Category Archives: వ్యాసాలు

లలిత హృదయుడైన అక్బర్‌ కళలను పోషించాడు. ‘బులంద్‌ దర్వాజా’ లాంటి బృహత్‌ నిర్మాణాలను చేపట్టాడు. 1584లో ‘ఇలాహీ’ శకాన్ని ప్రారంభించాడు. 1586లో తన జీవితం, కాలాలకు సంబంధించిన చరిత్ర రాయమని ఆ పనిని తనకు అత్యంత ఆప్తుడైన అబుల్‌ ఫజల్‌కు అప్పగించాడు. అది అక్బర్‌నామా గా ప్రసిద్ధమైంది.

తెలుగు సాహిత్యంలో కథా ప్రక్రియకు ఒక విశిష్టమైన స్థానం ఉంది. ఈ కథా ప్రక్రియ నేడు విస్తృతంగా వ్యాప్తి చెందుతోంది. అనేకమంది కథకులు గిరిజన సమస్యలు, గిరిజన స్త్రీ జీవిత చిత్రణను నేపథ్యంగా చేసుకొని కథలు రచించారు. అలా వెలువడిన ఉత్తరాంధ్ర గిరిజన కథల్లో ఆదివాసీ స్త్రీల జీవిత చిత్రణను చిత్రిస్తూ వెలువడిన కథలను ఈ … Continue reading →

చిన్నపిల్లల నుండి పెద్దల వరకు ఎవరినైనా ఇట్టే ఆకట్టుకునేలా చేసే ప్రక్రియ కథ. తక్కువ నిడివిలో కథ నడుస్తూ పాత్రధారులు సరాసరి పాఠకుల హృదయాలలో ప్రవేశించి వారి ఆలోచనలకు పదునుపెడుతూ ముందుకు సాగేవి అసలైన కథలు.

వియుక్త (Abstract): భారత సంస్కృతి స్త్రీని శక్తి స్వరూపిణిగా భావిస్తుంది. ప్రాచీన భారతదేశంలో స్త్రీ పురుషుల మధ్య విభేదాలు, వ్యత్యాసాలు లేవు. వారి సమర్ధతను బట్టి స్త్రీలు వివిధ రంగాలలో వారి సత్తా చాటేవారు. కళలు, యుద్ధ విద్యలు, వేద పఠనం, కావ్య రచన, ఇంటి బాధ్యతలు మొదలైన అంశాలతో పాటు పలు ఆర్థిక, రాజకీయ … Continue reading →

అతి ప్రాచీనకాలంలో జరిగిన ఘటనలు చిలవలు, పలవలతో కథలుగా ఎలా మారతాయి, అవి కాలదూరాలను, స్థలదూరాలను, ప్రాంతాల హద్దులను జయిస్తూ ఎలా వ్యాపిస్తాయి, ఆ వ్యాపించే క్రమలో వాటిలో కల్పన ఎంత చేరుతుంది, వాస్తవం ఎంత మిగులుతుంది, లేక మొత్తం అంతా కల్పనే అవుతుందా?!

ప్రజాస్వామ్యంలో ప్రజలే ప్రభువులు. ప్రజా సంక్షేమమే ప్రభుత్వం యొక్క ప్రధాన లక్ష్యం కావాలి. ఆ ప్రజల్లో అణగారిన వర్గాలు, కులవృత్తులు చేస్తూ పేదరికంతో పోరాడుతూ, గ్లోబలైజేషన్‌ యుగంలో పోటీని తట్టుకోలేక చావు-బతుకుల మధ్య కొట్టుమిట్టాడుతూ, కడు దుర్భర జీవితాన్ని

ప్రపంచంలోని మొత్తం క్షయవ్యాధి రోగులలో దాదాపు మూడోవంతు మంది భారతదేశంలోనే ఉన్నారు. వీరిలో చాలామంది గ్రామీణ ప్రాంతాలకు, పట్టణ ప్రాంత మురికివాడలకు చెందినవాళ్ళు. ఈ రోగులలో చాలామంది పిల్లలు కూడా ఉన్నారు. దీని నుంచి కోలుకున్న రోగుల కుటుంబాలు ఒకవైపు తమ ఆర్థిక భారాన్ని, ఇతర ఖర్చులను భరిస్తూనే, ఈ రోగుల పట్ల నిరంతర సంరక్షణను, … Continue reading →

తెలుగు సాహిత్యంలో మహిళలు వ్రాసిన స్వీయ చరిత్రలు అతి తక్కువ. అందుకే కొండపల్లి కోటేశ్వరమ్మ గారి స్వీయ చరిత్ర ‘నిర్జన వారధి’ని మనం హృదయపూర్వకంగా ఆహ్వానించి చదవాల్సిన అవసరం ఎంతో ఉన్నది. ఈ మధ్య వచ్చిన రెండు స్వీయచరిత్రల గురించి మనం ముఖ్యంగా చెప్పుకోవాలి. అందులో కోటేశ్వరమ్మ గారి ‘నిర్జన వారధి’ (2012) మొదటిది.

అనువాదం : రవికృష్ణ్ల సనాతన ధర్మశాస్త్రాలలో ఉందని నిమ్న వర్గాల బాలికలకు దేవుడితో పెండ్లి జరిపించి, వాళ్ళని వేశ్యలుగా మార్చి సమాజమంతా వాడుకునేది. వారినే దేవదాసీలనేవారు. ఆ దేవదాసీల వయసు నలభై దాటగానే వారిని వేలం వేసేవారు. వారిని వేలం పాటలో గెలుచుకుని, తీసుకుపోయిన వారు వారిని ఇంటి పనులకు, వ్యవసాయ పనులకు, ఇతరత్రా వాడుకునేవారు.

భారతదేశ చరిత్రలో తీవ్రంగా వివాదాస్పదం చేయబడుతున్న భాగాల్లో మొఘలుల చరిత్ర ప్రధానమైనది. ఎంత తీవ్రంగా వీరి చరిత్ర వివాదాస్పదమౌతోందో, అంతే పెద్ద ఎత్తున వీరి చరిత్రపై పుస్తకాలూ వెలువడుతున్నాయి. అలా ఇటీవల వెలువడ్డ ఒక ముఖ్యమైన పుస్తకం ప్రొఫెసర్‌ ఫర్హత్‌ నస్రీన్‌ రచించిన ద గ్రేట్‌ మొఘల్స్‌.

వ్యాస సంగ్రహం: మాలతీ చందూర్‌ అనే పేరు సాహితీ ప్రియులకు చాలా సుపరిచితమైనది. తెలుగు సాహిత్యానికి కాకుండా సమాజానికి ఎంతో సేవ చేసిన బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి. అది ఎలా అంటే ‘ఆంధ్రప్రభ’ సచిత్ర వారపత్రికలో 1952 నుండి ఆడవారి కోసం మాలతి చందూర్‌ రాసిన ‘ప్రమధావనం’ కాలమ్‌ 40 ఏళ్ళు నిరాటంకంగా వచ్చింది. ఎటువంటి సమస్యలకైనా … Continue reading →

ప్రతి వ్యక్తి రచనగా వ్యక్తమైతే ముఖ్యంగా స్త్రీలు లేదా ఒక తల్లి గనుక తన కథ తాను చెబితే కల్పిత సాహిత్యం కళ తప్పిపోతుంది. చరిత్రగా మనం చదివిన గాథ ఎంత అర్ధ సత్యమో కూడా అవగతమవుతుంది. పరకాల కాళికాంబ గారి జీవితం చదివితే ఈ మాటలు చెప్పబుద్ధి అవుతోంది.

` తెలుగు అనువాదం: శివలక్ష్మి (హ్యు గాంట్జర్‌ Hugh Gantzer), కొలీన్‌ గాంట్జర్‌ (Colleen Gantzer) అనే ఇద్దరు యాత్రా రచయితలు రాసిన ‘‘women’s Bill, Through Our Travels” కు నా స్వేచ్ఛానువాదం. హ్యు, కొలీన్‌ దేశ, విదేశీ ప్రయాణాల ద్వారా వారు పొందిన అవగాహనతో వివిధ దేశాల్లోని మహిళల స్థితిగతుల్ని, 33 శాతం, … Continue reading →

ఆత్రేయపురం పూతరేకులు గతేడాది జిఐ (జియోగ్రాఫికల్‌ ఇండికేటర్‌ ` భౌగోళిక సూచిక)ను పొందాయి. నోట్లో వేసుకుంటే ఇట్టే కరిగిపోయే పలుచని బియ్యపు రేకుతో చుట్టిన ఈ మిఠాయి ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రాష్ట్ర తీపి గురుతు.

‘‘నా పేరు ఖలిల్‌. నాకు 27 ఏళ్ళు. నేను ఇంగ్లీష్‌ లిటరేచర్‌ చదువుకున్నాను. ఎన్నో విషయాలు నేర్చుకున్నాను. నాకు ఎన్నో కలలూ, ఆశయాలూ, లక్ష్యాలూ ఉన్నాయి. ప్రేమించడం ఎలానో నాకు తెలుసు. ఎలా సంతోషంగా ఉండాలో తెలుసు. కష్టపడి పనిచేసి అనుకున్నది ఎలా సాధించాలో నాకు తెలుసు.