Category Archives: చరిత్ర చీకటిలో వెలుగు రవ్వలు

ఈ విద్వాంసురాలు, ఏలేశ్వరోపాధ్యాయుల రెండో కూతురు. ఏలేశ్వరోపాధ్యాయులు ఆంధ్ర బ్రాహ్మణుడు. గొప్ప విద్వాంసుడు.

ఈ సతీరత్నం ఆంధ్రదేశంలోని ఓరుగల్లు రాజ్యాన్ని ఎంతో చక్కగా ఏలిన శూరవనిత. ఈమె కాకతీయ గణపతిరాజు భార్య. దేవగిరి రాజు కూతురు.

(గత సంచిక తరువాయి…) ఆ యుద్ధ సమయంలో రాణిగారు సైన్యమంతటిపైన తన దృష్టిని సారిస్తూ అక్కడున్న లోపాలను సరిచేస్తూ, సైనికులకు అనేక బహుమానాలిస్తూ, యుద్ధ ధర్మాలను

భరత ఖండంలో శౌర్య మహిమ వల్ల ప్రఖ్యాతులైన యువతీ రత్నాలలో ఝాఁశీ లక్ష్మీబాయి అగ్రగణ్యురాలు.

గే. చిదుకుల గదుల్చుటను నగ్ని చెలగి మండు; చెడుగు చేయుటచే బాము పడగద్రిప్పు మఱియు క్షోభంబువలననే మానవుడును దనదు మహిమంబు చూపును తథ్యముగను – వీరేశలింగకవి

తే. ఒక పరోపకారంబు చేయుటయె కాదె యిలపయిని జన్మమెత్తిన ఫలము మనకు;

(గత సంచిక తరువాత) జగదేవుడు గ్రామంలోకి వెళ్ళిన కొంతసేపటికి చెరువు దగ్గరకు ఒక వనిత నీళ్ళ కోసం వచ్చి వీరమతిని చూసి నేర్పుగా ఆమె పేరు, ఆమె పెనిమిటి పేరు, మామగారి పేరు కనుక్కుని పోయి ఆ సంగతులన్నీ తన యజమానురాలితో చెప్పింది.

సత్యనుకూలాచతురా ప్రియంవదాయా సురూప సంపూర్ణా సహజ స్నేహంరసాలా కులవనితా కేన తుల్యాస్యాత్‌ (పతికి అనుకూలమైనట్టియు, ప్రియభాషిణియు, సురూపవతియునైన కులవనితతో ఎవ్వరునూ సమానం కారు.)

ఈ పండితురాలు తన భర్తయైన మండన మిశ్రుడు శంకరాచార్యుల వారితో వాదనచేసి ఓడిపోగా తాను ఆచార్యులతో వాదించింది. ఈమెకు గల అసమాన పాండిత్యాన్ని, సౌందర్యాన్ని చూసి లోకులు

12 వ శతాబ్దంలో రాఠోడ్‌ వంశీయుడైన జయచంద్రుడు కనౌజ (కాన్య కుబ్జ) రాజ్యంను, చవ్హాణ వంశోద్ధారకుడైన పృథ్వీరాజు ఢిల్లీ రాజ్యంను పాలించుచున్నారు. ఈ అసమాన్య పరాక్రమవంతులిద్దరిలో సంయుక్త జయచంద్రునకు కూతురు, పృథ్వీరాజునకు భార్య అయింది. కావున ఆ రెండు వంశాలు ఆమె వలన పవిత్రమయ్యాయనుటలో సందేహం లేదు.

క. సుకృతాత్ములు రససిద్ధులు సుకవీంద్రులు విజయనిధులుసుమ్ము తదీయా ధిక కీర్తి శరీరంబులు ప్రకట జరామరణ జన్మభయరపాతంబుల్‌.

ఆమె ధైర్యంతో, సత్ప్రవర్తనతో, బుద్ధికుశలతతో ప్రజల హితం కోసం రాజ్యంనందు చేసిన సంస్కరణలు, అనుభవం కలిగినట్టి, రాజ్యకార్య దురంధరుడైన పురుషునికి కూడ భూషణాస్పదంబులు.

(ఏప్రిల్‌ సంచిక తరువాత) 2. ఇక ఈ హిందూ దేశంలో అందుకు తగిన సౌకర్యములు లేవా అను రెండో ప్రశ్నకు జవాబు :- లేవని నిష్కర్షగా మనవి చేయుచున్నాను. కాని ఉన్న సౌకర్యాలు కూడా సులభ సాధ్యం కావని నా అభిప్రాయం.

గీ. తనసిరే వేల్పులందధి రత్నముల చేత వెరచిరే ఘోర కాకోల విషము చేత విడిచిరే యత్న మమృతంబు వొడము దనుక నిశ్చితార్థంబు వదలరు నిపుణమతులు.

తెలుగులో తొలికథ రాసిన భండారు అచ్చమాంబ, స్త్రీల చరిత్రను రాసిన తొలి చరిత్రకారిణి కూడా. ఆమె రాసిన ”అబలా సచ్చరిత్ర రత్నమాల” పుస్తకాన్ని భారత వీరనారీమణుల జీవిత సంగ్రహము పేరుతో ఆమె మరణానంతరం కొమర్రాజు వినాయకరావు గారు ప్రచురించారు.

– బంగ మహిళ (రాజేంద్ర బాలా ఘోష్‌) బంగ మహిళ గురించిన మరిన్ని వివరాలు: ఇరవయ్యవ శతాబ్దం మొదటి దశకంలోని హిందీ కథా రచయితల్లో బంగ మహిళ ఒక్కతే ఇతరుల రచనల్లోంచి పూర్తిగా కానీ, ఆంశికంగా గానీ ఏమీ దొంగిలించలేదని, ఛాయానువాదం చేసిన రచనల విషయంలో కూడా ఆమె మూల రచయితల పేర్లు ఇచ్చిందని, మూల … Continue reading →