁄düÔø£ Ä$wüÿs¡D y˚&ÉTø£\T #·÷dü÷Ô+fÒ
kÕVæ≤‘ê´ìøÏ eTTì|ü{Ï yÓ’uÛÑe+ ‘·<Ûä´eTì|æk˛Ô+~. kÕVæ≤r
Á|æj·TT\+‘ê á eT<Ûä´ ø±\+˝À ø=+‘· ìsêX¯≈£î ˝ÀHÓ’q e÷≥
yêdüÔe+. |ü⁄düÔø£ |üsƒ¡q+ |ü⁄düÔø±\ |ü≥¢ ÄdüøÏÔ ‘·–Z+<äì ñyê#·.
ø±˙ á‘·s¡TD+˝À 2016 |òæÁãe] qT+∫ @Á|æ˝Ÿ HÓ\ es¡≈£î
»]–q Ä$wüÿs¡D\T #·÷düTÔ+fÒ ô|’ uÛ≤eq\T ø={ϺbÕπsj·Te\dæ+<˚.
yÓTT<ä≥>± |òæÁãe] 21q s¡M+Á<äuÛ≤s¡‹, $T˙ Vü‰\T˝À
q+ã÷] |ü]|üPs¡í>±] ª•Ksês√Vü≤Dμ ø£<Πä\T ` yê´kÕ\T |ü⁄düÔø£+
Ä$wüÿs¡D »]–+~. á |ü⁄düÔø±ìï Ä\÷] $»j·T\øÏåà >±s¡T
Ä$wüÿ]+#·>±, qe´ »>ΣHêï<ÛäX¯s¡à >±s¡T Äràj·T dü+uÛ≤wüD #˚kÕs¡T.
#·+Á<äX‚KsY nC≤<é >±s¡T |ü⁄düÔø£ |ü]#·j·T+ #˚kÕs¡T. ÄyÓT s¡#·q\T
düe÷»+˝À ñqï |ü]dæú‘·T\ |ü≥¢ rÁeìs¡düq, n+‘·T˝Òì
Äy˚<äq\≈£î Á|ü‹s¡÷bÕ\T>± e]í+#ês¡T. Äs√>Σ´ø£s¡yÓTÆq ndüVü≤q+
>ΣT]+∫, ø£\es¡|ü&ɶ eTqdüT düOE+<äq >ΣT]+∫ m+‘√ ñ‘˚Ô»+>±
$e]+#ês¡T. ∫es¡>± |ü]|üPs¡í>±] ñ‘˚Ô»|üPs¡«ø£yÓTÆq s¡#·sTTÁ‹
düOE+<äq eTVü‰<äT“¤‘·+>± ñ+~. düuÛÑ Ä<ä´+‘·+ ñ<˚«>Σ |üP]‘·
yê‘êes¡D+˝À m+‘√ Äq+<ä+>± »]–+~.
e÷]Ã 20, 2016q <ëdü] •Øwü >±] eTH√M~Û ø£<Πä\
|ü⁄düÔø£+ ªdü|üÔ|ü]íμ ÁbÕ+>ΣD+˝À Ä$wüÿs¡D »]–+~. á
|ü⁄düÔø±ìï nì˝Ÿ n≥÷¢] Ä$wüÿ]+#ês¡T. õ.j·Tdt.sêyÓ÷àVü≤Hé
>±s¡T |ü⁄düÔø£ |ü]#·j·÷ìï #˚kÕs¡T. 1980 qT+∫ <ë<ë|ü⁄ eT÷&ÉT
<äXÊu≤›\ bÕ≥T kÕe÷õø£+>±, Ä]úø£+>± e∫Ãq e÷s¡TOE\T,
n$ eTVæ≤fi¯\ J$‘êìï m˝≤ Á|üuÛ≤$‘·+ #˚kÕsTT nqï
$wüj·÷ìï $e]+#ês¡T. #·÷|ü⁄ ø±‘ê´j·Tì, uÛÑ÷$Tø£ qT+∫ ¬ø.
dü‘·´e‹ e÷{≤¢&Üs¡T. ˇø£ #·\¢ì kÕj·T+Á‘·+ eT+∫ yê‘êes¡
D+˝À kÕVæ≤r $TÁ‘·T\ ø£\sTTø£ n<äT“¤‘·+>± >Σ&ç∫+~.
@Á|òæ˝Ÿ 9, 2016q y˚eT÷] sêCÒwt s¡∫+∫q ªHê ◊s√bÕ
j·÷Á‘·μ |ü⁄düÔø£+ ≈£Lø£{Ÿ|ü*¢ y˚~ø£ Äes¡D˝À »]–+~. á
|ü⁄düÔø±ìï Á|üeTTK s¡#·sTT‘· <ëdü] neTπs+Á<ä >±s¡T Ä$wüÿ]
+#ês¡T. s¡#·j·T‘· ñ<√´>±]Δ nsTT bı˝…+&é yÓ[flq dü+<äs¡“¤+˝À
nø£ÿ&É #·÷dæq Væ≤≥¢sY ø±q‡HéÁfÒwüHé ø±´+|t\qT #·÷dæq
dü+<äs¡“¤+˝À yÓ\Te&çq |ü⁄düÔø£+ Ç~. ø±ø£‘ê∞j·TyÓTÆq |üOE{ÏøÏ
á |ü⁄düÔø£+ ‘Ó\T>ΣT Á|ü»\≈£î es¡+ nì #Ó|üOEø£ ‘·|üOE<äT. nø£ÿ&ç
|ü]dæú‘·T\qT ø£fi¯fl≈£î ø£{Ϻq≥T¢>± ‘Ó*j·T #Ó|æOE+~ á |ü⁄düÔø£+.
27.4.2016q &Ü.cÕ»Vü‰Hé s¡∫+∫q ª\<ë›|òæïμ |ü⁄düÔø£+
eTTdæ¢+ Ád”Ô ø£<Πä\T ù|]≥ Ä$cÕÿs¡+ »]–+~. Ábıˆˆ eTT~>Σ+{Ï
düTC≤‘ê¬s&ç¶ >±s¡T Ä$wüÿ]+∫q á düuÛÑ˝À j·÷≈£LuŸ, ¬ø.lìyêdt,
$eT\ bÕ˝§ZHêïs¡T. eTTK´+>± á ø£<Πä\T ndæú‘·« b˛sê≥+˝À
uÛ≤>Σ+>± Ä$cÕÿs¡yÓTÆq Je #·]Á‘·≈£î ‘ês¡ÿD≤\T. eTTdæ¢+ Ád”Ô\T,
n+<äTHê <ä÷<˚≈£î\ düe÷»+˝À Ád”Ô\ yÓ‘·\T, yê] u≤<Ûä\T ø£fi¯fl≈£î
ø£{Ϻq≥T¢ Ä$wüÿ]+#ês¡ì eø£Ô\T cÕ»Vü‰HêqT ø=ìj·÷&Üs¡T.
eT]ìï á ‘·s¡Vü‰ ø£<Πä\T sêyê\ì cÕ»Vü‰HêqTø√sês¡T.
ô|’ |ü⁄düÔø±\ìï{Ï˝Àq÷ düe÷»+˝À dü>ΣuÛ≤>ΣyÓTÆq Ád”Ô\ô|’
»]π> nÁ|üø£{Ï‘· j·TT<ëΔ\T, <ë&ÉT\T >ΣT]+∫, n+fÒ nìï yÓ’|ü⁄˝
qT+&ç Ád”Ô\ô|’ |ü&˚ Á|üuÛ≤yê\T, M{Ïe\¢ ∫ÛÁ<äeTe⁄‘·Tqï yê]
J$‘ê\T, |æ‘·èkÕ«$Tø£ düe÷»+ b˛ø£&É\T, Á|ü|ü+Nø£s¡D
H˚|ü<Ûä´+, <ä[‘· ãVüQ»qT\T @ø£+ ø±e\dæq |ü]dæú‘·T\T, ndæú‘·«
yê<ë\T, Væ≤+<ä÷‘·« ô|&É<Û√s¡DT\T yÓs¡dæ Á|üdüTÔ‘·+ düe÷»+
m<äTs¡Tÿ+≥Tqï düeTdü´\T, eTØ eTTK´+>± Ád”Ô\ô|’ |ü&ÉT‘·Tqï
ô|qTuÛ≤sêìï $e]+∫ á |ü]dæú‹ì m˝≤ m<äTs√ÿyê˝À C≤„q
uÀ<Ûä\T #˚dæq s¡#·q\T ø=ìï, eTVæ≤fi¯\T m˝≤ dü+|òüT{Ï‘·+ nsTT
á |ü]dæú‘·T\ qT+∫ ãj·T≥|ü&Ü˝À‘Ó*j·T #ÓbÕOEsTT. eTVæ≤fi¯\
≈£î $<ë´ ñ<√´>Σ+‘√bÕ≥T Á|ü|ü+#· C≤„q+ m+‘· nedüs¡yÓ÷,
nqedüs¡, bÕ‘·ø±\ uÛ≤eq\qT e~*+#·T≈£îì qe‘·s¡+ ÄX¯\T,
Äø±+ø£å\qT m˝≤ ˇ+≥ ã{Ϻ+#·Tø√yê˝À ‘Ó*j·T#ÓbÕOEsTT á
|ü⁄düÔø±\T. eTs√yÓ’|ü⁄ C≤‘ê´Vü≤+ø±s¡ <Û√s¡D\T m+‘· Á|üe÷<äø£
s¡yÓ÷ #ÓbÕOEsTT. ø=‘·Ô Á|ü<˚XÊ\T, _Ûqï dü+düÿ è‘·T\T |ü]#·j·T+
#˚ùd$>± ñqï á|ü⁄düÔø±\T ãVüQ<ë Á|üX¯+dü˙j·T+. ªqHÓïes¡÷
qTyÓ«es¡÷ nì n&É>Σe<äT›μ nH˚ ùd«#êä^‹ø£ ãVüQXÊ Çyêfi¯
düe÷»Ø‹øÏ düyê\T ø±>Σ\<äT.
24, @Á|òæ˝Ÿ 2016q •e˝…+ø£ sêCÒX¯«] <˚$ s¡∫+∫q
ø£$‘·\ |ü⁄düÔø£+ >√˝…¶Hé Á‘Óc˛˝Ÿ¶ ÁbÕ+>ΣD+˝À Ä$wüÿ]+|üã&ç+~.
á |ü⁄düÔø±ìï Ç+Á<äø£+{Ï lø±+‘·X¯s¡à Ä$wüÿ]+#ês¡T. n+ã{Ï
düTπs+Á<ä sêC≤, &Ü.düeT‘· ‘·<ä‘·s¡T\T bÕ˝§Zqï á düuÛÑ •e˝…+ø£
sêCÒX¯«Ø <˚$ eTH√ |òü\ø±ìï, Ä$&É yê<ëìï ã\+>±
$e]+∫+~. e´øÏÔùd«#·Ã¤≈£î $|òü÷‘·+ ø£\T>ΣT‘·Tqï H˚{Ï ‘·s¡TD+˝À
ÄyÓT uÛ≤yê\T dü] nsTTq düe÷<ÛëHê\T nì eø£Ô\T
ñ<ëÈ{Ï+#ês¡T.
kÕVæ≤‘·´ düe÷y˚XÊ\≈£î |üPs¡«yÓ’uÛÑe+
` &ç. ø£èwüí≈£îe÷]
]b˛sYº
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 43
n_Ûeè~Δ ù|s¡T‘√ ã\e+‘·|ü⁄ uÛÑ÷ùdø£s¡D ÄbÕ*
2013 uÛÑ÷ ùdø£s¡D #·≥º+ ø£Hêï õ.y√ 123 yÓTs¡T¬>’q<äH˚ nã<äΔ|ü⁄ Á|ü#ês¡+ e÷qTø√yê*
ø£s¡|üÁ‘·+
‘Ó\+>±D sêh+ @s¡OE&çq ‘·s¡Tyê‘· >Σ‘· ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\˝À sêh yê´|üÔ+>± kÕ>ΣT˙{Ï ÁbÕC…≈£îº\T, bÕ]ÁXÊ$Tø£ bÕs¡Tÿ\T,
<Πäs¡à˝Ÿ $<äT´‘Y ÁbÕ»≈£îº\T, Wwü<Ûä q>Σs¡+, Á|ü‘˚´ø£ Ä]úø£, ‘·j·÷Ø eT+&Éfi¯ó¢ ù|s¡T MT<ä sêhyê´|üÔ+>± y˚\ mø£sê\ uÛÑ÷$Tì ‘Ó\+>±D
sêh ‘=* Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü»\ qT+&ç ùdø£]düTÔqï~. #·]Á‘·˝À m|ü&É÷ »s¡>Σì $<Ûä+>± n‘·´+‘· m≈£îÿe uÛÑ÷$Tì n‘·´+‘· ‘·≈£îÿe
ø±\+˝À n‘·´+‘· ‘·≈£îÿe Ks¡TÑ√ ùdø£]düTÔqï~. B+‘√ ‘Ó\+>±D sêh+ n‘·´+‘· y˚>Σ+>± n_Ûeè~Δ #Ó+<äT‘·T+<äì dü+ãs¡|ü&Ü˝À
˝Òø£ Ä n_Ûeè~Δ Á|üÁøÏj·T˝À düs¡«+ ø√˝ÀOEsTT, kı+‘· ÁbÕ+‘· bÕ\≈£î\ #˚‘·T˝À¢H˚ e+#·q≈£î >ΣT¬s’ dü$T<Ûä˝…’‘·Tqï düqï, ∫qï ø±s¡T
¬s’‘·T\T, <ä[‘·T\T, Ä~yêd”\qT #·÷dæ y˚<äq #Ó+<ë˝À ‘Ó*j·Tì dæú‹.
ˇø£ ÁbÕ+‘·+ n_Ûeè~Δ Ç+ø√ ÁbÕ+‘· eqs¡T\qT <√#·T≈£î+fÒH˚ kÕ<Ûä´eTe⁄‘·T+<äH˚ n_Ûeè~Δ $<ÛëHêìï Ä+Á<Ûä bÕ\≈£î\T
bÕ{ÏùdÔ e´‹πsøÏ+∫, ø={≤¢&ç ‘Ó\+>±D kÕ~Û+#·T≈£î+fÒ Ç|ü&ÉT Ä $<ÛëHêH˚ï H˚{Ï ‘Ó\+>±D bÕ\≈£î\T ≈£L&Ü bÕ{ÏdüTÔHêïs¡T. ˇø£
}]øÏ ˙s¡T sêyê\+fÒ Ç+ø√ }s¡T e´ekÕj·T+ e<äT\Tø√yê\ì, ø=ìï e+<ä\ ñ<√´>±\ ø√dü+ ø=ìï y˚\ eT+~ uÛÑ÷$Tì, Ä
uÛÑ÷$T‘√ eTT&ç|ü&çq ã‘·T≈£î<Ós¡Te⁄qT ø√˝ÀOEyê\ì uÀ~ÛdüTÔHêïs¡T. ø√˝ÀOE‘·Tqï uÛÑ÷eTT\≈£î, ã‘·T≈£î\≈£î ‘·–q Á|ü‘ê´e÷ïj·T+
#·÷|æ+#·≈£î+&Ü, Hê´j·T+>± e´eVü≤]+#·≈£î+&Ü Á|ü»\qT õ.y= \ ù|]≥ yÓ÷dü+ #˚dü÷Ô >Σ‘· bÕ\≈£î\ø£+fÒ |òüTÀs¡+>± Á|üe]ÔdüTÔHêïs¡T.
|üsêsTT yê&ÉT yÓ÷dü+ #˚ùdÔ bı*y˚Ts¡\e‘·\≈£î ‘·]$Tø={≤º*. kı+‘· ÁbÕ+‘·+ yê&ÉT yÓ÷dü+ #˚ùdÔ bÕ‹ô|{≤º* nqï ø±fiÀõ e÷≥\qT
H˚{Ï bÕ\≈£î\T >ΣTs¡TÔ ‘Ó#·TÃ≈£î+fÒ eT+∫~.
2013 uÛÑ÷ùdø£s¡D #·≥º+ ø£Hêï yÓTs¡T¬>’q qwüº|ü]Vü‰s¡+ õ.y= 123 <ë«sê \_ÛdüTÔ+<äì, Ç~ >ös¡e eTTK´eT+Á‹ >±]
n<äT“¤‘· Ä˝À#·q nì, Ç+ø£ BìøÏ ‹s¡T>ΣT˝Ò<äì eT+Á‘·T\T, n~Ûø±s¡T\T |ü<˚ |ü<˚ #ÓãT‘·THêïs¡T. b˛˙ n<˚ $wüj·T+ sê‘·|üPs¡«ø£+>±
|üP]Ô $esê\‘√ Çe«eT+fÒ e÷Á‘·+ yÓTTVü≤+ #êfÒdüTÔHêïs¡T. m+<äT≈£î n+‘· uÛÑj·T+? n~Ûø±s¡T\T, eT+Á‘·T\T #Óù|OE~ |üP]Ô nyêdüÔe+.
¬s+&ç+{ÏøÏ b˛*πø ˝Ò<äT. á nyêdüÔyê\ Á|ü#ês¡+ πøe\+ Á|ü»\qT yÓ÷dü+ #˚j·T&Üìπø nH˚~ á øÏ+<ä $esê\T |ü]o*ùdÔ düOEwüºeTe⁄‘·T+~.
e.dü+. 2013 uÛÑ÷ ùdø£s¡D, |ü⁄qsêyêdü #·≥º+
1. uÛ≤s¡‘· bÕs¡¢yÓT+≥T ÄyÓ÷~+∫ neT\T˝ÀøÏ e∫Ãq #·≥º+ @ Hê´j·TkÕúqeT÷ Á|ü•ï+#·˝Òì~.
yÓ÷~ Á|üuÛÑT‘·«+ ≈£L&Ü e÷s¡TOE #˚j·T˝Òì~.
2. bÕ]ÁXÊ$Tø£, Ç‘·s¡ ÁbÕ»≈£îº\sTT‘˚ eTT+<äT>± Á>±eT+˝À kÕe÷õø£ Á|üuÛ≤e eT~+|ü⁄
#˚j·÷*. kÕ>ΣT˙{Ï ÁbÕ»≈£îº nsTT‘˚ |üsê´es¡D Á|üuÛ≤e eT~+|ü⁄ #˚j·÷*. n+<äT˝À
uÛ≤>Σ+>± Á>±eT+˝À Á>±eT düuÛÑ ìs¡«Væ≤+#ê*. ÁbÕ»≈£îº≈£î dü+ã+~Û+∫ nìï $esê\T,
<ëì e\¢ yê]ô|’ |ü&˚ Á|üuÛ≤yê\T, <ëìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ #Ó*¢+#˚ |ü]Vü‰s¡+, ø£*OE+#˚
Á|ü‘ê´e÷ïj·÷\T sê‘·|üPs¡«ø£+>± Á|ü»\ eTT+<äT+#ê*. yê] n_ÛÁbÕj·÷\T qyÓ÷<äT
#˚j·÷*. kÕe÷õø£ Á|üuÛ≤e eT~+|ü⁄ ÄyÓ÷<ä+ ˝Ò<ë |üsê´es¡D nqTeT‹ e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘˚
‘·<äT|ü] uÛÑ÷ ùdø£s¡D Á|üÁøÏj·T #˚|ü{≤º*.
3. ôdø£åHé 10 Á|üø±s¡+ kÕ>ΣT˙{Ï dü<äTbÕj·T+ ñ+&ç ¬s+&ÉT |ü+≥\T |ü+&˚ uÛÑ÷$Tì
ùdø£]+#·≈£L&É<äT. ˇø£y˚fi¯ ùdø£]+#·<ä*ùdÔ eTπs Á|ü‘ê´e÷ïj·T+ ˝Ò<äì Á|üuÛÑT‘·«+
ìs¡÷|æ+#ê*. n˝≤π> á uÛÑ÷ ùdø£s¡D ø±s¡D+>± õ˝≤¢˝À ˇø£ |ü]~ÛøÏ $T+∫ e´ekÕj·T
uÛÑ÷$T Ç‘·s¡ nedüsê\≈£î eT[¢+#·&É+˝Ò<äì ìs¡÷|æ+#ê*.
4. ôdø£åHé 11 (1) Á|üø±s¡+ uÛÑ÷ ùdø£s¡D≈£î ÁbÕ<Πä$Tø£ Á|üø£≥q ~q|üÁ‹ø£\˝À Á|ü#·T]+∫
dü+ã+~Û‘· e´≈£îÔ\+<ä]qT+&ç nuÛÑ´+‘·sê\T ‘Ó*j·T#˚j·T&ÜìøÏ 60 s√E\ düeTj·T+
Çyê«*. á Á|üø£≥q≈£î dü+ã+~Û+∫ |üP]Ô $esê\T Á|ü‘˚´ø£ Á>±eTdüuÛÑ @sêOE≥T #˚dæ
$e]+#ê*.
5. ôdø£åHé 16 Á|üø±s¡+ ÁbÕ»≈£îº Á|üuÛ≤$‘·, ìsê«dæ‘· ≈£î≥T+u≤\ Ç+{Ï+{Ï düπs« ìs¡«Væ≤+∫
õ.y=. 123
XÊdüqdüuÛÑ ÄyÓ÷<ä+ ≈£L&Ü ˝Òì,
Hê´j·TkÕúq+ eTT+<äT ô|&ç‘˚
ì\ã&Éì, ñ‘·Ô ø±s¡´es¡Z ñ‘·Ôs¡T«.
Ç≥Te+{Ï Á|üÁøÏj·T @MT ˝Ò<äT.
Ç≥Te+{Ï @ |ü]$T‹ ìã+<Ûäq ˝Ò<äT.
uÛÑ÷ùdø£s¡D eTT+<äT m≥Te+{Ï
Á|üø£≥q, Á>±eTdüuÛÑ Á|üÁøÏj·T ˝Ò<äT.
m≥Te+{Ï |ü⁄qsêyêdü+, |ü⁄qsê
44 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
|üP]Ô $esê\‘√ yê]øÏ |ü⁄qsêyêdü, |ü⁄qsêÁX¯j·T |ü<Πäø£+ ‘·j·÷s¡T #˚j·÷*. n~
Á>±eTdüuÛÑ˝À ô|{Ϻ Á|ü»\ n_ÛÁbÕj·÷\T rdüTø√yê*. ÄyÓ÷<ä+ bı+~q |ü<Πäø£+
$esê\qT ‘Ó\T>ΣT˝À Á|ü»\+<ä]øÏ n+<äTu≤≥T˝À ñ+#ê*. á Á|üÁøÏj·T+‘ê uÛÑ÷$T
Á|üC≤ Á|üjÓ÷»HêìøÏ K∫Ñ·+>± nedüs¡+ nì s¡÷&Ûû Á|üø£≥q C≤Ø #˚ùd eTT+<˚
»s¡>±*.
6. ¬s+&ÉekÕ] ~q|üÁ‹ø£\˝À s¡÷&Ûû Á|üø£≥q C≤Ø #˚dæq ‘·s¡Tyê‘· uÛÑ÷$T
j·T»e÷qT\≈£î/kÕ>ΣT #˚düT≈£îH˚ yê]øÏ qwüº|ü]Vü‰s¡+ >ΣT]+∫ $#ês¡D »s¡|ü{≤ìøÏ
30 s√E\ eTT+<äT Á|ü»\≈£î H√{°düT Çyê«*. Á|üuÛ≤$‘· Á|ü»\T yês¡T ø√s¡T≈£î+≥Tqï
qwüº|ü]Vü‰s¡+, |ü⁄qsêyêdü+ >ΣT]+∫ sê‘·|üPs¡«ø£+>± ‘Ó*j·T#˚düT≈£îH˚ neø±X¯+
Çyê«*. nyês¡T¶ $#ês¡D M˝…’q+‘· es¡≈£î ãVæ≤s¡+>Σ+>± Á>±eT+˝ÀH˚ »s¡>±*.
n~Ûø±s¡T\T @ $<Ûä+>± yês¡T e÷¬sÿ{Ÿ <Ûäs¡ ìs¡ísTT+∫+~, qwüº|ü]Vü‰s¡+ m+‘·
#Ó*¢+#·<ä\#·T≈£îHêïs¡T, |ü⁄qsêyêdü+ $esê\T Á|ü»\≈£î #ÓbÕOE*. Á|ü»\
nuÛÑ´+‘·sê\qT, $»„|ü⁄Ô\qT |ü]>ΣDq˝ÀøÏ rdüT≈£îì ø£˝…ø£ºs¡T nyês¡T¶ Á|üø£{Ï+#ê*.
n+<äT˝À uÛÑ÷ $d”Ôs¡í+, ìs¡ísTT+∫q yÓTT‘·Ô+ qwüº|ü]Vü‰s¡+ eT]j·TT |ü⁄qsêyêdü,
|ü⁄q]ïsêàD $esê\qT ù|s=ÿHê*.
7. uÛÑ÷$TøÏ |ü]Vü‰s¡+ ìs¡ísTT+#˚≥|ü&ÉT, e÷¬sÿ{Ÿ $\Te (]õÅùdºwüHé <Ûäs¡) |ü]>ΣDq˝ÀøÏ
rdüTø√e&É+ ˇø£ n+X¯+ e÷Á‘·y˚T. n~ ≈£L&Ü uÛÑ÷ ùdø£s¡D≈£î ÁbÕ<Πä$Tø£ Á|üø£≥q
Ç#˚à eTT+<äT e÷¬sÿ{Ÿ $\TeqT ‘·|üOEì dü]>± düe]+#ê* (‘Ó\+>±D˝À e÷¬sÿ{Ÿ
$\Te düe]+∫ <ë<ë|ü⁄ 3 @fi¯ó¢ ne⁄‘·T+~). #·≥º+ Á|üø±s¡+ uÛ≤~‘· Á|ü»\≈£î
Ç#˚à |ü]Vü‰s¡+ düe]+∫q e÷¬sÿ{Ÿ $\Te≈£î eT÷&ÉT ¬s≥T¢ ‘·>ΣZ≈£L&É<äT nì #Ó|ü⁄Ô+<˚
ø±ì, n+‘˚ Çyê«\ì ø±<äT. #·≥º+ ôdø£åHé 26, 28 ˝ÀqT ôdø£åHé 107, 108
Á|üø±s¡+ Äj·÷ ÁbÕ+‘· Á|ü»\ nedüsê\T, kÕúìø£ |ü]dæú‘·T\qT ã{Ϻ m+‘· m≈£îÿe
|ü]Vü‰sêHÓ’ïHê ìsêú]+#˚ n~Ûø±s¡+, yÓdüT\Tu≤≥T ø£\ø£ºs¡T, Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î ñ+~.
ø±ã{Ϻ #·≥º+ Á|üø±s¡+ ìsê«dæ‘·T\≈£î ‘·≈£îÿe |ü]Vü‰s¡+ edüTÔ+<äì #Ó|üOE≥+ |ü∫Ã
nã<äΔ+. Á|üuÛÑT‘ê«\ n\ø£å´+, Á|ü»\ ‘Ó*j·Tì‘·q+ ø±s¡D+>± n‹ ‘·≈£îÿe>±
ñqï ]õÅùdºwüq¢ <Ûäs¡qT Ä<Ûës¡+>± #˚düT≈£îì Á|ü»\qT uÛÑj·Tô|{Ϻ e÷¬sÿ{Ÿ πs≥T
(˝≤yê<˚M\ yêdüÔe <Ûäs¡) ø£Hêï ‘·≈£îÿe <Ûäs¡≈£î uÛÑ÷eTT\qT >ΣT+Eø√yê\ì Á|üuÛÑT‘·«+
#·÷düTÔ+~.
8. nôd’Hé¶ uÛÑ÷$T, |ü{≤º˝Ò≈£î+&Ü kÕ>ΣT˝À ñqï uÛÑ÷$Tì ≈£L&Ü |ü{≤º uÛÑ÷$T‘√
düe÷q+>± |ü]>ΣDÏ+∫ düe÷q qwüº|ü]Vü‰s¡+, |ü⁄qsêyêdü+ n+~+#ê*.
9. #·≥º+˝À Vü≤≈£îÿ>±, K∫Ñ·+>± n+<˚ qwüº|ü]Vü‰s¡+, |ü⁄qsêyêdü+
` e÷¬sÿ{Ÿ $\Te ˇø£ mø£sêìøÏ \ø£å s¡÷bÕj·T\T+fÒ qwüº|ü]Vü‰s¡+ 3 \ø£å\T G
uÛÑ÷$T MT<ä ÄdüTú\ $\Te≈£î ¬s+&ÉT ¬s≥T¢ G H√{Ï|òæπøwüHé qT+&ç e÷¬sÿ{Ÿ $\Te
MT<ä 12 XÊ‘·+ e&û¶.
` nôd’Hé¶ uÛÑ÷eTT\T, |ü{≤º\T ˝Ò≈£î+&Ü Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$T˝À kÕ>ΣT˝À ñqï yê]øÏ
≈£L&Ü n+‘˚ |ü]Vü‰s¡+ Çyê«*.
` kÕ>ΣT˙{Ï ÁbÕ»≈£îº˝À uÛÑ÷$T ø√˝ÀOE‘·T+fÒ Á|ü‹ ≈£î≥T+u≤ìøÏ qwüº|ü]Vü‰sêìøÏ
ã<äT\T>± ø£˙dü+ ˇø£ mø£s¡+, mdtdæ, mdt{Ï ˝…’‘˚ 2.5 mø£sê\˝À|ü⁄ m+‘· uÛÑ÷$T
ø√˝ÀOE‘˚ n+‘·. Ä uÛÑ÷$T ≈£L&Ü dü+ã+~Û‘· ÁbÕ»≈£îº Äj·Tø£≥Tº˝À Çyê«*. yÓTT‘·Ô+
ÁX¯j·÷ìøÏ neø±X¯+ ˝Ò<äT. yê{Ï >ΣT]+∫
Á|ü»\‘√ #·]Ã+#˚ Á|üÁøÏj·÷ ˝Ò<äT.
n≥Te+{Ï Á|üÁøÏj·T @MT ˝Ò<äT. πøe\+
H√{Ïe÷≥‘√ ø£˝…ø£ºs¡T <ä>ΣZs¡ düe÷y˚X¯+
@sêOE≥T #˚dæ, Á|ü»\ô|’ ˇ‹Ô&ç ‘Ó∫Ã
u…~]+∫ ˇ|üOE+<ä |üÁ‘ê\ô|’ dü+‘·ø±\T
#˚sTT+#·Tø√e&É+ ‘·s¡Tyê‘· ˇ|ü≈£îqï≥T¢
|üÁ‹ø± Á|üø£≥q Ç∫à yês¡+ s√E˝À¢ @
nuÛÑ´+‘·sê\T sê˝Ò<äì @»˙‡ ù|s¡T MT<ä
]õÅùdºwüHé #˚sTT+#·&É+.
Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·q ÇcÕºqTkÕs¡+>± πs≥T
ìs¡ísTTdüTÔ+~. Á|ü»\T >Σ{Ϻ>± ì\ã&ç‘˚
ø=+‘· ô|+#·T‘·T+~. @ $<ÛäyÓTÆq
ùV≤‘·Tã<äΔ‘· ˝Ò<äT. ø±ì ãVæ≤s¡+>Σ e÷¬sÿ{Ÿ
πs≥Tø£Hêï ‘·≈£îÿe>± ìs¡ísTTdüTÔ+~. B+‘√
2 mø£sê\T ø√˝ÀOEsTTq u≤~Û‘·T\T
‘·s¡Tyê‘· ˇø£ mø£s¡+ ≈£L&Ü ø=q˝Òs¡T.
<ë+‘√ yêfi¯ó¢ ‘·|üOEìdü]>± e´ekÕj·T+
qT+&ç ãj·T≥≈£î sêe*‡+<˚. ‘·<ë«sê
kÕ>ΣT˙{Ï ÁbÕ»≈£îº\ e\¢ ìsê«dæ‘·T\≈£î @
$<Ûä+>±qT ˝≤uÛÑ+ »s¡>Σ<äT.
nôd’Hé¶ uÛÑ÷$TøÏ mø˘‡Áπ>wæj·÷ ù|s¡T‘√ ‘·≈£îÿe
|ü]Vü‰s¡+. πøe\+ kÕ>ΣT˝À ñqï uÛÑ÷$TøÏ
eT]+‘· ‘·≈£îÿe |ü]Vü‰s¡+.
Á|üuÛÑT‘·« <äj·÷ <ëøÏåD≤´\‘√n+<˚ neø±X¯+
ñqï |ü]Vü‰s¡+
123 õ.y=. Á|üø±s¡+ Á|üuÛÑT‘·«+ ˇø£ mø£sê
uÛÑ÷$TøÏ 4 qT+&ç 6 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T
#Ó*¢düTÔ+~ n+‘·≈£î $T+∫ @ $<ÛäyÓTÆq
|ü⁄qsêyêdü+ ø£*OE+#·<äT.
@ $<ÛäyÓTÆq Vü≤≈£îÿ\T ñ+&Ée⁄. Ç\T¢
ø√˝ÀOE‘˚ <ëìøÏ q>Σ<äT>± $\Te ø£{Ϻ ø=+‘·
qwüº|ü] Vü‰s¡+ ÇkÕÔs¡T. n+‘˚ ø±ì }s¡T
Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£ pH,é 2016 45
yê]øÏ e#˚à qwüº|ü]Vü‰s¡+˝À Ä uÛÑ÷$T e÷¬sÿ{Ÿ $\Te $TqVü‰sTT+∫
$T–*q uÛÑ÷$TøÏ q>Σ<äT |ü]Vü‰s¡+ Çyê«*.
` Á|ü‹ Á|üuÛ≤$‘· ≈£î≥T+u≤ìøÏ 5 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T ˇπøkÕ] ˝Ò<ë HÓ\≈£î
2000 s¡÷. #=|üq 20 dü+e‘·‡sê\T ˝Ò<ë ÁbÕ»≈£îº˝À neø±X¯+ ñ+fÒ
ø£˙dü y˚‘·Hê\≈£î ‘·>ΣZ≈£î+&Ü ˇø£]øÏ ñ<√´>Σ+. @~ ø±yê˝À u≤~Û‘·T˝Ò
m+#·Tø√e#·TÃ.
` ÁbÕ»≈£îº ø±s¡D+>± Çfi¯ó¢ ≈£L&Ü ø√˝ÀOEsTT ìsê«dæ‘·T˝Ö‘·T+fÒ Á|üuÛÑT‘·«
>ΣèVü≤ ìsêàD |ü<Πäø£+ Á|üø±s¡+ nìï kÂø£sê´\‘√ Ç\T¢,
ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ bÕ≥T HÓ\øÏ 3000 #=|üq 36,000,
mdtdæ, mdt{Ï ˝…’‘˚ n<äq+>± 50,000, ìyêdü ã~© Ks¡TÃ øÏ+<ä 50,000,
|üX¯óe⁄\ bÕø£/∫qï <äTø±D+ ñ+fÒ 25,000, ]»sê«j·Ts¡T˝À #˚|ü\T
|ü≥Tº≈£îH˚ Vü≤≈£îÿ, ]ôd{Ï˝ŸyÓT+{Ÿ uÛÑè‹ øÏ+<ä 50,000, uÛÑ÷$TøÏ uÛÑ÷$T,
Ç\T¢, Ç+{Ï düú\+ ]õÅùdºwüHé |ò”E e÷|ò”
` n˙ï ø£*|æ‘˚ ˇø£ \ø£å s¡÷bÕj·T\T ]õÅùdºwüqT <Ûäs¡ ñqï ˇø£ mø£s¡+
uÛÑ÷$T ø£*–q ìsê«dæ‘· ≈£î≥T+u≤ìøÏ ø£˙dü+ 10 \ø£å\ |ü]Vü‰s¡+, &ÉãT˝Ÿ
u…&és¡÷+ Ç\T¢, ]»sê«j·Ts¡T˝À #˚|ü\T |ü≥Tº≈£îH˚ Vü≤≈£îÿ edüTÔ+~.
` uÛÑ÷$TøÏ uÛÑ÷$T ø√s¡T≈£î+fÒ Äj·Tø£≥Tº˝À ˇø£ mø£s¡+ uÛÑ÷$T‘√ bÕ≥T
◊<äT \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T, &ÉãT˝Ÿ u…&é s¡÷+ Ç\T¢ edüTÔ+~.
` }s¡TøÏ }s¡T eTTì–‘˚ eT∞¢ nìï kÂø£sê´\‘√ (n+fÒ ˙fi¯ó¢, Å&Ó’H˚J,
s√&ÉT¢, ã&ç, >ΣT&ç, Ä≥ düú\+, n+>ΣHéyê&ç, ÄdüOEÁ‹, |üX¯óe⁄\≈£î y˚T‘·
düú\+, ø£eT÷´ì{° Vü‰\T, X¯àXÊq+ yÓTTˆˆ) yÓTT‘·Ô+ }]ì kÕú|æ+#ê*.
10. yÓTT‘·Ô+ Á|üÁøÏj·T Á|ü‹ <äX¯˝Àq÷ Á|ü»\≈£î nìï $wüj·÷\T #Ó|æOE,
sê‘·|üPs¡«ø£+>± ]ø±s¡T¶qT ìs¡«Væ≤+∫, Á>±eTdüuÛÑ\qT ìs¡«Væ≤+∫ |üP]Ô
bÕs¡<äs¡Ùø£‘·qT, »yêãT<ëØ‘·Hêìï bÕ{Ï+#ê*.
ô|’ $wüj·÷\qT |ü]o*ùdÔ @ $<Ûëq+ e\¢ Á|ü»\≈£î y˚T\T »s¡T>ΣT‘·T+<√ düOEwüº+>± ‘Ó*dæb˛‘·T+~. ø=ìï <äXÊu≤›\bÕ≥T ø=ìï
\ø£å\ ≈£î≥T+u≤\ b˛sê≥+, Ä˝À#·q\qT+&ç |ü⁄{Ϻq #·≥º+, mH√ï s√E\ bÕ≥T bÕs¡¢yÓT+≥T˝À #·s¡Ã »]–q ‘·s¡Tyê‘· ÄyÓ÷~+∫q #·≥º+
ø£Hêï q\T>ΣTs¡T n~Ûø±s¡T\T, eTTK´eT+Á‹ Hê\T>ΣT >√&É\ eT<Ûä´ ìs¡ísTT+#·T≈£îì ‘Ó∫Ãq Hê\T>ΣT ù|J\ ñ‘·Ôs¡T« >=|üOE<äì Á|üuÛÑT‘·«+ uÛ≤$ùdÔ
n~ nVü≤+ø±s¡+, Á|ü»\|ü≥¢ ∫qï #·÷|ü⁄ ‘·|üOE @MT ø±<äT. uÛÑ÷eTT\ ]õÅùdºwüHé πs≥T˝À ñqï ˝ÀbÕ\qT düe]+#·≈£î+&Ü <ëìì neø±X¯+>±
rdüT≈£îì Á|ü»\qT u≤¢ø˘yÓTsTT˝Ÿ #˚dæ, yê]øÏ ‘·≈£îÿe |ü]Vü‰s¡+ #Ó*¢+∫ \_›bı+<ë\ì #·÷&É≥+ Á|ü»˝…qTï≈£îqï Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ‘·>Σ<äT. nB
á ÁbÕ+‘· eqs¡T\qT, Á|ü»\ Á|üjÓ÷»Hê\qT s¡øÏåkÕÔeTì b˛sê&ç Á|ü‘˚´ø£ sêh kÕ<Ûäq <ë«sê n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ãq Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ndü˝Ò
HÓ’‹ø£+ ø±<äT. ì»+>± ∫‘·Ô X¯ó~Δ ñ+fÒ ]õÅùdºwüHé πs≥¢˝Àì ˝ÀbÕ\qT düe]+∫, Á|ü»\˝À ≈£L&Ü yêdüÔe <Ûäs¡≈£î ]õÅùdºwüHé #˚düT≈£îH˚˝≤
ne>±Vü≤q ø£*OE+#ê*. yêdüÔe <Ûäs¡≈£î, ]õÅùdºwüHé <Ûäs¡≈£î m≈£îÿe e´‘ê´dü+ ˝Ò≈£î+&Ü #˚j·÷*.
Ä ˝ÀbÕ\‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü ìsê«dæ‘· Á|ü»\T ø√˝ÀOE‘·Tqï uÛÑ÷eTT\T, ã‘·T≈£î‘Ós¡Te⁄\T, Çfi¯ó¢ jÓTTø£ÿ yêdüÔe $\TeqT
(n~ πøe\+ &ÉãT“ s¡÷|ü+˝ÀH˚ ø±<äT) nìï s¡÷bÕ˝À¢ ns¡ú+ #˚düT≈£îì yê]øÏ |üP]Ô kÕ+‘·«q, uÛÑs√kÕ, JeH√bÕ~Û ø£*OE+#˚˝≤
qwüº|ü]Vü‰s¡+, |ü⁄qsêyêdü+, |ü⁄qsêÁX¯j·T+ ø£*OE+#ê*. n+‘˚ ø±ì #·{≤º\˝Àì ˝ÀbÕ\ yÓqTø£ <ëø=ÿì <=+>Σ <Óã“\T rj·T&É+
ø±<äT. nsTTHê 2013 #·≥º+ sêÅcÕº\≈£î, #·≥º+˝À #Ó|æOEq <ëìø£Hêï yÓTs¡T¬>’q |ü]Vü‰s¡+, |ü⁄qsêyêdü+ n+~+#˚ yÓdüT\Tu≤≥T
ø£*OE+∫+~. nsTT‘˚ #·≥º+˝À #Ó|æOEq Á|üÁøÏj·T\˙ï bÕ{Ïdü÷Ô n$ ø£*OE+#ê* ø±ì ny˚MT bÕ{Ï+#·≈£î+&Ü õ.y=. 123 <ë«sê
uÛÑ÷eTT\≈£î ø=+#Ó+ m≈£îÿe $\Te ø£{≤º+ ø±ã{Ϻ Á|ü»\T $T–*q Vü≤≈£îÿ\˙ï e<äT\Tø√yê\q&É+ nHÓ’‹ø£y˚T ø±<äT Hê´j·T|üs¡+>±q÷
dü¬s’q~ ø±<äT. uÛÑ÷$TøÏ ø=+‘· πs≥T m≈£îÿe ìs¡ísTT+∫Hê yÓTT‘·Ô+>± nìï n+XÊ\T, dü<äTbÕj·÷\T, #Ó*¢+|ü⁄\T ø£*|æ #·÷ùdÔ õ.y=.
123 ø£Hêï 2013 #·≥º+ <ë«sêH˚ ìsê«dæ‘· ≈£î≥T+u≤\≈£î m≈£îÿe |ü]Vü‰s¡+, |ü⁄qsêyêdü Vü≤≈£îÿ\T, dü<äTbÕj·÷\T \_ÛkÕÔsTT.
(¬s’‘·T dü«sê»´ y˚~ø£ eT]j·TT eTVæ≤fi≤ øÏkÕHé n~Ûø±sY eT+#Y, eTø±+.)
eTTì–‘˚ eT∞¢ ˇø£ }]ì ì]à+#·s¡T. mes¡≈£î
yêfi¯ó¢ Ç∫Ãq &ÉãT“\T |ü≥Tº≈£îì mø£ÿ&É <=]øÏ‘˚
nø£ÿ&É dæús¡|ü&Ü*. e∫Ãq qwüº|ü]Vü‰s¡+‘√ 100
>ΣC≤\ düú\+ ≈£L&Ü sê<äT. ]õdüºsY¶ <Ûäs¡ Ä<Ûës¡+>±
e#˚à qwüº|ü]Vü‰s¡+ ø£Hêï 1`2 \ø£å\T n<äq+>±
ÇdüTÔqï≥T¢ #Ó|æOE 2013 #·≥º+ <ë«sê n+‘·ø£+fÒ
mH√ï ¬s≥T¢ n~Ûø£+>± n+<˚ |ü⁄qsêyêdü, |ü⁄qsê
ÁX¯j·T kÂø£sê´\qT <ë∫ ô|&ÉT‘·T+~. yÓTT‘·Ô+>±
ˇø£ Vü≤≈£îÿ>±, ìsêÁX¯j·TT\qT u≤~Û‘·T\T>± düe÷»
Væ≤‘·+ ø√dü+ ‘ê´>±\T #˚düTÔqï yê]>± ø±≈£î+&Ü
u…~]+∫ m+‘√ ø=+‘· &ÉãT“ |ü&˚dæ
e~*+#·Tø√e#·TÃ nH˚ <Û√s¡DÒ ñ+~.
n≥Te+{Ïy˚MT ˝Òe⁄. ˇø£ y˚fi¯ Á|üuÛÑT‘·«+ ÇkÕÔeTHêï
n$ Vü‰MT˝Ò ne⁄‘êsTT ø±ì Vü≤≈£îÿ>± bı+<ä˝Òs¡T.
πøe\+ ˇ|üOE+<ä |üÁ‘ê\T, Á|üø£≥q, ]õÅùdºwüHé, #Ó*¢+|ü⁄
‘·|üOE @ Á|üÁøÏj·÷ sê‘· |üPs¡«ø£+>± ˝Ò<äT. Á|ü»\qT
ˇø=ÿø£ÿ]>± $&ÉBdæ Á|ü˝ÀuÛ≤\ ≈£î, uÛÑj·÷\≈£î
>ΣT]#˚j·T&Éy˚T ø±ì, ãVæ≤s¡+>Σ düe÷y˚XÊ\≈£î, ñeTà&ç
ìs¡íj·÷\≈£î, Á>±eT düuÛÑøÏ #√fÒ ˝Ò<äT. bÕs¡<äs¡Ùø£‘·,
»yêãT<ëØ ‘·q+ ndü‡\T ˝Ò<äT.
46 pH,é 2016 Ád”Ôyê<ä |üÁ‹ø£ uÑÛ÷$Tø£
Edited, Printed, Published and owned by K. Satyavati, Printed at Navya Printers, Badam Sohna Apartments, Rajbhavan
Road, Somajiguda, Hyderabad-27.
Published at HIG-II, Block-8, Flat-1, Baghlingampally, Hyderabad -500 044. Editor : K.Satyavati
‘Ó\T>ΣT kÕVæ≤‘·´ eq+˝À ª|ü⁄bıOE&çμì
yÓTTdüTø=∫Ãq düTC≤‘ê |ü{≤«], Ç{°e˝Ò
ª|æ≥º≈£î ÄVü‰«q+μ n+≥÷ ø£$‘·«
|ü⁄düÔø£+‘√ ÄVü‰«Hêìï |ü+|æ+~. Ç|ü
&ÉTqï kÕe÷õø£ dü+<äsꓤìøÏ ‘·–q≥T¢
>± á ù|s¡T+~. düTC≤‘ê |ü{≤«Øì
>ΣT]+∫ Çyêfi¯ H˚qT ø=‘·Ô>± |ü]#·j·T+ #˚ùd<˚+ ˝Ò<äT. #ê˝≤ d”]j·THé
bısTT{Ÿ>± ÄyÓT≈£îqï ù|s¡T ∫s¡|ü]∫‘·y˚T.
ª#˚sêμ >±s¡T Äs√E˝À¢H˚ ªø£esTTÁ‘·T˝À¢ eTs√ ø=‘·Ô ¬øs¡≥+μ
nHêïs¡T. düTC≤‘ê |ü{≤«Øì Ç{°e* ø±\+˝À edüTÔqï @<√ ˇø£ ø£$‘ê
<Û√s¡DÏøÏ ø£{Ϻ|ü&Ój·T´≥+ ≈£î~πs|üìø±<äT. áyÓT |üì >Σ≥Tºø=ì ø£$‘·«+
sêj·T<äT. @<√ ˇø£ uÛ≤e M∫ø£ ‘·q m<äqT ø£~*+∫ q|ü&˚ ø£$‘·«+
sêdüTÔ+~. áyÓT≈£î ‘·q ø£$‘·«+ <ë«sê @<√ dü+<˚X¯+ $ì|æ+#ê\qï
‘·|üq ˝Ò<äT. ˇø£ Á|üD≤[ø£ ñ+&É<äT. ø£$‘ê edüTÔe⁄ |òü˝≤ì~ ñ+&Ü\qï
ìj·TeTeT÷ ˝Ò<äT. n+<äTe\¢H˚ ø±uÀ\T n#·ÃyÓTÆq ø£esTTÁ‹ ø±>Σ*–+~.
n‹X¯jÓ÷øÏÔ˝À ≈£L&Ü s¡eTD°j·T ø£\OEqqT ÇeT&ÉÃ>Σ\ X¯øÏÔeT+‘·Tsê\T.
ì+&ÉT ne÷yêdü´ s√E #·+Á<äT&ÉT ø±yê\Hêï yêfi¯fl Hêqï ‘·q ø√dü+
eTãT“*ï ‘·$« yÓHÓï\ »\ |ü⁄{Ϻ+#˚ yê&É≥.
e÷eT÷\T e÷≥˝Òï dæ+ã\T‡>± yê&ç eTqqT Ä˝À∫+|ü
CÒdüTÔ+~. áyÓT≈£î sê‹ qT+∫ ≈£L&Ü ø£$‘ê«ìï |æ+&É>Σ\ X¯øÏÔ
ñ+<äì |ædüTÔ+~. X¯øÏÔeT+‘·T˝…’q ø£e⁄\≈£î neT\T˝À ñqï uÛ≤wü
#ê\<äT. ø=‘·Ô ø=‘·Ô |ü<ë\qT düèwæº+#·T ≈£î+{≤s¡T. bÕ‘· e÷≥\≈£î
ø=‘·Ô nsêú\qT ø£*OEkÕÔs¡T. n˝≤ ª&çø£åHéμ qT düèwæº+#·T≈£îqï rs¡T á
ø£esTTÁ‹˝À e⁄+~. #ê˝≤ ìsê&É+ãs¡‘˚ áyÓT ø£$‘·«eT+‘·{≤ ø£ìOE+#˚
eT+∫ >ΣTD+>± #ÓbıOE#·TÃ.
q>Σsê\˙ï ˇ{Ϻb˛sTT, ns¡D≤´\˙ï dü+Vü≤]+|üã&ç
#Ó≥Tºø=ø£s¡T |æ≥ºø=ø£s¡T>± $&çb˛‘·Tqï dü+<äs¡“¤+˝À, Á|üø£è‹ eT]∫
b˛‘·Tqï eTqTwüß´\+<ä] ‘·s¡|ü⁄q ª|æ≥º≈£î ÄVü‰«Hêìïμ Vü≤è<äj·T
|üPs¡«ø£+>± á ø£esTTÁ‹ #˚dæ+~. ª>ΣTõVü‰fi¯+ s¡|òüTTHê<Ûä+μ nø£åsê˝À¢
áyÓTqT >ΣT]+∫ #ÓbÕOE\+fÒ… ªá dü«s¡+ >ΣT]+∫ e÷{≤¢&É≥+
n|ü⁄s¡÷|ü >ös¡e+, ndü÷j·T |ü&Ü*‡q+‘· ˝≤*‘·«eT÷ ˝Ò<äT. nãT“s¡
|ü&Ü*‡q+‘· }Vü‰, ø±<äT. #Ó+|ü\T yêsTT+#·>Σ*π> X¯øÏÔ nø£ÿ&Éø£ÿ&É.
es¡Ôe÷qe÷ Ç<√ >ΣeTà‘·TÔeq+. áyÓT <äeq+, eTs¡Te+ ≈£L&Ü.
|ü*øÏ‘˚ #ê\T. Ç+‘· |ü]eTfi¯eTT!μ ` ˇø£ ù|]j·THé ¬s’≥sY düTC≤‘·
ø£$‘ê«ìï |ü\e]+∫q rs¡T n<äT“¤‘·eTì|æ+∫+~.
n˝≤π> ª#·÷|ü⁄ ø±‘ê´j·Tìμ e÷≥˝À¢… ª‘·q eTqdüTqT
ø£~*+∫q @ n+XÊqïsTTHê n\y√ø£>± ø£$‘·«+ #Ój·T´>Σ\<äT
düTC≤‘·. @ Á|ü‘˚´ø£ dü+<äs¡“¤+˝À @+ sêùdÔ ªÁ|üjÓ÷»q+μ ñ+≥T+<√qï
Á|üD≤[ø£˝ÒMT ÄyÓT≈£î+&Ée⁄. ÄyÓTyÓ’q Á|ü‘˚´ø£‘·\÷, |ü]$T‘·T\÷,
düOEwüº+>± Á|ü‹|òü*+#˚ ªn<ä›+μ ˝≤+{Ï ø£$‘·«$T~ nHêïs¡T.
á ø£$‘ê«ìï #·<äTe⁄‘·T+fÒ, $q&ÜìøÏ |æ≥º ≈£L&Ü e∫Ã
eTq uÛÑTC≤\ MT<√ >ΣT+&Ó\ MT<√ ≈£Ls¡TÃ+≥T+~ düTe÷! nìOE+#˚≥T¢
>± yÓT‘·Ô>± ñ+{≤sTT ø£$‘·\˙ï. n+<äTπø •yêJ >±s¡T ≈£L&Ü `
ªø±düÔ+‘· ‘˚eT ‘·>Σ\>±H˚ ø±\+ eTs¡∫ dü÷ø£åà+>± eTT&ÉT#·T≈£îì
ìÁ~+#˚ |üP\#Ó≥Tº ˇø£{Ï $‘·Ôq ø£e#·+ <ë{Ï e∫à eTq eTqdüTqT
|ü\ø£]+∫qfÒ¢ e⁄HêïsTT Ç+<äT˝À ø£$‘·\T… ndü\T ø£$‘·«+
#˚j·÷*‡q |üH˚ Ç<äqï≥Tº >ΣTs¡TÔ #˚ùd jÓ÷>Σ´‘· >Σ\ |ü<ä<Ûä«ì Á|ü‹ø£$‘·˝À
|ü\¢$düTÔ+~μ ` nHêïs¡T.
yêø£|ü*¢ –]»q Åd”Ô\ô|’ »]–q Væ≤+dü≈£î ìs¡düq>±
ª˙&É\e÷≥Tqμ ø£$‘· sêdæ+~. ªuÛÑ÷$Tø£μ ≥÷sY˝À yÓ[flq|ü&ÉT yê]ì
Á|ü‘·´ø£å+>± ø£*dæq dü+<äs¡“¤+˝À n‘·˝≤≈£î‘·\yÓTÆq ÄyÓT eTqdü‡+‘ê
á ø£$‘Ó’ s¡÷|ü⁄ø£{Ϻ+~.
neTè‘·\‘· MT<ä Ä~˝≤u≤<é n&Ée⁄*ï #·T{Ϻe∫Ãq
H˚|ü<Πä´+˝À sêdæq ø£$‘· ªq<Ó’«‘·+μ. Á|ü‹ ø£$‘·≈£L ù|s¡T¢ ô|≥º&É+˝ÀH˚
$\ø£åD‘· ñ+≥T+~. ˝À‘Ó’q, ø=‘·Ô nsêú\T+{≤ j·T+<äT˝À. |ü‘·+»*
>±] düàè‹˝À sêdæq ø£$‘· ªÁ|üDeTeT´wüyéTμ. ªj·TT<ëΔqïj·÷´qTμ ≈£L&Ü
#ê˝≤eT+∫ ø£$‘·. 2006˝À nqT≈£î+{≤ ªC…Hé #·Tø£ÿ\Tμ nH˚ ø£$‘·
sêdü÷Ô n+<äT˝À ‘·q Á|æj·T H˚düÔyÓTÆq ø=+&ÉM{Ï dü‘·´e‹ >ΣT]+∫
∫qï>± sêdæ+~˝≤`
∫{≤s¡T ø=eTàq $TsƒêsTT bı{≤¢ì¬ø[‘˚
ø=eTà˝À¢ dü‘·´e‹ Çø£ $TsƒêjÓT+<äT≈£î? ` nì ‘˚˝ÒÃdæ+~.
ª‘·˝≤¢es¡aT®\ •yêJμ >±s¡T n<äT“¤‘·yÓTÆq eTTK∫Á‘êìï
y˚XÊs¡T. |ü#·Ã|ü#·Ãì s¡+>ΣT\ ø£\sTTø£\T, }Vü≤\ HÓeT©ø£\T,
}<ës¡+>ΣT\ nH˚«wüD\T, kÕ<ëd”<ë e÷≥\T, ‘êH˚ ˇø£ |æf…ºÌ, Á|üø£è‘Ó’
ø£$‘·«+ |ü\e]+∫q, ø£\e]+∫q, ø£\`e]+∫q mHÓïH√ï <äèX¯´
e÷*ø£*ï Ä ∫Á‘·+˝À bı+<äT|ü]#ês¡T. 37 ø£$‘·˝ÀÔ eTqeTT+<äT
ø=∫Ãq á ø£$‘ê«ìï Ä<ä´+‘·eT÷ #·~$ dü+‘√wæ<ë›+. j·TT.ÄsY.
nq+‘·eT÷]Ô ø£qï&É uÛ≤wü˝À s¡∫+∫q ªdü+kÕÿs¡μqT ‘Ó\T>ΣT˝ÀøÏ
nqTe~+∫‘˚ <ëìøÏ ‘Ó\T>ΣT j·T÷ìe]‡{° ñ‘·ÔeT nyês¡T¶qT Ç∫Ã+~.
Hêsêj·TD¬s&ç¶ nyês¡T¶ ≈£L&Ü e∫Ã+~.
Ç+‘·ø±˝≤ì¬ø’Hê, e÷˝≤+{Ï $TÁ‘·T\ ªb˛s¡Tμ |ü&É˝Òø£ |ü⁄düÔø±ìï
‘Ó∫Ãq düTC≤‘·≈£î n_Ûq+<äq\T. >Σ<ë«˝Ÿ˝À »ìà+∫q düTC≤‘·, Á|üdüTÔ‘·+
ôV’≤<äsêu≤<é˝À Á|æì‡bÕ˝Ÿ>± ñ<√´>Σ+ #˚düTÔHêïs¡T. ‘·T\Hê‘·àø£
kÕVæ≤‘·´+˝À n_Ûs¡T∫. l m.¬ø. sêe÷qTCŸ >±] s¡#·q\ |ü≥¢ Äø£]¸‘·T˝…’
|ü]XÀ<Ûäq #˚düTÔHêïs¡T. nqTyê<ë\T n<äT“¤‘·+>± #˚j·T>Σ\s¡T. ÄdüøÏÔ
≈£L&Ü m≈£îÿe⁄+~. ˇø£ eT+∫ |ü⁄düÔø±ìï ‘·|üOE≈£î+&Ü #·<äe+&ç.
Á|ü<ΠäeT eTTÁ<äD ` »qe] 2016, yÓ\ ` s¡÷.50/`, Á|ü#·Ts¡D `
nìs¡T<Ûé Á|ü#·Ts¡D\T, Á|ü‘·T\≈£î ` nìï |ü⁄düÔø±\ cÕ|ü⁄\T, eTTÁ<äD
` Á|üC≤X¯øÏÔ &Ó’© Á|æ+{Ï+>¥ Áô|dt
` •˝≤˝À*‘·
‘Ó\T>ΣT kÕVæ≤‘·´eq+˝À ª|æ≥º≈£î ÄVü‰«q+μ
|ü⁄düÔø£ |ü]#·j·T+